Εξαφανίζονται 500 χιλ. τόνοι χαλκού και πάνω από 1 εκατ. ουγγιές χρυσού έως το 2026, προειδοποιεί η Goldman Sachs
Ανωτέρα βία (force majeure) επικαλέστηκε για τα συμβόλαια προμήθειας χαλκού από το τεράστιο ορυχείο Grasberg στην Ινδονησία, τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή χαλκού παγκοσμίως, προκαλώντας εκτίναξη στις τιμές του μετάλλου ο μεταλλευτικός κολοσσός Freeport-McMoRan (FCX), σε αυτό που η ομάδα εμπορευμάτων της Goldman χαρακτήρισε ως «γεγονός μαύρου κύκνου».
Η αμερικανική εταιρεία μείωσε επίσης τις προβλέψεις της για τις πωλήσεις χαλκού και χρυσού το τρέχον τρίμηνο, εκτιμώντας πτώση 4% στον χαλκό και 6% στον χρυσό σε σχέση με τις εκτιμήσεις του Ιουλίου 2025 – καθώς συνεχίζονται οι έρευνες για πέντε αγνοούμενους εργαζομένους έπειτα από ατύχημα που σημειώθηκε στο ορυχείο πριν από δύο εβδομάδες.
Δύο εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους, όταν περίπου 800.000 τόνοι λάσπης κατέκλυσαν τα υπόγεια επίπεδα του Grasberg.
Μετά το περιστατικό η παραγωγή στην περιοχή του ορυχείου έχει διακοπεί.
Μια παρατεταμένη διακοπή μπορεί να ωθήσει ακόμη υψηλότερα τις τιμές αναφοράς, ενώ προκαλεί επιπλέον δυσκολίες στη βιομηχανία τήξης, που ήδη υποφέρει από σοβαρή έλλειψη πρώτης ύλης.
Το καθεστώς ανωτέρας βίας δίνει το δικαίωμα στους παραγωγούς να μην τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους λόγω απρόβλεπτων γεγονότων.
Ομάδες εργαζομένων δουλεύουν ασταμάτητα στο Grasberg, στην επαρχία Κεντρικής Παπούα, απομακρύνοντας λάσπη και φερτά υλικά, με σταθερή πρόοδο ώστε να φτάσουν στις περιοχές όπου βρίσκονταν οι εργαζόμενοι κατά το ατύχημα της 8ης Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με ανακοίνωση της Freeport.
Παρότι η εταιρεία επιχείρησε να περιορίσει τις επιπτώσεις, ο ειδικός της Goldman Sachs στα εμπορεύματα, James McGeoch, εμφανίστηκε πολύ πιο απαισιόδοξος, χαρακτηρίζοντας το σοκαριστικό συμβάν «γεγονός μαύρου κύκνου».
Τι αναφέρει Force Majeure στο Grasberg
Το γ’ τρίμηνο χάθηκαν 4% χαλκού και 6% χρυσού (το ατύχημα στις 8 Σεπ. στο Grasberg).
Το δ’ τρίμηνο θα επανέλθουν σε λειτουργία μόνο οι μη επηρεασμένες περιοχές έως τα μέσα Νοεμβρίου (2 από τις 5 περιοχές), με «ασήμαντες» πωλήσεις (μήπως σημαίνει μηδενικές;).
Προηγούμενες εκτιμήσεις: 201 χιλ. τόνοι χαλκού και 345 χιλ. ουγγιές χρυσού. Πολύ σημαντική απώλεια.
Σταδιακή επανεκκίνηση το 2026, με 2/5 περιοχές και μια τρίτη στο β’ εξάμηνο, ενώ οι τελευταίες 2 το 2027.
Πρόβλεψη για το 2026: μόλις το 35% της προηγούμενης καθοδήγησης, δηλαδή 270 χιλ. τόνοι χαλκού χαμένοι και 1,04 εκ. ουγγιές χρυσού.
Μοντέλο GIR: 700 χιλ. τόνοι το 2025 και 730 χιλ. τόνοι το 2026.
Περαιτέρω, χάνονται 500 χιλ. τόνοι χαλκού τους επόμενους 12–15 μήνες, με επαναφορά το 2027. Μπορεί να χαθούν ακόμη 100–200 χιλ. τόνοι.
Είναι σαν να χάνονται ταυτόχρονα τα Cobre + Komao + Los Bronces.
Για το 2026, αυτό αντιστοιχεί σε ~39% της παραγωγής χαλκού της FCX και 60% της παραγωγής χρυσού.
Το Grasberg είναι το μεγαλύτερο χρυσωρυχείο στον κόσμο. Υπενθύμιση: η FCX κατέχει 48,76%, άρα η ζημιά είναι κάπως μικρότερη.
Ο χαλκός πρέπει να εκτοξευθεί μετά από αυτό: η ζήτηση κινείται γραμμικά, αλλά η προσφορά κινείται εκθετικά.
Τι αναφέρει ο trader της Goldman, Adam Gillard
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, «η πραγματική απώλεια παραγωγής θα είναι μικρότερη από τους τίτλους ειδήσεων, δεδομένων των χαμηλότερων φετινών διακοπών, αλλά ~150 χιλ. τόνοι φέτος θα έχουν δυσανάλογη επίδραση σε SHFE + LME, καθώς το πλεόνασμα παραμένει «παγιδευμένο» στις ΗΠΑ (λόγω αποθεματοποίησης που σχετίζεται με δασμούς).
Αναμένεται οι διαφορές SHFE / LME να ενισχυθούν, τα ασιατικά αποθέματα LME να μειωθούν και τα spreads LME να παραμείνουν στενά.
Υψηλή ζήτηση για options: τα 6μηνα calls +2v (από χαμηλό 5ετίας), και το skew ανέβηκε στο +1.5v, υψηλότερο από τον Μάιο 2024 όταν «έσπασε» το CMX. Εμείς παίζουμε long μέσω skew και flat price.
Τι συνέβη: Η Freeport υποβάθμισε την παραγωγή υπολοίπου 2025 κατά 250–260 χιλ. τόνους και του 2026 κατά ~270 χιλ. τόνους, προκαλώντας άνοδο τιμών 3,5%.
Ισοζύγιο πριν τις διακοπές στο Grasberg: 2025: πλεόνασμα 105 χιλ. τόνοι / 2026: έλλειμμα 55 χιλ. τόνοι / 2027: έλλειμμα 134 χιλ. τόνοι.
Υπάρχουν αντισταθμίσεις; Οι φετινές διακοπές είναι ~90 χιλ. τόνοι χαμηλότερα από την πρόβλεψή μας• πιθανόν να χαθούν ~150 χιλ. τόνοι φέτος, αν και ίσως να εξαχθούν αποθέματα από το ορυχείο, το λιμάνι ή το εργοστάσιο επεξεργασίας, εάν η Freeport λάβει άδεια από την κυβέρνηση της Ινδονησίας. Για το 2026 εκτιμούμε άλλες απώλειες 100–150 χιλ. τόνων. Πολύ σοβαρό. Οι τιμές αναμένεται να ανέβουν.
Πού κατευθύνονται οι εξαγωγές της Ινδονησίας: Επεξεργασμένο μέταλλο ~25 χιλ. τόνους τον μήνα, καθώς αυξάνει η παραγωγή της Gresik• το 25% πηγαίνει στην Κίνα και τα υπόλοιπα στην Ασία εκτός Κίνας. Εξαγωγές συμπυκνώματος ~160 χιλ. DMT τον μήνα, με το 65% στην Κίνα (εξηγεί τη ζήτηση στις βραδινές συνεδρίες της Σαγκάης).
Συμβάλλει η αποθεματοποίηση CMX στη στενότητα LME + SHFE; Ναι. Ο συνδυασμός αποθεμάτων λόγω δασμών στις ΗΠΑ και του θετικού CMX/LME ARB ωθεί την προσφορά προς τις ΗΠΑ, αφήνοντας τη Σαγκάη και το Λονδίνο με μεγαλύτερη επίδραση από την απώλεια του Grasberg.
Τι έκανε η Κίνα: Αγόρασε μεγάλες ποσότητες, με τη μεγαλύτερη αύξηση ανοιχτών θέσεων των τελευταίων 5 ετών. Παρόλα αυτά, το συνολικό positioning είναι ~23% χαμηλότερα από το τοπικό υψηλό.
Όγκοι LME: Ισχυροί, περίπου 49 χιλ. lots.
O χαλκός παραδόσεως τριμήνου αυξήθηκε έως και 3,7% στα 10.341 δολάρια ο τόνος στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου, σημειώνοντας το μεγαλύτερο άλμα ενδοσυνεδριακά από τις 10 Απριλίου, ενώ οι μετοχές της FCX κατέρρευσαν έως και 11% και αντίπαλες εταιρείες όπως η Glencore και η Teck Resources σημείωσαν άνοδο.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, το ατύχημα υπογραμμίζει την ευπάθεια της αγοράς χαλκού σε παγκόσμια σοκ προσφοράς και αποτελεί απλώς τη νεότερη διατάραξη του κλάδου.
Ακολουθεί την ανακοίνωση της Hudbay Minerals το βράδυ της Τρίτης ότι αναστέλλει τη λειτουργία μύλου στο ορυχείο Constancia στο Περού, λόγω συνεχιζόμενων πολιτικών διαδηλώσεων.
Η εξέλιξη στη Freeport δείχνει «πόσο λίγο χρειάζεται για να σφιχτεί αυτή η αγορά», ειδικά όταν δύο από τα μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού στον κόσμο αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα προβλήματα, δήλωσε ο Ole Hansen, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στην Saxo Bank. «Οι traders αγοράζουν πρώτα και μετά κάνουν ερωτήσεις».
Το ορυχείο Grasberg αντιστοιχούσε περίπου στο 3,2% της παγκόσμιας παραγωγής εξορυσσόμενου χαλκού για φέτος, πριν από τις αναταράξεις, σύμφωνα με τον Grant Sporre, επικεφαλής μετάλλων και εξορύξεων στη Bloomberg Intelligence.
Συμβάλλει σχεδόν στο 30% της συνολικής παραγωγής χαλκού της Freeport και στο 70% της παραγωγής χρυσού, γεγονός που υπογραμμίζει την κλίμακα της διαταραχής.
«Ένα ατύχημα τέτοιου μεγέθους είναι πρωτοφανές στην ιστορία της Freeport», δήλωσε ο Bernard Dahdah, αναλυτής στη Natixis.
Οι μετοχές της Glencore ενισχύθηκαν έως και 3,6% στο Λονδίνο, ενώ η Antofagasta Plc κατέγραψε άνοδο 9,6%.
Η Teck Resources σημείωσε αύξηση έως και 6% και η Southern Copper Corp. ενισχύθηκε κατά 10% στη Νέα Υόρκη.
www.bankingnews.gr
Η αμερικανική εταιρεία μείωσε επίσης τις προβλέψεις της για τις πωλήσεις χαλκού και χρυσού το τρέχον τρίμηνο, εκτιμώντας πτώση 4% στον χαλκό και 6% στον χρυσό σε σχέση με τις εκτιμήσεις του Ιουλίου 2025 – καθώς συνεχίζονται οι έρευνες για πέντε αγνοούμενους εργαζομένους έπειτα από ατύχημα που σημειώθηκε στο ορυχείο πριν από δύο εβδομάδες.
Δύο εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους, όταν περίπου 800.000 τόνοι λάσπης κατέκλυσαν τα υπόγεια επίπεδα του Grasberg.
Μετά το περιστατικό η παραγωγή στην περιοχή του ορυχείου έχει διακοπεί.
Μια παρατεταμένη διακοπή μπορεί να ωθήσει ακόμη υψηλότερα τις τιμές αναφοράς, ενώ προκαλεί επιπλέον δυσκολίες στη βιομηχανία τήξης, που ήδη υποφέρει από σοβαρή έλλειψη πρώτης ύλης.
Το καθεστώς ανωτέρας βίας δίνει το δικαίωμα στους παραγωγούς να μην τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους λόγω απρόβλεπτων γεγονότων.
Ομάδες εργαζομένων δουλεύουν ασταμάτητα στο Grasberg, στην επαρχία Κεντρικής Παπούα, απομακρύνοντας λάσπη και φερτά υλικά, με σταθερή πρόοδο ώστε να φτάσουν στις περιοχές όπου βρίσκονταν οι εργαζόμενοι κατά το ατύχημα της 8ης Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με ανακοίνωση της Freeport.
Παρότι η εταιρεία επιχείρησε να περιορίσει τις επιπτώσεις, ο ειδικός της Goldman Sachs στα εμπορεύματα, James McGeoch, εμφανίστηκε πολύ πιο απαισιόδοξος, χαρακτηρίζοντας το σοκαριστικό συμβάν «γεγονός μαύρου κύκνου».
Τι αναφέρει Force Majeure στο Grasberg
Το γ’ τρίμηνο χάθηκαν 4% χαλκού και 6% χρυσού (το ατύχημα στις 8 Σεπ. στο Grasberg).
Το δ’ τρίμηνο θα επανέλθουν σε λειτουργία μόνο οι μη επηρεασμένες περιοχές έως τα μέσα Νοεμβρίου (2 από τις 5 περιοχές), με «ασήμαντες» πωλήσεις (μήπως σημαίνει μηδενικές;).
Προηγούμενες εκτιμήσεις: 201 χιλ. τόνοι χαλκού και 345 χιλ. ουγγιές χρυσού. Πολύ σημαντική απώλεια.
Σταδιακή επανεκκίνηση το 2026, με 2/5 περιοχές και μια τρίτη στο β’ εξάμηνο, ενώ οι τελευταίες 2 το 2027.
Πρόβλεψη για το 2026: μόλις το 35% της προηγούμενης καθοδήγησης, δηλαδή 270 χιλ. τόνοι χαλκού χαμένοι και 1,04 εκ. ουγγιές χρυσού.
Μοντέλο GIR: 700 χιλ. τόνοι το 2025 και 730 χιλ. τόνοι το 2026.
Περαιτέρω, χάνονται 500 χιλ. τόνοι χαλκού τους επόμενους 12–15 μήνες, με επαναφορά το 2027. Μπορεί να χαθούν ακόμη 100–200 χιλ. τόνοι.
Είναι σαν να χάνονται ταυτόχρονα τα Cobre + Komao + Los Bronces.
Για το 2026, αυτό αντιστοιχεί σε ~39% της παραγωγής χαλκού της FCX και 60% της παραγωγής χρυσού.
Το Grasberg είναι το μεγαλύτερο χρυσωρυχείο στον κόσμο. Υπενθύμιση: η FCX κατέχει 48,76%, άρα η ζημιά είναι κάπως μικρότερη.
Ο χαλκός πρέπει να εκτοξευθεί μετά από αυτό: η ζήτηση κινείται γραμμικά, αλλά η προσφορά κινείται εκθετικά.
Τι αναφέρει ο trader της Goldman, Adam Gillard
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, «η πραγματική απώλεια παραγωγής θα είναι μικρότερη από τους τίτλους ειδήσεων, δεδομένων των χαμηλότερων φετινών διακοπών, αλλά ~150 χιλ. τόνοι φέτος θα έχουν δυσανάλογη επίδραση σε SHFE + LME, καθώς το πλεόνασμα παραμένει «παγιδευμένο» στις ΗΠΑ (λόγω αποθεματοποίησης που σχετίζεται με δασμούς).
Αναμένεται οι διαφορές SHFE / LME να ενισχυθούν, τα ασιατικά αποθέματα LME να μειωθούν και τα spreads LME να παραμείνουν στενά.
Υψηλή ζήτηση για options: τα 6μηνα calls +2v (από χαμηλό 5ετίας), και το skew ανέβηκε στο +1.5v, υψηλότερο από τον Μάιο 2024 όταν «έσπασε» το CMX. Εμείς παίζουμε long μέσω skew και flat price.
Τι συνέβη: Η Freeport υποβάθμισε την παραγωγή υπολοίπου 2025 κατά 250–260 χιλ. τόνους και του 2026 κατά ~270 χιλ. τόνους, προκαλώντας άνοδο τιμών 3,5%.
Ισοζύγιο πριν τις διακοπές στο Grasberg: 2025: πλεόνασμα 105 χιλ. τόνοι / 2026: έλλειμμα 55 χιλ. τόνοι / 2027: έλλειμμα 134 χιλ. τόνοι.
Υπάρχουν αντισταθμίσεις; Οι φετινές διακοπές είναι ~90 χιλ. τόνοι χαμηλότερα από την πρόβλεψή μας• πιθανόν να χαθούν ~150 χιλ. τόνοι φέτος, αν και ίσως να εξαχθούν αποθέματα από το ορυχείο, το λιμάνι ή το εργοστάσιο επεξεργασίας, εάν η Freeport λάβει άδεια από την κυβέρνηση της Ινδονησίας. Για το 2026 εκτιμούμε άλλες απώλειες 100–150 χιλ. τόνων. Πολύ σοβαρό. Οι τιμές αναμένεται να ανέβουν.
Πού κατευθύνονται οι εξαγωγές της Ινδονησίας: Επεξεργασμένο μέταλλο ~25 χιλ. τόνους τον μήνα, καθώς αυξάνει η παραγωγή της Gresik• το 25% πηγαίνει στην Κίνα και τα υπόλοιπα στην Ασία εκτός Κίνας. Εξαγωγές συμπυκνώματος ~160 χιλ. DMT τον μήνα, με το 65% στην Κίνα (εξηγεί τη ζήτηση στις βραδινές συνεδρίες της Σαγκάης).
Συμβάλλει η αποθεματοποίηση CMX στη στενότητα LME + SHFE; Ναι. Ο συνδυασμός αποθεμάτων λόγω δασμών στις ΗΠΑ και του θετικού CMX/LME ARB ωθεί την προσφορά προς τις ΗΠΑ, αφήνοντας τη Σαγκάη και το Λονδίνο με μεγαλύτερη επίδραση από την απώλεια του Grasberg.
Τι έκανε η Κίνα: Αγόρασε μεγάλες ποσότητες, με τη μεγαλύτερη αύξηση ανοιχτών θέσεων των τελευταίων 5 ετών. Παρόλα αυτά, το συνολικό positioning είναι ~23% χαμηλότερα από το τοπικό υψηλό.
Όγκοι LME: Ισχυροί, περίπου 49 χιλ. lots.
O χαλκός παραδόσεως τριμήνου αυξήθηκε έως και 3,7% στα 10.341 δολάρια ο τόνος στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου, σημειώνοντας το μεγαλύτερο άλμα ενδοσυνεδριακά από τις 10 Απριλίου, ενώ οι μετοχές της FCX κατέρρευσαν έως και 11% και αντίπαλες εταιρείες όπως η Glencore και η Teck Resources σημείωσαν άνοδο.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, το ατύχημα υπογραμμίζει την ευπάθεια της αγοράς χαλκού σε παγκόσμια σοκ προσφοράς και αποτελεί απλώς τη νεότερη διατάραξη του κλάδου.
Ακολουθεί την ανακοίνωση της Hudbay Minerals το βράδυ της Τρίτης ότι αναστέλλει τη λειτουργία μύλου στο ορυχείο Constancia στο Περού, λόγω συνεχιζόμενων πολιτικών διαδηλώσεων.
Η εξέλιξη στη Freeport δείχνει «πόσο λίγο χρειάζεται για να σφιχτεί αυτή η αγορά», ειδικά όταν δύο από τα μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού στον κόσμο αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα προβλήματα, δήλωσε ο Ole Hansen, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στην Saxo Bank. «Οι traders αγοράζουν πρώτα και μετά κάνουν ερωτήσεις».
Το ορυχείο Grasberg αντιστοιχούσε περίπου στο 3,2% της παγκόσμιας παραγωγής εξορυσσόμενου χαλκού για φέτος, πριν από τις αναταράξεις, σύμφωνα με τον Grant Sporre, επικεφαλής μετάλλων και εξορύξεων στη Bloomberg Intelligence.
Συμβάλλει σχεδόν στο 30% της συνολικής παραγωγής χαλκού της Freeport και στο 70% της παραγωγής χρυσού, γεγονός που υπογραμμίζει την κλίμακα της διαταραχής.
«Ένα ατύχημα τέτοιου μεγέθους είναι πρωτοφανές στην ιστορία της Freeport», δήλωσε ο Bernard Dahdah, αναλυτής στη Natixis.
Οι μετοχές της Glencore ενισχύθηκαν έως και 3,6% στο Λονδίνο, ενώ η Antofagasta Plc κατέγραψε άνοδο 9,6%.
Η Teck Resources σημείωσε αύξηση έως και 6% και η Southern Copper Corp. ενισχύθηκε κατά 10% στη Νέα Υόρκη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών