Fitch Ratings: Αδιάφορη αναβάθμιση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, στο BBB- με σταθερό το outlook - Επιβεβαίωση BN

Σε «ΒΒΒ-», από «ΒΒ+», αναβάθμισε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας και η Fitch Ratings (έχουν προηγηθεί Scope Ratings, Standard & Poor’s, DBRS) ορίζοντας παράλληλα σε σταθερές τις προοπτικές επαναξιολόγησης 12-18 μηνών, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει πλήρως το Βankingnews.
Σημειώνεται πως αυτή η διαδικασία είναι απλώς επικοινωνιακό τρικ χωρίς αντίκρισμα, αφού η παραπληγική οικονομία μας σε κανένα παραγωγικό τομέα δεν έχει να επιδείξει σημάδια ριζικής ανάκαμψης και χρειάζεται παντού υποστήριξη.
Επίσης, επισημαίνεται πως η Ελλάδα, παρ’ ότι έχει μόλις 48 δισεκ. ελεύθερα διαπραγματεύσιμο χρέος σε σύνολο 402,9 δισεκ. ευρώ, δανείζεται με το δεύτερο χειρότερο επιτόκιο της ευρωζώνης (3,64%), και μόνο η Ιταλία μας περνάει, το χρέος της οποίας, ωστόσο, αγγίζει τα 2,9 τρισεκ. (4,36%)….
Ως εκ τούτου, κακώς κάποιοι περίμεναν την αξιολόγηση της Fitch Ratings ως άλλο ένα μάννα εξ ουρανού, αφού πρόκειται μια ανούσια, αδιάφορη και παρωχημένη επικοινωνιακού τύπου δήθεν επιβράβευση της υπερδανεισμένης χώρας μας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη Fitch Ratings, «Η αναβάθμιση αντικατοπτρίζει τα ακόλουθα:

Χρέος: Το χρέος της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ θα παραμείνει σε πτωτική τάση, χάρη στη σταθερή ονομαστική ανάπτυξη, τα υπερέσοδα του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή δομή του.
«Επίσης αξιολογούμε τους κινδύνους πολιτικής ως σχετικά χαμηλούς, χάρη στο σταθερό πολιτικό πλαίσιο και τη δημοσιονομική σύνεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπουμε ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί στο 160,8% το 2023 και στο 141,2% το 2027, από 171,4% το 2022» αναφέρει η Fitch Ratings.
Η προβλεπόμενη πτώση του δείκτη χρέους κατά 65 π.μ. από το υψηλό πανδημίας 205% του ΑΕΠ συγκαταλέγεται στις καλύτερες επιδόσεις των κρατών που καλύπτει ο οίκος, αν και ο λόγος χρέους εξακολουθεί να είναι 3πλάσιος του μέσου όρου των κρατών που αξιολογούνται με «BBB».
Μετριαστικοί παράγοντες όπως το χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, οι πολύ μεγάλες λήξεις (18 έτη) και το σημαντικό ρευστό απόθεμα μετρητών (περίπου 16,5% του ΑΕΠ στα μέσα Νοεμβρίου) μειώνουν τους κινδύνους για τα δημόσια οικονομικά.

Δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση: Σύμφωνα με τη Fitch, η Ελλάδα είναι αφοσιωμένη στον στόχο της δημοσιονομικής εξυγίανσης, με το πρωτογενές πλεόνασμα να εκτιμάται πως θα αυξηθεί 1,1% επί του ΑΕΠ το 2023 και κατά μέσο όρο 2,2% την περίοδο 2024-2025.
Με μέσο όρο 1,1% το 2024-25, το ονομαστικό έλλειμμα θα είναι πολύ χαμηλότερο από τη διάμεση τιμή όσων κρατών έχουν αξιολόγηση «BBB» (2,8%).
Η δημοσιονομική σύνεση υποστηρίζεται από τις συντηρητικές δαπάνες που προβλέπονται στους πρόσφατους προϋπολογισμούς (όπως ισχύει και για τον προϋπολογισμό του 2024), με την υπέρβαση των εσόδων να παρέχει δημοσιονομικό χώρο για έκτακτες δαπάνες: το 2023 περιελάμβανε μέτρα σχετικά με την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή.
Οι αρχές σχεδιάζουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση των εσόδων το 2024 με στόχο να συγκεντρωθούν επιπλέον 600 εκατομμύρια ευρώ για κοινωνικές δαπάνες.
Σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ψηφιοποίησης και τη μείωση της φοροδιαφυγής, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τη βάση των φορολογικών εσόδων και να παράσχει περαιτέρω δημοσιονομικό χώρο για πρόσθετες επενδύσεις κεφαλαίου με σκοπό την τόνωση της ανάπτυξης.

Ανθεκτική ανάπτυξη: Η Fitch προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,4% το 2023 - ελαφρά ανοδική αναθεώρηση από την τελευταία αξιολόγηση.
Αυτή η εκτίμηση αντανακλά μια καλύτερη του αναμενομένου απόδοση της κατανάλωσης τα τελευταία τρίμηνα και την προσδοκία για συνεχιζόμενη ισχυρή επενδυτική απόδοση.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται πως η ανάπτυξη το 2024-2025 θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα (κατά μέσο όρο 2,4%), βοηθούμενη από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, τη συνεχιζόμενη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και τη βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης.
Οι καθοδικοί κίνδυνοι αφορούν κυρίως τις εξωτερικές εξελίξεις - αν και η Ελλάδα έχει αποδειχθεί γενικά ανθεκτική σε ό,τι αφορά την αποδυνάμωση της ζήτησης από βασικούς εμπορικούς εταίρους, εν μέρει χάρη στις σταθερές επιδόσεις της στους τομείς των υπηρεσιών.

Σταθερή πολιτική κατάσταση: Οι κίνδυνοι πολιτικής έχουν εκτονωθεί μετά τη νίκη της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές που έλαβαν χώρα στα τέλη Ιουνίου, η οποία της παρέχει σαφή πλειοψηφία για να εφαρμόσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα τα επόμενα πέντε χρόνια.
Μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως το επιχειρείν, το κράτος δικαίου και η αγορά εργασίας, βρίσκονται στα σκαριά και θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, αλλά και να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση ορισμένων διαρθρωτικών αδυναμιών
Η δέσμευση για ανάκαμψη και ανθεκτικότητα παραμένει ισχυρή, με την Ελλάδα να σημειώνει σταδιακή πρόοδο όσον αφορά τις εκταμιεύσεις και την ανάπτυξη έργων και μεταρρυθμίσεων, παρόλο που ορισμένοι κίνδυνοι που αφορούν την εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος εξακολουθούν να υφίστανται.

Βελτίωση του Τραπεζικού Τομέα: Ο δείκτης του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας βελτιώθηκε σε «bb» από «b» μετά τις αναβαθμίσεις των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών της Ελλάδας εκ μέρους της Fitch Ratings τον Σεπτέμβριο του 2023.
Οι αναβαθμίσεις αντανακλούσαν κυρίως διαρθρωτικές βελτιώσεις σε ό,τι αφορά κερδοφορία, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση κεφαλαίου και συνεχείς βελτιώσεις στην ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων.
Η κεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα ανερχόταν σε 17,3% τον Ιούνιο, ενώ σε συνολικό επίπεδο το β' τρίμηνο του 2023 το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων είχε μειωθεί ελαφρά στο 8,6%, έναντι 8,7% στο τέλος του 2022 και 46% το 2017.
Όπως αναφέρει ο οίκος, «αναμένουμε βελτίωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, αλλά με πιο ήπιο ρυθμό, με τις εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων να διαδραματίζουν μικρότερο ρόλο.
Η πιστωτική επέκταση συνέχισε να αποδυναμώνεται το 2023, συμπεριλαμβανομένων των στεγαστικών και των καταναλωτικών δανείων, αλλά αναμένουμε ότι θα επιταχυνθεί το 2024 καθώς θα υπάρξει προσαρμογή στο τρέχον περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων.

Θεμελιώδεις κινητήριες δυνάμεις: Οι αξιολογήσεις της Ελλάδας αντικατοπτρίζουν το κατά κεφαλήν εισόδημα και τους δείκτες διακυβέρνησης που είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο των κρατών με αξιολόγηση «BBB», καθώς και την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος που υποστηρίζεται από την ένταξη στην ΕΕ και την ευρωζώνη.
Αυτά τα πλεονεκτήματα αντιπαραβάλλονται με τα προβλήματα που κληροδότησε η κρίση δημόσιου χρέους και σχετίζονται με μεγάλα αποθέματα δημόσιου και εξωτερικού χρέους, καθώς επίσης και χαμηλή μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακήδυναμικήκαι ορισμένες επίμονες ευπάθειες στον τραπεζικό τομέα.

Μέτριοι κίνδυνοι πληθωρισμού: Σύμφωνα με τον οίκο Fitch, ο ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός θα κυμανεί κατά μέσο όρο στο 4,4% το 2023 και θα υποχωρήσει σταδιακά στο 2,9% το 2024 και στο 2% το 2025.
Η δυναμική της αγοράς εργασίας θα υποστηρίξει την αύξηση των μισθών κατά περίπου 7% το 2023 και πιθανότατα σε παρόμοια επίπεδα το επόμενο έτος, με την ανεργία να πλησιάζει αργά το 2019 επίπεδα (και ορισμένες βιομηχανίες που αντιμετωπίζουν τώρα ελλείψεις εργατικού δυναμικού).
Αυτό θα διατηρήσει ορισμένους ανοδικούς κινδύνους σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό.

Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έως μέτριο: Όπως αναφέρει η Fitch, «συνεχίζουμε να αναμένουμε σταδιακή βελτίωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD) κατά την προβλεπόμενη περίοδο χάρη στη βελτίωση των όρων εμπορίου και την έντονη αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών.
Με μέσο όρο 6,1% το 2023-2025, το CAD θα παραμείνει μεταξύ των υψηλότερων στην ευρωζώνη, αλλά θα χρηματοδοτηθεί από τις αυξανόμενες καθαρές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων και τις μεταβιβάσεις στην ΕΕ.
Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση των εξωτερικών κινδύνων.
Προβλέπουμε ότι η θέση του καθαρού εξωτερικού χρέους θα βελτιωθεί κάπως χάρη στην απομόχλευση του δημόσιου τομέα, αν και στο προβλεπόμενο 108,3% του ΑΕΠ θα είναι πολύ πάνω από την τρέχουσα μέση τιμή «BBB» του 2,6%».

Τα σενάρια – Τι μπορεί να αλλάξει

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε αρνητική αξιολόγηση ή υποβάθμιση
-Δημόσια οικονομικά: Ανανεωμένη ανοδική τάση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, για παράδειγμα, λόγω διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης, παρατεταμένης ασθενούς ανάπτυξης ή υλοποίησης σημαντικών ενδεχόμενων υποχρεώσεων.
-Μακροοικονομικά: Σοβαρό δυσμενές σοκ που θα επηρεάσει την αναπτυξιακή δυναμική της Ελλάδας μεσοπρόθεσμα και θα επιδεινώσει την εξωτερική ανταγωνιστικότητα.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε δράση/αναβάθμιση θετικής αξιολόγησης
-Δημόσια οικονομικά: Επίμονη και σημαντική μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, που θα οφείλεται, για παράδειγμα, στη δημοσιονομική εξυγίανση μεσοπρόθεσμα.
- Μακροοικονομικά: Βελτίωση της αναπτυξιακής δυναμικής μεσοπρόθεσμα και των επιδόσεων, για παράδειγμα, λόγω της υψηλότερης επενδυτικής δυναμικής ή/και της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

www.bankingnews.gr