Σχετικά Άρθρα
«Έξαλλη» η αγορά ομολόγων, έρχεται sell off στα χρηματιστήρια - Η Fed δεν μπορεί να πείσει τους «εκδικητές»
Καλωσορίσατε στην κόλαση – Ξαφνικός θάνατος για μετοχές, ομόλογα - Μόνο όποιος παράγει, θα καταναλώνει
Κραυγή BIS – Ξυπνήστε πριν να είναι αργά… παραμονεύουν οι bond vigilantes για τις ευάλωτες χώρες
Οι υψηλές κρατικές δαπάνες και η αυξανόμενη ανάγκη των μεγάλων οικονομιών -από τις ΗΠΑ έως τη Βρετανία και τη Γαλλία- να αξιοποιήσουν τις αγορές ομολόγων για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες τους, έχουν εντείνει τις ανησυχίες τόσο των κεντρικών τραπεζών όσο και των επενδυτών.
Το 2025 ξεκίνησε με ένα sell off σε όλες τις διεθνείς αγορές κρατικών ομολόγων, με τη Βρετανία να βρίσκεται στο στόχαστρο.
Η αδυναμία της Γαλλίας να θεσπίσει μέτρα λιτότητας λόγω της πολιτικής αστάθειας έχει επίσης πλήξει τη θέση της στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Και η άνοδος των αποδόσεων των αμερικανικών κρατικών ομολόγων υποδηλώνει κάποιο σκεπτικισμό μεταξύ των επενδυτών ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα περιορίσει το υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα.
Συνεπώς, μόνο περίεργο δεν είναι που έχει ενταθεί η συζήτηση για την επιστροφή των εκδικητών των ομολόγων.
Ποιοι είναι ακριβώς οι εκδικητές ομολόγων;
Σύμφωνα με το Reuters, ο όρος, που επινοήθηκε τη δεκαετία του 1980, αναφέρεται σε επενδυτές χρέους που προσπαθούν να επιβάλουν δημοσιονομική πειθαρχία στις κυβερνήσεις που θεωρούν σπάταλες, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού τους.
Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί και στη νομισματική πολιτική. Οι επενδυτές μπορούν να απαιτήσουν μεγαλύτερη αποζημίωση για να δανείσουν χρήματα, εάν θεωρούν ότι οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν να περιορίσουν τον πληθωρισμό.
Το υψηλότερο κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων μπορεί να μεταφερθεί σε υψηλότερα επιτόκια δανεισμού για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, θέτοντας σε κίνδυνο την οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα, εάν ξεφύγει από τον έλεγχο.
Που πήγαν; Επέστρεψαν;
Οι αγορές ομολόγων κατευνάστηκαν τη δεκαετία του 1990, καθώς η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Bill Clinton έθεσε ως προτεραιότητα την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού, αφού οι αρχικές ανησυχίες για τις δαπάνες προκάλεσαν άλμα στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων.
Τις επόμενες δεκαετίες, οι αγορές ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού διαδραμάτισαν ισχυρό ρόλο στη μείωση του κόστους δανεισμού των κυβερνήσεων, ιδίως μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008.
Όμως, η εκτίναξη του πληθωρισμού από το 2021 και η εκτίναξη των κρατικών δαπανών, που επιδεινώθηκε από την πανδημία και την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την υποχώρηση των κεντρικών τραπεζών από την αγορά ομολόγων, σημαίνει ότι οι επενδυτές ομολόγων έχουν πλέον μεγαλύτερο βάρος.
Τι άλλο έχει αλλάξει;
Σήμερα, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην αύξηση της έκδοσης κρατικών ομολόγων, ενώ στη δεκαετία του 1980 ήταν ο πληθωρισμός, λέει ο Ed Yardeni, ο οικονομολόγος που επινόησε τότε τον όρο.
Ο πληθωρισμός, αν και επίμονος, έχει μειωθεί στις μεγάλες οικονομίες, ενώ το χρέος συσσωρεύεται.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ αυξήθηκε σε 1,833 τρισεκατομμύρια δολάρια για το οικονομικό έτος 2024, που ισοδυναμεί με το 6,4% της οικονομικής παραγωγής, την υψηλότερη μέτρηση εκτός της πανδημίας COVID-19. Το δημόσιο χρέος της Βρετανίας έφτασε το 100% της οικονομικής παραγωγής για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία. Η Γερμανία είναι η μόνη οικονομία της G7 που παραμένει με λόγο χρέους κάτω από το 100%.
Που εμφανίστηκαν τελευταία οι εκδικητές;
Το μεγαλύτερο παράδειγμα είναι η Βρετανία. Το κόστος δανεισμού αυξήθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα μέσα σε μία εβδομάδα το 2022, καθώς οι επενδυτές ομολόγων τρόμαξαν από τα σχέδια περικοπής των φόρων και αύξησης του δανεισμού σε μία περίοδο που τα εθνικά οικονομικά βρίσκονταν ήδη υπό πίεση. Αυτό ανάγκασε σε στροφή πολιτικής και στην παραίτηση της τότε πρωθυπουργού Liz Truss.
Τη Δευτέρα, οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων της Βρετανίας έφτασαν σε νέα υψηλά πολλών δεκαετιών, καθώς οι ανησυχίες για το παγκόσμιο χρέος παραμένουν στο επίκεντρο.
Πέρυσι, το ασφάλιστρο που ζητούν οι επενδυτές ομολόγων για να δανείσουν χρήματα στη Γαλλία έναντι του ασφαλέστερου γερμανικού χρέους έφτασε για λίγο στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012, καθώς η πολιτική αναταραχή καθυστέρησε τις προσπάθειες για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Οι αναδυόμενες αγορές αντιμετωπίζουν επίσης πιέσεις. Το κόστος δανεισμού της Βραζιλίας αυξήθηκε κατακόρυφα τον Δεκέμβριο, ενώ το ρεάλ σημείωσε νέα χαμηλά ρεκόρ έναντι του δολαρίου, καθώς οι αγορές έθεσαν σε δοκιμασία τα κυβερνητικά σχέδια δαπανών και το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα.
Είναι πραγματικά ισχυροί;
Η ιστορία υποδηλώνει κάτι τέτοιο και ο Yardeni εκτιμά ότι η δύναμή τους τώρα πηγάζει από το γεγονός ότι το ανεξόφλητο χρέος έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια.
Το ανεξόφλητο χρέος των αμερικανικών κρατικών ομολόγων έχει εκτιναχθεί στα 28 τρισεκατομμύρια δολάρια, από κάτω από 20 τρισεκατομμύρια δολάρια πριν από την πανδημία και λιγότερο από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008.
Ωστόσο, οι εκδικητές των ομολόγων δεν έχουν ακόμη την επιρροή που είχαν στη Βρετανία αλλού. Το αμερικανικό έλλειμμα δεν έχει μειωθεί παρά τις ανησυχίες και οι Γάλλοι πολιτικοί τορπίλισαν έναν προϋπολογισμό λιτότητας, παρόλο που ο πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομική «καταιγίδα».
Παρόλα αυτά, οι αναλυτές λένε ότι η άνοδος των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων κατά περισσότερο από μία ποσοστιαία μονάδα από τα τέλη Σεπτεμβρίου αντανακλά εν μέρει την ανησυχία που εκφράζουν οι επενδυτές ομολόγων για τα σχέδια δαπανών της επερχόμενης κυβέρνησης Trump.
Αλλά και η προοπτική να παραμείνουν υψηλότερα τα επιτόκια εν μέσω μιας ισχυρής οικονομίας αυξάνει τις αποδόσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών