Η πτώση του Schwab κορυφώθηκε την Κυριακή του Πάσχα με έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ. του Forum, διάρκειας περίπου δύο ωρών.
Επί δεκαετίες, ο Klaus Schwab κυβερνούσε το Νταβός σαν βασιλιάς. Αυτή η βασιλεία έλαβε τέλος όταν πάτησε «αποστολή» σε ένα email προς τους διαχειριστές του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ ένα απόγευμα Παρασκευής.
Ο Schwab φαινόταν έτοιμος για μια αξιοπρεπή έξοδο από τον οργανισμό που ίδρυσε πριν από πάνω από μισό αιώνα, μετά από έρευνα της Wall Street Journal το 2024, που έφερε στο φως αποδείξεις για μια τοξική εργασιακή κουλτούρα στο Φόρουμ, ειδικά για γυναίκες και μαύρους εργαζόμενους.
Όμως την Παρασκευή 18 Απριλίου, η ελεγκτική επιτροπή των διαχειριστών πρότεινε την έναρξη έρευνας μετά από νέο κύμα καταγγελιών από πληροφοριοδότες εις βάρος του Schwab και της συζύγου του, Hilde.
Οργισμένος, ο Klaus Schwab έστειλε ένα μήνυμα δύο παραγράφων στην ελεγκτική επιτροπή του διοικητικού συμβουλίου, απειλώντας με έρευνα για το πώς επιτελούν τα καθήκοντά τους και κατηγορώντας τους ότι θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον του οργανισμού.
«Έχετε τη δυνατότητα να αποσύρετε την επιστολή σας προς το συμβούλιο εντός 24 ωρών, εκφράζοντας συγκεκριμένη λύπη για την αμφισβήτηση της φήμης μου» ανέφερε στο email του.
Πρόσφερε και μια συμβουλή: «Για να διευκολύνετε αυτή την κίνηση, θα μπορούσατε να αναφέρετε ότι πρόκειται να υποβάλω ποινική μήνυση». Υπέγραψε: «Με εκτίμηση, Schwab».
Το εκρηκτικό αυτό email στόχευε στο να εμποδίσει τους διαχειριστές να απαντήσουν επίσημα στις κατηγορίες ότι οι Schwab για χρόνια αναμείγνυαν ακατάλληλα τα προσωπικά τους οικονομικά με τα κεφάλαια του πλούσιου μη κερδοσκοπικού οργανισμού.
Αντί γι’ αυτό, το email γύρισε μπούμερανγκ για τον 87χρονο ιδρυτή του Φόρουμ, του ελβετικού θεσμού πίσω από τη λαμπερή ετήσια συνάντηση ηγετών, τραπεζιτών, διασημοτήτων και δημοσιογράφων κάθε Ιανουάριο στις Άλπεις.
Για δεκαετίες, ο Schwab διόριζε προσωπικά τους επικεφαλής του Φόρουμ και απέλυε υπαλλήλους που του αντιτάσσονταν.
Ο ίδιος επέλεγε μέλη του διοικητικού συμβουλίου ανάμεσα σε βασιλείς, πολιτικούς και διευθύνοντες συμβούλους.
Η σύζυγός του είχε μεγάλη ελευθερία κινήσεων ως επικεφαλής ιδρύματος συνδεδεμένου με το Φόρουμ και ήταν η πιο προβεβλημένη εθελόντρια του οργανισμού.
Τώρα, ο ιδρυτής βρίσκεται σε σύγκρουση με τον οργανισμό που ίδρυσε και διοικούσε με σιδηρά πυγμή.
Σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση, οι νομικοί του Φόρουμ τον έχουν διατάξει να μην καταστρέψει emails, οικονομικά έγγραφα ή άλλα αρχεία, και του έχει απαγορευτεί η επαφή με το προσωπικό ή η χρήση των υπολογιστικών συστημάτων του Φόρουμ.
Ο Schwab δήλωσε πως ο ίδιος και η σύζυγός του αρνούνται όλες τις κατηγορίες που περιέχονται στην επιστολή του πληροφοριοδότη.
«Κατά την άποψή μας, η επιτροπή ελέγχου και κινδύνων και το διοικητικό συμβούλιο του WEF αντέδρασαν υπερβολικά χρονικά, καθώς και ως προς την ανάθεση της νέας έρευνας χωρίς προηγούμενη εις βάθος συζήτηση», ανέφερε σε ανακοίνωση.
«Η σύζυγός μου Hilde και εγώ αφιερώσαμε τα τελευταία 55 χρόνια στην δημόσια υπηρεσία, τηρώντας πάντα τα υψηλότερα επαγγελματικά, οικονομικά και ηθικά πρότυπα», συνέχισε η δήλωση.
Το Φόρουμ ανακοίνωσε ότι το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την έναρξη ανεξάρτητης έρευνας για τις καταγγελίες του πληροφοριοδότη, μια απόφαση που εγκρίθηκε από την ελβετική ρυθμιστική αρχή.
«Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί με πληρότητα, επιμέλεια και εντός εύλογου χρονικού πλαισίου», ανέφερε σε ανακοίνωση.
«Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων δεν αλλάζουν τη σταθερή δέσμευση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στην αποστολή και τις αξίες του», προσέθεσε το Φόρουμ, αναφερόμενο και στις επερχόμενες εκδηλώσεις σε Τιαντζίν (Κίνα) και Σαν Φρανσίσκο.
Το ρήγμα έχει αφήσει τους διαχειριστές να προσπαθούν να ελέγξουν τις επιπτώσεις εντός του οργανισμού, ο οποίος παράγει περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, κυρίως από συνδρομές εταιρικών εταίρων.
Μεγάλες τράπεζες, συμβουλευτικές εταιρείες και τεχνολογικοί κολοσσοί επενδύουν σταθερά εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια κάθε χρόνο σε συνεργασίες με το Φόρουμ, χρηματοδοτώντας τις συγκεντρώσεις στο Νταβός και άλλες εκδηλώσεις.
Τραπεζίτες και διευθύνοντες σύμβουλοι λένε ότι μπορούν να κλείσουν περισσότερες συμφωνίες σε πέντε μέρες στο Νταβός απ’ ό,τι σε εβδομάδες εντατικών ταξιδιών.
Οι περισσότερες διαπραγματεύσεις γίνονται σε ιδιωτικές σουίτες και αίθουσες συσκέψεων, μακριά από τα βλέμματα δημοσιογράφων και εκπροσώπων μη κερδοσκοπικών οργανισμών.
Η διαβάθμιση της πρόσβασης –σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και νυχτερινά πάρτι– καθορίζεται από διακριτικά έγχρωμα καρτελάκια γύρω από τον λαιμό των επισκεπτών. Δημιουργεί μια ιεραρχία που διατηρεί τους VIP να επιστρέφουν κάθε χρόνο.
Δράμα διαδοχής
Το διάσημο ετήσιο συνέδριο ισχύος του Φόρουμ κατέστησε τη γραφική ελβετική πόλη του Νταβός παγκοσμίως γνωστή, βοηθώντας τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό να συγκεντρώσει περιουσία σε πολυτελή ακίνητα και ταμειακά αποθέματα.
Ο Klaus Schwab ήταν ο πανταχού παρών οικοδεσπότης του, προεδρεύοντας τόσο ιδιωτικών όσο και δημόσιων συναντήσεων, συχνά εκφράζοντας τις απόψεις του για την παγκοσμιοποίηση, την τεχνολογία και τη γεωπολιτική με χαρακτηριστικές φράσεις.
Στους περίπου 30 επιτρόπους του Φόρουμ περιλαμβάνονται ο CEO της BlackRock Larry Fink, ο διάσημος τσελίστας Γιο-Γιο Μα, ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Al Gore και η βασίλισσα της Ιορδανίας.
Ήδη από τον Ιανουάριο του 2024, πολλοί επίτροποι συζητούσαν ιδιωτικά τρόπους για να πείσουν τον ιδρυτή να ορίσει διάδοχο και να ξεκινήσει τη διαδικασία αποχώρησης.
Οι συγκρούσεις μεταξύ του Schwab και του κορυφαίου αναπληρωτή του, Berge Brode, πρώην ΥΠΕΞ της Νορβηγίας, γίνονταν ολοένα και πιο συχνές και αποδιοργανωτικές.
Άτομα με γνώση της κατάστασης λένε ότι ο Schwab ασκούσε μικροδιαχείριση ακόμα και σε καθημερινές προσλήψεις ή σε στρατηγικές για την προσέλκυση νεότερων συμμετεχόντων.
Οι επίτροποι ζήτησαν τη βοήθεια του στενού φίλου του Schwab, Peter Brabeck-Letmathe, πρώην CEO της Nestlé, στην προσπάθειά τους να τον ωθήσουν σε μια αξιοπρεπή έξοδο.
Ο Brabeck είχε επιρροή στον Schwab, αλλά ακόμη και εκείνος συνάντησε αντίσταση.
Ο Schwab επέμεινε ότι η συνταξιοδότησή του είναι αποκλειστικά δική του απόφαση — και ότι η επιρροή του στο Φόρουμ δεν θα τελείωνε εκεί.
Το καταστατικό του Φόρουμ αναφέρει: «Ο ίδιος ο Ιδρυτής ορίζει τον διάδοχό του στο Διοικητικό Συμβούλιο και ούτω καθεξής για τη συνέχεια του», και ότι ο Schwab ή «τουλάχιστον ένα μέλος της άμεσης οικογένειάς του» πρέπει να είναι στο διοικητικό συμβούλιο.
Ο Schwab επιθυμούσε να παραδώσει σταδιακά τις ευθύνες του και να συμμετέχει στην επιλογή του διαδόχου του.
Τα σχέδια του Schwab διακόπηκαν πέρυσι, όταν η Wall Street Journal επικοινώνησε με το Φόρουμ σχετικά με ρεπορτάζ για την εργασιακή του κουλτούρα, σύμφωνα με άτομα με γνώση του θέματος.
Σε συνεργασία με συμβούλους, ο Schwab επέλεξε μια τακτική που πιθανόν θα απομάκρυνε την προσοχή από το πρόσωπό του.
Σε υπόμνημα του Μαΐου 2024, ενημέρωσε το προσωπικό ότι σχεδίαζε να εγκαταλείψει τον εκτελεστικό ρόλο του και να μετατραπεί σε μη εκτελεστικό πρόεδρο.
Ο Schwab έστειλε επίσης επιστολές στον εκδότη και τον αρχισυντάκτη της Journal, ισχυριζόμενος ότι οι δημοσιογράφοι βασίζονταν σε δυσαρεστημένους πρώην υπαλλήλους.
Το άρθρο της 29ης Ιουνίου 2024, βασισμένο σε μαρτυρίες δεκάδων νυν και πρώην υπαλλήλων του Φόρουμ καθώς και άλλων προσώπων με γνώση των εσωτερικών του, ανέφερε ότι ο Schwab είχε επιβλέψει ένα εργασιακό περιβάλλον εχθρικό προς τις γυναίκες και τους μαύρους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, φυλετικών διακρίσεων και διακρίσεων σχετικών με εγκυμοσύνη.
Το Φόρουμ εξέδωσε δελτίο Τύπου αρνούμενο το ρεπορτάζ και απείλησε με μήνυση για δυσφήμιση.
Ορισμένοι εταιρικοί συνεργάτες του Φόρουμ, όπως οι Pfizer και Mastercard, επικοινώνησαν με τον οργανισμό για να ρωτήσουν σχετικά με τις κατηγορίες.
Το Διοικητικό Συμβούλιο ανέθεσε την επίβλεψη της απάντησης σε επιτροπή με επικεφαλής τον CEO της AXA Thomas Buberl και με μέλη τους CEO της Accenture Julie Sweet και τον συνιδρυτή της Carlyle Group David Rubenstein.
Προσελήφθησαν τα δικηγορικά γραφεία Covington & Burling (ΗΠΑ) και Homburger (Ελβετία) για να διερευνήσουν την υπόθεση.
Η έρευνα, με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Eric Holder, ανώτερο σύμβουλο της Covington, διήρκεσε μήνες.
Στο παρασκήνιο, οι εντάσεις ήταν υψηλές. Σε email του Αυγούστου 2024 προς τους επιτρόπους, ο Schwab υπερασπίστηκε την κληρονομιά του: «Θα μπορούσα να είχα δημιουργήσει το Φόρουμ ως εμπορική εταιρεία, δεδομένου ότι ανέλαβα πλήρως τον επιχειρηματικό και οικονομικό κίνδυνο κατά την ίδρυσή του.
Πιθανότατα θα με επαινούσαν τώρα ως αυτοδημιούργητο δισεκατομμυριούχο», έγραψε.
Σε μήνυμα του Νοεμβρίου 2024, ο Schwab έγραψε: «Σε ό,τι αφορά τον ρατσισμό, ιδιαίτερα κατά των Αφρικανών, θα ήθελα απλώς να αναφέρω ότι χρίστηκα ιππότης (KCMG) από τη βασίλισσα Ελισάβετ κυρίως για τις προσπάθειές μου να ξεπεραστεί το απαρτχάιντ».
Το μήνυμα αυτό —και άλλα παρόμοια— θεωρήθηκαν από ορισμένους επιτρόπους και υψηλόβαθμα στελέχη του Φόρουμ ως ένδειξη απελπισίας, σύμφωνα με άτομα με γνώση των εσωτερικών συζητήσεων των τελευταίων μηνών, σημειώνοντας την τάση του Schwab να υπερβάλλει για τον ρόλο του στα γεγονότα που συνέβαλαν στο τέλος του ρατσιστικού καθεστώτος της Νότιας Αφρικής.
Το δελτίο Τύπου του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών για την τιμητική ιπποσύνη του Schwab, που του απονεμήθηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών στη σκηνή του Νταβός τον Ιανουάριο του 2006, δεν αναφέρει το απαρτχάιντ.
Αντίθετα, επικαλείται τη «συμβολή του στις παγκόσμιες προτεραιότητες του Ηνωμένου Βασιλείου για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση της φτώχειας μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης» και χαρακτηρίζει το Νταβός «μοναδικό παγκόσμιο φόρουμ».
«Πρέπει να φύγει»
Σε τηλεδιάσκεψη του Μαρτίου με τους διαχειριστές του Forum, ο Eric Holder, πρώην Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ, πρότεινε αλλαγές προσωπικού μετά την ολοκλήρωση της έρευνας.
Για ένα άτομο ήταν κατηγορηματικός: τον γιο του Klaus Schwab, Olivier Schwab.
«Πρέπει να φύγει», είπε ο Holder στους διαχειριστές. Ο Holder επικαλέστηκε αποδείξεις ότι ο Olivier είχε αγνοήσει σοβαρή υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης από άμεσο υφιστάμενό του, υπόθεση που είχε καταγραφεί και στο άρθρο της Wall Street Journal του 2024, και αργότερα παραπλάνησε τους ερευνητές για το τι γνώριζε.
Εκπρόσωποι της Covington, συμπεριλαμβανομένου του Holder, δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Ο Klaus Schwab έγινε έξαλλος. Η κόρη του, Nicole Schwab, είχε ήδη αποχωρήσει από το Forum τον Δεκέμβριο.
Είπε στους διαχειριστές ότι διαφωνούσε με τα σχέδια απομάκρυνσης του γιου του και απείλησε με αντίποινα αν το έκαναν, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το ζήτημα.
Εκπρόσωπος της οικογένειας Schwab δήλωσε ότι ο Klaus Schwab δεν συμμετείχε στις συζητήσεις για την αποχώρηση του γιου του, αλλά είχε απειλήσει να παραιτηθεί αν το όνομά του και δύο στενών του συνεργατών περιλαμβάνονταν στην έκθεση της Covington.
Σε έντονες συζητήσεις, οι διαχειριστές κατέληξαν σε έναν συμβιβασμό: ο Olivier Schwab θα παραιτηθεί αντί να απολυθεί.
Ο Olivier Schwab, μέσω του εκπροσώπου του, δήλωσε ότι μόλις είχε αποδείξεις για τις πράξεις του εργαζόμενου τον Φεβρουάριο του 2018, τον απέλυσε, αλλά έως τότε οι καταγγελίες ήταν ατεκμηρίωτες.
Την εβδομάδα της 24ης Μαρτίου, ο Bronde προσκάλεσε αρκετές φορές τον Klaus Schwab να συζητήσουν το σχέδιο αναδιοργάνωσης του Forum, αλλά εκείνος κάθε φορά προφασιζόταν ότι δεν μπορούσε να συναντηθεί. Το σχέδιο εγκρίθηκε από το Δ.Σ., και στις 27 Μαρτίου ο Brende έστειλε σημείωμα 3.700 λέξεων με εκτενείς αλλαγές στη διοικητική δομή, συμπεριλαμβανομένων νέων διορισμών.
Ο Klaus Schwab έλαβε το σημείωμα μαζί με τους υπόλοιπους εργαζομένους.
Σε αυτό περιλαμβανόταν η αποχώρηση του γιου του και η μείωση αρμοδιοτήτων για δύο βασικούς του συνεργάτες, τη Saadia Zahidi και τον Jeremy Jurgens.
Ο ιδρυτής αντέδρασε έντονα απέναντι στον Bronde, υποστηρίζοντας ότι κάποιοι από τους προαχθέντες δεν ήταν έτοιμοι για την ευθύνη.
Παραπονέθηκε στον Brabeck-Letmathe, τότε αντιπρόεδρο του Δ.Σ., ότι βασικές αποφάσεις λαμβάνονταν χωρίς διαβούλευση μαζί του.
Ο Brabeck-Letmathe δεν έδειξε κατανόηση και του είπε ότι θα έπρεπε να παραιτηθεί.
Η σύγκρουση απογοήτευσε τους διαχειριστές, που ήδη είχαν σοκαριστεί από την υπεράσπιση του Schwab στον γιο του παρά τα ευρήματα της ανεξάρτητης έρευνας.
Στις 2 Απριλίου, ο Klaus Schwab ανακοίνωσε σε προσωπικό και διαχειριστές ότι θα παραιτηθεί από την προεδρία.
Το Forum ανακοίνωσε ότι ξεκινά αναζήτηση διαδόχου, με στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας έως τον Ιανουάριο του 2027.
Οι πληροφοριοδότες
Περίπου δύο εβδομάδες αργότερα, ένα μακροσκελές ανώνυμο email έφτασε στα inbox των διαχειριστών, υπογεγραμμένο «εκ μέρους νυν και πρώην εργαζομένων».
Παρουσίαζε 11 πεδία καταγγελιών, όπως κατάχρηση πόρων του Forum, συμπεριφορά του Klaus Schwab προς γυναίκες υπαλλήλους (προσωπικά σχόλια και επικοινωνίες που τις έκαναν να νιώθουν άβολα), και ο χειρισμός του Olivier Schwab στην υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης.
Περιλάμβανε επίσης άλλες αποτυχίες διακυβέρνησης, όπως σπάταλες δαπάνες για την πολυτελή έπαυλη Villa Mundi, έργο που επιβλέφθηκε από τη Hilde Schwab.
Το Forum το 2018 ξόδεψε περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια για την αγορά της έπαυλης δίπλα στα κεντρικά γραφεία του, με θέα τη λίμνη της Γενεύης, και περίπου 20 εκατομμύρια για ανακαίνιση.
Η Hilde Schwab καθοδηγούσε το έργο. Επίσης είχε τον έλεγχο της χρήσης της βίλας από το προσωπικό, περιορίζοντας την πρόσβαση σε ολόκληρο όροφο που, όπως ενημερώθηκαν οι εργαζόμενοι, προοριζόταν αποκλειστικά για την οικογένεια Schwab.
Η επιστολή των πληροφοριοδοτών κατηγορούσε επίσης τον Schwab ότι καταχράστηκε πόρους και προσωπικό του Forum για να εξασφαλίσει υποψηφιότητα για το Νόμπελ Ειρήνης.
«Δεν ήταν πρωτοβουλία του WEF αλλά προσωπική επιδίωξη μεταμφιεσμένη ως οργανωτική εργασία», ανέφερε.
Ο εκπρόσωπος του Schwab δήλωσε ότι ο ίδιος και η σύζυγός του αρνούνται όλες τις κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τη Villa Mundi και την προσπάθεια για το Νόμπελ.
Οι διαχειριστές, πολλοί εκ των οποίων υπηρετούν στο Δ.Σ. του Forum για χρόνια, αντιμετώπισαν ξαφνικά το ενδεχόμενο αυξημένης εποπτείας για το πώς είχε επιτηρηθεί η λειτουργία του οργανισμού. Συμβουλεύτηκαν νομικούς εκπροσώπους.
Τη Μεγάλη Παρασκευή, 18 Απριλίου, η ελεγκτική επιτροπή υπό τον Buberl της AXA ενημέρωσε το Δ.Σ. για την πρόθεσή της να ξεκινήσει νέα έρευνα με βάση τις καταγγελίες των πληροφοριοδοτών.
Ο Klaus Schwab επέμεινε ενώπιον του Δ.Σ. ότι όλα όσα αναφέρονταν στην επιστολή ήταν ψέματα και πως η προηγούμενη έρευνα της Covington δεν είχε τεκμηριώσει παλαιότερες κατηγορίες εις βάρος του.
Ο Buberl απάντησε ότι, εφόσον δεν έχει τίποτα να κρύψει, ο Schwab θα έπρεπε να δεχτεί την έρευνα.
Σύντομα μετά, ο Schwab έστειλε απειλητικό email προς την ελεγκτική επιτροπή. Το μήνυμα προωθήθηκε σε όλο το Δ.Σ.
Ο Brabeck-Letmathe, φίλος του επί δεκαετίες, τον κάλεσε και είχε μια δύσκολη συνομιλία.
Ο Schwab προσπάθησε να εξηγήσει ότι ήταν απαράδεκτο να υποβληθεί σε νέα έρευνα. Ο Brabeck-Letmathe διαφώνησε.
Το βράδυ του Σαββάτου, ο Schwab έστειλε επιστολή παραίτησης στο Δ.Σ. Σ’ αυτήν δήλωνε ότι η παρακαταθήκη του είναι «επιβεβαιωμένη και δεν χρειάζεται περαιτέρω επιβεβαίωση».
Επικαλέστηκε περισσότερα από 20 τιμητικά διδακτορικά και καθηγητικές διακρίσεις, καθώς και ανώτατες εθνικές τιμές από πολλές χώρες για τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη, τη συμφιλίωση και ακόμη και την αποτροπή πολέμου.
Η πτώση του Schwab κορυφώθηκε την Κυριακή του Πάσχα με έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ. του Forum, διάρκειας περίπου δύο ωρών.
Κάποιοι διαχειριστές τον υπερασπίστηκαν, αλλά τελικά όλοι συμφώνησαν ότι η έρευνα ήταν αναγκαία.
Το Σαββατοκύριακο, οι διαχειριστές συζήτησαν με νομικούς τη σημασία της άμεσης δράσης, φοβούμενοι ότι ο Schwab ή άτομα στο περιβάλλον του ίσως προσπαθούσαν να καταστρέψουν στοιχεία.
Τη Δευτέρα, 21 Απριλίου, το Forum εξέδωσε ανακοίνωση ότι ο Schwab αποφάσισε να παραιτηθεί από την προεδρία με άμεση ισχύ.
Ο εκπρόσωπος του Schwab ανέφερε ότι ο Schwab δεν είχε σκοπό να απειλήσει το Δ.Σ. με το email του Απριλίου.
Προσέθεσε ότι ο Schwab έχει καταθέσει μήνυση στην Ελβετία κατά του ανώνυμου συντάκτη της επιστολής των πληροφοριοδοτών.
www.bankingnews.gr
Ο Schwab φαινόταν έτοιμος για μια αξιοπρεπή έξοδο από τον οργανισμό που ίδρυσε πριν από πάνω από μισό αιώνα, μετά από έρευνα της Wall Street Journal το 2024, που έφερε στο φως αποδείξεις για μια τοξική εργασιακή κουλτούρα στο Φόρουμ, ειδικά για γυναίκες και μαύρους εργαζόμενους.
Όμως την Παρασκευή 18 Απριλίου, η ελεγκτική επιτροπή των διαχειριστών πρότεινε την έναρξη έρευνας μετά από νέο κύμα καταγγελιών από πληροφοριοδότες εις βάρος του Schwab και της συζύγου του, Hilde.
Οργισμένος, ο Klaus Schwab έστειλε ένα μήνυμα δύο παραγράφων στην ελεγκτική επιτροπή του διοικητικού συμβουλίου, απειλώντας με έρευνα για το πώς επιτελούν τα καθήκοντά τους και κατηγορώντας τους ότι θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον του οργανισμού.
«Έχετε τη δυνατότητα να αποσύρετε την επιστολή σας προς το συμβούλιο εντός 24 ωρών, εκφράζοντας συγκεκριμένη λύπη για την αμφισβήτηση της φήμης μου» ανέφερε στο email του.
Πρόσφερε και μια συμβουλή: «Για να διευκολύνετε αυτή την κίνηση, θα μπορούσατε να αναφέρετε ότι πρόκειται να υποβάλω ποινική μήνυση». Υπέγραψε: «Με εκτίμηση, Schwab».
Το εκρηκτικό αυτό email στόχευε στο να εμποδίσει τους διαχειριστές να απαντήσουν επίσημα στις κατηγορίες ότι οι Schwab για χρόνια αναμείγνυαν ακατάλληλα τα προσωπικά τους οικονομικά με τα κεφάλαια του πλούσιου μη κερδοσκοπικού οργανισμού.
Αντί γι’ αυτό, το email γύρισε μπούμερανγκ για τον 87χρονο ιδρυτή του Φόρουμ, του ελβετικού θεσμού πίσω από τη λαμπερή ετήσια συνάντηση ηγετών, τραπεζιτών, διασημοτήτων και δημοσιογράφων κάθε Ιανουάριο στις Άλπεις.
Για δεκαετίες, ο Schwab διόριζε προσωπικά τους επικεφαλής του Φόρουμ και απέλυε υπαλλήλους που του αντιτάσσονταν.
Ο ίδιος επέλεγε μέλη του διοικητικού συμβουλίου ανάμεσα σε βασιλείς, πολιτικούς και διευθύνοντες συμβούλους.
Η σύζυγός του είχε μεγάλη ελευθερία κινήσεων ως επικεφαλής ιδρύματος συνδεδεμένου με το Φόρουμ και ήταν η πιο προβεβλημένη εθελόντρια του οργανισμού.
Τώρα, ο ιδρυτής βρίσκεται σε σύγκρουση με τον οργανισμό που ίδρυσε και διοικούσε με σιδηρά πυγμή.
Σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση, οι νομικοί του Φόρουμ τον έχουν διατάξει να μην καταστρέψει emails, οικονομικά έγγραφα ή άλλα αρχεία, και του έχει απαγορευτεί η επαφή με το προσωπικό ή η χρήση των υπολογιστικών συστημάτων του Φόρουμ.
Ο Schwab δήλωσε πως ο ίδιος και η σύζυγός του αρνούνται όλες τις κατηγορίες που περιέχονται στην επιστολή του πληροφοριοδότη.
«Κατά την άποψή μας, η επιτροπή ελέγχου και κινδύνων και το διοικητικό συμβούλιο του WEF αντέδρασαν υπερβολικά χρονικά, καθώς και ως προς την ανάθεση της νέας έρευνας χωρίς προηγούμενη εις βάθος συζήτηση», ανέφερε σε ανακοίνωση.
«Η σύζυγός μου Hilde και εγώ αφιερώσαμε τα τελευταία 55 χρόνια στην δημόσια υπηρεσία, τηρώντας πάντα τα υψηλότερα επαγγελματικά, οικονομικά και ηθικά πρότυπα», συνέχισε η δήλωση.
Το Φόρουμ ανακοίνωσε ότι το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την έναρξη ανεξάρτητης έρευνας για τις καταγγελίες του πληροφοριοδότη, μια απόφαση που εγκρίθηκε από την ελβετική ρυθμιστική αρχή.
«Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί με πληρότητα, επιμέλεια και εντός εύλογου χρονικού πλαισίου», ανέφερε σε ανακοίνωση.
«Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων δεν αλλάζουν τη σταθερή δέσμευση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στην αποστολή και τις αξίες του», προσέθεσε το Φόρουμ, αναφερόμενο και στις επερχόμενες εκδηλώσεις σε Τιαντζίν (Κίνα) και Σαν Φρανσίσκο.
Το ρήγμα έχει αφήσει τους διαχειριστές να προσπαθούν να ελέγξουν τις επιπτώσεις εντός του οργανισμού, ο οποίος παράγει περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, κυρίως από συνδρομές εταιρικών εταίρων.
Μεγάλες τράπεζες, συμβουλευτικές εταιρείες και τεχνολογικοί κολοσσοί επενδύουν σταθερά εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια κάθε χρόνο σε συνεργασίες με το Φόρουμ, χρηματοδοτώντας τις συγκεντρώσεις στο Νταβός και άλλες εκδηλώσεις.
Τραπεζίτες και διευθύνοντες σύμβουλοι λένε ότι μπορούν να κλείσουν περισσότερες συμφωνίες σε πέντε μέρες στο Νταβός απ’ ό,τι σε εβδομάδες εντατικών ταξιδιών.
Οι περισσότερες διαπραγματεύσεις γίνονται σε ιδιωτικές σουίτες και αίθουσες συσκέψεων, μακριά από τα βλέμματα δημοσιογράφων και εκπροσώπων μη κερδοσκοπικών οργανισμών.
Η διαβάθμιση της πρόσβασης –σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και νυχτερινά πάρτι– καθορίζεται από διακριτικά έγχρωμα καρτελάκια γύρω από τον λαιμό των επισκεπτών. Δημιουργεί μια ιεραρχία που διατηρεί τους VIP να επιστρέφουν κάθε χρόνο.
Δράμα διαδοχής
Το διάσημο ετήσιο συνέδριο ισχύος του Φόρουμ κατέστησε τη γραφική ελβετική πόλη του Νταβός παγκοσμίως γνωστή, βοηθώντας τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό να συγκεντρώσει περιουσία σε πολυτελή ακίνητα και ταμειακά αποθέματα.
Ο Klaus Schwab ήταν ο πανταχού παρών οικοδεσπότης του, προεδρεύοντας τόσο ιδιωτικών όσο και δημόσιων συναντήσεων, συχνά εκφράζοντας τις απόψεις του για την παγκοσμιοποίηση, την τεχνολογία και τη γεωπολιτική με χαρακτηριστικές φράσεις.
Στους περίπου 30 επιτρόπους του Φόρουμ περιλαμβάνονται ο CEO της BlackRock Larry Fink, ο διάσημος τσελίστας Γιο-Γιο Μα, ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Al Gore και η βασίλισσα της Ιορδανίας.
Ήδη από τον Ιανουάριο του 2024, πολλοί επίτροποι συζητούσαν ιδιωτικά τρόπους για να πείσουν τον ιδρυτή να ορίσει διάδοχο και να ξεκινήσει τη διαδικασία αποχώρησης.
Οι συγκρούσεις μεταξύ του Schwab και του κορυφαίου αναπληρωτή του, Berge Brode, πρώην ΥΠΕΞ της Νορβηγίας, γίνονταν ολοένα και πιο συχνές και αποδιοργανωτικές.
Άτομα με γνώση της κατάστασης λένε ότι ο Schwab ασκούσε μικροδιαχείριση ακόμα και σε καθημερινές προσλήψεις ή σε στρατηγικές για την προσέλκυση νεότερων συμμετεχόντων.
Οι επίτροποι ζήτησαν τη βοήθεια του στενού φίλου του Schwab, Peter Brabeck-Letmathe, πρώην CEO της Nestlé, στην προσπάθειά τους να τον ωθήσουν σε μια αξιοπρεπή έξοδο.
Ο Brabeck είχε επιρροή στον Schwab, αλλά ακόμη και εκείνος συνάντησε αντίσταση.
Ο Schwab επέμεινε ότι η συνταξιοδότησή του είναι αποκλειστικά δική του απόφαση — και ότι η επιρροή του στο Φόρουμ δεν θα τελείωνε εκεί.
Το καταστατικό του Φόρουμ αναφέρει: «Ο ίδιος ο Ιδρυτής ορίζει τον διάδοχό του στο Διοικητικό Συμβούλιο και ούτω καθεξής για τη συνέχεια του», και ότι ο Schwab ή «τουλάχιστον ένα μέλος της άμεσης οικογένειάς του» πρέπει να είναι στο διοικητικό συμβούλιο.
Ο Schwab επιθυμούσε να παραδώσει σταδιακά τις ευθύνες του και να συμμετέχει στην επιλογή του διαδόχου του.
Τα σχέδια του Schwab διακόπηκαν πέρυσι, όταν η Wall Street Journal επικοινώνησε με το Φόρουμ σχετικά με ρεπορτάζ για την εργασιακή του κουλτούρα, σύμφωνα με άτομα με γνώση του θέματος.
Σε συνεργασία με συμβούλους, ο Schwab επέλεξε μια τακτική που πιθανόν θα απομάκρυνε την προσοχή από το πρόσωπό του.
Σε υπόμνημα του Μαΐου 2024, ενημέρωσε το προσωπικό ότι σχεδίαζε να εγκαταλείψει τον εκτελεστικό ρόλο του και να μετατραπεί σε μη εκτελεστικό πρόεδρο.
Ο Schwab έστειλε επίσης επιστολές στον εκδότη και τον αρχισυντάκτη της Journal, ισχυριζόμενος ότι οι δημοσιογράφοι βασίζονταν σε δυσαρεστημένους πρώην υπαλλήλους.
Το άρθρο της 29ης Ιουνίου 2024, βασισμένο σε μαρτυρίες δεκάδων νυν και πρώην υπαλλήλων του Φόρουμ καθώς και άλλων προσώπων με γνώση των εσωτερικών του, ανέφερε ότι ο Schwab είχε επιβλέψει ένα εργασιακό περιβάλλον εχθρικό προς τις γυναίκες και τους μαύρους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, φυλετικών διακρίσεων και διακρίσεων σχετικών με εγκυμοσύνη.
Το Φόρουμ εξέδωσε δελτίο Τύπου αρνούμενο το ρεπορτάζ και απείλησε με μήνυση για δυσφήμιση.
Ορισμένοι εταιρικοί συνεργάτες του Φόρουμ, όπως οι Pfizer και Mastercard, επικοινώνησαν με τον οργανισμό για να ρωτήσουν σχετικά με τις κατηγορίες.
Το Διοικητικό Συμβούλιο ανέθεσε την επίβλεψη της απάντησης σε επιτροπή με επικεφαλής τον CEO της AXA Thomas Buberl και με μέλη τους CEO της Accenture Julie Sweet και τον συνιδρυτή της Carlyle Group David Rubenstein.
Προσελήφθησαν τα δικηγορικά γραφεία Covington & Burling (ΗΠΑ) και Homburger (Ελβετία) για να διερευνήσουν την υπόθεση.
Η έρευνα, με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Eric Holder, ανώτερο σύμβουλο της Covington, διήρκεσε μήνες.
Στο παρασκήνιο, οι εντάσεις ήταν υψηλές. Σε email του Αυγούστου 2024 προς τους επιτρόπους, ο Schwab υπερασπίστηκε την κληρονομιά του: «Θα μπορούσα να είχα δημιουργήσει το Φόρουμ ως εμπορική εταιρεία, δεδομένου ότι ανέλαβα πλήρως τον επιχειρηματικό και οικονομικό κίνδυνο κατά την ίδρυσή του.
Πιθανότατα θα με επαινούσαν τώρα ως αυτοδημιούργητο δισεκατομμυριούχο», έγραψε.
Σε μήνυμα του Νοεμβρίου 2024, ο Schwab έγραψε: «Σε ό,τι αφορά τον ρατσισμό, ιδιαίτερα κατά των Αφρικανών, θα ήθελα απλώς να αναφέρω ότι χρίστηκα ιππότης (KCMG) από τη βασίλισσα Ελισάβετ κυρίως για τις προσπάθειές μου να ξεπεραστεί το απαρτχάιντ».
Το μήνυμα αυτό —και άλλα παρόμοια— θεωρήθηκαν από ορισμένους επιτρόπους και υψηλόβαθμα στελέχη του Φόρουμ ως ένδειξη απελπισίας, σύμφωνα με άτομα με γνώση των εσωτερικών συζητήσεων των τελευταίων μηνών, σημειώνοντας την τάση του Schwab να υπερβάλλει για τον ρόλο του στα γεγονότα που συνέβαλαν στο τέλος του ρατσιστικού καθεστώτος της Νότιας Αφρικής.
Το δελτίο Τύπου του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών για την τιμητική ιπποσύνη του Schwab, που του απονεμήθηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών στη σκηνή του Νταβός τον Ιανουάριο του 2006, δεν αναφέρει το απαρτχάιντ.
Αντίθετα, επικαλείται τη «συμβολή του στις παγκόσμιες προτεραιότητες του Ηνωμένου Βασιλείου για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση της φτώχειας μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης» και χαρακτηρίζει το Νταβός «μοναδικό παγκόσμιο φόρουμ».
«Πρέπει να φύγει»
Σε τηλεδιάσκεψη του Μαρτίου με τους διαχειριστές του Forum, ο Eric Holder, πρώην Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ, πρότεινε αλλαγές προσωπικού μετά την ολοκλήρωση της έρευνας.
Για ένα άτομο ήταν κατηγορηματικός: τον γιο του Klaus Schwab, Olivier Schwab.
«Πρέπει να φύγει», είπε ο Holder στους διαχειριστές. Ο Holder επικαλέστηκε αποδείξεις ότι ο Olivier είχε αγνοήσει σοβαρή υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης από άμεσο υφιστάμενό του, υπόθεση που είχε καταγραφεί και στο άρθρο της Wall Street Journal του 2024, και αργότερα παραπλάνησε τους ερευνητές για το τι γνώριζε.
Εκπρόσωποι της Covington, συμπεριλαμβανομένου του Holder, δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Ο Klaus Schwab έγινε έξαλλος. Η κόρη του, Nicole Schwab, είχε ήδη αποχωρήσει από το Forum τον Δεκέμβριο.
Είπε στους διαχειριστές ότι διαφωνούσε με τα σχέδια απομάκρυνσης του γιου του και απείλησε με αντίποινα αν το έκαναν, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το ζήτημα.
Εκπρόσωπος της οικογένειας Schwab δήλωσε ότι ο Klaus Schwab δεν συμμετείχε στις συζητήσεις για την αποχώρηση του γιου του, αλλά είχε απειλήσει να παραιτηθεί αν το όνομά του και δύο στενών του συνεργατών περιλαμβάνονταν στην έκθεση της Covington.
Σε έντονες συζητήσεις, οι διαχειριστές κατέληξαν σε έναν συμβιβασμό: ο Olivier Schwab θα παραιτηθεί αντί να απολυθεί.
Ο Olivier Schwab, μέσω του εκπροσώπου του, δήλωσε ότι μόλις είχε αποδείξεις για τις πράξεις του εργαζόμενου τον Φεβρουάριο του 2018, τον απέλυσε, αλλά έως τότε οι καταγγελίες ήταν ατεκμηρίωτες.
Την εβδομάδα της 24ης Μαρτίου, ο Bronde προσκάλεσε αρκετές φορές τον Klaus Schwab να συζητήσουν το σχέδιο αναδιοργάνωσης του Forum, αλλά εκείνος κάθε φορά προφασιζόταν ότι δεν μπορούσε να συναντηθεί. Το σχέδιο εγκρίθηκε από το Δ.Σ., και στις 27 Μαρτίου ο Brende έστειλε σημείωμα 3.700 λέξεων με εκτενείς αλλαγές στη διοικητική δομή, συμπεριλαμβανομένων νέων διορισμών.
Ο Klaus Schwab έλαβε το σημείωμα μαζί με τους υπόλοιπους εργαζομένους.
Σε αυτό περιλαμβανόταν η αποχώρηση του γιου του και η μείωση αρμοδιοτήτων για δύο βασικούς του συνεργάτες, τη Saadia Zahidi και τον Jeremy Jurgens.
Ο ιδρυτής αντέδρασε έντονα απέναντι στον Bronde, υποστηρίζοντας ότι κάποιοι από τους προαχθέντες δεν ήταν έτοιμοι για την ευθύνη.
Παραπονέθηκε στον Brabeck-Letmathe, τότε αντιπρόεδρο του Δ.Σ., ότι βασικές αποφάσεις λαμβάνονταν χωρίς διαβούλευση μαζί του.
Ο Brabeck-Letmathe δεν έδειξε κατανόηση και του είπε ότι θα έπρεπε να παραιτηθεί.
Η σύγκρουση απογοήτευσε τους διαχειριστές, που ήδη είχαν σοκαριστεί από την υπεράσπιση του Schwab στον γιο του παρά τα ευρήματα της ανεξάρτητης έρευνας.
Στις 2 Απριλίου, ο Klaus Schwab ανακοίνωσε σε προσωπικό και διαχειριστές ότι θα παραιτηθεί από την προεδρία.
Το Forum ανακοίνωσε ότι ξεκινά αναζήτηση διαδόχου, με στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας έως τον Ιανουάριο του 2027.
Οι πληροφοριοδότες
Περίπου δύο εβδομάδες αργότερα, ένα μακροσκελές ανώνυμο email έφτασε στα inbox των διαχειριστών, υπογεγραμμένο «εκ μέρους νυν και πρώην εργαζομένων».
Παρουσίαζε 11 πεδία καταγγελιών, όπως κατάχρηση πόρων του Forum, συμπεριφορά του Klaus Schwab προς γυναίκες υπαλλήλους (προσωπικά σχόλια και επικοινωνίες που τις έκαναν να νιώθουν άβολα), και ο χειρισμός του Olivier Schwab στην υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης.
Περιλάμβανε επίσης άλλες αποτυχίες διακυβέρνησης, όπως σπάταλες δαπάνες για την πολυτελή έπαυλη Villa Mundi, έργο που επιβλέφθηκε από τη Hilde Schwab.
Το Forum το 2018 ξόδεψε περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια για την αγορά της έπαυλης δίπλα στα κεντρικά γραφεία του, με θέα τη λίμνη της Γενεύης, και περίπου 20 εκατομμύρια για ανακαίνιση.
Η Hilde Schwab καθοδηγούσε το έργο. Επίσης είχε τον έλεγχο της χρήσης της βίλας από το προσωπικό, περιορίζοντας την πρόσβαση σε ολόκληρο όροφο που, όπως ενημερώθηκαν οι εργαζόμενοι, προοριζόταν αποκλειστικά για την οικογένεια Schwab.
Η επιστολή των πληροφοριοδοτών κατηγορούσε επίσης τον Schwab ότι καταχράστηκε πόρους και προσωπικό του Forum για να εξασφαλίσει υποψηφιότητα για το Νόμπελ Ειρήνης.
«Δεν ήταν πρωτοβουλία του WEF αλλά προσωπική επιδίωξη μεταμφιεσμένη ως οργανωτική εργασία», ανέφερε.
Ο εκπρόσωπος του Schwab δήλωσε ότι ο ίδιος και η σύζυγός του αρνούνται όλες τις κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τη Villa Mundi και την προσπάθεια για το Νόμπελ.
Οι διαχειριστές, πολλοί εκ των οποίων υπηρετούν στο Δ.Σ. του Forum για χρόνια, αντιμετώπισαν ξαφνικά το ενδεχόμενο αυξημένης εποπτείας για το πώς είχε επιτηρηθεί η λειτουργία του οργανισμού. Συμβουλεύτηκαν νομικούς εκπροσώπους.
Τη Μεγάλη Παρασκευή, 18 Απριλίου, η ελεγκτική επιτροπή υπό τον Buberl της AXA ενημέρωσε το Δ.Σ. για την πρόθεσή της να ξεκινήσει νέα έρευνα με βάση τις καταγγελίες των πληροφοριοδοτών.
Ο Klaus Schwab επέμεινε ενώπιον του Δ.Σ. ότι όλα όσα αναφέρονταν στην επιστολή ήταν ψέματα και πως η προηγούμενη έρευνα της Covington δεν είχε τεκμηριώσει παλαιότερες κατηγορίες εις βάρος του.
Ο Buberl απάντησε ότι, εφόσον δεν έχει τίποτα να κρύψει, ο Schwab θα έπρεπε να δεχτεί την έρευνα.
Σύντομα μετά, ο Schwab έστειλε απειλητικό email προς την ελεγκτική επιτροπή. Το μήνυμα προωθήθηκε σε όλο το Δ.Σ.
Ο Brabeck-Letmathe, φίλος του επί δεκαετίες, τον κάλεσε και είχε μια δύσκολη συνομιλία.
Ο Schwab προσπάθησε να εξηγήσει ότι ήταν απαράδεκτο να υποβληθεί σε νέα έρευνα. Ο Brabeck-Letmathe διαφώνησε.
Το βράδυ του Σαββάτου, ο Schwab έστειλε επιστολή παραίτησης στο Δ.Σ. Σ’ αυτήν δήλωνε ότι η παρακαταθήκη του είναι «επιβεβαιωμένη και δεν χρειάζεται περαιτέρω επιβεβαίωση».
Επικαλέστηκε περισσότερα από 20 τιμητικά διδακτορικά και καθηγητικές διακρίσεις, καθώς και ανώτατες εθνικές τιμές από πολλές χώρες για τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη, τη συμφιλίωση και ακόμη και την αποτροπή πολέμου.
Η πτώση του Schwab κορυφώθηκε την Κυριακή του Πάσχα με έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ. του Forum, διάρκειας περίπου δύο ωρών.
Κάποιοι διαχειριστές τον υπερασπίστηκαν, αλλά τελικά όλοι συμφώνησαν ότι η έρευνα ήταν αναγκαία.
Το Σαββατοκύριακο, οι διαχειριστές συζήτησαν με νομικούς τη σημασία της άμεσης δράσης, φοβούμενοι ότι ο Schwab ή άτομα στο περιβάλλον του ίσως προσπαθούσαν να καταστρέψουν στοιχεία.
Τη Δευτέρα, 21 Απριλίου, το Forum εξέδωσε ανακοίνωση ότι ο Schwab αποφάσισε να παραιτηθεί από την προεδρία με άμεση ισχύ.
Ο εκπρόσωπος του Schwab ανέφερε ότι ο Schwab δεν είχε σκοπό να απειλήσει το Δ.Σ. με το email του Απριλίου.
Προσέθεσε ότι ο Schwab έχει καταθέσει μήνυση στην Ελβετία κατά του ανώνυμου συντάκτη της επιστολής των πληροφοριοδοτών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών