Ανοίγει ο δρόμος σύνταξης σε 120.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αυταπασχολούμενους και αγρότες από τη διαγραφή χρεών

Πάνω από 100.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι και αγρότες βγαίνουν από το κάδρο των οφειλών του ΕΦΚΑ και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με όριο τα 67 έτη, εφόσον οι οφειλές τους δεν τους έχουν κοινοποιηθεί από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και με βάση το νόμο διαγράφονται.
Στο ΚΕΑΟ, αυτή την περίοδο καταρτίζεται η λίστα των διαγραφών οφειλών σε εφαρμογή του νόμου Χατζηδάκη που προβλέπει διαγραφή αντί της εικοσαετίας, μέσα στην 10ετία.
Η διαγραφή οφειλών δημιουργεί και νέα δεδομένα στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ, καθώς αναμένεται σταδιακά να εκπέσουν τα 10 από τα 45,6 δις που εμφανίζονται ως χρέη (μαζί με τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις ετών).

Ποιοι ωφελούνται

Οι ωφελημένοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες του πρώην ΟΑΕΕ, των ταμείων επιστημόνων (ΕΤΑΑ) καθώς και αγρότες (ΟΓΑ), καθώς για πάρα πολλά έτη τα χρέη τους βεβαιώνονταν με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών με 1.683.161 οφειλέτες (80,41% των οφειλετών) να έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας το 89,42% των οφειλετών (1.871.785 οφειλέτες) έχουν οφειλή έως 30.000 ευρώ ο καθένας μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά 82.909 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 - 100.000 ευρώ (14,99% του τρέχοντος υπολοίπου)
Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά λίγους μεγαλο-οφειλέτες με οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ (2.149 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 24,23% του υπόλοιπου οφειλών
Από την ανάλυση προκύπτει ότι για τις οφειλές ύψους 38.777.206.032 ευρώ, το 25,73% (ποσό 9.977.155.569 ευρώ) του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 74,27% (ποσό 28.800.050.463 ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.
Στην περίπτωση συνταξιοδότησης που ο δικαιούχος των αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών, της οποίας οι όροι τηρούνται, ο συμψηφισμός συντελείται και με τις μη ληξιπρόθεσμες δόσεις της ρύθμισης.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν οφειλές ή εάν ύστερα από το συμψηφισμό προκύπτει υπόλοιπο ποσό, αυτό επιστρέφεται άτοκα στους δικαιούχους.

Όροι συνταξιοδότησης

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών των ασφαλιστικών ταμείων οι περισσότεροι οφειλέτες θα απεγκλωβιστούν από τις οφειλές και θα «τρέξουν» τις διαδικασίες συνταξιοδότησής τους, καθώς είναι ήδη ηλικίας 67 ετών και άνω, που είχαν οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ ή το ΕΤΑΑ πάνω από 20.000 ευρώ. Αυτοί, αν και έχουν τα απαιτούμενα 15 έτη ασφάλισης δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω του χρέους. Εάν αυτό παραγραφεί, τότε ανοίγει η διαδικασία συνταξιοδότησης, μέσω διακανονισμού του υπόλοιπου της οφειλής.
Η εγκύκλιος που εκδόθηκε ορίζει πως παραγράφονται μόνον οφειλές για τις οποίες δεν έχει κινηθεί η διαδικασία αναζήτησής τους από τον ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα:
- Χρέη μηνών έως και 12.2005 (παραγράφηκαν την 01.01.2016).
- Χρέη μηνών από 01.2006 έως και 12.2006 (παραγράφηκαν την 01.01.2017).
- Χρέη μηνών από 01.2007 έως και 12.2007 (παραγράφηκαν την 01.01.2018).
- Χρέη μηνών από 01.2008 έως και 12.2008 (παραγράφηκαν την 01.01.2019).
- Χρέη μηνών από 01.2009 έως και 12.2009 (παραγράφηκαν την 01.01.2020). και ούτω καθεξής
Επίσης, οι χρόνοι που διαγράφονται λόγω παραγραφής δεν μπορούν να συνυπολογισθούν στον χρόνο ασφάλισης των μη μισθωτών, γεγονός που σε ορισμένες περιπτώσεις δυσχεραίνει τη συνταξιοδότηση. Και αυτό γιατί ο χρόνος που παραγράφεται δεν επιτρέπει τη συμπλήρωση του απαιτούμενου για τη συνταξιοδότηση χρόνου ασφάλισης, ιδίως γι’ αυτούς που σχεδιάζουν να συνταξιοδοτηθούν με σαράντα έτη ασφάλισης.
Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η συμμόρφωση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε ότι η ενιαία 20ετία για την παραγραφή των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ, που είχε θεσπιστεί με το «νόμο Κατρούγκαλου», είναι υπερβολικός χρόνος και αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, με το ανώτατο δικαστήριο να θέτει την δεκαετία ως εύλογο χρόνο παραγραφής.
Η διάταξη αφορά σε όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες). Αφορά και στον ΕΦΚΑ, στο βαθμό που θα πρέπει να βεβαιώνει τις απαιτήσεις πιο κοντά στην ημερομηνία γένεσης των οφειλών, κάτι που ενισχύει τα ασφαλιστικά έσοδα και αποθαρρύνει κακές πρακτικές υπερβολικών καθυστερήσεων.

Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr