Σχετικά Άρθρα
Σοκ και δέος! Ρωσία, Κίνα και Ινδία ενώνουν δυνάμεις - Δεν περνάνε στον Putin οι… απειλές Trump για δασμούς 100%
Ολοκληρωτική ήττα για ΕΕ, τα «πήρε όλα» ο Trump - Τα… ψιλά γράμματα στη συνθηκολόγηση για τους δασμούς
Η συνθηκολόγηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα, δηλαδή ένας εμπορικός πόλεμος, φέρνει στο φως στις βαθιές ρωγμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αμφισβητώντας ευθέως τον ρόλο και την αποτελεσματικότητά της στην παγκόσμια σκακιέρα. Το Ηνωμένο Βασίλειο, αποχωρώντας από το μπλοκ και ακολουθώντας τον δικό του εμπορικό δρόμο, επιβεβαιώνει με εμφατικό τρόπο ότι η ΕΕ έχει χάσει τον λόγο ύπαρξής της ως ενωτική και ισχυρή οικονομική δύναμη. Ταυτόχρονα, αυτή η εξέλιξη λειτουργεί ως δικαίωση για τα πατριωτικά κόμματα που εδώ και χρόνια προβάλλουν την ανάγκη επιστροφής στην εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία.
Σε δημοσίευμα - ανάλυση του Politico υπογραμμίζεται η αδυναμία της ΕΕ να διαπραγματευτεί ισχυρά, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο, παρά τις οικονομικές προκλήσεις, εκμεταλλεύεται την ανεξαρτησία του για να επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα σε επιμέρους συμφωνίες.
Ειδικότερα το Politico αναφέρει τα εξής:
Ο Dominic Cummings, ο αντισυμβατικός πρώην σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Boris Johnson, ο οποίος ήταν ο ιθύνων νους του Brexit, έχει άλλα πράγματα στο μυαλό του αυτές τις μέρες.
Όμως τη Δευτέρα διέκοψε τη… ροή των προφητειών του σχετικά με τη μετανάστευση, τη λογοκρισία και τις αποτυχίες των πολιτικών ελίτ για να σχολιάσει πόσο απαίσια εμπορική συμφωνία είχε συνάψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump.
«Χάρη στο Brexit είμαστε εκτός αυτής της ταπεινωτικής καταστροφής για την ΕΕ και των πολλών ακόμη που έρχονται», έγραψε ο Cummings σε ανάρτησή του στο X, την οποία ξεκίνησε με δύο emoji κλόουν.
Για έναν άνθρωπο γνωστό για την πολύχρωμη γλώσσα του και την ακόρεστη όρεξή του να κατασπαράσσει τους πρώην συναδέλφους του, η κομπορρημοσύνη ήταν σχετικά ήπια. Ίσως ένιωθε ότι δεν υπήρχε λόγος να το παρακάνει, δεδομένου του πόσο άσχημα είχε αντιμετωπιστεί η συμφωνία εντός της ίδιας της ΕΕ.
Η εμπορική συμφωνία που συνήψε η Ευρωπαϊκή Ένωση με τον Trump στο γήπεδο γκολφ του Turnberry στη Σκωτία την Κυριακή δεν χαιρετίστηκε καν ως θριαμβευτική νίκη από την Ursula von der Leyen, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που τη διαπραγματεύτηκε. Το καλύτερο που μπόρεσε να πει ήταν ότι «δημιουργεί βεβαιότητα σε αβέβαιους καιρούς».
Ενοχλητικά για τους Ευρωπαίους, οι ακαθάριστοι αριθμοί έδειξαν ότι η ΕΕ, με βασικό δασμό 15% στις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ, είχε επιτύχει χειρότερο αποτέλεσμα από τη μετα-Brexit Βρετανία, η οποία διαπραγματεύτηκε χαμηλότερο δασμό 10% στα αγαθά που πωλούνται στην αμερικανική αγορά. Εκτός από τους δασμούς (τους οποίους η ΕΕ δεν θα εφαρμόσει στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ), οι Βρυξέλλες δέσμευσαν τις ευρωπαϊκές χώρες να δαπανήσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε αμερικανικές προμήθειες ενέργειας και άμυνας.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός, François Bayrou, δήλωσε ότι η συμφωνία αντιπροσωπεύει μια «μαύρη ημέρα» καθώς θρηνούσε την υποχώρηση της Κομισιόν. Σχολιαστές διαμαρτυρήθηκαν ότι η ΕΕ δεν είχε αγωνιστεί αρκετά σκληρά και θα έπρεπε να είχε αντιδράσει στις απειλές δασμών του Trump για να επιδείξει το είδος της δύναμης που θα μπορούσε να σεβαστεί.
Όμως ο Friedrich Merz, ο Γερμανός καγκελάριος, επικράτησε με τις εκκλήσεις του για μια γρήγορη συμφωνία, αρνούμενος να θέσει σε κίνδυνο την οικονομία του που βασίζεται στη μεταποίηση σε έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο. «Παρακαλώ, ας βρούμε μια λύση γρήγορα», είπε στις Βρυξέλλες πριν από ένα μήνα. Για τον Merz, το παλιό διαπραγματευτικό σύνθημα των υποστηρικτών του Brexit – «καμία συμφωνία είναι καλύτερη από μια κακή συμφωνία»– σαφώς δεν ίσχυε.
Ενώ οι νομικές λεπτομέρειες των συμφωνιών του Trump δεν έχουν ακόμη διευθετηθεί, για ορισμένους στην ΕΕ το φαινομενικά ανώτερο αποτέλεσμα του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν αυτό που πόνεσε περισσότερο. «Φαίνεται να έχουμε χειρότερους όρους από το Ηνωμένο Βασίλειο», δήλωσε ο Brando Benifei, ο Ιταλός ευρωβουλευτής που προεδρεύει της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ. «Αυτό δεν είναι καλό σημείο εκκίνησης».
Το ερώτημα που οι αξιωματούχοι της ΕΕ δεν θέλουν να κάνουν είναι αν η διατλαντική εκβίαση του Trump στο εμπόριο είναι η στιγμή που το Brexit τελικά απέδωσε.
Μπόνους Brexit
Στο Λονδίνο, η κυβέρνηση Εργατικών του Keir Starmer ήταν διπλωματική στον τόνο της, αλλά σαφής δημοσίως ότι η ελευθερία του Ηνωμένου Βασιλείου να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο εκτός της εμπορικής τροχιάς της ΕΕ είχε αποτελέσει μεγάλο πλεονέκτημα κατά τη διαπραγμάτευση με τον Trump.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι διπλωμάτες αντιτείνουν ιδιωτικά ότι είναι απίθανο να υπάρχει ζωντανός οικονομολόγος που να ισχυριστεί ότι μια ελαφρώς καλύτερη συμφωνία για τους δασμούς με τον Trump θα μπορούσε να αντισταθμίσει τη μακροπρόθεσμη καταστροφή που προκάλεσε το Brexit στη βρετανική οικονομία.
Σύμφωνα με τους ανεξάρτητους αναλυτές του υπουργείου Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, το Γραφείο Προϋπολογισμού (Office for Budget Responsibility), η έξοδος από την ΕΕ θα μειώσει τη μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα κατά 4%, ενώ τόσο οι εξαγωγές όσο και οι εισαγωγές θα είναι περίπου 15% χαμηλότερες από ό,τι αν το Ηνωμένο Βασίλειο είχε παραμείνει εντός του μπλοκ.
Στην Ευρώπη, ωστόσο, η μη κολακευτική εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ έχει προκαλέσει κάποιους να αναθεωρήσουν την κριτική τους στις προσπάθειες της Βρετανίας.
Τον Μάιο, η ΕΕ περιφρόνησε το προσχέδιο συμφωνίας που είχε διαπραγματευτεί ο Βρετανός πρωθυπουργός. «Δεν μας ενδιαφέρει αυτού του είδους η συμφωνία· αυτό που θέλουμε είναι ουσιαστικές συζητήσεις με τις ΗΠΑ», δήλωσε τότε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, απορρίπτοντας τη βρετανική συμφωνία ως «ένα κομμάτι χαρτί που δεν έχει σχεδόν καμία επίδραση».
Άλλοι προχώρησαν παραπέρα και απέκλεισαν μια συμφωνία του τύπου που είχε αποδεχθεί το Λονδίνο. «Εάν η συμφωνία ΗΒ-ΗΠΑ είναι αυτό που παίρνει η ΕΕ, οι ΗΠΑ μπορούν να αναμένουν αντίμετρα από εμάς», δήλωσε ο Σουηδός υπουργός Εμπορίου Benjamin Dousa κατά την είσοδό του σε συνάντηση υπουργών Εμπορίου στις Βρυξέλλες πριν από δύο μήνες.
Σε σχόλια προς το POLITICO αυτή την εβδομάδα, ο Dousa αποδέχθηκε ότι η συμφωνία που συνήψε η von der Leyen μπορεί να ήταν όσο καλή μπορούσε να είναι, αν και απείχε πολύ από τον ενθουσιασμό. «Αυτή η συμφωνία δεν κάνει κανέναν πλουσιότερο, αλλά είναι ίσως η λιγότερο κακή επιλογή», είπε.
Πώς ο Starmer υπερτερεί της ΕΕ
Οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ είχαν πάει τόσο άσχημα που ακόμη και ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron παραδέχθηκε σε σύνοδο κορυφής τον περασμένο μήνα ότι θα δεχόταν έναν δασμό 10% τύπου Ηνωμένου Βασιλείου εάν αυτό ήταν το καλύτερο που θα προσέφερε ο Trump. Αλλά ενώ ο Macron θα προτιμούσε να είχε περιμένει για να εξασφαλίσει καλύτερους όρους, δεν περίμενε, τουλάχιστον δημόσια, να πάρει χειρότερη συμφωνία από τους Βρετανούς.
Όσο για τον Γερμανό Merz, υποστήριξε ότι «απλώς δεν ήταν εφικτό περισσότερο». Ωστόσο, μια ματιά απέναντι από το κανάλι της Μάγχης δείχνει ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα αλήθεια.
Πώς πέτυχε ο Starmer καλύτερους όρους από την ΕΕ παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει έναν πολύ μικρότερο (και θεωρητικά λιγότερο ισχυρό) εμπορικό εταίρο; Καταρχάς, αποφάσισε από την αρχή ότι ήθελε να επιταχύνει τις συνομιλίες με τον Trump και κατάφερε να αποσπάσει καλύτερους βασικούς όρους με τις ΗΠΑ εν μέρει επειδή οι συνομιλίες ξεκίνησαν γρήγορα. Αυτό δεν είναι όλο λάθος της Ευρώπης: Για μήνες, ο Τραμπ ήταν απρόθυμος ακόμη και να σηκώσει το τηλέφωνο στην von der Leyen.
«Είναι αρκετά προφανές ότι ο Trump δεν αντέχει την ΕΕ», δήλωσε ο Anand Menon, καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου. «[Αλλά] έχει μια αδυναμία για το Ηνωμένο Βασίλειο και προφανώς έχει μια αδυναμία για τον Keir Starmer».
Keir ο Γοητευτικός
Ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει κερδίσει επαίνους για τον τρόπο με τον οποίο κράτησε τον Trump στο πλευρό του μέσω ενός συνδυασμού γοητείας, κολακευτικών προσκλήσεων για συνάντηση με μέλη της βασιλικής οικογένειας και τακτικής επαφής, συμπεριλαμβανομένων μηνυμάτων μέσω WhatsApp.
Ταυτόχρονα που παρέμεινε κοντά στους Αμερικανούς, ο Starmer βελτίωσε τις μετα-Brexit σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ, εξομαλύνοντας τις εντάσεις με τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις Βρυξέλλες και σημειώνοντας πρόοδο σε συμφωνίες με το μπλοκ τόσο για το εμπόριο όσο και για την πολιτική ασφάλειας.
«Ας δούμε πόσο θα κρατήσει αυτό», δήλωσε ο Menon από το think tank Changing Europe. «Ήδη ακούμε ανθρώπους στην ΕΕ να γκρινιάζουν για το Ηνωμένο Βασίλειο που παίζει σε δύο ταμπλό».
Η Βρετανία προσπαθεί να συνεργαστεί στενά με την ΕΕ για την αμυντική συνεργασία, τη σύγκρουση στη Γάζα, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και την αντιμετώπιση της Ρωσίας. Οι νέες εντάσεις στη σχέση που προκαλούνται από τις εμπορικές πολεμικές αντικαταστάσεις του Trump δεν θα βοηθήσουν.
Ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης μετά το Brexit είναι –όπως πάντα ήταν– το εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα των διαφορετικών κανόνων που θα ισχύουν και στις δύο πλευρές των συνόρων της Βόρειας Ιρλανδίας.
Σύμφωνα με τους όρους των συμφωνιών του Trump, οι επιχειρήσεις στην Ιρλανδία (η οποία βρίσκεται στην ΕΕ) θα εξάγουν στις ΗΠΑ με δασμό 15%, ενώ εκείνες πέρα από τα σύνορα στη Βόρεια Ιρλανδία (η οποία αποτελεί μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου) θα έχουν χαμηλότερο δασμό 10%. «Θα επαναφέρει απλώς το ζήτημα του Brexit στο προσκήνιο», δήλωσε ο Menon.
Ενισχύεται ο Farage
Στο τέλος, παρόλο που η ελευθερία του Ηνωμένου Βασιλείου να συνάψει τη δική του εμπορική συμφωνία με την Αμερική έθεσε τον Starmer σε θέση να σημειώσει ένα εύκολο γκολ εναντίον της ΕΕ, η κυβέρνησή του δεν καυχιέται γι' αυτό — και είναι απίθανο να τον ευχαριστήσουν.
Οι Βρετανοί ψηφοφόροι είναι πιο πρόθυμοι να συσχετίσουν το Εργατικό Κόμμα του Starmer με την επιθυμία να αναιρεθεί το Brexit (είχε προηγουμένως υποστηρίξει εκκλήσεις για δεύτερο δημοψήφισμα) παρά ως υπερασπιστή μιας τολμηρής παγκόσμιας Βρετανίας. Για να κερδίσει τις εκλογές πέρυσι, ο Starmer δεσμεύτηκε ότι δεν θα επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο ούτε στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ ούτε στην ενιαία αγορά.
Οτιδήποτε μοιάζει με νίκη για το Brexit είναι πιο πιθανό να ευνοήσει έναν ήδη ισχυρό αντίπαλο — τον «νονό» της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, Nigel Farage. Το κόμμα του, Reform UK, προηγείται πλέον σταθερά στις δημοσκοπήσεις με προβάδισμα 8 μονάδων έναντι των Εργατικών, και απειλεί να περιορίσει την εξουσία Starmer.
Οι ομόλογοι του Farage στη λαϊκιστική δεξιά αλλού στην Ευρώπη έχουν επίσης βρει καύσιμα για την αντι-Βρυξελλών φωτιά τους στη συμφωνία του Τραμπ. Σε ανάρτηση στο X τη Δευτέρα, η Alice Weidel, ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, δήλωσε: «Η ΕΕ έχει εκμεταλλευτεί βάναυσα!».
Στη Γαλλία, η βετεράνος ακροδεξιά πρώην υποψήφια πρόεδρος Marine Le Pen κατακεραύνωσε τη συμφωνία με τις ΗΠΑ ως «πολιτικό, οικονομικό και ηθικό φιάσκο», προσθέτοντας: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τα 27 κράτη μέλη της, απέσπασε χειρότερους όρους από το Ηνωμένο Βασίλειο».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών