Απόλυτα κυρίαρχη στην αγορά πετρελαίου είναι η Σαουδική Αραβία, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο διακεκριμένος οικονομολόγος Mohamed El Erian…
Ωστόσο, εκφράζει επιφυλάξεις για το πόσο θα διαρκέσει η ηγεμονία της στην αγορά του μαύρου χρυσού…
Πιο συγκεκριμένα, η κυμαινόμενη ζήτηση στην Κίνα έχει συμβάλει στη φετινή αστάθεια σε ό,τι αφορά τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Από την άλλη, οι τελευταίες εξελίξεις από την πλευρά της προσφοράς έχουν άμεσες γεωπολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ την αγορά πετρελαίου.
Όπως λέει ο El Erian, η Σαουδική Αραβία έχει επιστρέψει ως ο σημαντικότερος παραγωγός και συνεπώς ως ρυθμιστής σε ό,τι έχει να κάνει με τις τιμές - πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση είναι ασαφές.
Η επακόλουθη επίδραση της Κίνας, από την πλευρά της ζήτησης, είναι ξεκάθαρη.
Η χώρα είναι μεγάλη, με εκτεταμένες ενεργειακές ανάγκες, και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εξωτερικούς προμηθευτές.
Η επίδραση στις τιμές λόγω της Κίνας ήταν ιδιαίτερα απρόβλεπτες φέτος, καθώς οι κινεζικές αρχές επιβάλλουν και αίρουν τα lockdown, στο πλαίσιο της πολιτικής της χώρας για μηδενική COVID.
Ο συνδυασμός των παραγόντων που καθορίζουν τις τιμές από την πλευρά της προσφοράς είναι εξίσου ευμετάβλητος, κάτι το οποίο καθιστά τη διελκυστίνδα με τα αποτελέσματα της ζήτησης ακόμη πιο ενδιαφέρουσα.
«Για να εκτιμήσετε αυτήν την αναδυόμενη δυναμική, σκεφτείτε πώς έχει αλλάξει η αγορά πετρελαίου τα τελευταία 15 χρόνια»… αναφέρει ο οικονομολόγος.
Εξελίξεις…
Σύμφωνα με τον El Erian, η μακροχρόνια κυριαρχία του ΟΠΕΚ, με de facto ηγέτιδα δύναμη τη Σαουδική Αραβία, εξασθένησε λόγω της εκρηκτικής ανάπτυξης των παραγωγών σχιστόλιθου – συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουν την επιρροή του ΟΠΕΚ στην αγορά πετρελαίου, η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία συμφώνησαν το 2016 να επιβάλουν ποσοστώσεις σε ό,τι αφορά την παραγωγή.
Γνωστός ως OPEC+, ο νέος συνασπισμός αποκατέστησε την αποτελεσματικότητα των ανώτατων ορίων παραγωγής που ανακοίνωσαν τα μέλη του.
Ωστόσο, ο κύριος ρόλος σε ό,τι αφορά τον καθορισμό των τιμών υπονομεύτηκε τα επόμενα χρόνια από την αυξανόμενη ανησυχία για την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη μείωσης της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο ανέστειλε την προφανή μακροπρόθεσμη διάβρωση του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτικού ρόλου του ΟΠΕΚ+.
Οι κυρώσεις που προέκυψαν από τη Δύση διέκοψαν τον εφοδιασμό ρωσικού πετρελαίου, συμβάλλοντας στην αύξηση των τιμών.
Αυτό, με τη σειρά του, έκανε τον κόσμο να συνειδητοποιήσει τη σημασία της Σαουδικής Αραβίας στην αγορά πετρελαίου, με έναν αυξανόμενο αριθμό δυτικών ηγετών που παροτρύνουν το Βασίλειο να λάβει μέτρα για τη μείωση των τιμών.
Ίσως δεν υπάρχει καλύτερη απεικόνιση της επιστροφής της Σαουδικής Αραβίας στον θρόνο της ενεργειακής αγοράς από την πρόθεση του προέδρου των ΗΠΑ Joe Biden να επισκεφθεί το Βασίλειο αυτό το καλοκαίρι – ίσως θέλει να μειώσει την οικονομική επιβάρυνση των Αμερικανών ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών για το Κογκρέσο του Νοεμβρίου.
Οι αγορές έλαβαν το πολιτικό μήνυμα, με τις τιμές να πέφτουν προσωρινά, αναμένοντας ότι μια συνάντηση μεταξύ του Biden και του Mohamed bin Salman, του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας θα είχε ως αποτέλεσμα ο ΟΠΕΚ να αυξήσει την παραγωγή.
Η επιστροφή του Βασιλείου στην παγκόσμια σκηνή έχει επίσης μεγάλη οικονομική διάσταση.
Με τις τιμές του πετρελαίου να ξεπερνούν σταθερά τα 120 δολάρια το βαρέλι φέτος, ο προϋπολογισμός της Σαουδικής Αραβίας και τα έσοδα από το ισοζύγιο πληρωμών αυξάνονται.
Τον περασμένο μήνα, η εταιρεία παραγωγής πετρελαίου Saudi Aramco παρουσίασε κέρδη ρεκόρ.
Ως αποτέλεσμα, το Βασίλειο και άλλοι παραγωγοί πετρελαίου αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες για να αξιοποιήσουν τα ουρανοκατέβατα κέρδη ενώ τα σχέδια για τις εγχώριες δαπάνες είναι ακόμη πιο φιλόδοξα.
Ωστόσο, όσο δραματική κι αν είναι αναμφισβήτητα αυτή η αλλαγή, η νέα εικόνα της αγοράς πετρελαίου είναι εύθραυστη, κάτι που αναγνωρίζουν οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας, δεδομένης της υψηλής μεταβλητότητας που παρουσιάζουν οι τιμές τα τελευταία χρόνια.
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι οι υψηλές τιμές πλήττουν τη ζήτηση τόσο άμεσα όσο και έμμεσα.
Ο μετριασμός της κατανάλωσης συνοδεύεται από αποδοτικότερη χρήσης ενέργειας - μια τάση που θα ενισχυθεί από την έμφαση που δίνεται στην ενεργειακή ασφάλεια.
Θα πρέπει, επίσης, να περιμένουμε προσαρμογή από την πλευρά της προσφοράς, με τη μείωση της επιρροής του ΟΠΕΚ.
Παραγωγή...
Οι παραγωγοί σχιστόλιθου, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, επιδιώκουν να αυξήσουν την παραγωγή.
Το ρυθμιστικό περιβάλλον τείνει να είναι λιγότερο περιοριστικό.
Τα προγράμματα εναλλακτικής ενέργειας ενισχύονται, μεταξύ άλλων, μέσω μεγαλύτερων επιδοτήσεων, στο πλαίσιο των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Μετά από δεκαετίες σταθερότητας, η κυριαρχία είτε του ΟΠΕΚ είτε των παραγωγών στην αγορά πετρελαίου τα τελευταία 15 χρόνια έχει αποδειχθεί παροδική.
Εν όψει της αυξανόμενης «εχθρότητας» προς τα ορυκτά καύσιμα, «η πιο πρόσφατη αλλαγή, με τη Σαουδική Αραβία να ανακτά ξαφνικά και δραματικά τον ρόλο της ως παραγωγό, είναι απίθανο να αλλάξει τη μακροπρόθεσμη δυναμική της παγκόσμιας αγοράς.
Είναι μόνο θέμα χρόνου έως ότου προσαρμοστεί η πλευρά της προσφοράς…» καταλήγει ο διακεκριμένος οικονομολόγος…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών