Ρεπορτάζ του Guardian καταγράφει την απάτη...
Η λεηλασία της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα αποτελεί αυτό που τα μέσα ενημέρωσης αποκαλούν «απάτη του αιώνα» – δισεκατομμύρια ευρώ κλάπηκαν μέσα σε λίγους μήνες με μια απάτη τύπου Carousel, όπως αναφέρει ο Guardian.
Πιο αναλυτικά, για μια σχολή οικονομολόγων με μεγάλη επιρροή, το όλο πρόβλημα με το περιβάλλον, δηλαδή ο λόγος που υπάρχει ατμοσφαιρική ρύπανση, βρώμικο νερό και μόλυνση από φυτοφάρμακα, ήταν ότι οι ρύποι δεν τιμολογούνταν σε καμία αγορά.
Έτσι, όταν άρχισε να γίνεται σαφές ότι η κλιματική αλλαγή ουσιαστικά θα αποτελούσε παγκόσμια κρίση, οι οικονομολόγοι πρότειναν τη δημιουργία αγορών για τις εκπομπές ρύπων.
Στη δεκαετία του '90, οι Ευρωπαίοι ήταν κατηγορηματικά αντίθετοι με την ιδέα.
Ήθελαν οι βιομηχανίες να φορολογούνται άμεσα για ό,τι διοχέτευαν στο περιβάλλον. Αλλά στις συναντήσεις που οδήγησαν στο πρωτόκολλο του Κιότο, οι Αμερικανοί διαπραγματευτές υπερασπίστηκαν μια σειρά από λεγόμενους ευέλικτους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των αγορών άνθρακα, και επικράτησαν. (Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν τότε να επικυρώσουν τη συμφωνία.)
Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δημιούργησαν αυτό που είναι γνωστό ως σύστημα ανώτατων ορίων και εμπορίου, το οποίο τελικά θα κάλυπτε σχεδόν τις μισές εκπομπές στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παράγονται από τον ενεργειακό τομέα, τη μεταποίηση, τα αεροπορικά ταξίδια και τη βιομηχανία.
Ο τρόπος με τον οποίο επρόκειτο να λειτουργήσει το σύστημα ήταν αρκετά απλός: η ΕΕ θα έθετε ένα ετήσιο ανώτατο όριο στις συνολικές εκπομπές της και στη συνέχεια θα εξέδιδε στους ρυπαίνοντες ορισμένο αριθμό δικαιωμάτων (EUA).
Κάθε EUA δίνει το δικαίωμα στον κάτοχό του να εκπέμπει έναν τόνο άνθρακα.
Εάν μια εταιρεία είχε επιπλέον EUA στο τέλος του έτους, που σημαίνει ότι δεν είχε εκπέμψει όλο τον άνθρακα που της επιτρεπόταν, θα μπορούσε να τα θέσει προς πώληση και οι εταιρείες που είχαν πολύ λίγα EUA θα μπορούσαν να τα αγοράσουν.
Οι εταιρείες θα μπορούσαν επίσης να αγοράσουν αντισταθμίσεις άνθρακα, κάτι που ουσιαστικά σήμαινε επένδυση σε μέτρα βιωσιμότητας σε άλλες χώρες.
Το σχέδιο ήταν η Ευρώπη να εκδίδει λιγότερα EUA προϊόντος του χρόνου, έτσι ώστε οι εκπομπές άνθρακα να γίνονται σταδιακά πιο ακριβές.
ΦΠΑ
Αυτό που έκανε την αγορά ενδιαφέρουσα για τους απατεώνες ήταν ο ΦΠΑ.
Για να κατανοήσουμε το σχέδιό τους, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε δύο πράγματα: επειδή οι οικονομικές πολιτικές στην Ευρώπη στοχεύουν στη διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου, οι πωλήσεις μεταξύ των κρατών μελών απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ.
Επίσης, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις φορολογούν την προστιθέμενη αξία σε κάθε στάδιο της οικονομικής διαδικασίας, πιστώνουν ή επιστρέφουν στους αγοραστές ορισμένων προϊόντων τον ΦΠΑ που καταβάλλεται στους προμηθευτές.
Οι απάτες με ΦΠΑ είναι συνήθεις στην Ευρώπη.
Τα κινητά τηλέφωνα ήταν κάποτε δημοφιλείς στόχοι.
Οι εγκληματίες εισήγαν τηλέφωνα από άλλες χώρες της ΕΕ, τα πουλούσαν σε καταναλωτές με επικολλημένο ΦΠΑ, έβαζαν στην τσέπη τον φόρο και εξαφανίζονταν.
Ή χρησιμοποιούσαν τα λεγόμενα συστήματα καρουζέλ, προσποιούμενοι ότι πουλούσαν τηλέφωνα μέσω μιας αλυσίδας επιχειρήσεων και ζητούσαν επιστροφές ΦΠΑ από τις κυβερνήσεις σε κάθε σημείο πώλησης.
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές, η απάτη με τα κινητά τηλέφωνα έχει στερήσει δισεκατομμύρια ευρώ από τους δημόσιους προϋπολογισμούς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, απατεώνες πωλούσαν μαϊμούδες: τα μοναδικά πράγματα που ήταν αληθινά σχετικά με τα σχέδιά τους ήταν οι στόλοι των κενών φορτηγών που κυκλοφορούσαν για να δημιουργήσουν ψευδή αρχεία εισαγωγών και εξαγωγών.
Η αγορά άνθρακα
Η αγορά άνθρακα παρουσίασε μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για τους απατεώνες.
Το EU Allowance ήταν απλώς ένας σειριακός αριθμός.
Θα μπορούσε να μεταφερθεί με το πάτημα ενός κουμπιού και θα μπορούσε να αγορασθεί και να πουληθεί από οποιονδήποτε.
Λίγο μετά το ντεμπούτο της αγοράς άνθρακα, οι απατεώνες άρχισαν να τηλεφωνούν στα κεντρικά γραφεία της Powernext, μιας πλατφόρμας συναλλαγών στο Παρίσι.
Ο όγκος των πωλήσεων EUA ήταν ουσιαστικά μηδενικός εκείνη την εποχή.
Οι ρυθμιστικές αρχές είχαν εκδώσει πάρα πολλά δικαιώματα, γεγονός που τα έκανε σχεδόν άχρηστα.
Ωστόσο, οι απατεώνες διείδαν την ευκαιρία.
Κάθε φορά που ένα EUA άλλαζε χέρια στη Γαλλία, ο πωλητής έπρεπε να εισπράττει ΦΠΑ.
Επειδή δεν υπήρχε προστιθέμενη αξία στη διαδικασία, ο αγοραστής λάμβανε επιστροφή.
Για να εξαπατήσει το σύστημα, λοιπόν, κάποιος θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα καρουζέλ: να αγοράσει EUA χωρίς ΦΠΑ εκτός Γαλλίας, να τα πουλήσει στο Powernext με τον ΦΠΑ και να πάρει επιστροφή.
Σε αντίθεση με την απάτη για τον ΦΠΑ με κινητά τηλέφωνα, δεν απαιτήθηκαν άδεια φορτηγά.
Η αγορά άνθρακα κατέστησε περιττή ακόμη και την προσποίηση του πραγματικού εμπορίου, επειδή το προϊόν της ήταν ένας τόνος αερίου που δεν εκπέμπεται.
Το μόνο που χρειαζόταν κάποιος για να εκμεταλλευτεί το σύστημα ήταν μια καλή σύνδεση στο Διαδίκτυο που θα του επέτρεπε να πραγματοποιεί συναλλαγές.
Κάπου στις αρχές του 2009 οι γαλλικές αρχές αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πάει καλά με τον ΦΠΑ και τα δικαιώματα εκπομπής.
Σταδιακά άρχισαν να ξηλώνουν το πλέγμα των εταιρειών-βιτρίνα που είχαν στήσει οι απατεώνες και να ετοιμάζουν δικογραφίες.
Ο λογαριασμός της απάτης στη Γαλλία έφτασε στα 1,6 δισ. ευρώ.
Κινητοποιήθηκαν στη συνέχεια και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, προσπαθώντας να βάλουν ένα τέλος στην τεράστια απάτη.
Η έρευνα της Europol ανέβασε τον λογαριασμό στην ΕΕ στα 5 δισ. ευρώ, πολύ πιθανόν να είναι διπλάσια.
Σε κάποιες περιπτώσεις το 90% της αγοράς μιας χώρας ήταν αποκλειστικά προϊόν απάτης.
www.bankingews.gr
Πιο αναλυτικά, για μια σχολή οικονομολόγων με μεγάλη επιρροή, το όλο πρόβλημα με το περιβάλλον, δηλαδή ο λόγος που υπάρχει ατμοσφαιρική ρύπανση, βρώμικο νερό και μόλυνση από φυτοφάρμακα, ήταν ότι οι ρύποι δεν τιμολογούνταν σε καμία αγορά.
Έτσι, όταν άρχισε να γίνεται σαφές ότι η κλιματική αλλαγή ουσιαστικά θα αποτελούσε παγκόσμια κρίση, οι οικονομολόγοι πρότειναν τη δημιουργία αγορών για τις εκπομπές ρύπων.
Στη δεκαετία του '90, οι Ευρωπαίοι ήταν κατηγορηματικά αντίθετοι με την ιδέα.
Ήθελαν οι βιομηχανίες να φορολογούνται άμεσα για ό,τι διοχέτευαν στο περιβάλλον. Αλλά στις συναντήσεις που οδήγησαν στο πρωτόκολλο του Κιότο, οι Αμερικανοί διαπραγματευτές υπερασπίστηκαν μια σειρά από λεγόμενους ευέλικτους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των αγορών άνθρακα, και επικράτησαν. (Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν τότε να επικυρώσουν τη συμφωνία.)
Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δημιούργησαν αυτό που είναι γνωστό ως σύστημα ανώτατων ορίων και εμπορίου, το οποίο τελικά θα κάλυπτε σχεδόν τις μισές εκπομπές στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παράγονται από τον ενεργειακό τομέα, τη μεταποίηση, τα αεροπορικά ταξίδια και τη βιομηχανία.
Ο τρόπος με τον οποίο επρόκειτο να λειτουργήσει το σύστημα ήταν αρκετά απλός: η ΕΕ θα έθετε ένα ετήσιο ανώτατο όριο στις συνολικές εκπομπές της και στη συνέχεια θα εξέδιδε στους ρυπαίνοντες ορισμένο αριθμό δικαιωμάτων (EUA).
Κάθε EUA δίνει το δικαίωμα στον κάτοχό του να εκπέμπει έναν τόνο άνθρακα.
Εάν μια εταιρεία είχε επιπλέον EUA στο τέλος του έτους, που σημαίνει ότι δεν είχε εκπέμψει όλο τον άνθρακα που της επιτρεπόταν, θα μπορούσε να τα θέσει προς πώληση και οι εταιρείες που είχαν πολύ λίγα EUA θα μπορούσαν να τα αγοράσουν.
Οι εταιρείες θα μπορούσαν επίσης να αγοράσουν αντισταθμίσεις άνθρακα, κάτι που ουσιαστικά σήμαινε επένδυση σε μέτρα βιωσιμότητας σε άλλες χώρες.
Το σχέδιο ήταν η Ευρώπη να εκδίδει λιγότερα EUA προϊόντος του χρόνου, έτσι ώστε οι εκπομπές άνθρακα να γίνονται σταδιακά πιο ακριβές.
ΦΠΑ
Αυτό που έκανε την αγορά ενδιαφέρουσα για τους απατεώνες ήταν ο ΦΠΑ.
Για να κατανοήσουμε το σχέδιό τους, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε δύο πράγματα: επειδή οι οικονομικές πολιτικές στην Ευρώπη στοχεύουν στη διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου, οι πωλήσεις μεταξύ των κρατών μελών απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ.
Επίσης, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις φορολογούν την προστιθέμενη αξία σε κάθε στάδιο της οικονομικής διαδικασίας, πιστώνουν ή επιστρέφουν στους αγοραστές ορισμένων προϊόντων τον ΦΠΑ που καταβάλλεται στους προμηθευτές.
Οι απάτες με ΦΠΑ είναι συνήθεις στην Ευρώπη.
Τα κινητά τηλέφωνα ήταν κάποτε δημοφιλείς στόχοι.
Οι εγκληματίες εισήγαν τηλέφωνα από άλλες χώρες της ΕΕ, τα πουλούσαν σε καταναλωτές με επικολλημένο ΦΠΑ, έβαζαν στην τσέπη τον φόρο και εξαφανίζονταν.
Ή χρησιμοποιούσαν τα λεγόμενα συστήματα καρουζέλ, προσποιούμενοι ότι πουλούσαν τηλέφωνα μέσω μιας αλυσίδας επιχειρήσεων και ζητούσαν επιστροφές ΦΠΑ από τις κυβερνήσεις σε κάθε σημείο πώλησης.
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές, η απάτη με τα κινητά τηλέφωνα έχει στερήσει δισεκατομμύρια ευρώ από τους δημόσιους προϋπολογισμούς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, απατεώνες πωλούσαν μαϊμούδες: τα μοναδικά πράγματα που ήταν αληθινά σχετικά με τα σχέδιά τους ήταν οι στόλοι των κενών φορτηγών που κυκλοφορούσαν για να δημιουργήσουν ψευδή αρχεία εισαγωγών και εξαγωγών.
Η αγορά άνθρακα
Η αγορά άνθρακα παρουσίασε μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για τους απατεώνες.
Το EU Allowance ήταν απλώς ένας σειριακός αριθμός.
Θα μπορούσε να μεταφερθεί με το πάτημα ενός κουμπιού και θα μπορούσε να αγορασθεί και να πουληθεί από οποιονδήποτε.
Λίγο μετά το ντεμπούτο της αγοράς άνθρακα, οι απατεώνες άρχισαν να τηλεφωνούν στα κεντρικά γραφεία της Powernext, μιας πλατφόρμας συναλλαγών στο Παρίσι.
Ο όγκος των πωλήσεων EUA ήταν ουσιαστικά μηδενικός εκείνη την εποχή.
Οι ρυθμιστικές αρχές είχαν εκδώσει πάρα πολλά δικαιώματα, γεγονός που τα έκανε σχεδόν άχρηστα.
Ωστόσο, οι απατεώνες διείδαν την ευκαιρία.
Κάθε φορά που ένα EUA άλλαζε χέρια στη Γαλλία, ο πωλητής έπρεπε να εισπράττει ΦΠΑ.
Επειδή δεν υπήρχε προστιθέμενη αξία στη διαδικασία, ο αγοραστής λάμβανε επιστροφή.
Για να εξαπατήσει το σύστημα, λοιπόν, κάποιος θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα καρουζέλ: να αγοράσει EUA χωρίς ΦΠΑ εκτός Γαλλίας, να τα πουλήσει στο Powernext με τον ΦΠΑ και να πάρει επιστροφή.
Σε αντίθεση με την απάτη για τον ΦΠΑ με κινητά τηλέφωνα, δεν απαιτήθηκαν άδεια φορτηγά.
Η αγορά άνθρακα κατέστησε περιττή ακόμη και την προσποίηση του πραγματικού εμπορίου, επειδή το προϊόν της ήταν ένας τόνος αερίου που δεν εκπέμπεται.
Το μόνο που χρειαζόταν κάποιος για να εκμεταλλευτεί το σύστημα ήταν μια καλή σύνδεση στο Διαδίκτυο που θα του επέτρεπε να πραγματοποιεί συναλλαγές.
Κάπου στις αρχές του 2009 οι γαλλικές αρχές αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πάει καλά με τον ΦΠΑ και τα δικαιώματα εκπομπής.
Σταδιακά άρχισαν να ξηλώνουν το πλέγμα των εταιρειών-βιτρίνα που είχαν στήσει οι απατεώνες και να ετοιμάζουν δικογραφίες.
Ο λογαριασμός της απάτης στη Γαλλία έφτασε στα 1,6 δισ. ευρώ.
Κινητοποιήθηκαν στη συνέχεια και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, προσπαθώντας να βάλουν ένα τέλος στην τεράστια απάτη.
Η έρευνα της Europol ανέβασε τον λογαριασμό στην ΕΕ στα 5 δισ. ευρώ, πολύ πιθανόν να είναι διπλάσια.
Σε κάποιες περιπτώσεις το 90% της αγοράς μιας χώρας ήταν αποκλειστικά προϊόν απάτης.
www.bankingews.gr
Σχόλια αναγνωστών