Η φετινή ομιλία για την Κατάσταση της Ένωσης (SOTEU) παρουσιάστηκε ως μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη — μια ευκαιρία να χαραχθεί ένα τολμηρό όραμα για ένα ανεξάρτητο, ισχυρό και παγκοσμίως ηγετικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Αντί γι’ αυτό, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen πρόσφερε, σύμφωνα με την πρώην ευρωβουλευτή Sophie in ’t Veld, απλώς το γνώριμο status quo με μια νέα επιφανειακή επένδυση, σημειώνει η Euractiv.
Λείπει το όραμα
Καμία νέα πολιτική σύλληψη, καμία μεταρρυθμιστική ώθηση· μόνο ένας κατάλογος επιμέρους πολιτικών, χωρίς συνοχή και χωρίς την αναγκαία φιλοδοξία που απαιτεί η εποχή.
H in ’t Veld υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ιστορική πρόκληση: η παγκόσμια τάξη μετασχηματίζεται ραγδαία, βασισμένη πλέον στην ωμή ισχύ αντί στους κανόνες, και η Ένωση χρειάζεται να γίνει «κανόνας και όχι αποδέκτης κανόνων» στα πεδία της κλιματικής πολιτικής, του ψηφιακού χώρου, του εμπορίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αντί για αυτή τη φιλόδοξη στροφή, η ομιλία της von der Leyen επανέλαβε παλιά σχέδια που εδώ και δεκαετίες μπλοκάρονται από τα κράτη-μέλη.
Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη λύσεων αλλά η έλλειψη πολιτικής βούλησης.
Η νέα «Single Market Road Map» έως το 2028 και το «Grid Package» δύσκολα θα υπερβούν τα χρόνια εμπόδια της εσωτερικής αγοράς, ενώ δεν διαφαίνεται καμία πρόθεση για άρση των εθνικών φραγμών που πνίγουν τον ανταγωνισμό — αντιθέτως, η Επιτροπή ανέχεται την ενίσχυση του ελέγχου από τις εθνικές κυβερνήσεις, όπως στον τραπεζικό τομέα.
Η von der Leyen πρότεινε νέα πρωτοβουλία για κοινωνική στέγαση, την οποία η in ’t Veld χαρακτηρίζει αξιέπαινη αλλά καταδικασμένη εκ των προτέρων, αφού εξαρτάται πλήρως από την πολιτική βούληση των κρατών-μελών — την ίδια που έλειψε για να υλοποιηθεί και ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που παραμένει γράμμα κενό από το 2017. Στο μεταναστευτικό, η ομιλία αρκέστηκε σε ικανοποίηση της ακροδεξιάς ρητορικής, χωρίς ουσιαστικές προτάσεις για νόμιμη εργατική μετανάστευση. Στην άμυνα, η αναφορά ήταν υποτονική, παρότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει κινητοποιήσει ευρωπαϊκές προσπάθειες — κυρίως όμως εκτός ΕΕ, μέσω διακυβερνητικών «συνασπισμών προθύμων».
Μικρή και εγκλωβισμένη
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, σημειώνει η in ’t Veld, είναι πως η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λησμονήσει τον θεσμικό της ρόλο: δεν λειτουργεί πλέον ως ανεξάρτητος θεματοφύλακας των Συνθηκών ούτε ως κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η εξήγηση δεν βρίσκεται τόσο στην ίδια τη von der Leyen, όσο στο ότι οι 27 εθνικές κυβερνήσεις —οι πραγματικοί κυρίαρχοι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου— δεν έχουν καμία διάθεση να παραχωρήσουν εξουσίες σε ένα πιο ισχυρό υπερεθνικό επίπεδο.
Προτιμούν μια μικρή ΕΕ ώστε οι ίδιες να φαίνονται μεγάλες, ακόμη κι αν έτσι παραδίδουν την παγκόσμια επιρροή σε ηγέτες όπως ο Donald Trump, ο Vladimir Putin και ο Xi Jinping.
Η in ’t Veld καταλήγει επικαλούμενη τον Mario Draghi: η Ευρώπη χρειάζεται ριζικές μεταρρυθμίσεις, αλλιώς την περιμένει μια αργή παρακμή.
Με τόλμη, φαντασία και ενότητα, η Ευρώπη μπορεί να γίνει η ισχυρότερη ήπειρος του κόσμου με την υψηλότερη ποιότητα ζωής.
Όμως η φετινή SOTEU δεν έφερε καμία από αυτές τις απαραίτητες ιδέες· και έτσι, το «στιγμιότυπο ανεξαρτησίας» της Ευρώπης μοιάζει να απομακρύνεται, ενώ η «μακρά πορεία προς την αγωνία» πλησιάζει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών