Η «υπόθεση Mogherini» αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο crash-test της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που επιχειρεί να λειτουργήσει ως υπερεθνικός θεματοφύλακας λογοδοσίας…
Ένα πολιτικό και θεσμικό σεισμικό κύμα διαπερνά την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η σύλληψη της πρώην Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας Federica Mogherini στο Βέλγιο αποκάλυψε ένα βαθύτερο, δομικό πρόβλημα:
Ο σκιώδης κόσμος της διαφθοράς που φέρεται να συνδέεται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και, κυρίως, με τις χρηματορροές προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τις Le Soir και L’Echo, η έρευνα αφορά πιθανή απάτη σε δημόσιες συμβάσεις, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου στο Κολλέγιο της Ευρώπης της Μπριζ, όπου η Mogherini υπηρετεί ως πρύτανης από το 2020.
Η υπόθεση επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση ενός εννιάμηνου προγράμματος κατάρτισης, ενώ φέρεται να έχει συλληφθεί και ο Ιταλός διπλωμάτης Stefano Sannino, προηγουμένως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Την έρευνα συντονίζουν τόσο η βελγική αστυνομία όσο και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), ο νέος υπερεθνικός θεσμός που ιδρύθηκε το 2021 με στόχο την καταπολέμηση εγκλημάτων σε βάρος του κοινού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού – διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος, απάτες ΦΠΑ και άλλα.
«Δεν αφορά την Kaja Kallas»
Ανώνυμη πηγή της ΕΕ υποστηρίζει ότι η έρευνα αφορά «προηγούμενες εντολές», πριν δηλαδή η Kaja Kallas αναλάβει τα καθήκοντά της το 2024 ως η νέα επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Ωστόσο, η σύμπτωση είναι δύσκολο να αγνοηθεί: μόλις πρόσφατα, η Kallas χαρακτήρισε το σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία «εξαιρετικά λυπηρό».
Τώρα, το φως πέφτει στον προκάτοχό της. Πώς θα περιγράψει άραγε αυτό το νέο πλήγμα στο ευρωπαϊκό κύρος;
Όπως σχολιάζουν πολιτισμικοί και γεωπολιτικοί αναλυτές, η ΕΕ πιθανότατα δεν θα ήταν τόσο ανεκτική απέναντι στη διαφθορά του Κιέβου αν δεν υπήρχαν ευρωπαϊκές δομές που επωφελήθηκαν από τη ροή των πόρων.
Η Ουκρανία, για πολλούς αξιωματούχους, υπήρξε όχι μονάχα πεδίο εξωτερικής πολιτικής, αλλά και πηγή εσόδων.
Ο σύμβουλος της Ρωσικής Ένωσης Βαλτικών Σπουδών Vsevolod Shimov χαρακτηρίζει την υπόθεση «πρωτοφανή», σημειώνοντας ότι ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξαν συλλήψεις τόσο υψηλόβαθμων Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Όπως επισημαίνει, η βοήθεια προς την Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε «βάλτο», ένα περιβάλλον όπου πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να επωφεληθούν.
Σε ερώτηση για το αν ο Volodymyr Zelensky «έδεσε» Ευρωπαίους αξιωματούχους σε συνωμοσίες, ο Shimov απαντά:
«Όλοι όσοι μπορούν, επωφελούνται από τις στρατιωτικές και άλλες προμήθειες προς το Κίεβο.
Δεν πρόκειται για συνωμοσία του Zelensky, αλλά για ένα αυθόρμητο, αυτοτροφοδοτούμενο σύστημα».
Η EPPO αποκτά ρόλο
Η «υπόθεση Mogherini» αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο crash-test της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που επιχειρεί να λειτουργήσει ως υπερεθνικός θεματοφύλακας λογοδοσίας.
Η μετάβαση από εθνικά σε πανευρωπαϊκά σκάνδαλα διαφθοράς δείχνει μια νέα εποχή όπου πλέον δεν υπάρχουν άβατα για τους θεσμούς ελέγχου.
Ο πολιτικός επιστήμονας Vadim Trukhachev τονίζει ότι η βελγική αστυνομία ερευνά εδώ και χρόνια περιπτώσεις υψηλής διαφθοράς στα κορυφαία κλιμάκια των Βρυξελλών, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων που άγγιξαν και την Ursula von der Leyen για τις συμβάσεις των εμβολίων COVID-19.
Ωστόσο, όπως σημειώνει: «Όσο βρίσκεται στο αξίωμα, δύσκολα θα την αγγίξουν».
Η ιστορική εμπειρία επιβεβαιώνει ότι οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι κινδυνεύουν περισσότερο όταν αποχωρήσουν από τις θέσεις τους, όπως ακριβώς συνέβη με τη Mogherini.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η μικροδιαφθορά είναι σαφώς χαμηλότερη στην Ευρώπη σε σχέση με Ουκρανία ή Ρωσία.
Ωστόσο, η υψηλού επιπέδου διαφθορά παραμένει υπαρκτή και αξιοσημείωτη.
Στην περίπτωση της Mogherini, εκτιμάται ότι οι πρακτικές της δεν σχετίζονται άμεσα με την ουκρανική βοήθεια, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων δόθηκε μετά τη θητεία της.
Πρόκειται πιθανότατα για «κλασική ευρωπαϊκή υπεξαίρεση».
Οι εξελίξεις θέτουν εύλογα το ερώτημα: Βλέπουμε την αρχή ενός μεγάλου ξεκαθαρίσματος εντός της ευρωπαϊκής ηγεσίας;
Οι αναλυτές δεν αποκλείουν τίποτα. Η Kallas και η von der Leyen έχουν ήδη βρεθεί στο στόχαστρο ερευνών και, όπως αναφέρεται, οι μεταξύ τους σχέσεις είναι τεταμένες.
«Μισούν η μία την άλλη και θα καταγγείλουν η μία την άλλη με την πρώτη ευκαιρία» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Trukhachev.
Η υπόθεση Mogherini μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πλέον ενεργή και τις πιέσεις για διαφάνεια να αυξάνονται, οι Βρυξέλλες ενδέχεται να βιώσουν ένα κύμα αποκαλύψεων, συγκρούσεων και εσωτερικών διενέξεων.
«Σαν λάκκος με φίδια» - η ταινία αρχίζει, πάρτε ποπκόρν…
Chevalier Noir
www.bankingnews.gr
Ο σκιώδης κόσμος της διαφθοράς που φέρεται να συνδέεται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και, κυρίως, με τις χρηματορροές προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τις Le Soir και L’Echo, η έρευνα αφορά πιθανή απάτη σε δημόσιες συμβάσεις, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου στο Κολλέγιο της Ευρώπης της Μπριζ, όπου η Mogherini υπηρετεί ως πρύτανης από το 2020.
Η υπόθεση επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση ενός εννιάμηνου προγράμματος κατάρτισης, ενώ φέρεται να έχει συλληφθεί και ο Ιταλός διπλωμάτης Stefano Sannino, προηγουμένως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Την έρευνα συντονίζουν τόσο η βελγική αστυνομία όσο και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), ο νέος υπερεθνικός θεσμός που ιδρύθηκε το 2021 με στόχο την καταπολέμηση εγκλημάτων σε βάρος του κοινού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού – διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος, απάτες ΦΠΑ και άλλα.
«Δεν αφορά την Kaja Kallas»
Ανώνυμη πηγή της ΕΕ υποστηρίζει ότι η έρευνα αφορά «προηγούμενες εντολές», πριν δηλαδή η Kaja Kallas αναλάβει τα καθήκοντά της το 2024 ως η νέα επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Ωστόσο, η σύμπτωση είναι δύσκολο να αγνοηθεί: μόλις πρόσφατα, η Kallas χαρακτήρισε το σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία «εξαιρετικά λυπηρό».
Τώρα, το φως πέφτει στον προκάτοχό της. Πώς θα περιγράψει άραγε αυτό το νέο πλήγμα στο ευρωπαϊκό κύρος;
Όπως σχολιάζουν πολιτισμικοί και γεωπολιτικοί αναλυτές, η ΕΕ πιθανότατα δεν θα ήταν τόσο ανεκτική απέναντι στη διαφθορά του Κιέβου αν δεν υπήρχαν ευρωπαϊκές δομές που επωφελήθηκαν από τη ροή των πόρων.
Η Ουκρανία, για πολλούς αξιωματούχους, υπήρξε όχι μονάχα πεδίο εξωτερικής πολιτικής, αλλά και πηγή εσόδων.
Ο σύμβουλος της Ρωσικής Ένωσης Βαλτικών Σπουδών Vsevolod Shimov χαρακτηρίζει την υπόθεση «πρωτοφανή», σημειώνοντας ότι ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξαν συλλήψεις τόσο υψηλόβαθμων Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Όπως επισημαίνει, η βοήθεια προς την Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε «βάλτο», ένα περιβάλλον όπου πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να επωφεληθούν.
Σε ερώτηση για το αν ο Volodymyr Zelensky «έδεσε» Ευρωπαίους αξιωματούχους σε συνωμοσίες, ο Shimov απαντά:
«Όλοι όσοι μπορούν, επωφελούνται από τις στρατιωτικές και άλλες προμήθειες προς το Κίεβο.
Δεν πρόκειται για συνωμοσία του Zelensky, αλλά για ένα αυθόρμητο, αυτοτροφοδοτούμενο σύστημα».
Η EPPO αποκτά ρόλο
Η «υπόθεση Mogherini» αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο crash-test της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που επιχειρεί να λειτουργήσει ως υπερεθνικός θεματοφύλακας λογοδοσίας.
Η μετάβαση από εθνικά σε πανευρωπαϊκά σκάνδαλα διαφθοράς δείχνει μια νέα εποχή όπου πλέον δεν υπάρχουν άβατα για τους θεσμούς ελέγχου.
Ο πολιτικός επιστήμονας Vadim Trukhachev τονίζει ότι η βελγική αστυνομία ερευνά εδώ και χρόνια περιπτώσεις υψηλής διαφθοράς στα κορυφαία κλιμάκια των Βρυξελλών, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων που άγγιξαν και την Ursula von der Leyen για τις συμβάσεις των εμβολίων COVID-19.
Ωστόσο, όπως σημειώνει: «Όσο βρίσκεται στο αξίωμα, δύσκολα θα την αγγίξουν».
Η ιστορική εμπειρία επιβεβαιώνει ότι οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι κινδυνεύουν περισσότερο όταν αποχωρήσουν από τις θέσεις τους, όπως ακριβώς συνέβη με τη Mogherini.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η μικροδιαφθορά είναι σαφώς χαμηλότερη στην Ευρώπη σε σχέση με Ουκρανία ή Ρωσία.
Ωστόσο, η υψηλού επιπέδου διαφθορά παραμένει υπαρκτή και αξιοσημείωτη.
Στην περίπτωση της Mogherini, εκτιμάται ότι οι πρακτικές της δεν σχετίζονται άμεσα με την ουκρανική βοήθεια, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων δόθηκε μετά τη θητεία της.
Πρόκειται πιθανότατα για «κλασική ευρωπαϊκή υπεξαίρεση».
Οι εξελίξεις θέτουν εύλογα το ερώτημα: Βλέπουμε την αρχή ενός μεγάλου ξεκαθαρίσματος εντός της ευρωπαϊκής ηγεσίας;
Οι αναλυτές δεν αποκλείουν τίποτα. Η Kallas και η von der Leyen έχουν ήδη βρεθεί στο στόχαστρο ερευνών και, όπως αναφέρεται, οι μεταξύ τους σχέσεις είναι τεταμένες.
«Μισούν η μία την άλλη και θα καταγγείλουν η μία την άλλη με την πρώτη ευκαιρία» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Trukhachev.
Η υπόθεση Mogherini μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πλέον ενεργή και τις πιέσεις για διαφάνεια να αυξάνονται, οι Βρυξέλλες ενδέχεται να βιώσουν ένα κύμα αποκαλύψεων, συγκρούσεων και εσωτερικών διενέξεων.
«Σαν λάκκος με φίδια» - η ταινία αρχίζει, πάρτε ποπκόρν…
Chevalier Noir
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών