Άρθρο στο blog του ΔΝΤ
Τα κράτη θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην προστασία των ευάλωτων μέσω στοχευμένης στήριξης, διατηρώντας παράλληλα μια αυστηρή δημοσιονομική στάση για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, αναφέρεται σε άρθρο στο blog του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), που υπογράφεται από τους Vitor Gaspar, Raphael Lam, Paolo Mauro, Roberto Piazza.
Όπως σημειώνεται, οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις εν μέσω απότομων αυξήσεων στις τιμές τροφίμων και ενέργειας. «Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να προστατεύουν τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα από μεγάλες απώλειες πραγματικού εισοδήματος και να διασφαλίζουν την πρόσβασή τους σε τρόφιμα και ενέργεια. Ωστόσο, πρέπει επίσης να μειώσουν τις ευπάθειες από τα μεγάλα δημόσια χρέη και, ως απάντηση στον υψηλό πληθωρισμό, να διατηρήσουν μια αυστηρή δημοσιονομική στάση», σχολιάζεται.
Οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί πάνω από % από το 2019 και οι διαταραχές του εφοδιασμού συνεχίζονται τόσο στις αγορές τροφίμων όσο και στις αγορές ενέργειας. Οι υψηλότερες τιμές απειλούν το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων παντού, ωθώντας τις κυβερνήσεις να εισαγάγουν μια ποικιλία δημοσιονομικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων τιμών, των φορολογικών περικοπών και των μεταφορών μετρητών. «Υπολογίζουμε το διάμεσο δημοσιονομικό κόστος τέτοιων μέτρων στο 0,6% του εθνικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, επιπλέον των προϋπαρχουσών επιδοτήσεων, μεταξύ των χωρών για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμες εκτιμήσεις», αναφέρεται.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι περισσότερες κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν περαιτέρω πίεση στα δημόσια οικονομικά που έχουν ήδη πιεστεί από την πανδημία. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός, η αποδυνάμωση των νομισμάτων και η άνοδος των επιτοκίων οδήγησαν σε αύξηση των πιστωτικών περιθωρίων σε πολλές χώρες και υψηλότερα έξοδα για τόκους στο μέλλον. Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος προβλέπεται να παραμείνει αυξημένο στο 91% του ΑΕΠ το 2022 -μετά την υποχώρηση από το ιστορικό υψηλό, το 2020- και παραμένει περίπου 7,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από τα προπανδημικά επίπεδα. Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος είναι ιδιαίτερα ευάλωτες: σχεδόν το 60 τοις εκατό των φτωχότερων οικονομιών αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο.
«Αντιμετωπίζοντας τα υψηλά επίπεδα χρέους και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη στοχευμένη υποστήριξη μέσω των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας στα πιο ευάλωτα άτομα. Σε ορισμένες χώρες, αυτό μπορεί να συνεπάγεται την παροχή εκπτώσεων στους λογαριασμούς κοινής ωφελείας (για βασική χρήση) σε ευάλωτες οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Η δυνατότητα προσαρμογής των τιμών της ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ευρύτερων κινήτρων για τον περιορισμό της χρήσης ενέργειας και την αύξηση της προσφοράς. Αντιμέτωπες με μακροχρόνιες κρίσεις προσφοράς και πληθωρισμό ευρείας βάσης, οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να επιχειρήσουν να περιορίσουν τις αυξήσεις των τιμών μέσω ελέγχων τιμών, επιδοτήσεων ή φορολογικών περικοπών. Μια τέτοια κίνηση θα ήταν δαπανηρή για τους προϋπολογισμούς και τελικά αναποτελεσματική. Με περιορισμένους πόρους, πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος θα χρειαστούν μεγαλύτερες παγκόσμιες προσπάθειες για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης.
Σε μια εποχή υψηλού πληθωρισμού, οι πολιτικές για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών των τροφίμων και της ενέργειας δεν θα πρέπει να αυξάνουν τη συνολική ζήτηση. Οι πιέσεις στη ζήτηση αναγκάζουν τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια ακόμη υψηλότερα, καθιστώντας ακριβότερη την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Μια αυστηρότερη δημοσιονομική στάση στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι ευθυγραμμισμένοι στον αγώνα τους κατά του πληθωρισμού», υπογραμμίζει το ΔΝΤ.
Ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας
Η έκθεση του ΔΝΤ υπογραμμίζει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να οικοδομήσουν ανθεκτικότητα με την πάροδο του χρόνου σε μια σειρά από δυσμενείς κραδασμούς. «Η πανδημία και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, πέρα από τις φυσικές καταστροφές και άλλα δυσμενή γεγονότα για κάθε χώρα, έχουν δείξει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να προετοιμαστούν για τις βροχερές μέρες. Η σταδιακή δημιουργία δημοσιονομικών αποθεμάτων θα επέτρεπε τελικά στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ανταποκρίνονται γρήγορα και με ευελιξία στις κρίσεις.
Πολλά δημοσιονομικά εργαλεία που έχουν αποδειχθεί χρήσιμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορούν να γίνουν μέρος μιας πιο μόνιμης εργαλειοθήκης, ανάλογα με την ικανότητα των χωρών και τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Τα προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας, για παράδειγμα, αποδείχθηκαν αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας σταθεροποιώντας περισσότερο από το 40% της απώλειας ατομικού εισοδήματος στην ΕΕ. Η εξαιρετική οικονομική στήριξη σε εταιρείες μπορεί να αποτρέψει εκτεταμένες χρεοκοπίες. Ωστόσο, αυτή η υποστήριξη θα πρέπει να προορίζεται για σοβαρές κρίσεις, καθώς εκθέτει τις κυβερνήσεις σε μεγάλους δημοσιονομικούς κινδύνους.
Γενικότερα, τα δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας βοηθούν τους ανθρώπους να ανακάμψουν από την ανεργία, την ασθένεια ή τη φτώχεια, καθιστώντας τους πιο ανθεκτικούς σε ένα ευρύ σύνολο προκλήσεων. Τέτοια συστήματα μπορούν να γίνουν εύκολα επεκτάσιμα και καλύτερα στοχευμένα με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας.
Είδαμε πώς οι μεγάλες παγκόσμιες κρίσεις την τελευταία ενάμιση δεκαετία οδήγησαν σε καινοτόμες και δυναμικές δημοσιονομικές απαντήσεις, στο πλαίσιο του αυξανόμενου χρέους και της περιορισμένης νομισματικής πολιτικής. Οι χώρες θα πρέπει να επανεξετάσουν το ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής σε μια εποχή επιρρεπή σε σοκ - πώς μπορεί να προστατευθεί καλύτερα από τις απώλειες κατά τη διάρκεια κρίσεων και να χτίσει ανθεκτικότητα - και να μάθουν από τις εμπειρίες σε όλο τον κόσμο».
www.bankingnews.gr
Όπως σημειώνεται, οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις εν μέσω απότομων αυξήσεων στις τιμές τροφίμων και ενέργειας. «Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να προστατεύουν τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα από μεγάλες απώλειες πραγματικού εισοδήματος και να διασφαλίζουν την πρόσβασή τους σε τρόφιμα και ενέργεια. Ωστόσο, πρέπει επίσης να μειώσουν τις ευπάθειες από τα μεγάλα δημόσια χρέη και, ως απάντηση στον υψηλό πληθωρισμό, να διατηρήσουν μια αυστηρή δημοσιονομική στάση», σχολιάζεται.
Οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί πάνω από % από το 2019 και οι διαταραχές του εφοδιασμού συνεχίζονται τόσο στις αγορές τροφίμων όσο και στις αγορές ενέργειας. Οι υψηλότερες τιμές απειλούν το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων παντού, ωθώντας τις κυβερνήσεις να εισαγάγουν μια ποικιλία δημοσιονομικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων τιμών, των φορολογικών περικοπών και των μεταφορών μετρητών. «Υπολογίζουμε το διάμεσο δημοσιονομικό κόστος τέτοιων μέτρων στο 0,6% του εθνικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, επιπλέον των προϋπαρχουσών επιδοτήσεων, μεταξύ των χωρών για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμες εκτιμήσεις», αναφέρεται.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι περισσότερες κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν περαιτέρω πίεση στα δημόσια οικονομικά που έχουν ήδη πιεστεί από την πανδημία. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός, η αποδυνάμωση των νομισμάτων και η άνοδος των επιτοκίων οδήγησαν σε αύξηση των πιστωτικών περιθωρίων σε πολλές χώρες και υψηλότερα έξοδα για τόκους στο μέλλον. Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος προβλέπεται να παραμείνει αυξημένο στο 91% του ΑΕΠ το 2022 -μετά την υποχώρηση από το ιστορικό υψηλό, το 2020- και παραμένει περίπου 7,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από τα προπανδημικά επίπεδα. Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος είναι ιδιαίτερα ευάλωτες: σχεδόν το 60 τοις εκατό των φτωχότερων οικονομιών αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο.
«Αντιμετωπίζοντας τα υψηλά επίπεδα χρέους και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη στοχευμένη υποστήριξη μέσω των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας στα πιο ευάλωτα άτομα. Σε ορισμένες χώρες, αυτό μπορεί να συνεπάγεται την παροχή εκπτώσεων στους λογαριασμούς κοινής ωφελείας (για βασική χρήση) σε ευάλωτες οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Η δυνατότητα προσαρμογής των τιμών της ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ευρύτερων κινήτρων για τον περιορισμό της χρήσης ενέργειας και την αύξηση της προσφοράς. Αντιμέτωπες με μακροχρόνιες κρίσεις προσφοράς και πληθωρισμό ευρείας βάσης, οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να επιχειρήσουν να περιορίσουν τις αυξήσεις των τιμών μέσω ελέγχων τιμών, επιδοτήσεων ή φορολογικών περικοπών. Μια τέτοια κίνηση θα ήταν δαπανηρή για τους προϋπολογισμούς και τελικά αναποτελεσματική. Με περιορισμένους πόρους, πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος θα χρειαστούν μεγαλύτερες παγκόσμιες προσπάθειες για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης.
Σε μια εποχή υψηλού πληθωρισμού, οι πολιτικές για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών των τροφίμων και της ενέργειας δεν θα πρέπει να αυξάνουν τη συνολική ζήτηση. Οι πιέσεις στη ζήτηση αναγκάζουν τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια ακόμη υψηλότερα, καθιστώντας ακριβότερη την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Μια αυστηρότερη δημοσιονομική στάση στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι ευθυγραμμισμένοι στον αγώνα τους κατά του πληθωρισμού», υπογραμμίζει το ΔΝΤ.
Ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας
Η έκθεση του ΔΝΤ υπογραμμίζει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να οικοδομήσουν ανθεκτικότητα με την πάροδο του χρόνου σε μια σειρά από δυσμενείς κραδασμούς. «Η πανδημία και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, πέρα από τις φυσικές καταστροφές και άλλα δυσμενή γεγονότα για κάθε χώρα, έχουν δείξει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να προετοιμαστούν για τις βροχερές μέρες. Η σταδιακή δημιουργία δημοσιονομικών αποθεμάτων θα επέτρεπε τελικά στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ανταποκρίνονται γρήγορα και με ευελιξία στις κρίσεις.
Πολλά δημοσιονομικά εργαλεία που έχουν αποδειχθεί χρήσιμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορούν να γίνουν μέρος μιας πιο μόνιμης εργαλειοθήκης, ανάλογα με την ικανότητα των χωρών και τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Τα προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας, για παράδειγμα, αποδείχθηκαν αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας σταθεροποιώντας περισσότερο από το 40% της απώλειας ατομικού εισοδήματος στην ΕΕ. Η εξαιρετική οικονομική στήριξη σε εταιρείες μπορεί να αποτρέψει εκτεταμένες χρεοκοπίες. Ωστόσο, αυτή η υποστήριξη θα πρέπει να προορίζεται για σοβαρές κρίσεις, καθώς εκθέτει τις κυβερνήσεις σε μεγάλους δημοσιονομικούς κινδύνους.
Γενικότερα, τα δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας βοηθούν τους ανθρώπους να ανακάμψουν από την ανεργία, την ασθένεια ή τη φτώχεια, καθιστώντας τους πιο ανθεκτικούς σε ένα ευρύ σύνολο προκλήσεων. Τέτοια συστήματα μπορούν να γίνουν εύκολα επεκτάσιμα και καλύτερα στοχευμένα με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας.
Είδαμε πώς οι μεγάλες παγκόσμιες κρίσεις την τελευταία ενάμιση δεκαετία οδήγησαν σε καινοτόμες και δυναμικές δημοσιονομικές απαντήσεις, στο πλαίσιο του αυξανόμενου χρέους και της περιορισμένης νομισματικής πολιτικής. Οι χώρες θα πρέπει να επανεξετάσουν το ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής σε μια εποχή επιρρεπή σε σοκ - πώς μπορεί να προστατευθεί καλύτερα από τις απώλειες κατά τη διάρκεια κρίσεων και να χτίσει ανθεκτικότητα - και να μάθουν από τις εμπειρίες σε όλο τον κόσμο».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών