Αδύνατη σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον η επιβίωση του περίφημο γερμανικού μοντέλου – Η έκρηξη των δημόσιων δαπανών δεν σώζει τις κοινωνικές μεταβιβάσεις και αποτρέπει τις επενδύσεις
Η γερμανική ατμομηχανή της ευρωπαίκής οικονομίας έχει γίνει ο Μεγάλος Ασθενής... αυτό είναι πλέον κοινή πεποίθηση.
Το χειρότερο είναι ότι κινείται σε ένα δρόμο αντίθετο από αυτόν που θα της εξασφάλιζε σωτηρία...
Την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025, το γερμανικό κοινοβούλιο (Bundestag_ ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2025 με τις ψήφους των Χριστιανοδημοκρατών CDU/CSU και Σοσιαλδημοκρατών SPD.
Το τελικό αποτέλεσμα: χρέος-ρεκόρ, με μοναδικό σκοπό η κυβέρνηση να μπαλώσει τις συνεχώς διευρυνόμενες δημοσιονομικές τρύπες.
Ο ψηφισθείς προϋπολογισμός έχει ισχύ για το τρέχον οικονομικό έτος το οποίο θα ολοκληρωθεί σε 3 μήνες ενώ μέχρι τώρα οι υποθέσεις λειτουργούσαν στον αυτόματο πιλότο.
Όμως αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι, με όγκο δαπανών 503 δισ., ευρώ έχει επιτευχθεί νέο ρεκόρ.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ξοδεύει απερίσκεπτα, στηριζόμενη σε (ακόμη) αυξανόμενα φορολογικά έσοδα και σε νέο χρέος.
Δημοσιονομική εκτροπή
Ο Καγκελάριος, Friedrich Merz ,και ο Υπουργός Οικονομικών, Lars Klingbeil, των Σοσιαλδημοκρατών, δίνουν την εντύπωση ότι σκοπεύουν να επιταχύνουν περαιτέρω τον ρυθμό δαπανών την επόμενη χρονιά.
Μετά από περίπου 4% αύξηση στον φετινό προϋπολογισμό, ο ρυθμός ανάπτυξης του επόμενου έτους αναμένεται ακόμη υψηλότερος: περίπου €530 δισ. σε προγραμματισμένες δαπάνες.
Ταυτόχρονα, αναμένεται να αυξηθούν και οι πρόσθετες μεταβιβάσεις σε κοινωνικά ταμεία λόγω της αδύναμης οικονομικής ανάπτυξης —το κράτος βρίσκεται ήδη σε σπειροειδή τροχιά κρίσης χρέους.
Στο πλαίσιο αυτής της δραματικής αύξησης των δημόσιων δαπανών, που εκτοπίζει ολοένα και περισσότερο τον ιδιωτικό τομέα και έχει αυξήσει τη συμμετοχή κράτους στην οικονομία από 45% σε 50% τα τελευταία πέντε χρόνια, πρέπει να μιλήσουμε για πλήρη πολιτική αποτυχία.
Από τα lockdowns και μετά, οι ομοσπονδιακές δαπάνες έχουν αυξηθεί πάνω από 41%, ενώ η συνολική οικονομία παρέμεινε στάσιμη.
Αυτή η τεράστια ανισορροπία αναδεικνύει ότι η σχέση μεταξύ παραγωγικών και αμιγώς καταναλωτικών δυνάμεων στη χώρα έχει φτάσει σε ανεύθυνο σημείο ανισορροπίας.
Το κράτος επεκτείνεται – μια συνταγή καταδικασμένη προς αποτυχία.
Βιώνουμε την επιταχυνόμενη κατασκευή ενός σοσιαλιστικού οικονομικού σχήματος.
Ανεξέλεγκτο νέο χρέος
Ο Καγκελάριος Merz— ο οποίος, να θυμίσουμε, είχε κάνει καμπάνια υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας— θα περάσει στην ιστορία ως ο καγκελάριος που δημοσιονομικά κατέστρεψε τη Γερμανία.
Φέτος, προσεκτικά κρυμμένο από το κοινό μέσα σε λεγόμενα ειδικά ταμεία, σχεδιάζεται να αναληφθεί νέο χρέος 140 δισ. ευρώ.
Έτσι, η Γερμανία παραβιάζει όλα τα κριτήρια του Maastricht, με νέο δανεισμό γύρω στο 3,3% και τελικό συνολικό χρέος πάνω από 65%.
Με αυτόν τον τρόπο, η Γερμανία χάνει σταδιακά τον ρόλο της ως αξιόπιστου οφειλέτη για τους εξίσου υπερχρεωμένους εταίρους της Ευρωζώνης.
Και αυτό αφορά μόνο το ομοσπονδιακό χρέος.
Τα κρατίδια και οι δήμοι αντιμετωπίζουν τιον δικό τους οικονοικό γκρεμό: με την οικονομία ακόμη αδύναμη, οι δημοτικοί προϋπολογισμοί μπορεί φέτος να εμφανίσουν συνολικό έλλειμμα 36 δισ. ευρώ – η κρίση χτυπάει σκληρά.
Παρόλα αυτά, καμία μεταρρύθμιση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Η φιλόδοξη πρωτοβουλία του καγκελαρίου για το «βασικό εισόδημα» (Bürgergeld/ κοινωνική βοήθεια) εγκαταλείφθηκε από τους Σοσιαλδημοκράτες, και φυσικά, δεν θα υπάρξουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Οι συζητήσεις για τη μετανάστευση στο γερμανικό κοινωνικό σύστημα απλά καλύπτονται με νέο δανεισμό, επικαλούμενες την προσωρινή μείωση της παράνομης μετανάστευσης — μια ξεκάθαρη εποχική διακύμανση.
H πολεμική οικονομία και τα κοινωνικά ταμεία
Αυτή η κυβέρνηση έχει χτίσει ολόκληρη την πολιτική της πάνω σε ένα χαρτόκουτο ψεμάτων και αυταπάτης.
Στη δημοσιονομική πολιτική αυτό αποτυπώνεται στα ειδικά ταμεία: εκεί κρύβονται νέα ομοσπονδιακά δάνεια, είτε για τη χρηματοδότηση μιας οικονομίας πολεμικού τύπου είτε για την κάλυψη κενών σε κοινωνικά ταμεία.
Τελικά, ο φορολογούμενος πληρώνει τον λογαριασμό - είτε μέσω υψηλότερων φόρων είτε αργότερα μέσω πληθωρισμού, όταν η κεντρική τράπεζα νομισματοποιεί το επιπλέον χρέος.
Η συζήτηση για αύξηση φόρων έχει ήδη μπει στο δημόσιο λόγο—με τη μορφή φθονερών συζητήσεων για υψηλότερους φόρους κληρονομιάς.
Εκεί οδεύουμε.
Στο πυρ το εξώτερον οι μεταρρυθμίσεις
Ο λόγος που η δημοσιονομική πολιτική έχει γίνει σύμβολο της οικονομικής και κοινωνικής αποτυχίας της Γερμανίας είναι εμφανής σε δύο κραυγαλέα φαινόμενα. Πρώτον, η σιωπή των οικονομικών ελίτ όσον αφορά τα αίτια της παρακμής της Γερμανίας.
Δεύτερον, υψηλό ενεργειακό κόστος, παράλογη ρύθμιση και συντριπτική φορολογία αναγνωρίζονται, αλλά κανείς δεν τολμά να αντιμετωπίσει τη ριζικά ιδεολογική πράσινη μετάβαση.
Το ίδιο ισχύει και για τις απαραίτητες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις: ακόμη και η παραμικρή προσπάθεια, όπως η εισαγωγή αυστηρών κυρώσεων για άρνηση εργασίας υπό το κοινωνικό εισόδημα, τορπιλίζεται αμέσως από πολυάριθμα αριστερά κόμματα στο Bundestag και κοινωνικούς φορείς όπως η German Trade Union Confederation.
Επικοινωνιακό πυροτέχνημα
Η ένωση αντιτάχθηκε σε αυστηρότερες κυρώσεις για το «κοινωνικό εισόδημα» και τοποθετήθηκε αμέσως σε θεμελιώδη αντίθεση.
Φυσικά, οι απόπειρες κοινωνικής μεταρρύθμισης της Χριστανοδημοκρατίας (CDU) δεν είναι παρά επικοινωνιακό πυροτέχνημα.
Είναι σαφές: από την ιδεολογική αναδιάρθρωση υπό τη Merkel, η Ένωση έχει εδώ και καιρό μετατραπεί σε ακόμη ένα κόμμα μέσα στο αριστερό φάσμα της πολιτικής σκηνής της Γερμανίας. Το εσωτερικό κλίμα του συνασπισμού είναι πιθανότατα πιο αρμονικό απ’ όσο φαίνεται.
Ουσιαστικά, υπάρχει συμφωνία: θέλουν το μεγάλο κράτος—πεπεισμένοι ότι μόνο η μαζική κρατική δραστηριότητα, υποστηριζόμενη από μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή που επίσης ξοδεύει ασύστολα, μπορεί να οδηγήσει τη Γερμανία έξω από τον φαυλο κύκλο του στασιμοπληθωρισμού.
Τι προοιωνίζεται το μέλλον - Η μοιραία ψευδαίσθηση
Πού οδηγεί αυτό;
Μια ματιά στη γειτονική Γαλλία αρκεί.
Με δημόσιο χρέος 114% και μερίδιο κράτους 57%, η Γαλλία βρίσκεται χρόνια μπροστά στην εξέλιξη αυτού του δράματος.
Ανίκανη για μεταρρυθμίσεις και σε πολιτική κρίση, δεν μπορεί να εφαρμόσει τις απαραίτητες αλλαγές.
Η σύγκρουση με την πραγματικότητα των αγορών είναι αναπόφευκτη.
Σε γενικές γραμμές, τα κράτη-μέλη της ΕΕ πάσχουν από την ίδια ασθένεια: βαθιά ριζωμένο κρατισμό, την πίστη στο μεγάλο κράτος, που τελικά προορίζεται να λύσει τα προβλήματα της κοινωνίας ως φορέας πρόνοιας και οικονομικός παράγοντας της ανάπτυξης.
Η ιστορία δείχνει ότι αυτή είναι μια μοιραία ψευδαίσθηση.
Η οικονομική κατάρρευση της Γερμανίας είναι ήδη προϊόν ενός υπερεκτεταμένου κρατικού μηχανισμού που όχι μόνο παραλύει τις παραγωγικές δυνάμεις, αλλά τις καταστρέφει ενεργά με πολιτικές που κινούνται από ατζέντες.
Η δημοσιονομική απειθαρχία οδηγεί αναπόφευκτα σε σύγκρουση με παγόβουνο στις αγορές ομολόγων — όσο κι αν προσπαθεί μια κεντρική τράπεζα να μετριάσει το σοκ.
Η στιγμή που ένα κράτος - ανεξαρτήτως του δείκτη χρέους του - δεν μπορεί πλέον να αναχρηματοδοτήσει το υφιστάμενο χρέος, είναι η στιγμή της αλήθειας.
Τότε είτε ένας πολιτικός επεμβαίνει με δημοσιονομικά «αλυσοπρίονα», είτε η πολιτική δομή παγώνει σε ένα κρατικό καθεστώς, όπου ακόμη και βασικά κοινωνικά προβλήματα - όπως η μεταναστευτική κρίση ή ο αναδυόμενος σοσιαλισμός - δεν μπορούν να επικριθούν.
www.bankingnews.gr
Το χειρότερο είναι ότι κινείται σε ένα δρόμο αντίθετο από αυτόν που θα της εξασφάλιζε σωτηρία...
Την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025, το γερμανικό κοινοβούλιο (Bundestag_ ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2025 με τις ψήφους των Χριστιανοδημοκρατών CDU/CSU και Σοσιαλδημοκρατών SPD.
Το τελικό αποτέλεσμα: χρέος-ρεκόρ, με μοναδικό σκοπό η κυβέρνηση να μπαλώσει τις συνεχώς διευρυνόμενες δημοσιονομικές τρύπες.
Ο ψηφισθείς προϋπολογισμός έχει ισχύ για το τρέχον οικονομικό έτος το οποίο θα ολοκληρωθεί σε 3 μήνες ενώ μέχρι τώρα οι υποθέσεις λειτουργούσαν στον αυτόματο πιλότο.
Όμως αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι, με όγκο δαπανών 503 δισ., ευρώ έχει επιτευχθεί νέο ρεκόρ.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ξοδεύει απερίσκεπτα, στηριζόμενη σε (ακόμη) αυξανόμενα φορολογικά έσοδα και σε νέο χρέος.
Δημοσιονομική εκτροπή
Ο Καγκελάριος, Friedrich Merz ,και ο Υπουργός Οικονομικών, Lars Klingbeil, των Σοσιαλδημοκρατών, δίνουν την εντύπωση ότι σκοπεύουν να επιταχύνουν περαιτέρω τον ρυθμό δαπανών την επόμενη χρονιά.
Μετά από περίπου 4% αύξηση στον φετινό προϋπολογισμό, ο ρυθμός ανάπτυξης του επόμενου έτους αναμένεται ακόμη υψηλότερος: περίπου €530 δισ. σε προγραμματισμένες δαπάνες.
Ταυτόχρονα, αναμένεται να αυξηθούν και οι πρόσθετες μεταβιβάσεις σε κοινωνικά ταμεία λόγω της αδύναμης οικονομικής ανάπτυξης —το κράτος βρίσκεται ήδη σε σπειροειδή τροχιά κρίσης χρέους.
Στο πλαίσιο αυτής της δραματικής αύξησης των δημόσιων δαπανών, που εκτοπίζει ολοένα και περισσότερο τον ιδιωτικό τομέα και έχει αυξήσει τη συμμετοχή κράτους στην οικονομία από 45% σε 50% τα τελευταία πέντε χρόνια, πρέπει να μιλήσουμε για πλήρη πολιτική αποτυχία.
Από τα lockdowns και μετά, οι ομοσπονδιακές δαπάνες έχουν αυξηθεί πάνω από 41%, ενώ η συνολική οικονομία παρέμεινε στάσιμη.
Αυτή η τεράστια ανισορροπία αναδεικνύει ότι η σχέση μεταξύ παραγωγικών και αμιγώς καταναλωτικών δυνάμεων στη χώρα έχει φτάσει σε ανεύθυνο σημείο ανισορροπίας.
Το κράτος επεκτείνεται – μια συνταγή καταδικασμένη προς αποτυχία.
Βιώνουμε την επιταχυνόμενη κατασκευή ενός σοσιαλιστικού οικονομικού σχήματος.
Ανεξέλεγκτο νέο χρέος
Ο Καγκελάριος Merz— ο οποίος, να θυμίσουμε, είχε κάνει καμπάνια υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας— θα περάσει στην ιστορία ως ο καγκελάριος που δημοσιονομικά κατέστρεψε τη Γερμανία.
Φέτος, προσεκτικά κρυμμένο από το κοινό μέσα σε λεγόμενα ειδικά ταμεία, σχεδιάζεται να αναληφθεί νέο χρέος 140 δισ. ευρώ.
Έτσι, η Γερμανία παραβιάζει όλα τα κριτήρια του Maastricht, με νέο δανεισμό γύρω στο 3,3% και τελικό συνολικό χρέος πάνω από 65%.
Με αυτόν τον τρόπο, η Γερμανία χάνει σταδιακά τον ρόλο της ως αξιόπιστου οφειλέτη για τους εξίσου υπερχρεωμένους εταίρους της Ευρωζώνης.
Και αυτό αφορά μόνο το ομοσπονδιακό χρέος.
Τα κρατίδια και οι δήμοι αντιμετωπίζουν τιον δικό τους οικονοικό γκρεμό: με την οικονομία ακόμη αδύναμη, οι δημοτικοί προϋπολογισμοί μπορεί φέτος να εμφανίσουν συνολικό έλλειμμα 36 δισ. ευρώ – η κρίση χτυπάει σκληρά.
Παρόλα αυτά, καμία μεταρρύθμιση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Η φιλόδοξη πρωτοβουλία του καγκελαρίου για το «βασικό εισόδημα» (Bürgergeld/ κοινωνική βοήθεια) εγκαταλείφθηκε από τους Σοσιαλδημοκράτες, και φυσικά, δεν θα υπάρξουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Οι συζητήσεις για τη μετανάστευση στο γερμανικό κοινωνικό σύστημα απλά καλύπτονται με νέο δανεισμό, επικαλούμενες την προσωρινή μείωση της παράνομης μετανάστευσης — μια ξεκάθαρη εποχική διακύμανση.
H πολεμική οικονομία και τα κοινωνικά ταμεία
Αυτή η κυβέρνηση έχει χτίσει ολόκληρη την πολιτική της πάνω σε ένα χαρτόκουτο ψεμάτων και αυταπάτης.
Στη δημοσιονομική πολιτική αυτό αποτυπώνεται στα ειδικά ταμεία: εκεί κρύβονται νέα ομοσπονδιακά δάνεια, είτε για τη χρηματοδότηση μιας οικονομίας πολεμικού τύπου είτε για την κάλυψη κενών σε κοινωνικά ταμεία.
Τελικά, ο φορολογούμενος πληρώνει τον λογαριασμό - είτε μέσω υψηλότερων φόρων είτε αργότερα μέσω πληθωρισμού, όταν η κεντρική τράπεζα νομισματοποιεί το επιπλέον χρέος.
Η συζήτηση για αύξηση φόρων έχει ήδη μπει στο δημόσιο λόγο—με τη μορφή φθονερών συζητήσεων για υψηλότερους φόρους κληρονομιάς.
Εκεί οδεύουμε.
Στο πυρ το εξώτερον οι μεταρρυθμίσεις
Ο λόγος που η δημοσιονομική πολιτική έχει γίνει σύμβολο της οικονομικής και κοινωνικής αποτυχίας της Γερμανίας είναι εμφανής σε δύο κραυγαλέα φαινόμενα. Πρώτον, η σιωπή των οικονομικών ελίτ όσον αφορά τα αίτια της παρακμής της Γερμανίας.
Δεύτερον, υψηλό ενεργειακό κόστος, παράλογη ρύθμιση και συντριπτική φορολογία αναγνωρίζονται, αλλά κανείς δεν τολμά να αντιμετωπίσει τη ριζικά ιδεολογική πράσινη μετάβαση.
Το ίδιο ισχύει και για τις απαραίτητες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις: ακόμη και η παραμικρή προσπάθεια, όπως η εισαγωγή αυστηρών κυρώσεων για άρνηση εργασίας υπό το κοινωνικό εισόδημα, τορπιλίζεται αμέσως από πολυάριθμα αριστερά κόμματα στο Bundestag και κοινωνικούς φορείς όπως η German Trade Union Confederation.
Επικοινωνιακό πυροτέχνημα
Η ένωση αντιτάχθηκε σε αυστηρότερες κυρώσεις για το «κοινωνικό εισόδημα» και τοποθετήθηκε αμέσως σε θεμελιώδη αντίθεση.
Φυσικά, οι απόπειρες κοινωνικής μεταρρύθμισης της Χριστανοδημοκρατίας (CDU) δεν είναι παρά επικοινωνιακό πυροτέχνημα.
Είναι σαφές: από την ιδεολογική αναδιάρθρωση υπό τη Merkel, η Ένωση έχει εδώ και καιρό μετατραπεί σε ακόμη ένα κόμμα μέσα στο αριστερό φάσμα της πολιτικής σκηνής της Γερμανίας. Το εσωτερικό κλίμα του συνασπισμού είναι πιθανότατα πιο αρμονικό απ’ όσο φαίνεται.
Ουσιαστικά, υπάρχει συμφωνία: θέλουν το μεγάλο κράτος—πεπεισμένοι ότι μόνο η μαζική κρατική δραστηριότητα, υποστηριζόμενη από μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή που επίσης ξοδεύει ασύστολα, μπορεί να οδηγήσει τη Γερμανία έξω από τον φαυλο κύκλο του στασιμοπληθωρισμού.
Τι προοιωνίζεται το μέλλον - Η μοιραία ψευδαίσθηση
Πού οδηγεί αυτό;
Μια ματιά στη γειτονική Γαλλία αρκεί.
Με δημόσιο χρέος 114% και μερίδιο κράτους 57%, η Γαλλία βρίσκεται χρόνια μπροστά στην εξέλιξη αυτού του δράματος.
Ανίκανη για μεταρρυθμίσεις και σε πολιτική κρίση, δεν μπορεί να εφαρμόσει τις απαραίτητες αλλαγές.
Η σύγκρουση με την πραγματικότητα των αγορών είναι αναπόφευκτη.
Σε γενικές γραμμές, τα κράτη-μέλη της ΕΕ πάσχουν από την ίδια ασθένεια: βαθιά ριζωμένο κρατισμό, την πίστη στο μεγάλο κράτος, που τελικά προορίζεται να λύσει τα προβλήματα της κοινωνίας ως φορέας πρόνοιας και οικονομικός παράγοντας της ανάπτυξης.
Η ιστορία δείχνει ότι αυτή είναι μια μοιραία ψευδαίσθηση.
Η οικονομική κατάρρευση της Γερμανίας είναι ήδη προϊόν ενός υπερεκτεταμένου κρατικού μηχανισμού που όχι μόνο παραλύει τις παραγωγικές δυνάμεις, αλλά τις καταστρέφει ενεργά με πολιτικές που κινούνται από ατζέντες.
Η δημοσιονομική απειθαρχία οδηγεί αναπόφευκτα σε σύγκρουση με παγόβουνο στις αγορές ομολόγων — όσο κι αν προσπαθεί μια κεντρική τράπεζα να μετριάσει το σοκ.
Η στιγμή που ένα κράτος - ανεξαρτήτως του δείκτη χρέους του - δεν μπορεί πλέον να αναχρηματοδοτήσει το υφιστάμενο χρέος, είναι η στιγμή της αλήθειας.
Τότε είτε ένας πολιτικός επεμβαίνει με δημοσιονομικά «αλυσοπρίονα», είτε η πολιτική δομή παγώνει σε ένα κρατικό καθεστώς, όπου ακόμη και βασικά κοινωνικά προβλήματα - όπως η μεταναστευτική κρίση ή ο αναδυόμενος σοσιαλισμός - δεν μπορούν να επικριθούν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών