Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών απένειμε το Νόμπελ Οικονομίας 2025 στους Joel Mokyr, Philippe Aghion και Peter Howitt, για την καθοριστική τους συμβολή στην κατανόηση της οικονομικής ανάπτυξης που στηρίζεται στην καινοτομία — την κινητήρια δύναμη πίσω από κάθε ιστορικό κύμα προόδου.
Το βραβείο συνοδεύεται από 11 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (περίπου 1,2 εκατομμύριο δολάρια).
«Οι βραβευθέντες μας δίδαξαν ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη», τόνισε η Ακαδημία.
«Η στασιμότητα, και όχι η ανάπτυξη, ήταν ο κανόνας στη μεγαλύτερη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας. Το έργο τους δείχνει ότι πρέπει να αναγνωρίζουμε τις απειλές για τη συνέχιση της προόδου και να αντιδρούμε εγκαίρως».
Ο Joel Mokyr, καθηγητής στο Northwestern University, έλαβε το μισό βραβείο για τη συμβολή του στη σύνδεση της τεχνολογικής εξέλιξης με την ιστορική πορεία των κοινωνιών. Το άλλο μισό μοιράστηκαν οι Philippe Aghion (College de France, INSEAD, LSE) και Peter Howitt (Brown University).
Η “δημιουργική καταστροφή” ως κινητήρια δύναμη
«Οι Aghion και Howitt δημιούργησαν ένα μαθηματικό μοντέλο της δημιουργικής καταστροφής, μιας αέναης διαδικασίας όπου το νέο εκτοπίζει το παλιό», δήλωσε ο John Hassler, μέλος της Επιτροπής Νόμπελ.
Η προσέγγισή τους εξηγεί γιατί οι οικονομίες που αγκαλιάζουν την αλλαγή και την καινοτομία ευημερούν, ενώ όσες τη φοβούνται βυθίζονται στη στασιμότητα.
Η Kerstin Enflo, καθηγήτρια οικονομικής ιστορίας και μέλος της Επιτροπής, υπογράμμισε:
«Οι εργασίες τους υπενθυμίζουν ότι η πρόοδος απαιτεί διαρκή επαγρύπνηση. Οι θεμέλιοι λίθοι της ανάπτυξης είναι η επιστημονική καινοτομία, η δημιουργική καταστροφή και μια κοινωνία ανοικτή στην αλλαγή».
Aghion: “Η Ευρώπη δεν πρέπει να μείνει θεατής”
Ο Philippe Aghion, με δηλώσεις του μετά την ανακοίνωση, έστειλε σαφές μήνυμα:
«Οι ευρωπαϊκές χώρες δεν πρέπει να επιτρέψουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα να μονοπωλήσουν την τεχνολογική καινοτομία».
Ο Γάλλος οικονομολόγος υπενθύμισε ότι, ενώ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ευρώπη πλησίασε τις ΗΠΑ σε όρους εισοδήματος ανά κάτοικο, από τη δεκαετία του 1980 το χάσμα ξανάνοιξε.
«Η βασική αιτία είναι ότι αποτύχαμε να εφαρμόσουμε μεγάλες τεχνολογικές καινοτομίες. Μείναμε σε μετριοπαθείς προόδους, χωρίς τα θεσμικά και χρηματοοικονομικά εργαλεία που χρειάζονται για να παράγουμε υψηλή τεχνολογία».
Η σκιά της έκθεσης Draghi
Ο Aghion παρέπεμψε στην έκθεση του Mario Draghi, η οποία αναγνώριζε ότι η Ευρώπη πάσχει από θεσμική αδυναμία και έλλειψη επενδυτικών κινήτρων στην καινοτομία.
«Δεν διαθέτουμε το κατάλληλο χρηματοοικονομικό οικοσύστημα για να στηρίξουμε την καινοτομία», τόνισε, επισημαίνοντας ότι χωρίς ριζική αλλαγή πολιτικών, η ήπειρος κινδυνεύει να μετατραπεί σε τεχνολογικό δορυφόρο των υπερδυνάμεων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών