Ο οριστικός θάνατος των μετρητών είναι κοντά...
Διανύουμε ένα καθοριστικό στάδιο σχετικά με το μέλλον του χρήματος.
Ωστόσο, εάν τα μετρητά εξαλειφθούν ή μειωθούν, τότε θα μειωθεί και η ατομική ελευθερία, καθώς και η επιχειρηματικότητα.
Οι προτάσεις να γίνουν τα μετρητά εξ ολοκλήρου ψηφιακά προσδίδουν νέα σημασία στις κυβερνήσεις ως «ελεγκτές του νομίσματος» - θα ελέγχουν τη ζωή των ατόμων.
Οι οικονομολόγοι και οι πολιτικοί τείνουν να πιστεύουν ότι τα μετρητά -η φυσική τους μορφή- απλώς παρεμποδίζουν την οικονομική επέκταση.
Τα νομίσματα αντανακλούν το κύρος και τη δύναμη μιας κοινωνίας.
Η «αξία» ή ο πλούτος των περισσότερων κοινωνιών σήμερα, ωστόσο, μετράται όχι σε νόμισμα ή σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα ή κατασκευασμένα προϊόντα, αλλά σε αφηρημένα στοιχεία, όπως η πιστοληπτική ικανότητα.
Ο πλούτος μας, με κάποιο τρόπο, βρίσκεται «στον αέρα», σε μεγαλύτερο βαθμό από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία.
Ο παλιός μηχανισμός ελέγχου των οικονομικών ηγετών, η προσφορά χρήματος (η φυσική ποσότητα τραπεζογραμματίων ή νομισμάτων σε κυκλοφορία, γνωστή ως Μ1), δεν έχει πλέον τόση σημασία, κάτι που εξηγεί γιατί οι κεντρικές τράπεζες είναι λιγότερο αποτελεσματικές στον έλεγχο των οικονομικών τάσεων.
Τι προμηνύει αυτό για τη σταθερότητα των οικονομιών ή την ασφάλεια των κοινωνιών;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι όλα τα νομίσματα είναι «τεχνητές» μορφές ανταλλαγής αξίας.
Ένα δολάριο αξίζει ένα δολάριο, εάν πιστεύουμε ότι αντιπροσωπεύει την αξία ενός δολαρίου.
Και αν ο πληθωρισμός μειώνει σταθερά την αγοραστική δύναμη αυτού του δολαρίου (ή του ευρώ, της λίρας κ.λπ.), τότε κάποια στιγμή το κοινό χάνει την πίστη του σε αυτό.
Σημαντικό είναι ότι αυτή η «πίστη» παράλληλα εξαρτάται από την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση που εκδίδει το νόμισμα.
Όταν μια κοινωνία χάνει την πίστη της στην αξία ενός νομίσματος ή μιας κυβέρνησης, ή όταν ένα έθνος χάνει τη θέληση ή την αυτοπεποίθησή του, τότε το νόμισμα, η κυβέρνηση ή το έθνος καταρρέει.
Και όταν ο συντριπτικός όγκος του πλούτου μετράται ψηφιακά, και όχι μέσω της φυσικής εικόνας του τυπωμένου ή κομμένου χρήματος, το χρήμα είναι δύσκολο να θεωρηθεί οτιδήποτε άλλο εκτός από παροδικό και εφήμερο.
Η κοινωνία των Ηνωμένων Πολιτειών έχει δημιουργήσει έναν συναισθηματικό σύνδεσμο με τα νομίσματά της - ακόμη και με το ενός σεντ (penny) - τόσο ισχυρό, που οι διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ έχουν διστάσει να τα εγκαταλείψουν φοβούμενες τη δημόσια δυσαρέσκεια.
Αυτή η συναισθηματική σύνδεση έπαιξε ισχυρό ρόλο στον περιορισμό του πληθωρισμού με τα χρόνια.
Αυτή η εποχή όμως μπορεί να φτάνει στο τέλος της καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξετάζει τη μετάβαση σε νέες μορφές ψηφιακού νομίσματος, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο των κινήσεων και των αντιλήψεων όλων των πολιτών.
Αυτό έχει ήδη συμβεί στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
Χρυσός
Ωμά διατυπωμένο, η ψηφιοποίηση του χρήματος αποτελεί καταπάτηση της ελευθερίας, δεδομένου ότι το ψηφιακό νόμισμα ελέγχεται όχι μόνο από μια κεντρική (κυβερνητική) αρχή, η οποία μπορεί να ανοίγει ή να κλείνει την πρόσβαση στα κεφάλαια, αλλά εξαρτάται και από την απολύτως αδιάκοπη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μιας εξαιρετικά πολύπλοκης δομής επικοινωνιών και συνδέσεων υπολογιστών.
Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, ότι τα κρυπτονομίσματα έχουν τέτοια απήχηση – φαινομενικά είναι εκτός του ελέγχου των κυβερνήσεων. Αλλά δεν είναι εκτός της εξάρτησής τους από την ηλεκτρική ενέργεια.
Η απήχηση, συνεπώς, του χρυσού ως εμπορικού νομίσματος έχει αυξηθεί σε άμεση αναλογία με τη δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις.
Ωστόσο, ο χρυσός παραμένει ένα τεχνητό νόμισμα, καθώς αντιπροσωπεύει αξία μόνο λόγω της παγκόσμιας αναγνώρισης και της σχετικής σπανιότητάς του.
Ο χρυσός δεν μπορεί να φαγωθεί, ούτε από μόνος του μπορεί να προσφέρει καταφύγιο ή ασφάλεια.
Είναι ένα ακόμη αφηρημένο στοιχείο, που υποστηρίζεται ως ψυχολογική προστασία ενάντια στα νομίσματα των κυβερνήσεων.
Η αξία του χρυσού διατηρείται από το γεγονός ότι είναι ένα από τα «ευγενή μέταλλα» - μέταλλα που αντιστέκονται στη διάβρωση - αλλά είναι μόνο ένα από τα πολλά τέτοια μέταλλα, τα οποία έχουν επίσης κάποια βιομηχανική αξία.
Διαπιστώνεται σημαντική αλληλεπικάλυψη μεταξύ των νομισμάτων που εκδίδονται από κυβερνήσεις και των νομισμάτων από χρυσό ή ασήμι, όσον αφορά το κύρος που αποδίδεται στο χρήμα από την εμφάνιση της κεφαλής ενός κυρίαρχου ηγεμόνα στο χαρτονόμισμα ή το νόμισμα.
Αυτό μας επιστρέφει στην έννοια της ψυχολογικής αξίας του νομίσματος, συνδέοντάς την με το κύρος του ηγεμόνα, μια εικόνα υπεράνω της κομματικής πολιτικής.
Επίσης δίνει μεγάλη σημασία στον σχεδιασμό και την ποιότητα του νομίσματος, ώστε να του αποδίδεται - ιδιαίτερα στην περίπτωση των κερμάτων - μια εγγενής καθώς και συμβολική αξία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δημοκρατίες είχαν εντυπωσιακά νομίσματα, τα οποία συνήθως απεικόνιζαν έναν εμβληματικό ηγέτη, και αυτά τα νομίσματα συνεχίζουν να κόβονται μετά τον θάνατο του προσώπου που απεικονίζουν (στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι Ουάσινγκτον, Λίνκολν ή Μπέντζαμιν Φράνκλιν).
Αυτά, όπως και τα νέα νομίσματα και χαρτονομίσματα που εμφανίζονται πλέον με τη μορφή του βασιλιά Καρόλου Γ', έχουν μια εικονογραφική αξία, δηλαδή κύρος.
Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον να αναπτυχθεί σταθερά χωρίς αφηρημένες μορφές πιστώσεων και νομισμάτων, δεδομένης ότι οι τροχιές οικονομικής ανάπτυξης καθοδηγούνται από την ικανότητα να κυκλοφορεί το χρήμα όσο το δυνατόν συχνότερα.
Έτσι, δεν είναι ότι η επιστροφή σε μια οικονομία φυσικών μετρητών είναι επιθυμητή.
Αντίθετα, είναι σημαντικό η βάση της οικονομικής σταθερότητας μιας χώρας να συνδέεται εγγενώς με το κύρος που φέρει το φυσικό της νόμισμα.
Ο πληθωρισμός συγκρατείται - ή συγκρατούνταν - όταν διατηρούνταν οι αξίες των μικρών κερμάτων.
Πολλοί από εμάς δεν ενοχλούμαστε πλέον να κουβαλάμε κέρματα στις τσέπες μας. Τα αποθηκεύουμε σε ένα βάζο στην κουζίνα.
Κάποιοι δεν κουβαλούν καν χαρτονομίσματα. Βασιζόμαστε σε πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, ή τα αντίστοιχά τους που είναι προσβάσιμα μέσω κινητών τηλεφώνων (τα οποία λειτουργούν μόνο όσο έχουν ηλεκτρική ενέργεια).
Αυτό εν μέρει αποτελεί φόρο τιμής στον πληθωρισμό ή στην υποβάθμιση της αγοραστικής δύναμης σε απρόσεκτες ηλεκτρονικές συναλλαγές, που αντικατοπτρίζουν πλούτο σε έναν κόσμο που υπάρχει μόνο όσο διαρκεί η ηλεκτρική σπίθα.
Ωστόσο, ένα ασημένιο τάλιρο της Μαρίας Θηρεσίας μπορεί να σας εξασφαλίσει τροφή σε περιοχές όπου οι πιστωτικές κάρτες και τα σύγχρονα νομίσματα δεν έχουν καμία ισχύ, στα βουνά του Ομάν ή της Αιθιοπίας, ή στις απέραντες εκτάσεις της Αραβίας ή της Αφρικής.
Η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία, της οποίας το πρόσωπο κοσμεί το νόμισμα, κυβέρνησε μόνο από το 1740 έως το 1780.
Θα είχε πεθάνει ικανοποιημένη αν ήξερε πώς το κύρος της επηρέασε τη ζωή τόσων ανθρώπων περισσότερα από 200 χρόνια μετά τον θάνατό της.
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, εάν τα μετρητά εξαλειφθούν ή μειωθούν, τότε θα μειωθεί και η ατομική ελευθερία, καθώς και η επιχειρηματικότητα.
Οι προτάσεις να γίνουν τα μετρητά εξ ολοκλήρου ψηφιακά προσδίδουν νέα σημασία στις κυβερνήσεις ως «ελεγκτές του νομίσματος» - θα ελέγχουν τη ζωή των ατόμων.
Οι οικονομολόγοι και οι πολιτικοί τείνουν να πιστεύουν ότι τα μετρητά -η φυσική τους μορφή- απλώς παρεμποδίζουν την οικονομική επέκταση.
Τα νομίσματα αντανακλούν το κύρος και τη δύναμη μιας κοινωνίας.
Η «αξία» ή ο πλούτος των περισσότερων κοινωνιών σήμερα, ωστόσο, μετράται όχι σε νόμισμα ή σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα ή κατασκευασμένα προϊόντα, αλλά σε αφηρημένα στοιχεία, όπως η πιστοληπτική ικανότητα.
Ο πλούτος μας, με κάποιο τρόπο, βρίσκεται «στον αέρα», σε μεγαλύτερο βαθμό από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία.
Ο παλιός μηχανισμός ελέγχου των οικονομικών ηγετών, η προσφορά χρήματος (η φυσική ποσότητα τραπεζογραμματίων ή νομισμάτων σε κυκλοφορία, γνωστή ως Μ1), δεν έχει πλέον τόση σημασία, κάτι που εξηγεί γιατί οι κεντρικές τράπεζες είναι λιγότερο αποτελεσματικές στον έλεγχο των οικονομικών τάσεων.
Τι προμηνύει αυτό για τη σταθερότητα των οικονομιών ή την ασφάλεια των κοινωνιών;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι όλα τα νομίσματα είναι «τεχνητές» μορφές ανταλλαγής αξίας.
Ένα δολάριο αξίζει ένα δολάριο, εάν πιστεύουμε ότι αντιπροσωπεύει την αξία ενός δολαρίου.
Και αν ο πληθωρισμός μειώνει σταθερά την αγοραστική δύναμη αυτού του δολαρίου (ή του ευρώ, της λίρας κ.λπ.), τότε κάποια στιγμή το κοινό χάνει την πίστη του σε αυτό.
Σημαντικό είναι ότι αυτή η «πίστη» παράλληλα εξαρτάται από την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση που εκδίδει το νόμισμα.
Όταν μια κοινωνία χάνει την πίστη της στην αξία ενός νομίσματος ή μιας κυβέρνησης, ή όταν ένα έθνος χάνει τη θέληση ή την αυτοπεποίθησή του, τότε το νόμισμα, η κυβέρνηση ή το έθνος καταρρέει.
Και όταν ο συντριπτικός όγκος του πλούτου μετράται ψηφιακά, και όχι μέσω της φυσικής εικόνας του τυπωμένου ή κομμένου χρήματος, το χρήμα είναι δύσκολο να θεωρηθεί οτιδήποτε άλλο εκτός από παροδικό και εφήμερο.
Η κοινωνία των Ηνωμένων Πολιτειών έχει δημιουργήσει έναν συναισθηματικό σύνδεσμο με τα νομίσματά της - ακόμη και με το ενός σεντ (penny) - τόσο ισχυρό, που οι διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ έχουν διστάσει να τα εγκαταλείψουν φοβούμενες τη δημόσια δυσαρέσκεια.
Αυτή η συναισθηματική σύνδεση έπαιξε ισχυρό ρόλο στον περιορισμό του πληθωρισμού με τα χρόνια.
Αυτή η εποχή όμως μπορεί να φτάνει στο τέλος της καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξετάζει τη μετάβαση σε νέες μορφές ψηφιακού νομίσματος, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο των κινήσεων και των αντιλήψεων όλων των πολιτών.
Αυτό έχει ήδη συμβεί στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
Χρυσός
Ωμά διατυπωμένο, η ψηφιοποίηση του χρήματος αποτελεί καταπάτηση της ελευθερίας, δεδομένου ότι το ψηφιακό νόμισμα ελέγχεται όχι μόνο από μια κεντρική (κυβερνητική) αρχή, η οποία μπορεί να ανοίγει ή να κλείνει την πρόσβαση στα κεφάλαια, αλλά εξαρτάται και από την απολύτως αδιάκοπη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μιας εξαιρετικά πολύπλοκης δομής επικοινωνιών και συνδέσεων υπολογιστών.
Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, ότι τα κρυπτονομίσματα έχουν τέτοια απήχηση – φαινομενικά είναι εκτός του ελέγχου των κυβερνήσεων. Αλλά δεν είναι εκτός της εξάρτησής τους από την ηλεκτρική ενέργεια.
Η απήχηση, συνεπώς, του χρυσού ως εμπορικού νομίσματος έχει αυξηθεί σε άμεση αναλογία με τη δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις.
Ωστόσο, ο χρυσός παραμένει ένα τεχνητό νόμισμα, καθώς αντιπροσωπεύει αξία μόνο λόγω της παγκόσμιας αναγνώρισης και της σχετικής σπανιότητάς του.
Ο χρυσός δεν μπορεί να φαγωθεί, ούτε από μόνος του μπορεί να προσφέρει καταφύγιο ή ασφάλεια.
Είναι ένα ακόμη αφηρημένο στοιχείο, που υποστηρίζεται ως ψυχολογική προστασία ενάντια στα νομίσματα των κυβερνήσεων.
Η αξία του χρυσού διατηρείται από το γεγονός ότι είναι ένα από τα «ευγενή μέταλλα» - μέταλλα που αντιστέκονται στη διάβρωση - αλλά είναι μόνο ένα από τα πολλά τέτοια μέταλλα, τα οποία έχουν επίσης κάποια βιομηχανική αξία.
Διαπιστώνεται σημαντική αλληλεπικάλυψη μεταξύ των νομισμάτων που εκδίδονται από κυβερνήσεις και των νομισμάτων από χρυσό ή ασήμι, όσον αφορά το κύρος που αποδίδεται στο χρήμα από την εμφάνιση της κεφαλής ενός κυρίαρχου ηγεμόνα στο χαρτονόμισμα ή το νόμισμα.
Αυτό μας επιστρέφει στην έννοια της ψυχολογικής αξίας του νομίσματος, συνδέοντάς την με το κύρος του ηγεμόνα, μια εικόνα υπεράνω της κομματικής πολιτικής.
Επίσης δίνει μεγάλη σημασία στον σχεδιασμό και την ποιότητα του νομίσματος, ώστε να του αποδίδεται - ιδιαίτερα στην περίπτωση των κερμάτων - μια εγγενής καθώς και συμβολική αξία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δημοκρατίες είχαν εντυπωσιακά νομίσματα, τα οποία συνήθως απεικόνιζαν έναν εμβληματικό ηγέτη, και αυτά τα νομίσματα συνεχίζουν να κόβονται μετά τον θάνατο του προσώπου που απεικονίζουν (στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι Ουάσινγκτον, Λίνκολν ή Μπέντζαμιν Φράνκλιν).
Αυτά, όπως και τα νέα νομίσματα και χαρτονομίσματα που εμφανίζονται πλέον με τη μορφή του βασιλιά Καρόλου Γ', έχουν μια εικονογραφική αξία, δηλαδή κύρος.
Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον να αναπτυχθεί σταθερά χωρίς αφηρημένες μορφές πιστώσεων και νομισμάτων, δεδομένης ότι οι τροχιές οικονομικής ανάπτυξης καθοδηγούνται από την ικανότητα να κυκλοφορεί το χρήμα όσο το δυνατόν συχνότερα.
Έτσι, δεν είναι ότι η επιστροφή σε μια οικονομία φυσικών μετρητών είναι επιθυμητή.
Αντίθετα, είναι σημαντικό η βάση της οικονομικής σταθερότητας μιας χώρας να συνδέεται εγγενώς με το κύρος που φέρει το φυσικό της νόμισμα.
Ο πληθωρισμός συγκρατείται - ή συγκρατούνταν - όταν διατηρούνταν οι αξίες των μικρών κερμάτων.
Πολλοί από εμάς δεν ενοχλούμαστε πλέον να κουβαλάμε κέρματα στις τσέπες μας. Τα αποθηκεύουμε σε ένα βάζο στην κουζίνα.
Κάποιοι δεν κουβαλούν καν χαρτονομίσματα. Βασιζόμαστε σε πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, ή τα αντίστοιχά τους που είναι προσβάσιμα μέσω κινητών τηλεφώνων (τα οποία λειτουργούν μόνο όσο έχουν ηλεκτρική ενέργεια).
Αυτό εν μέρει αποτελεί φόρο τιμής στον πληθωρισμό ή στην υποβάθμιση της αγοραστικής δύναμης σε απρόσεκτες ηλεκτρονικές συναλλαγές, που αντικατοπτρίζουν πλούτο σε έναν κόσμο που υπάρχει μόνο όσο διαρκεί η ηλεκτρική σπίθα.
Ωστόσο, ένα ασημένιο τάλιρο της Μαρίας Θηρεσίας μπορεί να σας εξασφαλίσει τροφή σε περιοχές όπου οι πιστωτικές κάρτες και τα σύγχρονα νομίσματα δεν έχουν καμία ισχύ, στα βουνά του Ομάν ή της Αιθιοπίας, ή στις απέραντες εκτάσεις της Αραβίας ή της Αφρικής.
Η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία, της οποίας το πρόσωπο κοσμεί το νόμισμα, κυβέρνησε μόνο από το 1740 έως το 1780.
Θα είχε πεθάνει ικανοποιημένη αν ήξερε πώς το κύρος της επηρέασε τη ζωή τόσων ανθρώπων περισσότερα από 200 χρόνια μετά τον θάνατό της.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών