Άρθρο του Γιώργου Κοφινάκου επικεφαλής της Storm Harbour UK*
Διανύσαμε ήδη 6 χρόνια ύφεσης και μόλις τώρα διαφαίνεται ότι θα έχουμε την πρώτη χρονιά με θετική ανάπτυξη κοντά στο +1,8%, εφόσον τα πολιτικά θέματα της χώρας κυλήσουν ομαλά.
Όπως συνεχώς αναφέρω εδώ και τρία χρόνια, το ουσιαστικό πρόβλημα της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι πολιτικό και όχι οικονομικό, μια και ουσιαστικά τα κόμματά μας συνεχίζουν και προσδιορίζονται από εξωτερικούς παράγοντες, θυμίζοντας έντονα τα μέσα τού 19ου αιώνα που είχαμε το Γαλλικό, το Αγγλικό και το Ρωσικό κόμμα.
Κάποιοι θεωρούν ότι ακόμη και σήμερα η Ρωσία θα μπορούσε να είναι η λύση μας – σήμερα, με δεδομένη τη δαπάνη $100 δις από τα $500 δις που είχε το καλοκαίρι σε ξένο συνάλλαγμα για την ανεπιτυχή στήριξη στο ρούβλι, το οποίο κατρακύλησε από τα 33 στα 90 έναντι του δολαρίου.
Σήμερα η Ρωσία δανείζεται στο 17,5% ενώ η Ελλάδα στο 1% μέσω τής δανειακής σύμβασης.
Οι αριθμοί δείχνουν πως δεν μπορεί να αναμένεται δανειακή στήριξη από τη Ρωσία προς την Ελλάδα.
Προς την ίδια κατεύθυνση δείχνει και το παράδειγμα τής Κύπρου, που πριν από 2 χρόνια ήλπισε, υπολογίζοντας τα ισχυρά συμφέροντα τής Ρωσίας στο νησί, στη στήριξη για τα 7 δισ ευρώ που χρειαζόταν για να σωθεί.
Η Ρωσία δεν ανταποκρίθηκε στην έκκληση και δεν συνέβαλε καθόλου στη διάσωση της Κύπρου.
Η πρόσφατη κρίση της Ρωσίας, μας θυμίζει και τα ανακλαστικά της οικονομίας μας επί δραχμής.
Το 1998, κατά την προηγούμενη κρίση της Ρωσίας, τα ελληνικά επιτόκια εκτοξεύθηκαν στο 1000%.
Αν μια πλούσια σε πρωτογενείς πηγές χώρα, με τεράστια αποθέματα, υποφέρει από μια τέτοια κρίση, η Ελλάδα με Δραχμή θα είναι πολύ πιο ευάλωτη.
Η γεωγραφική θέση και ιστορική διαδρομή μας δεν μας καταγράφει ούτε ως οικονομικούς συμμάχους των ΗΠΑ – αναπόφευκτα μας οδηγεί στην ΕΕ, κάτι που δεν φαίνεται να αλλάζει.
Εκείνο όμως που μπορεί να διαφοροποιήσει την τρέχουσα επίδραση της ΕΕ στην κατάστασή μας, είναι να ακολουθήσει η Ελλάδα μια πολιτική παρόμοια με αυτή που ακολούθησαν στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία – ένα μίνιμουμ συνεννόησης όλων των πολιτικών δυνάμεων στο οικονομικό πρόγραμμα έναντι της Τρόικας, το οποίο τις οδήγησε μετά από δυο χρόνια έξω από τα μνημόνια.
Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι η εκάστοτε αντιπολίτευση είναι αντιμνημονιακή και η κυβέρνηση μνημονιακή – κάτι που φαίνεται ως τεχνητή διαφοροποίηση καθαρά για λόγους πολιτικού κόστους.
Είδαμε ότι όταν η αντιπολίτευση γίνεται κυβέρνηση, μπροστά στα διλήμματα κάνει όλους τους απαραίτητους συμβιβασμούς και καταλήγει να χαρακτηρίζεται πια μνημονιακή.
Και τώρα, σε περίπτωση που προβούμε σε εκλογές και ακόμη και αν αναδειχθεί νέα κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται ότι την ίδια κατάληξη αναδιαμόρφωσης πολιτικής θα έχουμε, γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαπιστώσει ότι οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική θα έχει δυσβάσταχτο κόστος για τη χώρα.
Σε αυτήν την εκδοχή, ως κόμμα που αναρριχάται στην εξουσία και όχι ως απερχόμενο κόμμα που φθίνει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει τη δύναμη να προκαλέσει και να επιτύχει την απαιτούμενη συναίνεση που αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση: όλα τα κύρια κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΠΟΤΑΜΙ) να συμφωνήσουν σε ένα πρόγραμμα και να το επιβάλουν στην Τρόικα ως ενιαία αποδεκτή λύση από τους κύριους εκφραστές της λαϊκής βούλησης.
Έτσι θα αυξηθεί η διαπραγματευτική μας δυνατότητα και θα μειωθούν οι απαιτήσεις της Τρόικας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα που υποστηρίζει αυτήν την άποψη, είναι ότι για το 2015 η Τρόικα απαιτεί μέτρα 2 δισ, μόνο και μόνο επειδή προκύπτει κίνδυνος πολιτικής αστάθειας στη χώρα, ενώ από καθαρά οικονομική άποψη δεν θα απαιτούνταν πάνω από 800 εκατομμύρια.
Είναι ξεκάθαρο ότι μόνο αν οι πολιτικές δυνάμεις δείξουν υπευθυνότητα θα ελαχιστοποιηθούν οι επιβαρύνσεις στο μέσο Έλληνα.
Αν και εφόσον το πολιτικό πρόβλημα τής Ελλάδας επιλυθεί μέσα στο 2015, τότε πολύ γρήγορα αναμένεται οι αποδόσεις των Ελληνικών ομολόγων να επανέλθουν από το 10% ίσως και χαμηλότερα του 4%.
Το χρηματιστήριο έχει δυνατότητες ανόδου ακόμη και +50% σε επιλεγμένες μετοχές (τράπεζες, ενέργεια, επικοινωνίες, τουρισμό).
Μεγάλες ελληνικές εταιρείες θα μπορούν να εκδώσουν και ABS, ενώ για τις ελληνικές τράπεζες αυτό είναι μια ούτως ή άλλως δεδομένη κατάσταση.
Οι ξένοι επενδυτές έχουν τη διάθεση να επενδύσουν στις υποδομές τής χώρας και να την εκσυγχρονίσουν – αυτό που απλά ζητούν είναι ένα σταθερό πολιτικό και φορολογικό περιβάλλον.
Η Ελλάδα έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας αναδυόμενης χώρας, που όμως λόγω τού Ευρώ έχει σταθερό νόμισμα.
Αυτό δεν το έχει καμιά άλλη χώρα εντός και εκτός Ευρωζώνης.
Ας επωφεληθούμε.
Το 2014 ήταν μια σχετικά καλή χρονιά για τις παγκόσμιες αγορές, κι αυτό ίσως βάζει υποθήκες ότι το 2015 θα είναι μια χρονιά με έντονες διακυμάνσεις, πολλούς κινδύνους και ευκαιρίες.
Μερικά πιθανά σενάρια είναι:
οι έντονες διακυμάνσεις μετά τη μεγάλη πτώση των τιμών τού πετρελαίου, η πιθανή αύξηση των επιτοκίων από την FED, η πτώση των τιμών στην παγκόσμια αγορά προϊόντων, η περαιτέρω ισχυροποίηση τού δολαρίου, η χαμηλότερη τού 6% ανάπτυξη στην Κίνα, αλλά και επιπλέον γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή, και βέβαια η πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα και οι πιθανές επιπτώσεις στην Ευρωζώνη.
Ας δούμε όμως μία-μία τις κύριες οικονομίες με τις προοπτικές τους για το 2015:
ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ είχαν μια από τις καλύτερες χρονιές τους το 2014 με βελτίωση των οικονομικών στοιχείων σε όλα τα επίπεδα.
Το αμερικανικό νόμισμα ισχυροποιήθηκε άνω τού 7% έναντι τού μέσου όρου όλων των κυρίων νομισμάτων και αναμένεται και το 2015 να συνεχίσει την ισχυροποίηση αυτή τουλάχιστον κατά άλλο ένα 5%.
Η ανάπτυξη στις ΗΠΑ τρέχει με ρυθμούς κοντά στο 5% (καλύτερα στοιχεία δεκαετίας) ενώ αναμένεται να τα διατηρήσει και στο 2015.
Η ανεργία είναι σε ιστορικό χαμηλό 15ετίας κοντά στο 4,8% και αναμένεται να συνεχίσει χαμηλότερα την ερχόμενη χρονιά.
Η S&P δείκτης μετοχών των ΗΠΑ μετά τη μεγάλη άνοδο τού 2013 (30%) θα κλείσει το 2014 κοντά στο 10%.
Για το 2015 αναμένεται να κλείσει με μικρή άνοδο έως το τέλος τού χρόνου κοντά στο 5%, στο ενδιάμεσο όμως δεν αποκλείεται να έχει μια διόρθωση τού 30%, δημιουργώντας αγοραστικές ευκαιρίες.
Οι αγορές ομολόγων αναμένεται να αυξήσουν τις αποδόσεις και να έχουμε μια πτώση στις τιμές τους.
Ο βασικός παράγοντας που θα ρυθμίσει την ένταση όλων των παραπάνω είναι αν θα αρχίσει την άνοδο των επιτοκίων το FED και το πόσο μεγάλη και γρήγορη θα είναι αυτή.
Το βασικό σενάριο που δεν θα προσθέσει έντονες εντάσεις στις αγορές είναι 0,5% αύξηση επιτοκίων σε δύο δόσεις από το FED μέσα στο 2015.
Οποιαδήποτε επιθετική αύξηση θα διακινδυνεύσει να ξαναρίξει την οικονομία σε ύφεση, όπως το 1937.
ΙΑΠΩΝΙΑ
Ο πρωθυπουργός Άμπε κέρδισε άνετα τις γενικές εκλογές πρόσφατα.
Σε συνέχεια θα εφαρμόσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που έχει υποσχεθεί (Abenomics) με προοπτική μετά από 20 χρόνια στάσιμης οικονομίας να αναμένουμε 1,7% ανάπτυξη για το 2015 και 2,6% για το 2016.
Ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλά στο 0,3%, ενώ το γιεν αναμένεται να παραμείνει αδύνατο για να βοηθήσει τις εξαγωγές.
ΚΙΝΑ
Η ανάπτυξη στην Κίνα αναμένεται να είναι στο 7,3% για το 2014 και κοντά στο 7% για το 2015.
Είναι σημαντικό για την Κίνα να διατηρεί ρυθμούς ανάπτυξης άνω τού 7%, μια και χαμηλότερα μπορεί να προκληθεί άνοδος τής ανεργίας και προϋποθέσεις κοινωνικών διαμαρτυριών που δεν θα ήθελε το κινεζικό καθεστώς.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να συνεχίσει αυστηρή δημοσιονομική πολιτική και χαλαρή οικονομική πολιτική, μειώνοντας τα επιτόκια κατά 0,5%.
Άλλωστε, ο αναμενόμενος χαμηλότερος πληθωρισμός, κοντά στο 2% για το 2015, θα είναι βοηθητικός τής πολιτικής από την Κεντρική Τράπεζα.
Παρά την χαλαρή νομισματική πολιτική, το κινεζικό νόμισμα αναμένεται να ισχυροποιηθεί κατά 0,5% έναντι των κυρίων νομισμάτων μέσα στην ερχόμενη χρονιά.
ΕΥΡΩΠΗ
Στην ΕΕ, λόγω τής σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής, η ανάπτυξη αναμένεται να πέσει στο 1%, ενώ στη Βρετανία στο 2,5% από 2,7%.
Οι κεντρικές τράπεζες θα παρέχουν φθηνό χρήμα, ενώ στην περίπτωση τής ΕΚΤ αναμένεται η παρέμβασή της με αγορές κρατικών ομολόγων στο πρώτο τρίμηνο τού 2015.
Ένας μεγάλος αριθμός κρατών τής ΕΕ αλλά και η Βρετανία ενδέχεται να διενεργήσουν εκλογές μέσα στο 2015 με κύριο χαρακτηριστικό την άνοδο κομμάτων διαμαρτυρίας σε όλες τις περιπτώσεις.
Οι κύριες προκλήσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι: α) η πιθανότητα ιαπωνοποίησης τής οικονομίας με χαμηλά επιτόκια, χαμηλό πληθωρισμό, χαμηλή ανάπτυξη, ψηλή ανεργία β) αβεβαιότητα στην εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών γ) αδύναμη εξαγωγική απόδοση, λόγω και των μέτρων εναντίον τής Ρωσίας δ) ακριβό ενεργειακό κόστος σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Οι επιχειρήσεις δεν επενδύουν σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, μια και οι προσδοκίες για ανάπτυξη είναι χαμηλές και ο εταιρικός δανεισμός είναι περιορισμένος, παρά τις προσπάθειες τής ΕΚΤ.
Βασική ελπίδα αποτελεί το επενδυτικό πρόγραμμα τής Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επενδύσεις €315 δις από τα μέσα τού 2015.
Οι ευρωπαϊκές μετοχές το τελευταίο εξάμηνο τού 2014 έχασαν πολλά κεφάλαια, κυρίως λόγω τού φόβου χαμηλής ανάπτυξης.
Από την άλλη πλευρά, η ανάπτυξη τής ΕΕ είναι χαμηλότερη τής απόδοσης των 10ετών ομολόγων, αλλά αυτό αναμένεται να αντιστραφεί για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, δημιουργώντας συνθήκες ευνοϊκές για πιθανή υπεραπόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών μέσα στο 2015.
Μάλιστα, είναι ορατή η πιθανότητα να έχουν οι ευρωπαϊκές μετοχές καλύτερες αποδόσεις από αυτές των ΗΠΑ.
Ένας άλλος θετικός παράγοντας για τις ευρωπαϊκές μετοχές είναι ότι αναμένεται αύξηση των εσόδων τους κοντά στο 10% μέσα στο 2015.
Οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών ομολόγων αναμένεται να πέσουν στο 1,3% και να οδηγήσουν σε νέα άνοδο των τιμών των ομολόγων.
Το Ευρώ αναμένεται να δει νέα χαμηλά, κυρίως έναντι τού δολαρίου (στόχος το 1,15) και τής στερλίνας (στόχος 1,32).
*Γιώργος Κοφινάκος
Διευθύνων Σύμβουλος StormHarbour UK
www.bankingnews.gr
Όπως συνεχώς αναφέρω εδώ και τρία χρόνια, το ουσιαστικό πρόβλημα της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι πολιτικό και όχι οικονομικό, μια και ουσιαστικά τα κόμματά μας συνεχίζουν και προσδιορίζονται από εξωτερικούς παράγοντες, θυμίζοντας έντονα τα μέσα τού 19ου αιώνα που είχαμε το Γαλλικό, το Αγγλικό και το Ρωσικό κόμμα.
Κάποιοι θεωρούν ότι ακόμη και σήμερα η Ρωσία θα μπορούσε να είναι η λύση μας – σήμερα, με δεδομένη τη δαπάνη $100 δις από τα $500 δις που είχε το καλοκαίρι σε ξένο συνάλλαγμα για την ανεπιτυχή στήριξη στο ρούβλι, το οποίο κατρακύλησε από τα 33 στα 90 έναντι του δολαρίου.
Σήμερα η Ρωσία δανείζεται στο 17,5% ενώ η Ελλάδα στο 1% μέσω τής δανειακής σύμβασης.
Οι αριθμοί δείχνουν πως δεν μπορεί να αναμένεται δανειακή στήριξη από τη Ρωσία προς την Ελλάδα.
Προς την ίδια κατεύθυνση δείχνει και το παράδειγμα τής Κύπρου, που πριν από 2 χρόνια ήλπισε, υπολογίζοντας τα ισχυρά συμφέροντα τής Ρωσίας στο νησί, στη στήριξη για τα 7 δισ ευρώ που χρειαζόταν για να σωθεί.
Η Ρωσία δεν ανταποκρίθηκε στην έκκληση και δεν συνέβαλε καθόλου στη διάσωση της Κύπρου.
Η πρόσφατη κρίση της Ρωσίας, μας θυμίζει και τα ανακλαστικά της οικονομίας μας επί δραχμής.
Το 1998, κατά την προηγούμενη κρίση της Ρωσίας, τα ελληνικά επιτόκια εκτοξεύθηκαν στο 1000%.
Αν μια πλούσια σε πρωτογενείς πηγές χώρα, με τεράστια αποθέματα, υποφέρει από μια τέτοια κρίση, η Ελλάδα με Δραχμή θα είναι πολύ πιο ευάλωτη.
Η γεωγραφική θέση και ιστορική διαδρομή μας δεν μας καταγράφει ούτε ως οικονομικούς συμμάχους των ΗΠΑ – αναπόφευκτα μας οδηγεί στην ΕΕ, κάτι που δεν φαίνεται να αλλάζει.
Εκείνο όμως που μπορεί να διαφοροποιήσει την τρέχουσα επίδραση της ΕΕ στην κατάστασή μας, είναι να ακολουθήσει η Ελλάδα μια πολιτική παρόμοια με αυτή που ακολούθησαν στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία – ένα μίνιμουμ συνεννόησης όλων των πολιτικών δυνάμεων στο οικονομικό πρόγραμμα έναντι της Τρόικας, το οποίο τις οδήγησε μετά από δυο χρόνια έξω από τα μνημόνια.
Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι η εκάστοτε αντιπολίτευση είναι αντιμνημονιακή και η κυβέρνηση μνημονιακή – κάτι που φαίνεται ως τεχνητή διαφοροποίηση καθαρά για λόγους πολιτικού κόστους.
Είδαμε ότι όταν η αντιπολίτευση γίνεται κυβέρνηση, μπροστά στα διλήμματα κάνει όλους τους απαραίτητους συμβιβασμούς και καταλήγει να χαρακτηρίζεται πια μνημονιακή.
Και τώρα, σε περίπτωση που προβούμε σε εκλογές και ακόμη και αν αναδειχθεί νέα κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται ότι την ίδια κατάληξη αναδιαμόρφωσης πολιτικής θα έχουμε, γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαπιστώσει ότι οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική θα έχει δυσβάσταχτο κόστος για τη χώρα.
Σε αυτήν την εκδοχή, ως κόμμα που αναρριχάται στην εξουσία και όχι ως απερχόμενο κόμμα που φθίνει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει τη δύναμη να προκαλέσει και να επιτύχει την απαιτούμενη συναίνεση που αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση: όλα τα κύρια κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΠΟΤΑΜΙ) να συμφωνήσουν σε ένα πρόγραμμα και να το επιβάλουν στην Τρόικα ως ενιαία αποδεκτή λύση από τους κύριους εκφραστές της λαϊκής βούλησης.
Έτσι θα αυξηθεί η διαπραγματευτική μας δυνατότητα και θα μειωθούν οι απαιτήσεις της Τρόικας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα που υποστηρίζει αυτήν την άποψη, είναι ότι για το 2015 η Τρόικα απαιτεί μέτρα 2 δισ, μόνο και μόνο επειδή προκύπτει κίνδυνος πολιτικής αστάθειας στη χώρα, ενώ από καθαρά οικονομική άποψη δεν θα απαιτούνταν πάνω από 800 εκατομμύρια.
Είναι ξεκάθαρο ότι μόνο αν οι πολιτικές δυνάμεις δείξουν υπευθυνότητα θα ελαχιστοποιηθούν οι επιβαρύνσεις στο μέσο Έλληνα.
Αν και εφόσον το πολιτικό πρόβλημα τής Ελλάδας επιλυθεί μέσα στο 2015, τότε πολύ γρήγορα αναμένεται οι αποδόσεις των Ελληνικών ομολόγων να επανέλθουν από το 10% ίσως και χαμηλότερα του 4%.
Το χρηματιστήριο έχει δυνατότητες ανόδου ακόμη και +50% σε επιλεγμένες μετοχές (τράπεζες, ενέργεια, επικοινωνίες, τουρισμό).
Μεγάλες ελληνικές εταιρείες θα μπορούν να εκδώσουν και ABS, ενώ για τις ελληνικές τράπεζες αυτό είναι μια ούτως ή άλλως δεδομένη κατάσταση.
Οι ξένοι επενδυτές έχουν τη διάθεση να επενδύσουν στις υποδομές τής χώρας και να την εκσυγχρονίσουν – αυτό που απλά ζητούν είναι ένα σταθερό πολιτικό και φορολογικό περιβάλλον.
Η Ελλάδα έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας αναδυόμενης χώρας, που όμως λόγω τού Ευρώ έχει σταθερό νόμισμα.
Αυτό δεν το έχει καμιά άλλη χώρα εντός και εκτός Ευρωζώνης.
Ας επωφεληθούμε.
Το 2014 ήταν μια σχετικά καλή χρονιά για τις παγκόσμιες αγορές, κι αυτό ίσως βάζει υποθήκες ότι το 2015 θα είναι μια χρονιά με έντονες διακυμάνσεις, πολλούς κινδύνους και ευκαιρίες.
Μερικά πιθανά σενάρια είναι:
οι έντονες διακυμάνσεις μετά τη μεγάλη πτώση των τιμών τού πετρελαίου, η πιθανή αύξηση των επιτοκίων από την FED, η πτώση των τιμών στην παγκόσμια αγορά προϊόντων, η περαιτέρω ισχυροποίηση τού δολαρίου, η χαμηλότερη τού 6% ανάπτυξη στην Κίνα, αλλά και επιπλέον γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή, και βέβαια η πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα και οι πιθανές επιπτώσεις στην Ευρωζώνη.
Ας δούμε όμως μία-μία τις κύριες οικονομίες με τις προοπτικές τους για το 2015:
ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ είχαν μια από τις καλύτερες χρονιές τους το 2014 με βελτίωση των οικονομικών στοιχείων σε όλα τα επίπεδα.
Το αμερικανικό νόμισμα ισχυροποιήθηκε άνω τού 7% έναντι τού μέσου όρου όλων των κυρίων νομισμάτων και αναμένεται και το 2015 να συνεχίσει την ισχυροποίηση αυτή τουλάχιστον κατά άλλο ένα 5%.
Η ανάπτυξη στις ΗΠΑ τρέχει με ρυθμούς κοντά στο 5% (καλύτερα στοιχεία δεκαετίας) ενώ αναμένεται να τα διατηρήσει και στο 2015.
Η ανεργία είναι σε ιστορικό χαμηλό 15ετίας κοντά στο 4,8% και αναμένεται να συνεχίσει χαμηλότερα την ερχόμενη χρονιά.
Η S&P δείκτης μετοχών των ΗΠΑ μετά τη μεγάλη άνοδο τού 2013 (30%) θα κλείσει το 2014 κοντά στο 10%.
Για το 2015 αναμένεται να κλείσει με μικρή άνοδο έως το τέλος τού χρόνου κοντά στο 5%, στο ενδιάμεσο όμως δεν αποκλείεται να έχει μια διόρθωση τού 30%, δημιουργώντας αγοραστικές ευκαιρίες.
Οι αγορές ομολόγων αναμένεται να αυξήσουν τις αποδόσεις και να έχουμε μια πτώση στις τιμές τους.
Ο βασικός παράγοντας που θα ρυθμίσει την ένταση όλων των παραπάνω είναι αν θα αρχίσει την άνοδο των επιτοκίων το FED και το πόσο μεγάλη και γρήγορη θα είναι αυτή.
Το βασικό σενάριο που δεν θα προσθέσει έντονες εντάσεις στις αγορές είναι 0,5% αύξηση επιτοκίων σε δύο δόσεις από το FED μέσα στο 2015.
Οποιαδήποτε επιθετική αύξηση θα διακινδυνεύσει να ξαναρίξει την οικονομία σε ύφεση, όπως το 1937.
ΙΑΠΩΝΙΑ
Ο πρωθυπουργός Άμπε κέρδισε άνετα τις γενικές εκλογές πρόσφατα.
Σε συνέχεια θα εφαρμόσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που έχει υποσχεθεί (Abenomics) με προοπτική μετά από 20 χρόνια στάσιμης οικονομίας να αναμένουμε 1,7% ανάπτυξη για το 2015 και 2,6% για το 2016.
Ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλά στο 0,3%, ενώ το γιεν αναμένεται να παραμείνει αδύνατο για να βοηθήσει τις εξαγωγές.
ΚΙΝΑ
Η ανάπτυξη στην Κίνα αναμένεται να είναι στο 7,3% για το 2014 και κοντά στο 7% για το 2015.
Είναι σημαντικό για την Κίνα να διατηρεί ρυθμούς ανάπτυξης άνω τού 7%, μια και χαμηλότερα μπορεί να προκληθεί άνοδος τής ανεργίας και προϋποθέσεις κοινωνικών διαμαρτυριών που δεν θα ήθελε το κινεζικό καθεστώς.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να συνεχίσει αυστηρή δημοσιονομική πολιτική και χαλαρή οικονομική πολιτική, μειώνοντας τα επιτόκια κατά 0,5%.
Άλλωστε, ο αναμενόμενος χαμηλότερος πληθωρισμός, κοντά στο 2% για το 2015, θα είναι βοηθητικός τής πολιτικής από την Κεντρική Τράπεζα.
Παρά την χαλαρή νομισματική πολιτική, το κινεζικό νόμισμα αναμένεται να ισχυροποιηθεί κατά 0,5% έναντι των κυρίων νομισμάτων μέσα στην ερχόμενη χρονιά.
ΕΥΡΩΠΗ
Στην ΕΕ, λόγω τής σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής, η ανάπτυξη αναμένεται να πέσει στο 1%, ενώ στη Βρετανία στο 2,5% από 2,7%.
Οι κεντρικές τράπεζες θα παρέχουν φθηνό χρήμα, ενώ στην περίπτωση τής ΕΚΤ αναμένεται η παρέμβασή της με αγορές κρατικών ομολόγων στο πρώτο τρίμηνο τού 2015.
Ένας μεγάλος αριθμός κρατών τής ΕΕ αλλά και η Βρετανία ενδέχεται να διενεργήσουν εκλογές μέσα στο 2015 με κύριο χαρακτηριστικό την άνοδο κομμάτων διαμαρτυρίας σε όλες τις περιπτώσεις.
Οι κύριες προκλήσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι: α) η πιθανότητα ιαπωνοποίησης τής οικονομίας με χαμηλά επιτόκια, χαμηλό πληθωρισμό, χαμηλή ανάπτυξη, ψηλή ανεργία β) αβεβαιότητα στην εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών γ) αδύναμη εξαγωγική απόδοση, λόγω και των μέτρων εναντίον τής Ρωσίας δ) ακριβό ενεργειακό κόστος σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Οι επιχειρήσεις δεν επενδύουν σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, μια και οι προσδοκίες για ανάπτυξη είναι χαμηλές και ο εταιρικός δανεισμός είναι περιορισμένος, παρά τις προσπάθειες τής ΕΚΤ.
Βασική ελπίδα αποτελεί το επενδυτικό πρόγραμμα τής Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επενδύσεις €315 δις από τα μέσα τού 2015.
Οι ευρωπαϊκές μετοχές το τελευταίο εξάμηνο τού 2014 έχασαν πολλά κεφάλαια, κυρίως λόγω τού φόβου χαμηλής ανάπτυξης.
Από την άλλη πλευρά, η ανάπτυξη τής ΕΕ είναι χαμηλότερη τής απόδοσης των 10ετών ομολόγων, αλλά αυτό αναμένεται να αντιστραφεί για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, δημιουργώντας συνθήκες ευνοϊκές για πιθανή υπεραπόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών μέσα στο 2015.
Μάλιστα, είναι ορατή η πιθανότητα να έχουν οι ευρωπαϊκές μετοχές καλύτερες αποδόσεις από αυτές των ΗΠΑ.
Ένας άλλος θετικός παράγοντας για τις ευρωπαϊκές μετοχές είναι ότι αναμένεται αύξηση των εσόδων τους κοντά στο 10% μέσα στο 2015.
Οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών ομολόγων αναμένεται να πέσουν στο 1,3% και να οδηγήσουν σε νέα άνοδο των τιμών των ομολόγων.
Το Ευρώ αναμένεται να δει νέα χαμηλά, κυρίως έναντι τού δολαρίου (στόχος το 1,15) και τής στερλίνας (στόχος 1,32).
*Γιώργος Κοφινάκος
Διευθύνων Σύμβουλος StormHarbour UK
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών