Ο γνωστός οικονομολόγος τις τελευταίες εβδομάδες εξαπολύει πρωτοφανείς επιθέσεις εννατίον του Donald Trump
Σε άρθρο του στο Project Syndicate, εκτιμά ότι κακώς η συζήτηση επικεντρώθηκε στα χάλια του Joe Biden και όχι στις πολιτικές που ανέφεραν οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι των ΗΠΑ: «Είναι η οικονομία, ηλίθιε».
«Στο στόμιο των ξεκάθαρων ψεμάτων που εκτόξευσε ο Trump σε όλη τη διάρκεια της συζήτησης, τα πιο επικίνδυνα αφορούσαν το ιστορικό της οικονομικής πολιτικής του Biden.
Η αξιολόγηση της διαχείρισης της οικονομίας από έναν πρόεδρο είναι πάντα μια δύσκολη υπόθεση, επειδή πολλές εξελίξεις θα έχουν δρομολογηθεί από τους προκατόχους του. Ο Barack Obama χρειάστηκε να αντιμετωπίσει μια βαθιά ύφεση επειδή οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν επιδιώξει την οικονομική απορρύθμιση και δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την κρίση που ξέσπασε το φθινόπωρο του 2008. Στη συνέχεια, με τους Ρεπουμπλικάνους του Κογκρέσου να δένουν τα χέρια της κυβέρνησης Obama και να ζητούν σφίξιμο στο ζωνάρι, η χώρα στερήθηκε τα είδη των δημοσιονομικών πολιτικών που θα μπορούσαν να έβγαζαν την οικονομία πιο γρήγορα από τη Μεγάλη Ύφεση. Τη στιγμή που η οικονομία βρισκόταν επιτέλους σε ανάκαμψη, ο Obama ήταν στο δρόμο για να φύγει και ο Trump ήταν καθ' οδόν.
Ο Trump δεν δίστασε να πιστωθεί για την ανάπτυξη που ακολούθησε. Όμως, ενώ ο ίδιος και οι Ρεπουμπλικάνοι του Κογκρέσου μείωσαν τους φόρους για τις εταιρείες και τους δισεκατομμυριούχους, η υποσχόμενη αύξηση των επενδύσεων δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Αντίθετα, υπήρξε ένα κύμα εξαγορών μετοχών, οι οποίες βρίσκονται σε καλό δρόμο να ξεπεράσουν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το επόμενο έτος.
Αν και ο Trump δεν μπορεί να κατηγορηθεί για τον COVID-19, σίγουρα φέρει την ευθύνη για μια ανεπαρκή απάντηση που άφησε τις Ηνωμένες Πολιτείες με αριθμό θανάτων πολύ μεγαλύτερο από αυτόν των άλλων προηγμένων οικονομιών. Ενώ ο ιός στοίχισε δυσανάλογα τις ζωές των ηλικιωμένων, περιόρισε επίσης το εργατικό δυναμικό και αυτές οι απώλειες συνέβαλαν στις ελλείψεις εργασίας και στον πληθωρισμό που κληρονόμησε ο Biden», σχολιάζει ο νομπελίστας οικονομολόγος.
Αντίθετα, συνεχίζει ο Stiglitz, το ιστορικό των οικονομικών επιδόσεων του Biden ήταν εντυπωσιακό. Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, εξασφάλισε την ψήφιση του Αμερικανικού Σχεδίου Διάσωσης, που έκανε την ανάκαμψη της χώρας από την πανδημία ισχυρότερη από αυτή οποιασδήποτε άλλης προηγμένης χώρας. Στη συνέχεια ήρθε ο Δικομματικός Νόμος για τις Υποδομές, ο οποίος παρείχε χρηματοδότηση για την έναρξη επισκευής κρίσιμων στοιχείων της οικονομίας των ΗΠΑ μετά από μισό αιώνα παραμέλησης.
«Το επόμενο έτος, υπέγραψε τον νόμο για τα CHIPS και την Επιστήμη του 2022, ο οποίος ξεκίνησε μια νέα εποχή βιομηχανικής πολιτικής που θα διασφαλίσει τη μελλοντική ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας (ένα απότομο σπάσιμο από την ευθραυστότητα που σημάδεψε την προηγούμενη νεοφιλελεύθερη εποχή). Και με τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού του 2022, οι ΗΠΑ εντάχθηκαν επιτέλους στη διεθνή κοινότητα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την επένδυση στις τεχνολογίες του μέλλοντος.
Εκτός από την παροχή οικονομικής ασφάλισης έναντι της πιθανότητας ενός επίμονου και συνεχώς εξελισσόμενου ιού, το Αμερικανικό Σχέδιο Διάσωσης μείωσε σχεδόν στο μισό το ποσοστό της παιδικής φτώχειας σε διάστημα ενός έτους. Αλλά κατηγορήθηκε επίσης (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων Δημοκρατικών) για τον επακόλουθο πληθωρισμό».
Ωστόσο, «δεν υπήρχε υπερβολική συνολική ζήτηση από το Αμερικανικό Σχέδιο Διάσωσης, τουλάχιστον όχι τέτοιου μεγέθους που θα μπορούσε να εξηγήσει το επίπεδο του πληθωρισμού. Το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης έγκειται στις διακοπές της προσφοράς και τις αλλαγές στη ζήτηση που προκαλούνται από την πανδημία και τον πόλεμο. Στο βαθμό που ο Biden μπορούσε να τα καταπολεμήσει, το έκανε: χρησιμοποίησε το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου για να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις πετρελαίου και εργάστηκε για να ανακουφίσει τα σημεία συμφόρησης στα λιμάνια των ΗΠΑ».
Ο Stiglitz προειδοποιεί ότι οι οικονομικές πολιτικές του Trump θα προκαλούσαν υψηλότερο πληθωρισμό και μεγαλύτερη ανισότητα.
«Για αρχή, ο Trump θα αύξανε τους δασμούς και το κόστος θα μετακυλίονταν κυρίως στους αμερικανούς καταναλωτές. Ο Trump υποθέτει ότι η Κίνα απλώς θα μείωνε τις τιμές της για να αντισταθμίσει τους δασμούς. Αλλά αν το έκανε αυτό, καμία αμερικανική δουλειά δεν θα σώζονταν (η συνέπεια δεν ήταν ποτέ ένα από τα δυνατά σημεία του Trump).
Επιπλέον, ο Trump θα περιόριζε τη μετανάστευση, γεγονός που θα έκανε την αγορά εργασίας πιο σφιχτή και θα αύξανε τον κίνδυνο ελλείψεων εργατικού δυναμικού σε ορισμένους τομείς. Και θα αύξανε το έλλειμμα, τα αποτελέσματα του οποίου θα μπορούσαν να προκαλέσουν την ανήσυχη Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να αυξήσει τα επιτόκια, μειώνοντας έτσι τις επενδύσεις σε κατοικίες, αυξάνοντας τα ενοίκια και το κόστος στέγασης (μια σημαντική πηγή του σημερινού πληθωρισμού) ακόμη περισσότερο. (...)
Γνωρίζουμε ήδη ότι οι περικοπές των εταιρικών φόρων του 2017 δεν τόνωσαν πολλές επενδύσεις και ότι τα περισσότερα οφέλη πήγαν στους πολύ πλούσιους και στους ξένους (που κατέχουν μεγάλες μετοχές αμερικανικών εταιρειών). Οι πρόσθετες φορολογικές περικοπές που υπόσχεται ο Τραμπ δεν είναι πιθανό να κάνουν κάτι καλύτερο, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αυξήσουν τα ελλείμματα και την ανισότητα. (...)
Έτσι, σχετικά με το ερώτημα ποιος θα ήταν καλύτερος για την οικονομία, απλώς δεν υπάρχει συζήτηση», καταλήγει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών