Πρόταση – σοκ της Γερμανίας για λιτότητα δίχως τέλος με «ρήτρα» μείωσης του χρέους 1% το έτος

Την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση ωραιοποιεί την κατάσταση και διασπείρει το μύθο της «θωρακισμένης» οικονομίας (το θυμόμαστε καλά από το 2009 πόσο αυτό ίσχυε…) στο πλαίσιο του πολιτικού αφηγήματός της για την προεκλογική περίοδο, η Γερμανία προετοιμάζει το έδαφος για την κατάσταση που θα διαμορφωθεί παγκόσμια μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και καταθέτει προτάσεις – σοκ, με στόχο τη βελτίωση της δημοσιονομικής ευστάθειας στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Euroactiv.
Στο πλαίσιο αυτό, ένα γερμανικό non paper για τη μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών κανόνων για το χρέος συνάντησε έντονες αντιδράσεις από οικονομολόγους - οι πολιτικές αντιδράσεις να είναι ακόμη πιο σφοδρές -  οι οποίοι φοβούνται ότι τα λάθη της κρίσης του ευρώ θα μπορούσαν να επαναληφθούν εάν η πρόταση εφαρμοστεί με… γερμανική συνέπεια.
Το κείμενο προτάσεων έρχεται πριν από τη νομοθετική πρόταση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους εθνικούς προϋπολογισμούς, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο στοχεύει να καταστήσει τους κανόνες οι οποίοι διέπουν τα δημόσια οικονομικά πιο ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους.
Η πρόταση εκ μέρους της Κομισιόν αναμένεται εντός του τρέχοντος μήνα.

Το σκεπτικό της γερμανικής πρότασης

Η γερμανική κυβέρνηση ήταν από καιρό επικριτική όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων, φοβούμενη ότι οι υποχρεώσεις για μείωση του χρέους θα μπορούσαν να χαλαρώσουν - κυρίως για τη Ελλάδα και την Ιταλία όπου η δυνατότητα εξυπηρέτησής του βρίσκεται επί ξυρού ακμής λόγων των αυξημένων δημοσιονομικών δαπανών.
Πρόσφατα επέμεινε στη συμμετοχή των κρατών - μελών για άλλη μια φορά και τη δέσμευσή τους στην ανττμετώπιση του ζητήματος πριν παρουσιαστεί η νομοθετική πρόταση.
Σε ένα non-paper - ένα ανεπίσημο έγγραφο όπου διατυπώνεται η γνώμη της κυβέρνησης - που στάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και αποκάλυψε το EURACTIV, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον Christian Lindner του φιλελεύθερου κόμματος FDP, επαναλαμβάνει αυτή την κριτική.

Η κριτική για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων

Μετά τη μεταρρύθμιση, οι κανόνες της ΕΕ θα πρέπει «να οδηγήσουν σε (επαρκή) μείωση των υψηλών δεικτών χρέους κάθε χρόνο από την έναρξη του μεταρρυθμισμένου δημοσιονομικού πλαισίου», αναφέρει.
Ως εκ τούτου, τα τρέχοντα σχέδια της Επιτροπής «πρέπει να τροποποιηθούν», συνεχίζει.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το κείμενο εργασίας προτείνει ελάχιστη μείωση του χρέους («κοινή διασφάλιση») κατά 1% του ΑΕΠ ετησίως για τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, και 0,5% για τιςχώρες μεσαίου χρέους , όπως η Αυστρία.
Αυτό θα σήμαινε επίσης την εγκατάλειψη της πρότασης για την υιοθέτηση μιας περιόδου προσαρμογής τεσσάρων έως επτά ετών, την οποία η πρόταση μεταρρύθμισης της Επιτροπής είχε υιοθετήσει για τα κράτη μέλη όσον αφορά το ποσοστό μείωσης του χρέους τους σε ετήσια βάση, με σκοπό να δοθεί προσωρινά στα κράτη μέλη περισσότερα περιθώρια για παραγωγικές επενδύσεις.
Να σημειωθεί ότι το Βερολίνο την Τρίτη (14 Μαρτίου) απογοήτευσε τα μέλη της ΕΕ απαιτώντας αλλαγές την τελευταία στιγμή σε ένα κείμενο που είχε συμφωνηθεί προηγουμένως για την αναθεώρηση των κανόνων του προϋπολογισμού, καθώς η γερμανική εσωτερική πολιτική διαχέεται περαιτέρω στην Ευρώπη.

Λάθη του παρελθόντος θα μπορούσαν να επαναληφθούν

Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ αντέδρασαν έντονα στην πρόταση
Εάν εφαρμοστεί, η γερμανική πρόταση θα ήταν «καταστροφική», έγραψε στο Twitter ο Γάλλος οικονομολόγος Olivier Blanchard, προσθέτοντας ότι «θα οδηγούσε στη χειρότερη μορφή προκυκλικής δημοσιονομικής πολιτικής».
Οι προκυκλικές πολιτικές σχετίζονται με την κεϋνσιανή θεώρηση των οικονομικών κύκλων και τεχνητή τόνωση της ανάπτυξης όταν αυτό δεν είναι αναγκαίο ή  άσκηση υφεσιακής πολιτικής όταν οι περιστάσεις απαιτούν το αντίθετο.
«Αυτό θα σήμαινε ότι σε μια οικονομική κρίση, η χώρα θα έπρεπε να μειώσει δραστικά τις δημόσιες δαπάνες της, κάτι που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση, εξηγεί ο Carl Mühlbach του FiscalFuture, μιας γερμανικής ΜΚΟ που στοχεύει να ευθυγραμμίσει τη δημοσιονομική πολιτική με τα συμφέροντα της νέας γενιάς.
«Όταν η οικονομία βρίσκεται σε κακή φάση, το ΑΕΠ μειώνεται και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αυξάνεται αναλόγως», δήλωσε ο Mühlbach στο EURACTIV. «
Εάν συνεχίζετε να θέλετε να μειώσετε τον δείκτη χρέους προς ΑΕΠ, αναγκάζεστε να ακολουθήσετε μια πολιτική άγριας λιτότητας», πρόσθεσε.
«Αυτό δεν λύνει το πρόβλημα του χρέους, αλλά το επιδεινώνει, γιατί τότε κινδυνεύετε να βαθύνετε την οικονομική ύφεση ή να οδηγηθεί η οικονομία σε μακροχρόνια στασιμότητα», είπε ο Mühlbach, προσθέτοντας ότι «αυτό είχαμε στην κρίση του ευρώ».
Η πρόταση θα «απηχεί» τη λογική που είχε το παλιό Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δήλωσε στο EURACTIV ο René Repasi, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στέλεχος του γερμανικού κυβερνητικού κόμματος SPD (S&D).
«Οι προηγούμενες κρίσεις μόλις έδειξαν ότι αυτή η προ-κυκλική προσέγγιση είναι ξεπερασμένη», είπε ο Repasi.
Ωστόσο, δεν θα έφτανε στο σημείο να το χαρακτηρίσει «καταστροφικό», είπε ο Repasi,, καθώς αυτό θα βασίζεται στην υπόθεση ότι ο στόχος μείωσης του χρέους κατά 1% θα είναι ένα «σκληρό, εκ των υστέρων» κριτήριο, το οποίο «αποτελεί δεν φαίνεται να είναι σαφές με βάση το κείμενο (σ.σ. που κατέθεσαν οι Γερμανοί), αλλά θα έπρεπε να διευκρινιστεί».
Ωστόσο, «σε περίπτωση δημοσιονομικής κρίσης, ένας κανόνας (σ.σ. αυτός για το χρέος) θα πρέπει να ανασταλεί ξανά, όπως στο γερμανικό non-paper», είπε ο Repasi,, προσθέτοντας ότι «αυτό ακριβώς θέλουμε να αποφύγουμε με τη μεταρρύθμιση».
Η άσκησης της δημοσιονομικής πολιτικής κινείται μεταξύ σφύρας και άκμονος: Από την μία μεριά υπάρχει ο κίνδυνος να σκάσει η «φούσκα» του χρέους μετά τη φρενήρη εκτύπωση ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης και από την άλλη είναι ανοικτή η εκδήλωση έντονης κοινωνικής δυσαρέσκειας εξαιτίας της αύξησης του κόστους ζωής, όπως βλέπουμε το τελευταίο διάστημα να συμβαίνει σε Γαλλία και Γερμανία.

Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ: Οι κανόνες για το χρέος μας έχουν κοστίσει ανάπτυξη

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομίας Paolo Gentiloni και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Cristian Lindner συγκρούστηκαν τη Δευτέρα (30 Ιανουαρίου) για τους κανόνες της ΕΕ για τα εθνικά δημόσια χρέη και ελλείμματα, τους οποίους η Επιτροπή θέλει να καταστήσει περισσότερο ευέλικτους, ενώ ο Lindner επιμένει σε «επαληθεύσιμους» κανόνες.

Ξεκινήστε τη μείωση του χρέους τώρα – ή σε 4 χρόνια;

Άλλοι ειδικοί, ωστόσο, ερμηνεύουν τη γερμανική πρόταση πιο... αφηρημένα....
«Όλοι αντιδρούν [στη γερμανική πρόταση] σαν το 1% να είναι ένα είδος κόκκινης γραμμής», δήλωσε ο Sander Tordoir μέλος του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση στην EURACTIV.
«Αλλά αν διαβάσετε τη μελέτη υπάρχουν πολλά ''θα ήταν δυνατόν'' επισήμανε, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι αυτή η γλώσσα επιλέχθηκε «ρητά και σκόπιμα, σηματοδοτώντας το άνοιγμα προς συζήτηση,..».
Κατά την ερμηνεία του, ακόμη και κατά την άποψη της γερμανικής κυβέρνησης, οι νέοι κανόνες θα επικεντρωθούν κατά κύριο λόγο στις «καθαρές δαπάνες» των χωρών, πράγμα που σημαίνει ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης, οι δαπάνες για τη σταθεροποίηση της οικονομίας θα μπορούσαν ακόμα να υλοποιούνται.
Μετά την ανάπτυξη των εθνικών σχεδίων, «η κύρια κατευθυντήρια γραμμή είναι αυτός ο κανόνας των δαπανών.
Επομένως, η «διασφάλιση της εξυπηρέτησης του χρέους» δεν είναι το κύριο κριτήριο», είπε, αναφερόμενος στη γερμανική πρόταση για το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ.

 

Τι σημαίνουν αυτά για την Ελλάδα

Η Ελλάδα, όπως έχει επισημάνει το BN, είναι η πρωταθλήτρια στο δημίσια χρέος καθώς αυτό έφτασε στο ιστορικό υψηλό όλων των εποχών στα 400 δισ. συμπεριλαμβανομένων των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, των δανείων από τα τρία μνημόνια δηλαδή ESM και EFSF και βέβαια τα Repos που είναι ενδοκυβερνητικός δανεισμός.
Ενώ για πρώτη φορά στην ιστορία φτάσαμε στα 400 δισ. δημόσιο χρέος οι κυβερνώντες επικαλούνται το δείκτη σχέσης - χρέους προς ΑΕΠ και με την υποστήριξη του πληθωρισμού τονίζουν ότι το δημόσιο χρέος δεν αποτελεί πρόβλημα
Από πότε όμως 400 δισ. χρέους δεν αποτελούν πρόβλημα;

www.bankingnews.gr