Το υψηλότερο κόστος των καυσίμων, οι ναύλοι και η ένταξη της ναυτιλιακής βιομηχανίας στο σύστημα εμπορίας ρύπων
Σχετικά Άρθρα
ΕΕ: Το Green Deal φέρνει την κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης
Κομισιόν (Green Deal): Η δέσμη 10 προτάσεων για την «πράσινη μετάβαση» της οικονομίας της ΕΕ – Παρελθόν ο άνθρακας
Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων, οι αεροπορικές εταιρείες καθώς και η βαριά βιομηχανία σύμφωνα με τις πρώτες αντιδράσεις που καταγράφηκαν από τη διεθνή τύπο βρίσκονται αντιμέτωπες με τις προτάσεις της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την υλοποίηση του Green Deal με στόχο την «πράσινη» μετάβαση της ευρωπαϊκής οικονομίας, οι οποίες κατατέθηκαν την Τετάρτη 14 Ιουλίου 2021, στις οποίες περιλαμβάνουν μια de facto απαγόρευση των νέων πετρελαιοκίνητων και βενζινοκίνητων αυτοκινήτων από το 2035, έναν φόρο επί των αεροπορικών και ναυτιλιακών καυσίμων και την απόφαση να καταργηθούν από το 2026 οι δωρεάν πιστώσεις που παρέχονται στους ρυπαντές με βάση το σύστημα εμπορίας εκπομπών ρύπων της ΕΕ.
Σημαντική εξέλιξη στο πλαίσιο αυτό είναι ότι για πρώτη φορά εντάσσεται στο σύστημα εμπορίας των ρύπων και η ναυτιλιακή βιομηχανία στην οποία ο ελληνόκτητος στόλος καταλαμβάνει ως γνωστόν την κορυφή.
Το νέο κόστος των καυσίμων
Σύμφωνα με το «πακέτο» προτάσεων που έχει καταθέσει η Κομισιόν και θα τεθεί προς έγκριση το προσεχές διάστημα στο ευρωπαϊκό συμβούλιο, την Ευρωβουλή και εν τέλει από τα εθνικά κοινοβούλια, τα καύσιμα της αεροπορίας και της ναυτιλίας προκαλούν σημαντική ρύπανση και απαιτούνται και γι’ αυτά ειδικές δράσεις, συμπληρωματικές στην εμπορία εκπομπών αερίων ρύπων.
Σύμφωνα με τον κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, τόσο τα αεροσκάφη όσο και τα πλοία πρέπει να διαθέτουν πρόσβαση σε παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλους λιμένες και αερολιμένες.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία ReFuelEU Aviation θα υποχρεώσει τους προμηθευτές καυσίμων να αναμειγνύουν αυξανόμενα επίπεδα βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας στα καύσιμα αεριωθουμένων με τα οποία τροφοδοτούνται τα αεροσκάφη στους αερολιμένες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συνθετικών καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, που είναι γνωστά ως ηλεκτρονικά καύσιμα.
Να σημειωθεί ότι ο φόρος στην κηροζίνη αναμένεται να εκτοξεύσει το κόστος των αεροπορικών ταξιδίων και των αερομεταφορέων.
Στη ίδια λογικη, η πρωτοβουλία FuelEU Maritime θα τονώσει την υιοθέτηση βιώσιμων καυσίμων ναυτιλίας και τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, με τον καθορισμό ανώτατου ορίου για την περιεκτικότητα σε αέρια θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται από πλοία που καταπλέουν σε ευρωπαϊκούς λιμένες.
Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων (Εmissions Trading System – ETS)
Το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών Ανθρακα (Εmissions Trading System - ETS) στο οποίο έχουν ενταχθεί οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες απαιτεί από μεγάλους ρυπαντές να αγοράζουν δικαιώματα ρύπων προκειμένου να καλύψουν το κόστος των εκπομπών τους.
Το ύφος των εν λόγω δικαιωμάτων που βαρύνει το λειτουργικό κόστος των εν λόγω βιομηχανιών, αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης στη λεγόμενη αγορά ρύπων και συνεπώς είναι κυμαινόμενο όπως στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Στις βιομηχανίες που καλύπτονται από το σύστημα παρέχονται δωρεάν δικαιώματα εκπομπής ρύπων.
Τι αλλάζει
Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής, το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ καθορίζει την τιμή των ανθρακούχων εκπομπών και χαμηλώνει το ανώτατο όριο εκπομπών από ορισμένους οικονομικούς τομείς κάθε χρόνο.
Τα τελευταία 16 χρόνια έχει μειώσει με επιτυχία τις εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες κατά 42,6%.
Η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί ακόμη περισσότερο το συνολικό ανώτατο όριο εκπομπών και να αυξηθεί το ετήσιο ποσοστό μείωσής του.
Προτείνει επίσης τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής για τις αεροπορικές μεταφορές και την ευθυγράμμιση με το παγκόσμιο σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA), καθώς και τη συμπερίληψη, για πρώτη φορά, των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στο ΣΕΔΕ ή ETS της ΕΕ.
Τι απαντούν οι Έλληνες εφοπλιστές
Οι Έλληνες εφοπλιστές, σε ανακοίνωση που εξέδωσε η ΕΕΕ την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2022, εκφράζουν τις ενστάσεις τους για την καταλληλότητα και αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων μέτρων.
Σημειώνεται στην ανακοίνωση ότι στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων «Fit for 55», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την 14/7/2021 περιλαμβάνονται οι δύο προτάσεις για την απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον ορυκτό άνθρακα: την ένταξη της ναυτιλιακής βιομηχανίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (EU ETS) και την πρόταση FuelEU Maritime.
Για το σύστημα εμπορίας ρύπων
Επισημαίνεται σχετικά ότι το σύστημα εμπορίας ρύπων EU ETS είναι ασύμβατο με τον παγκόσμιο χαρακτήρα των θαλάσσιων μεταφορών, καθώς και με τον τρόπο λειτουργίας της ναυτιλίας, ενώ υπονομεύει σοβαρά τις συνεχιζόμενες διεθνείς προσπάθειες και διαπραγματεύσεις για την απανθρακοποίηση του τομέα.
Ένα σύστημα εμπορίας εκπομπών είναι ανεφάρμοστο για τις χιλιάδες ναυτιλιακές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που απαρτίζουν το μεγαλύτερο μέρος του κλάδου, σύμφωνα με την ένωση.
Ως εκ τούτου, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών σημειώνει το γεγονός ότι η εμβληματική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνωρίζει, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», τον δομικό ρόλο του ναυλωτή, ο οποίος είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνος για την επιλογή των καυσίμων του πλοίου, της διαδρομής, του φορτίου, της ταχύτητας και του σχετικού κόστους του καυσίμου που καταναλώνεται.
Μέτρο εισροής εσόδων
«Η αναγνώριση της ευθύνης των ναυλωτών, για την κάλυψη του κόστους συμμόρφωσης στο πλαίσιο του EU ETS, δείχνει τη σωστή κατεύθυνση που θα πρέπει να έχουν οι συζητήσεις κατά την επόμενη φάση της νομοθετικής διαδικασίας, με τη συμμετοχή και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου», δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΕΕ, κ. Θεόδωρος Βενιάμης.
«Ωστόσο, συμμεριζόμαστε πλήρως τις βαθιές ανησυχίες των εμπορικών διεθνών εταίρων της ΕΕ και την αντίθεσή τους κατά της επιβολής αυτού του μονομερούς μέτρου στο διεθνές εμπόριο, το οποίο εκλαμβάνεται ως ένα μέτρο εισροής εσόδων, και όχι ένα μέτρο με πραγματικά περιβαλλοντικά οφέλη».
Στοχοποίηση ναυλωτών
Παράλληλα και δυστυχώς, η πρόταση FuelEU Maritime, η οποία στοχεύει στην προώθηση της χρήσης καθαρότερων ναυτιλιακών καυσίμων, φαίνεται ότι έχει αγνοήσει τα εγγενή χαρακτηριστικά της διεθνούς ναυτιλίας και την αλληλεπίδραση διαφορετικών φορέων της ναυτιλιακής μεταφορικής αλυσίδας.
Ο κ. Βενιάμης σχολίασε στο πλαίσιο της ανακοίνωσης σχετικά: «Αντί να επιβάλει την υποχρέωση στους προμηθευτές καυσίμων, όπως συμβαίνει σε άλλους κλάδους των μεταφορών, καθιστώντας τους υπεύθυνους για την ένταση άνθρακα του καυσίμου που παρέχουν στα πλοία, οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχοποιούν άδικα και αδικαιολόγητα τα πλοία και τους διαχειριστές τους, οι οποίοι δε μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για την ποιότητα ή τη διαθεσιμότητα καυσίμων καθορισμένων προδιαγραφών.
Επαρκής διαθεσιμότητα
Η ένταση του άνθρακα στα ναυτιλιακά καύσιμα θα πρέπει να ρυθμίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο και υπό την προϋπόθεση της επαρκούς διαθεσιμότητας μη ορυκτών εναλλακτικών καυσίμων, τα οποία δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμα για την ποντοπόρο ναυτιλία και δε θα είναι ούτε στο άμεσο μέλλον.
Χωρίς σημαντικές επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη από εμπλεκόμενους φορείς εκτός τομέα, όπως κατασκευαστές μηχανών, παραγωγούς καυσίμων και προμηθευτές ενέργειας, η ναυτιλιακή βιομηχανία θα παραμείνει εξαρτημένη από τον άνθρακα».
Αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις
Σχολιάζοντας περαιτέρω την πρόταση, ο κ. Βενιάμης δήλωσε: «Δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισάγει ένα δεύτερο σύστημα MRV και έναν σύνθετο συγκεντρωτικό μηχανισμό συμμόρφωσης, όπου, σε συνδυασμό με τις κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν επιτυγχάνουν τους στόχους του προτεινόμενου Κανονισμού, επιβαρύνουν περαιτέρω και αδικαιολόγητα τον κλάδο μας».
Ρεαλιστική και συνετή προσέγγιση
Τώρα, η EEE όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωσημ στρέφει πλέον το βλέμμα προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα Κράτη Μέλη για το επόμενο στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας σχετικά με αυτές τις αμφιλεγόμενες προτάσεις.
«Είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε εποικοδομητικά στη διαδικασία για να διασφαλίσουμε ότι οι μελλοντικοί κανόνες της ΕΕ δεν θα είναι μόνο περιβαλλοντικά φιλόδοξοι στην θεωρία, αλλά και εφαρμόσιμοι στην πράξη καθώς και συμβατοί με τα διεθνή χαρακτηριστικά της ναυτιλίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι χιλιάδες ΜΜΕ που απαρτίζουν την bulk/tramp ναυτιλία θα παραμείνουν βιώσιμες σε ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο μέλλον», τόνισε ο κ. Βενιάμης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών