Θα είναι δύσκολο για το ΔΝΤ να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των αναδυόμενων χωρών αλλά και ανεπτυγμένων χωρών.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει μάθει έξι σημαντικά μαθήματα για το πώς να διαχειριστεί κρίσεις δημοσίου χρέους.
Ωστόσο στην περίπτωση της ελληνικής κρίσης χρέους τα μαθήματα αυτά αγνοήθηκαν αναφέρει σε άρθρο της η Ngaire Woods που είναι Κοσμήτορας της Blavatnik School of Government και Διευθυντής του Παγκόσμιου Προγράμματος Οικονομικής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο project-syndicate.
Η συμμετοχή του Ταμείου στην προσπάθεια για τη διάσωση της Ελλάδος και της ευρωζώνης ενδέχεται να έχει ανεβάσει το προφίλ της στην ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ και να αποκτήσει την εύνοια της Ευρώπης.
Αλλά η αποτυχία του ΔΝΤ και η αποτυχία των ευρωπαίων μελών του μπορεί τελικά να αποδειχθεί ότι ήταν ένα μοιραίο στραβοπάτημα.
Ένα βασικό μάθημα που αγνοήθηκε στην Ελλάδα η οποία υπέστη πανωλεθρία είναι ότι όταν ένα σχέδιο διάσωσης καθίσταται αναγκαίο, θα πρέπει να υλοποιείται ΜΟΝΟ μια φορά.
Ποσέξτε μόνο μια φορά κια όχι πολλές φορές ή στην περίπτωση της Ελλάδος 3 φορές.
Το ΔΝΤ έμαθε το 1997, όταν ήταν ανεπαρκές το πακέτο διάσωσης της Νότιας Κορέας υποχρεώθηκε σε ένα δεύτερο γύρο διαπραγματεύσεων.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι ακόμη χειρότερο, καθώς τα 86 δισεκ ευρώ του τρίτου σχεδίου διάσωσης είναι συνέχεια δύο άλλων προγραμμάτων στα 110 δισεκ ευρώ το 2010 και 130 δισεκ το 2012.
Το ΔΝΤ, από μόνο του, έχει πολύ περιορισμένη δύναμη.
Τα δάνεια που χορηγεί το ΔΝΤ είναι πολλαπλάσια των εισφορών κάθε χώρας στο κεφάλαιο του Ταμείου.
Ειδικά στην Ελλάδα το Ταμείο έχει χορηγήσει τα υψηλότερα στην ιστορία του.
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, ωστόσο, δεν αντιμετωπίζουν αυτούς τους περιορισμούς και ήταν έτσι ελεύθερες να θέσουν σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα που θα καθιστούσε βιώσιμη την ελληνική οικονομία.
Ένα άλλο μάθημα που αγνοήθηκε είναι ότι δεν πρέπει να διασώζονται οι τράπεζες.
Το ΔΝΤ έμαθε με πολύ επώδυνο οικονομικό τρόπο το μάθημα αυτό την δεκαετία του 1980, όταν μεταφέρθηκαν τα προβληματικά τραπεζικά δάνεια των κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής στο ΔΝΤ και σε άλλες κυβερνήσεις.
Στην Ελλάδα, τα επισφαλή δάνεια που χορηγήθηκαν από γαλλικές και γερμανικές τράπεζες ή ομόλογα που χρηματοδοτήθηκαν πέρασαν στον δημόσιο έλεγχο μέσω της ΕΚΤ ή των προγραμμάτων στήριξης.
Το τρίτο δίδαγμα που το ΔΝΤ δεν ήταν σε θέση να εφαρμόσει στην Ελλάδα είναι ότι η λιτότητα συχνά οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο.
Οι περικοπές δαπανών συρρικνώνουν πολύ περισσότερο μια οικονομία.
Επειδή το ΔΝΤ δανείζει χρήματα σε βραχυπρόθεσμη βάση, υπήρχε πιθανότητα να αγνοήσει τις συνέπειες της λιτότητας, προκειμένου να καταλήξει σε προβλέψεις για την ανάπτυξη με βασικό στόχο την αποπληρωμής των δανείων που έχει χορηγήσει.
Τέταρτον, το ΔΝΤ έχει μάθει ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι πιο πιθανό να εφαρμοστούν όταν είναι λίγες σε αριθμό και στοχοποιημένες.
Όταν μια χώρα χρειάζεται βοήθεια, είναι δελεαστικό για τους δανειστές να επιμένουν σε έναν μακρύ κατάλογο μεταρρυθμίσεων.
Όμως, όπως έχει δείξει η εμπειρία μια κυβέρνηση είναι σχεδόν αδύνατο να διαχειριστεί πολλαπλές μεταρρυθμίσεις.
Στην Ελλάδα, το ΔΝΤ μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους του, επέβαλαν όχι μόνο μειώσεις στις δαπάνες, αλλά εκτεταμένες φορολογικές αλλαγές, μεταρρυθμίσεις στις συντάξεις και στην αγορά εργασίας.
Το ΔΝΤ έκανε και ένα άλλο λάθος έδωσε έμφαση στις βραχυπρόθεσμες περικοπές δαπανών με στόχο να αποπληρωθούν τα δάνεια που χορήγησε στην Ελλάδα.
Ένα πέμπτο μάθημα είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι απίθανο να πετύχουν αν δεν είναι δημιούργημα της τοπικής κυβένρησης.
Οι όροι λιτότητας που επιβάλλονται από το εξωτερικό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποτύχουν.
Το έκτο μάθημα το ΔΝΤ είναι ότι παραμέρισε μια βασική αρχή η διάσωση χωρών που δεν ελέγχουν πλήρως τα νομίσματά τους ενέχει σοβαρούς κινδύνους.
Δεδομένου ότι το Ταμείο έμαθε στην Αργεντινή και τη Δυτική Αφρική, οι χώρες αυτές δεν διαθέτουν έναν από τους ευκολότερους τρόπους για να προσαρμοστούν σε μια κρίση χρέους δηλαδή την υποτίμηση.
Αφού απέτυχε το ΔΝΤ να προειδοποιήσει την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία για τους κινδύνους που υπάρχουν όταν εντάχθηκαν στο ευρώ το ΔΝΤ πρέπει να εξετάσει αν ήταν απαραίτητο να επέμβει στην κρίση της ευρωζώνης.
Ο πιο προφανής λόγος για τις ενέργειές του ΔΝΤ είναι ότι η Ευρώπη απέτυχε να αντιμετωπίσει τα δικά της προβλήματα και έτσι το ΔΝΤ βρήκε πρόσφορο έδαφος.
Ο Διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ ήταν ανέκαθεν ευρωπαίος και οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν πάντα δυσανάλογο μερίδιο ψήφων στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ.
Εξίσου σημαντικό, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι το ΔΝΤ ενεπλάκη στην ευρωπαική κρίση, ενώ αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση.
Ιστορικά, η μεγαλύτερη απειλή για το ΔΝΤ είναι αν μπορεί να προβλέψει και να αντιμετωπίσει μια κρίση.
Η συμμετοχή του ΔΝΤ στην κρίση της ευρωζώνης έχει επιδράσει αρνητικά σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες.
Θα είναι δύσκολο για το ΔΝΤ να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των αναδυόμενων χωρών αλλά και ανεπτυγμένων χωρών.
Μεταφραστική επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Ωστόσο στην περίπτωση της ελληνικής κρίσης χρέους τα μαθήματα αυτά αγνοήθηκαν αναφέρει σε άρθρο της η Ngaire Woods που είναι Κοσμήτορας της Blavatnik School of Government και Διευθυντής του Παγκόσμιου Προγράμματος Οικονομικής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο project-syndicate.
Η συμμετοχή του Ταμείου στην προσπάθεια για τη διάσωση της Ελλάδος και της ευρωζώνης ενδέχεται να έχει ανεβάσει το προφίλ της στην ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ και να αποκτήσει την εύνοια της Ευρώπης.
Αλλά η αποτυχία του ΔΝΤ και η αποτυχία των ευρωπαίων μελών του μπορεί τελικά να αποδειχθεί ότι ήταν ένα μοιραίο στραβοπάτημα.
Ένα βασικό μάθημα που αγνοήθηκε στην Ελλάδα η οποία υπέστη πανωλεθρία είναι ότι όταν ένα σχέδιο διάσωσης καθίσταται αναγκαίο, θα πρέπει να υλοποιείται ΜΟΝΟ μια φορά.
Ποσέξτε μόνο μια φορά κια όχι πολλές φορές ή στην περίπτωση της Ελλάδος 3 φορές.
Το ΔΝΤ έμαθε το 1997, όταν ήταν ανεπαρκές το πακέτο διάσωσης της Νότιας Κορέας υποχρεώθηκε σε ένα δεύτερο γύρο διαπραγματεύσεων.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι ακόμη χειρότερο, καθώς τα 86 δισεκ ευρώ του τρίτου σχεδίου διάσωσης είναι συνέχεια δύο άλλων προγραμμάτων στα 110 δισεκ ευρώ το 2010 και 130 δισεκ το 2012.
Το ΔΝΤ, από μόνο του, έχει πολύ περιορισμένη δύναμη.
Τα δάνεια που χορηγεί το ΔΝΤ είναι πολλαπλάσια των εισφορών κάθε χώρας στο κεφάλαιο του Ταμείου.
Ειδικά στην Ελλάδα το Ταμείο έχει χορηγήσει τα υψηλότερα στην ιστορία του.
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, ωστόσο, δεν αντιμετωπίζουν αυτούς τους περιορισμούς και ήταν έτσι ελεύθερες να θέσουν σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα που θα καθιστούσε βιώσιμη την ελληνική οικονομία.
Ένα άλλο μάθημα που αγνοήθηκε είναι ότι δεν πρέπει να διασώζονται οι τράπεζες.
Το ΔΝΤ έμαθε με πολύ επώδυνο οικονομικό τρόπο το μάθημα αυτό την δεκαετία του 1980, όταν μεταφέρθηκαν τα προβληματικά τραπεζικά δάνεια των κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής στο ΔΝΤ και σε άλλες κυβερνήσεις.
Στην Ελλάδα, τα επισφαλή δάνεια που χορηγήθηκαν από γαλλικές και γερμανικές τράπεζες ή ομόλογα που χρηματοδοτήθηκαν πέρασαν στον δημόσιο έλεγχο μέσω της ΕΚΤ ή των προγραμμάτων στήριξης.
Το τρίτο δίδαγμα που το ΔΝΤ δεν ήταν σε θέση να εφαρμόσει στην Ελλάδα είναι ότι η λιτότητα συχνά οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο.
Οι περικοπές δαπανών συρρικνώνουν πολύ περισσότερο μια οικονομία.
Επειδή το ΔΝΤ δανείζει χρήματα σε βραχυπρόθεσμη βάση, υπήρχε πιθανότητα να αγνοήσει τις συνέπειες της λιτότητας, προκειμένου να καταλήξει σε προβλέψεις για την ανάπτυξη με βασικό στόχο την αποπληρωμής των δανείων που έχει χορηγήσει.
Τέταρτον, το ΔΝΤ έχει μάθει ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι πιο πιθανό να εφαρμοστούν όταν είναι λίγες σε αριθμό και στοχοποιημένες.
Όταν μια χώρα χρειάζεται βοήθεια, είναι δελεαστικό για τους δανειστές να επιμένουν σε έναν μακρύ κατάλογο μεταρρυθμίσεων.
Όμως, όπως έχει δείξει η εμπειρία μια κυβέρνηση είναι σχεδόν αδύνατο να διαχειριστεί πολλαπλές μεταρρυθμίσεις.
Στην Ελλάδα, το ΔΝΤ μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους του, επέβαλαν όχι μόνο μειώσεις στις δαπάνες, αλλά εκτεταμένες φορολογικές αλλαγές, μεταρρυθμίσεις στις συντάξεις και στην αγορά εργασίας.
Το ΔΝΤ έκανε και ένα άλλο λάθος έδωσε έμφαση στις βραχυπρόθεσμες περικοπές δαπανών με στόχο να αποπληρωθούν τα δάνεια που χορήγησε στην Ελλάδα.
Ένα πέμπτο μάθημα είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι απίθανο να πετύχουν αν δεν είναι δημιούργημα της τοπικής κυβένρησης.
Οι όροι λιτότητας που επιβάλλονται από το εξωτερικό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποτύχουν.
Το έκτο μάθημα το ΔΝΤ είναι ότι παραμέρισε μια βασική αρχή η διάσωση χωρών που δεν ελέγχουν πλήρως τα νομίσματά τους ενέχει σοβαρούς κινδύνους.
Δεδομένου ότι το Ταμείο έμαθε στην Αργεντινή και τη Δυτική Αφρική, οι χώρες αυτές δεν διαθέτουν έναν από τους ευκολότερους τρόπους για να προσαρμοστούν σε μια κρίση χρέους δηλαδή την υποτίμηση.
Αφού απέτυχε το ΔΝΤ να προειδοποιήσει την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία για τους κινδύνους που υπάρχουν όταν εντάχθηκαν στο ευρώ το ΔΝΤ πρέπει να εξετάσει αν ήταν απαραίτητο να επέμβει στην κρίση της ευρωζώνης.
Ο πιο προφανής λόγος για τις ενέργειές του ΔΝΤ είναι ότι η Ευρώπη απέτυχε να αντιμετωπίσει τα δικά της προβλήματα και έτσι το ΔΝΤ βρήκε πρόσφορο έδαφος.
Ο Διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ ήταν ανέκαθεν ευρωπαίος και οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν πάντα δυσανάλογο μερίδιο ψήφων στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ.
Εξίσου σημαντικό, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι το ΔΝΤ ενεπλάκη στην ευρωπαική κρίση, ενώ αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση.
Ιστορικά, η μεγαλύτερη απειλή για το ΔΝΤ είναι αν μπορεί να προβλέψει και να αντιμετωπίσει μια κρίση.
Η συμμετοχή του ΔΝΤ στην κρίση της ευρωζώνης έχει επιδράσει αρνητικά σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες.
Θα είναι δύσκολο για το ΔΝΤ να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των αναδυόμενων χωρών αλλά και ανεπτυγμένων χωρών.
Μεταφραστική επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών