Οι κυρώσεις φέρνουν πιο κοντά Ρωσία - Ιράν: Ο INSTC ως εναλλακτική στη Διώρυγα του Σουέζ - Το «όραμα» των 7.200 χιλιομέτρων

Η Ρωσία και το Ιράν βρίσκονται και οι δύο υπό καθεστώς κυρώσεων.Το γεγονός αυτό, φέρνει τις χώρες όλο και πιο κοντά λόγω κοινών συμφερόντων.
Επί του παρόντος, δεν επικεντρώνονται στην παράπλευρη παρακολούθηση των κυρώσεων, αλλά στο να βρουν τρόπους που οι εμπορικές τους οδοί θα παραμείνουν ανεπηρέαστες από τους επιβληθέντες περιορισμούς.
Ο Διεθνής Διάδρομος Μεταφορών Βορρά-Νότου ή αλλιώς ΙNSTC, περιλαμβάνει 7.200 χιλιόμετρα θαλάσσιων διαδρομών, σιδηροδρομικών συνδέσεων και δρόμων που συνδέουν τη Βομβάη με την Αγία Πετρούπολη, εξετάζεται από τη Μόσχα και την Τεχεράνη τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Ποια κέρδη προβλέπονται από τις δύο χώρες μετά την ολοκλήρωση του φιλόδοξου έργου;

Πρώτον, το INSTC θα μειώσει την εξάρτηση από τη Διώρυγα του Σουέζ, η οποία είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες ναυτιλιακές διαδρομές στον κόσμο και αντιπροσωπεύει περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου.
Ο Ιρανός πρόεδρος Ebrahim Raisi πιστεύει ότι ο διάδρομος «θα βοηθήσει στη διαφοροποίηση των παγκόσμιων ροών κυκλοφορίας».
Δεύτερον, οι δύο χώρες θα μπορέσουν να ενισχύσουν την εμπορική τους θέση σε παγκόσμιο πλαίσιο.
Τρίτον, οι δύο χώρες θα φύγουν σταδιακά από το καθεστώς κυρώσεων, καθιστώντας πια και επίσημα ω γελοίο...
Τέταρτον, ο χρόνος που απαιτείται για τα εμπορεύματα από τη Βομβάη να φτάσουν στη Μόσχα θα μειωθεί από 45 ημέρες σε 15 ημέρες.
Τα 7.200 χιλιόμετρα συνδεσιμότητας εκτείνονται από τη βόρεια Ρωσία μέσω της Κασπίας Θάλασσας στο νότιο Ιράν για αποστολή μέσω του Στενού του Ορμούζ και στην Αραβική Θάλασσα ή τον Ινδικό Ωκεανό.
Υπενθυμίζεται ότι τελευταία, σε ορισμένους διεθνείς κύκλους, υπάρχει μια ιδιωτική συζήτηση για το πώς μπορεί να αμβλύνει και να καταστεί αναποτελεσματικό το ξίφος των κυρώσεων.
Το κατά πόσον το θέμα θα βρει ευρύτερο πεδίο για συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα των Ηνωμένων Εθνών πρέπει να παρακολουθηθεί.
Η συζήτηση αφορά την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων. Εξακολουθεί να είναι ένα ζωτικό μέσο για την επιβολή οικονομικών περιορισμών.
Όμως το έργο δεν φαίνεται να έχει ομαλή πορεία. Η πρωτοβουλία και η προσπάθεια που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του έργου δεν ήταν ορατές στη Μόσχα ή την Τεχεράνη.
Δεν υπάρχει καμία γνωστή δέσμευση από κανέναν από τους τρεις μεγάλους εταίρους — Ρωσία, Ιράν και Ινδία — σχετικά με το μέρος της χρηματοδότησης του έργου. Ίσως το σενάριο θα μπορούσε να είναι ότι κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για την κατασκευή του διαδρόμου εντός των εδαφών της.
Όμως, στις 17 Μαΐου, ο Πρόεδρος Putin υπέγραψε σύμβαση 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Ραστ – Αστρακάν.
Αυτό το έργο στο βόρειο Ιράν θα χρησιμεύσει ως κρίσιμος δρόμος διαμετακόμισης φορτίου εντός του συστήματος INSTC. Σημαίνει ότι η Ρωσία θα επενδύσει στην κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών μήκους 162 χιλιομέτρων μεταξύ των ιρανικών πόλεων Ραστ και Αστραχάν.
Μια αξιοσημείωτη πτυχή σε αυτό το έργο είναι ότι περνά από το Αζερμπαϊτζάν και όχι από την Αρμενία. Ενώ η Ρωσία έχει φιλικούς όρους με την Αρμενία, το Ιράν δεν έχει καλές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν λόγω της εγγύτητας του Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία, η οποία του προμήθευε στρατιωτικό υλικό, (ειδικά τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη), κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.
Η Αρμενία θα διαφωνήσει με την πρόταση δημιουργίας του INSTC μέσω του Αζερμπαϊτζάν. Έτσι,η Αρμενία μπορεί να επανεξετάσει τη φιλία της με τη Ρωσία εάν μείνει εκτός του εμπορικού διαδρόμου.
Το πέρασμα του INSTC μέσω του Αζερμπαϊτζάν θα κάνει το Ιράν και τη Ρωσία να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το Μπακού, που θεωρείται πιστός σύμμαχος της Τουρκίας, μέλους του ΝΑΤΟ.
Σε μια τέτοια κατάσταση, η ένταση μεταξύ των δύο υπερκασπικών κρατών της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα παραμείνει υψηλή, με αβέβαιες συνέπειες για το έργο.
Η ένταση μεταξύ Μπακού και Ερεβάν μπορεί να μην περιοριστεί μόνο στη διαμάχη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Αυτό μπορεί να αφορά και την περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. Σημαίνει ότι είναι πιθανό να εμφανιστούν γεωπολιτικές προκλήσεις και για τους δύο παράγοντες, τη Μόσχα και την Τεχεράνη.
Αν και η Ρωσία υπέγραψε για 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Rasht-Astra, λαμβάνοντας υπόψη την παρατεταμένη εμπλοκή της Ρωσίας στον πόλεμο της Ουκρανίας, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε τίποτα δεδομένο για την ολοκλήρωση του έργου.
Αν υποθέσουμε ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας απειλεί τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, το Κρεμλίνο θα αναγκαστεί να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις.
Το INSTC εξετάζεται από τη Μόσχα και την Τεχεράνη για σχεδόν δύο δεκαετίες.
Λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές επιπτώσεις και των δύο χωρών και την πολιτικά ασταθή κατάσταση, δεν είναι εύκολο να αποδεχτεί κανείς ότι το έργο θα ολοκληρωθεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Μετά το πρόσφατο κίνημα κατά της χιτζάμπ, ο ισχυρισμός της Τεχεράνης για δημοκρατία αποδυναμώθηκε σημαντικά. Η Τεχεράνη έχει αφήσει χαλαρά τις μηχανές καταστολής και καταπίεσης εναντίον του λαού της.
Το ποιο θα είναι όμως το τέλος του θεοκρατικού καθεστώτος δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι της Τεχεράνης είχαν ξεκινήσει την εκ νέου άνοιγμα της ιρανικής πυρηνικής συμφωνίας μετά την απόσυρσή της από τον Trump Donald, και είχε καταγραφεί κάποια πρόοδος. Όμως ολόκληρη η άσκηση εγκαταλείφθηκε μετά την καταστολή του καθεστώτος του Αγιατολάχ στις μάζες του Ιράν στο κίνημα κατά του χιτζάμπ.
Ο ρόλος της Ρωσίας στην ώθηση του INSTC παραμένει ουδέτερος και αρκετά μετρημένος, λόγω της εμπλοκής της σε περισσότερο από ένα χρόνο πολέμου με την Ουκρανία. Το ενδιαφέρον της Μόσχας για το έργο θα μειωθεί εάν ο πόλεμος παραταθεί.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση, δεν πιστεύουμε ότι η εναλλακτική λύση στη Διώρυγα του Σουέζ θα πρέπει να αναμένεται τόσο σύντομα.
Ακόμη και αν οι εργασίες για την κατασκευή του INSTC συνεχιστούν αδιάκοπα, θα χρειαστούν τα μέρη τουλάχιστον πέντε χρόνια για να ολοκληρώσουν το έργο.

www.bankingnews.gr