Ο φόβος των κεντρικών τραπεζών για τον επίμονο πληθωρισμό – «Γραμμές άμυνας» και κίνδυνοι για την οικονομική ανάκαμψη

Σημαντικός αριθμός κεντρικών τραπαζών έχει αρχίσει να αποσύρει τα έκτακτα μέτρα νομισματικής πολιτικής τα οποία υιοθετήθηκαν με στόχο την αντιμετώπιση της ύφεσης του περασμένου έτους που προκλήθηκε από την πανδημία.
Με το ρυθμό αύξησης των τιμών να επιταχύνεται, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve) αναμένεται να επιβραδύνει το ρυθμό αγοράς ομολόγων μέσα από το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων, ενώ αντίστοιχα οι κεντρικές τράπεζες στη Νορβηγία, τη Βραζιλία, το Μεξικό, τη Νότια Κορέα και τη Νέα Ζηλανδία έχουν ήδη προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων, επισημαίνεται σε ανάλυση του Bloomberg την Κυριακή 10 Οκτωβρίου 2021.

Η αλυσίδα των αιτιών

Η στροφή στη νομισματική πολιτική ερμηνεύεται από το γεγονός ότι ο πρόσφατος φόβος για την ένταση των πληθωριστικών πιέσεων δεν θα εξασθενίσει σύντομα εν μέσω προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, εκτίναξη των τιμών βασικών προϊόντων, αύξηση της ζήτησης μετά την άρση των περιοριστικών υγειονομικών μέτρων, τα διαδοχικά δημοσιονομικά μέτρα για την τόνωση της οικονομίας και τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό.
Οι υπεύθυνοι χάραξης της πολιτικής έχουν να αντιμετωπίσουν τον εμπράγματο κίνδυνο της επιβράδυνσης της ανάκαμψης της οικονομίας  και τον κίνδυνο να προκληθεί καθώς ορισμένοι προειδοποιούν ένα περιβάλλον στασιμοπληθωρισμού – όπου συνδυάζεται το χαμηλό επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης με υψηλό ρυθμό αύξησης των τιμών.

Ο γόρδιος δεσμός για τη νομισματική πολιτική

Αυτό αναγκάζει τις κεντρικές τράπεζες να αποφασίσουν πώς θα ιεραρχήσουν την νομισματική πολιτική που θα ασκήσουν από τούδε και στο εξής.
Η στόχευση σε ένα συγκεκριμένο ύψος πληθωρισμού μέσω μίας περιοριστικής νομισματικής πολιτικής προσθέτει την πίεση στις οικονομίες, ενώ την ίδια ώρα η προσπάθεια ενίσχυσης της ζήτησης μπορεί να πυροδοτήσει περαιτέρω την εκτίναξη των τιμών αγαθών και υπηρεσιών.

Οι δύο σχολές σκέψης

Προς το παρόν, η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι ο πληθωρισμός είναι περισσότερο επίμονος από ό, τι οι περισσότεροι είχαν προβλέψει.
Όπως δήλωσε ο Huw Pill, ο νέος επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας (BoE) την περασμένη εβδομάδα, το σημείο εξισορρόπησης των κινδύνων μετατοπίζεται προς τις μείζονες ανησυχίες για τις προοπτικές του πληθωρισμού, καθώς αναμένεται οι εντάσεις να αποδειχθούν  μακροβιότερες από ό,τι αναμενόταν αρχικά. 
Δεν ανησυχούν όλοι εντούτοις: Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Ιαπωνίας είναι μεταξύ εκείνων που σκοπεύουν να συνεχίσουν να ασκούν επιθετική νομισματική πολιτική τόνωσης της ανάκαμψης των οικονομιών.
Και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι τουλάχιστον στις προηγμένες οικονομίες ο πληθωρισμός θα περιοριστεί σύντομα σε περίπου 2%.

Για τον στασιμοπληθωρισμό

Σύμφωνα με το Bloomberg Economics: «Ο στασιμοπληθωρισμός είναι πολύ ισχυρή έκφραση για να περιγράψει την τρέχουσα κατάσταση.
Ωστόσο, τα πολλαπλά σοκ στην πλευρά της προσφοράς (όπως στην περίπτωση της ενέργειας) που οδηγούν σε αύξηση των τιμών και περιορίζουν την παραγωγική ικανότητα αφήνουν τους υπεύθυνους της νομισματικής πολιτικής χωρίς εύκολες επιλογές.
Χωρίς να σπεύδουν να αντιδράσουν σε συγκυριακά φαινόμενα, η Fed και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες διατηρούν την ανοικτή την παλέτα των επιλογών τους.
Εάν ο επίμονος πληθωρισμός αρχίσει να προκαλεί σημαντικά προβλήματα, η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη θα αντιμετωπίσει μια επιπλέον πρόκληση», σημειωνεται στη ανάλυση.

Από τον τριμηνιαίο «οδηγό» του Bloomberg για τις 23 κορυφαίες κεντρικές τράπεζες, για την ΕΚΤ και τη FED επισημαίνονται τα εξής:

Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ

Τρέχον επιτόκιο (άνω όριο): 0,25%
Πρόβλεψη Bloomberg Economics για το τέλος του 2021: 0,25%
Πρόβλεψη Bloomberg Economics για το τέλος του 2022: 0,25%
Ο Jerome Powell, του οποίου η επανεκλογή στο τιμόνι της Fed για τα επίμενα 4 χρόνια εκκρεμεί, έκανε πρόσφατα ένα βήμα προς την κατεύθυνση της περιστολής της χαλαρής νομισματικη΄ς πολιτικής
Ο πρόεδρος της Fed τον περασμένο μήνα δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα μπορούσε να αρχίσει να μειώνει το μηνιαίο ρυθμό αγοράς ομολόγων το Νοέμβριο.
Το πότε θα βάλει «φρενο» στις αγορές ομολόγων περιλαμβάνεται στην κορυφή της λίστας των προτεραιοτήτων του, παράλληλα με το να πείσει τους Αμερικανούς ότι η Fed παρακολουθεί επίσης προσεκτικά τον υψηλότερο του αναμενόμενοιυ πληθωρισμό.

Το… σύνθετο μήνυμα

Θα προσπαθήσει να μεταδώσει αυτό το μήνυμα χωρίς να δώσει την εντύπωση ότι η Fed πλησιάζει στην αύξηση των επιτοκίων, παρόλο που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εμφανίστηκαν διαχασμένοι την αύξηση των επιτοκίων το επόμενο έτος (2022), σύμφωνα με τις τριμηνιαίες προβλέψεις που κυκλοφόρησαν στις 22 Σεπτεμβρίου 2021.
Αλλά οι προβλέψεις - που εμφανίζονται ως κουκκίδες στο γράφημα - μπορούν να επηρεαστούν από τις αλλαγές στην σύνθεση της επιτροπής.
Ο πρόεδρος Joe Biden έχει την ευκαιρία να επιλέξει άλλους τρεις στο επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο στην Ουάσινγκτον  με τη σχετική απόφαση αναμένεται το φθινόπωρο.
Υπάρχουν επίσης αλλαγές που έρχονται μεταξύ των 12 περιφερειακών προέδρων της Fed.
Οπρόεδρος της Dallas Fed Robert Kaplan και ο Eric Rosengren της Fed της Βοστώνης παραιτήθηκαν μετά τις αποκαλύψεις σχετικά με τις συναλλαγές τους το 2020.
Σύμφωνα με το Bloomberg Economics: «Ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός επέγεται ότι οδεύουμε προς μια ταχύτερη των βασικών επιτοκίων από το 2023.
Ωστόσο, η ανάλυσή για τις απόψεις των μελών της FOMC για το 2022 υποδηλώνει ότι η πλειοψηφία προτιμά ένα κάπως πιο διευκολυντικό χρονοδιάγραμμα για τις αυξήσεις των επιτοκίων».



Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Τρέχον επιτόκιο καταθέσεων: -0,5%
Πρόβλεψη της Bloomberg Economics για το τέλος του 2021: -0,5%
Πρόβλεψη της Bloomberg Economics για το τέλος του 2022: -0,5%
Η ΕΚΤ ετοιμάζεται για μια σημαντική επικαιροποίηση της νομισματικής πολιτικής τον Δεκέμβριο, όταν οι προβλέψεις με ορίζοντα το 2024 θα αναδείξουν το ύψος στο οποίο αναμένεται να φτάσει ο πληθωρισμός όσον αφορά τη βιώσιμο επίτευξης του νέου στόχου για 2% «συμμετρικά».
Τα παγκόσμια προβλήματα όσον αφορά την και μια σειρά εφάπαξ παραγόντων ώθησαν τις τιμές ανοδικά πολύ πάνω από αυτό το ποσοστό, αν και οι πιέσεις αναμένεται να αποκλιμακωθούν κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωζώνης με επικεφαλής την πρόεδρο Christine Lagarde έχουν ήδη αποφασίσει να επιβραδύνουν τις αγορές ομολόγων στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος πανδημίας ύψους 1,85 τρισεκατομμυρίων ευρώ PEPP (2,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων) το τέταρτο τρίμηνο και πιθανότατα θα αποφασίσουν να λήξει τον Μάρτιο.
Μία συζήτηση τους επόμενους μήνες σχετικά με τον τρόπο επανασχεδιασμού του PEPP μπορεί να αποδειχθεί πιο αμφιλεγόμενη και διχαστική, ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι είναι αναγκαία μεγαλύτερη ευελιξία με δυνατότητα επέκτασης του σχήματος του «κοινού δανεισμού» ενώ άλλοι αντιτίθενται διαρρήδην σε αυτό το σχέδιο.
Τι λέει η Bloomberg Economics: «Η αύξηση των μισθών είναι απίθανο να επιταχυνθεί με βιώσιμο τρόπο μέχρι να απορροφηθεί το σημαντικό πλεόνασμα στην αγορά εργασίας.
Αυτό θα προκαλέσει αμφιβολίες για την επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων και πιέσεις για αύξηση της αγοράς ομολόγων μέσω του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων.
Θα διατυπώσουν επίσης αρκετοί την ανησυχία τους για την αξιοπιστία της δέσμευσης της ΕΚΤ όσον αφορά αναθεώρηση της στρατηγικής της για πιο ‘'δυναμική ή επίμονη’' δράση στο κάτω άκρο της καμπύλης του πληθωρισμού».

www.bankingnews.gr