Σεισμός στη Βουλγαρία κατά του ευρώ - Κατέρρευσε ο πρωθυπουργός, τον έπνιξαν οι μαζικές διαδηλώσεις

Σχετικά Άρθρα

Σεισμός στη Βουλγαρία… κατακλύζεται από διαδηλωτές η Σόφια, ζητούν να πέσει η κυβέρνηση – Δεν θέλουν το ευρώ
11/12/2025 - 11:45

«Έσκασε» στη Βουλγαρία: Επανάσταση 50.000 νέων στους δρόμους - Ρωσική θεία Δίκη - Ο ολιγάρχης με συμφέροντα... ΗΠΑ
08/12/2025 - 16:08

Ο Zhelyazkov οδηγήθηκε στην παραίτηση μετά από παρατεταμένες κινητοποιήσεις που κατήγγειλαν την οικονομική πολιτική της κυβέρνησής του και την αδυναμία της να αντιμετωπίσει τις χρόνιες υποψίες για διαφθορά στη διοίκηση.
Οι διαδηλώσεις είχαν ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες, με την αντιπολίτευση να πιέζει για πολιτική αλλαγή.
Το σύνθημα της διαμαρτυρίας είναι: «Παραίτηση! Ο Pevski και ο Borissov εκτός εξουσίας!».
Οι διοργανωτές της διαδήλωσης, από το κίνημα «Продължаваме промяната – Демократична България» (We Continue the Change – Democratic Bulgaria), ανέφεραν στο Facebook:
«Η δύναμη των δυσαρεστημένων Βουλγάρων είναι το πιο ισχυρό όπλο ενάντια στη μαφία!
Φοβούνται. Ας είμαστε ακόμη περισσότεροι αυτή τη φορά! Διαφορετικά, θα συνεχίσουν να προσποιούνται ότι δεν άκουσαν τι θέλουν οι διαδηλωτές», αναφέρεται στην ανάρτηση.
Οι διαδηλώσεις έρχονται ως συνέχεια των μαζικών κινητοποιήσεων που πραγματοποιήθηκαν την 1η Δεκεμβρίου εναντίον του προτεινόμενου προϋπολογισμού του 2026 και της κυβέρνησης.

Οι διαδηλωτές κατήγγειλαν:

• τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και των βασικών αγαθών,

• τη στασιμότητα στους μισθούς,

• την αποτυχία της κυβέρνησης να προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς,

• καταγγελίες για πολιτικές παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη.

Η οργή ενισχύθηκε από τις εσωτερικές κόντρες στον κυβερνητικό συνασπισμό, που τους τελευταίους μήνες έδειχνε σημάδια διάλυσης, με δύο μικρότερα κόμματα να απειλούν να αποσύρουν τη στήριξή τους.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την αποχώρησή του λίγα μόλις λεπτά πριν το κοινοβούλιο ψηφίσει επί πρότασης δυσπιστίας, που θεωρούνταν πιθανό να ανατρέψει την κυβέρνησή του.
Η κίνηση ερμηνεύεται ως προσπάθεια αποφυγής μιας θεσμικής ήττας και περιορισμού των πολιτικών ζημιών.

Κρίσιμη συγκυρία για την ευρωζώνη

Η πολιτική αναταραχή εκδηλώνεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο: η Βουλγαρία αναμένεται να ενταχθεί στην ευρωζώνη την 1η Ιανουαρίου 2026, σε λιγότερο από έναν μήνα.
Η αστάθεια δημιουργεί ανησυχίες εντός και εκτός της χώρας για το αν η μετάβαση στο ευρώ θα μπορέσει να προχωρήσει ομαλά.
Η κυβέρνηση Zhelyazkov είχε παρουσιάσει την ένταξη στην ευρωζώνη ως «ιστορική αναβάθμιση» για την οικονομία, αλλά η κοινωνική δυσαρέσκεια για την ακρίβεια και τον πληθωρισμό έριξε βαριά σκιά πάνω από το εγχείρημα.

Τα επόμενα βήματα

Με την παραίτηση ενεργοποιείται η διαδικασία σχηματισμού νέας κυβέρνησης. 
Το σύνταγμα προβλέπει ότι ο πρόεδρος μπορεί να δώσει διερευνητικές εντολές στα μεγαλύτερα κόμματα, σε περίπτωση αποτυχίας, να ορίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση και να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές.
Οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν πιθανό σενάριο τη συγκρότηση υπηρεσιακής κυβέρνησης μέχρι την άνοιξη του 2026.

Η γενιά Ζ στην πρώτη γραμμή

Περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι, κυρίως νέοι της λεγόμενης Generation Z, κατέβηκαν στους δρόμους σε δώδεκα πόλεις.
Η Βουλγαρία εντάχθηκε έτσι σε μια διεθνή αλυσίδα νεανικών κινημάτων που δημοσιογράφοι έχουν βαφτίσει «Επανάσταση του Zoomer»: ένα φαινόμενο που φέτος σημάδεψε χώρες από το Περού και το Μαρόκο μέχρι τη Μαδαγασκάρη, το Νεπάλ και το Μεξικό.

Κοινός παρονομαστής αυτών των κινημάτων είναι τρία στοιχεία:
α) ο κεντρικός ρόλος των νέων,
β) η κοινωνικοοικονομική δυσαρέσκεια,
γ) η απουσία στέρεας ιδεολογικής γραμμής – σε αντίθεση με τα κινήματα του 20ού αιώνα.

Η διάδοση τους δεν οφείλεται σε κοινό γλωσσικό χώρο, όπως συνέβη με την Αραβική Άνοιξη, αλλά στη δύναμη της αυτόματης μετάφρασης στα κοινωνικά δίκτυα.
Οι εικόνες, τα συνθήματα και οι τακτικές ενός κινήματος μεταφέρονται άμεσα σε μια άλλη χώρα, διαμορφώνοντας μια νέα «ψηφιακή διεθνή» των νέων.

Ο ρόλος της τεχνολογίας και η αδυναμία των αρχών

Σε πολλές χώρες, η οργάνωση των διαμαρτυριών αποδείχθηκε πιο ευέλικτη από τη δύναμη των αρχών.
Οι προσπάθειες για μπλοκάρισμα του διαδικτύου οδηγούν στη χρήση offline εφαρμογών όπως το Bridgefy ή νέων λύσεων όπως το Bitchat, που επιτρέπουν συντονισμό μέσω Bluetooth.
Το δορυφορικό ίντερνετ δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τις κυβερνήσεις να ελέγξουν την πληροφορία.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ουσιαστικά αντικαταστήσει τα γραφεία κομμάτων και συνδικάτων: λειτουργούν ως σύγχρονα φυλλάδια που διαχέουν συνθήματα, οργανώνουν δράσεις και κινητοποιούν χιλιάδες μέσα σε λίγα λεπτά.
Όμως αυτή η οργάνωση, όσο αποτελεσματική κι αν είναι, δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο, με αποτέλεσμα οι διαδηλώσεις να γίνονται πεδίο εκμετάλλευσης από διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις.

Η γεωπολιτική διάσταση: Lukoil, κυρώσεις και Δύση

Στη Βουλγαρία, οι κινητοποιήσεις ξέσπασαν την ώρα που η κυβέρνηση προωθούσε σειρά ενεργειών που ερμηνεύτηκαν ως προσπάθεια της Δύσης να μετατοπίσει τη Σόφια σε πιο σκληρή γραμμή απέναντι στη Μόσχα.
Τον Νοέμβριο, οι βουλγαρικές αρχές προετοιμάστηκαν για την ουσιαστική εθνικοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής Lukoil.
Το διυλιστήριο του Μπουργκάς τέθηκε υπό «ειδικό διαχειριστή» –τον επικεφαλής της φορολογικής υπηρεσίας Ρούμεν Σπέτσοφ– που έχει την εξουσία ακόμη και να το πουλήσει, διασφαλίζοντας ότι τα έσοδα δεν θα καταλήξουν άμεσα στη Ρωσία όσο ισχύουν οι κυρώσεις.
Παράλληλα, μέσω της Βουλγαρικής Τράπεζας Ανάπτυξης, ο κυβερνητικός συνασπισμός ενσωμάτωσε τροποποιήσεις στον προϋπολογισμό ώστε να αυξηθούν οι κρατικές εγγυήσεις κατά 2 δισ. ευρώ, με στόχο να μπορούν να χρησιμοποιηθούν «σε περίπτωση απόκτησης μετοχών» της Lukoil.
Την ίδια στιγμή, η Βουλγαρία έγινε η πρώτη χώρα της ΕΕ που τερμάτισε την έκδοση θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων Σένγκεν προς Ρώσους πολίτες.