Μπορεί να έχoυμε εισέλθει στην τελευταία φάση της πανδημικής κρίσης, ωστόσο οι επιπτώσεις τόσο στο εμπόριο όσο και στην οικονομία τώρα αρχίζουν να γίνονται αισθητές παγκοσμίως… λόγω του ράλι στα εμπορεύματα.
Πολλές χώρες υπέκυψαν στον πειρασμό να χαλαρώσουν υπερβολικά, τόσο σε δημοσιονομικό όσο και σε νομισματικό επίπεδο.
Ειδικότερα, ακριβώς όπως στην παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, ενώ το κόστος του χρήματος ήταν σχεδόν μηδενικό, οι κεντρικές κυβερνήσεις εφάρμοσαν επεκτατικές πρακτικές νομισματικής πολιτικής για να μην πληγούν οι πολίτες.
Με αυτά τα βήματα, η οικονομική δραστηριότητα ανέκαμψε γρήγορα, αλλά η προσφορά και η ζήτηση δεν μπόρεσαν να επιτύχουν αρμονία.
Έκρηξη στα commodities
Σε αντίθεση με την κρίση του 2008, η ύφεση που υπήρξε κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν προέκυψε λόγω χρηματοοικονομικών ή οικονομικών προβλημάτων.
Τότε η κρίση ήταν συστημική, ξεκίνησε με την αγορά ακινήτων το 2008 και αργότερα κατέλαβε όλες τις εκφάνσεις του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αυτήν τη φορά, δεν υπήρξε παρατεταμένη περίοδος ανεργίας ενώ πολλοί τομείς προσαρμόστηκαν στη νέα κανονικότητα με υβριδικά μοντέλα εργασίας.
Ως εκ τούτου, τα χρήματα που έγιναν φθηνότερα και πιο άφθονα αντικατοπτρίστηκαν σύντομα στις καταναλωτικές απαιτήσεις των ανθρώπων.
Λόγω παραγόντων, όπως η αλλαγή στις καταναλωτικές προτιμήσεις των ανθρώπων, η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, τα προβλήματα στο δίκτυο logistics και η αλυσίδα εφοδιασμού, τα lockdown στην Κίνα, που είναι ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παγκόσμιας παραγωγής, προκάλεσαν «έμφραγμα» σε επίπεδο… προσφοράς, αφού η ζήτηση υπερβαίνει κατά πολύ την παραγωγική διαδικασία, με αποτέλεσμα οι τιμές να ωθηθούν ανοδικά.
Ακόμα, όμως, και στο πλαίσιο αυτού του μακροοικονομικού τοπίου, με τον πληθωρισμό να «τρέχει» με πρωτόγνωρο ρυθμό, τα αφεντικά της νομισματικής πολιτικής προτίμησαν να ερμηνεύσουν διαφορετικά αυτή την αύξηση.
Την ίδια στιγμή, ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής διερρήγνυαν τα ιμάτιά τους ότι ο πληθωρισμός θα ήταν «προσωρινός» για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο τόνος άλλαξε προϊόντος του χρόνου, με τις τιμές στα εμπορεύματα να παίρνουν την ανιούσα.
Προηγουμένως, ενώ η νομισματική σύσφιξη και η σταδιακή απόσυρση του διανεμόμενου χρήματος αναμένεται το 2023, η Fed έπρεπε να αυξήσει τα επιτόκια το α’ τρίμηνο του 2022.
Αν και η αγορά προεξοφλεί σοβαρή σύσφιξη μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, η καθυστερημένη απόκριση των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζών επιτάχυνε τις αυξήσεις στις τιμών των βασικών εμπορευμάτων.
Φυσικά, την κατάσταση επιδείνωσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι επακόλουθες δυτικές κυρώσεις.
Σημειώνεται πως η Ρωσία, ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, είναι επίσης ένας από τους κρίσιμους παίκτες για πολλές βιομηχανικές πρώτες ύλες (παλλάδιο, νικέλιο και πλατίνα).
Εύλογα, οι νέοι περιορισμοί προσφοράς, σε συνδυασμό με την ένταση στις αγορές, ανέβασαν τις τιμές σε πρωτοφανή επίπεδα.
Προκειμένου να εξηγηθεί πιο ξεκάθαρα η κατάσταση, σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2020, όταν ξέσπασε η πανδημίας, η αύξηση της τιμής για το νικέλιο ανήλθε στο 200%, για το αλουμίνιο στο 150% και για το σίδηρο, τον χαλκό και το πετρέλαιο στο 100%.
Τα υψηλά επίπεδα που παρατηρούνται στις τιμές των βιομηχανικών εμπορευμάτων έχουν αρχίσει άμεσα και έμμεσα να ανεβάζουν όλες τις τιμές παγκοσμίως.
Πέρα από την Ενέργεια και τα βιομηχανικά εμπορεύματα, το γεγονός ότι η Ρωσία και η Ουκρανία είναι μεγάλοι προμηθευτές σιτηρών και ηλιάνθού άσκησε τρομερές πιέσεις στα τρόφιμα.
Το πρόβλημα επιτάθηκε με την εφαρμογή μέτρων προστατευτισμού (δασμοί, ποσοστώσεις κ.λπ.).
Τρομακτικές αυξήσεις
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, οι τιμές στα τρόφιμα παγκοσμίως αυξήθηκαν κατά περίπου 60% τα τελευταία δύο χρόνια.
Στα σιτηρά, από την άλλη, η αύξηση ήταν 70%, ενώ στα φυτικά έλαια αγγίζει το 150%.
Ανάλογη αύξηση είχε να παρατηρηθεί σε πραγματικό –όχι σε ονομαστικό– από το 1960.
Η αύξηση αυτή, που έρχεται σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα μετά την πολύ περιορισμένη διακύμανση των τιμών στα τρόφιμα για περίπου 6-7 χρόνια κατά τη διάρκεια της προπανδημικής περιόδου, αποκαλύπτει μια άλλη διάσταση του σοκ.
Σε αυτό το σημείο, οι παγκόσμιες τιμές των εμπορευμάτων δεν δείχνουν ακόμη σημάδια επιβράδυνσης.
Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας είναι επί του παρόντος το κύριο εμπόδιο στην πτώση των τιμών.
Τα ισχυρά περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται στην Κίνα απειλούν επίσης την εφοδιαστική αλυσίδα.
Αν και οι κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει να συσφίγγουν την πολιτική τους, είναι νωρίς να μιλάμε για στενότητα στις οικονομικές συνθήκες.
Ως εκ τούτου, οι τρεις κύριοι παράγοντες που έφεραν τα εμπορεύματα σε αυτά τα επίπεδα εξακολουθούν να υφίστανται...
Noμισματική πολιτική
Εν προκειμένω, είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε τις αλλαγές της νομισματικής πολιτικής βραχυπρόθεσμα.
Αν και οι προσδοκίες είναι επιθετικές, ότι δηλαδή η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, αντί για 25 μετά από πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, θα χρειαστεί χρόνος για να τιθασευτεί ο πληθωρισμός.
Και από ό,τι φαίνεται, βραχυπρόθεσμα, ο έλεγχος της πληθωριστικής πυρκαγιάς, που καταδυναστεύει την παγκόσμια οικονομική ατζέντα, εξαρτάται από τη θετική ροή ειδήσεων από το μέτωπο Ρωσίας-Ουκρανίας.
www.bankingnews.gr
Καίει οικονομίες και καταναλωτές το ράλι στα commodities: Τι συνέβη και πώς μπορεί να σταματήσει
Έκρηξη στα commodities…
Σχόλια αναγνωστών