Ήδη από τον Σεπτέμβριο, περίπου έναν μήνα μετά τις συνομιλίες στην Ουάσινγκτον μεταξύ των Donald Trump, Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ερεβάν παρέδωσε στην αρμενική πλευρά σχέδιο διακυβερνητικής συμφωνίας για κρατικές εγγυήσεις επενδύσεων στο TRIPP
Στο πλαίσιο του έργου «Ο Δρόμος Trump προς τη Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία» (TRIPP), το Ερεβάν και η Ουάσινγκτον προχωρούν στη δημιουργία κοινής κοινοπραξίας, στην οποία η Αρμενία θα διαθέτει αποφασιστική ψήφο, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Nikol Pashinyan.
Η ονομασία της νέας δομής αναμένεται να καθοριστεί σύντομα. Οι δύο χώρες θα εκπροσωπούνται στο διοικητικό συμβούλιο, με την αναλογία συμμετοχής να εξαρτάται από το ύψος των επενδύσεων.
Παράλληλα, η λειτουργία της αποκαλούμενης «διαδρομής Trump» συζητήθηκε πρόσφατα με τον Πρόεδρο Ilham Aliyev στην Κοπεγχάγη. Στο τραπέζι βρέθηκαν η κατασκευή γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και αγωγού φυσικού αερίου, έργα που –σύμφωνα με τις δηλώσεις– «θα κατασκευαστούν το συντομότερο δυνατό».
Κοινοπραξία, Τουρκικές εταιρείες - Το σχέδιο
Σύμφωνα με τον Αρμένιο υφυπουργό Εξωτερικών, Μνατσακάν Σαφαριάν, βρίσκεται υπό συζήτηση η σύσταση αρμενιοαμερικανικής κοινοπραξίας, στην οποία προβλέπεται –μεταξύ άλλων– και η συμμετοχή τουρκικών εταιρειών στην υλοποίηση του TRIPP.
Όλες οι αποφάσεις που αφορούν το έργο θα λαμβάνονται από την Αρμενία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όπως έχει δηλώσει ο Nikol Pashinyan, η κατασκευή του σιδηροδρομικού τμήματος στην περιοχή Σιουνίκ αναμένεται να ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2026, μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. Η ιδέα δημιουργίας ιδιωτικής εταιρείας διαχείρισης του διαδρόμου αποδίδεται αρχικά στην Τουρκία, της οποίας το ενδιαφέρον για τα πρώην σοβιετοϊρανικά σύνορα κατά μήκος του ποταμού Αράκ ανάγεται ήδη στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Αμερικανικές εγγυήσεις αλλά και μακροχρόνια διαχείριση
Ήδη από τον Σεπτέμβριο, περίπου έναν μήνα μετά τις συνομιλίες στην Ουάσινγκτον μεταξύ των Donald Trump, Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ερεβάν παρέδωσε στην αρμενική πλευρά σχέδιο διακυβερνητικής συμφωνίας για κρατικές εγγυήσεις επενδύσεων στο TRIPP.
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εγγυηθούν τη χρηματοδότηση της κατασκευής, ενώ η Αρμενία θα παραχωρήσει στους Αμερικανούς εταίρους δικαιώματα διαχείρισης και είσπραξης τελών διέλευσης επιβατών και εμπορευμάτων για περίοδο 49 ή ακόμη και 99 ετών.
Κατά πρόσφατη επίσκεψή του στο Ερεβάν, ο Μπρένταν Χανραχάν υποσχέθηκε «βοήθεια ύψους 145 εκατομμυρίων δολαρίων ως πρώτη δόση χρηματοδότησης για την υλοποίηση του TRIPP», ενώ, σύμφωνα με διαρροές τοπικών μέσων, τα κεφάλαια έχουν ήδη εκταμιευθεί.
Διπλωματικός πυρετός
Σε συνάντηση με τον Χανραχάν, η υπουργός Εσωτερικών της Αρμενίας, Αρπίνε Σαρκσιάν, υπογράμμισε τον «κρίσιμο ρόλο» της Ουάσινγκτον στην προώθηση της ειρήνης μεταξύ Μπακού και Ερεβάν. Παράλληλα, ο υπουργός Οικονομίας Γκεβόργκ Παπογιάν συζήτησε τρόπους ενίσχυσης των οικονομικών δεσμών και της εμπορικής συνεργασίας.
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα μετά τις επαφές, ο Παπογιάν ανακοίνωσε ότι το TRIPP έχει πλέον εισέλθει στη φάση της «πρακτικής εφαρμογής».
Οι εργασίες πεδίου
Κατά τις συνομιλίες της 17ης Νοεμβρίου με τον Nikol Pashinyan, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άλισον Χούκερ ανακοίνωσε τη σύσταση διμερών ομάδων εργασίας για την υλοποίηση του TRIPP. Ο Αρμένιος πρωθυπουργός μίλησε για «νέο επίπεδο συνεργασίας», επαινώντας τον νυν πρόεδρο του Λευκού Οίκου Donald Trump.
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, η αμερικανική πλευρά θεωρεί ότι η πρόοδος προς μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία Αρμενίας–Αζερμπαϊτζάν και η εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία μπορούν να μετατρέψουν τον Νότιο Καύκασο σε ζωτικής σημασίας εμπορική αρτηρία.
Η στρατιωτική διάσταση
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κρατικών Εσόδων, Εντουάρντ Χακομπιάν, τόνισε τη σημασία της αμερικανικής υποστήριξης στον εκσυγχρονισμό των τελωνειακών ελέγχων και των αναλυτικών δυνατοτήτων. Οι συνομιλίες εντάσσονται σε ευρύτερο πρόγραμμα βοήθειας που ξεκίνησε το 2018.
Την ίδια στιγμή, η επίσκεψη αντιπροσωπείας του Πενταγώνου στο Ερεβάν (10–12 Δεκεμβρίου) κατέδειξε την ενίσχυση της στρατιωτικοπολιτικής συνεργασίας. Σύμφωνα με την αμερικανική πρεσβεία, οι επαφές στοχεύουν στην προώθηση «βιώσιμης ειρήνης» και στον εκσυγχρονισμό των αρμενικών ενόπλων δυνάμεων.
Ο διάδρομος
Ξένα μέσα ενημέρωσης σχολιάζουν έντονα τα σχέδια του Λευκού Οίκου να προσδώσει στον «Δρόμο Trump» και στρατιωτική διάσταση. Στα τέλη Ιουλίου, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα Τομ Μπάρακ μίλησε για πιθανή συμφωνία μίσθωσης τμήματος των αρμενοϊρανικών συνόρων, με ευρύτερες γεωπολιτικές συνέπειες για τη Μέση Ανατολή.
Υπό τις παρούσες συνθήκες περιφερειακής αστάθειας, πολλοί θεωρούν δύσκολη την υλοποίηση του TRIPP χωρίς κάποια μορφή στρατιωτικής παρουσίας, εξέλιξη που αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην Τεχεράνη.
Νέοι... πόλεμοι;
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Ilham Aliyev, η λειτουργία των σιδηροδρομικών γραμμών του Διαδρόμου Ζανγκεζούρ αναμένεται το 2028. Από τουρκικής πλευράς, η δυτική επέκταση μέσω του σιδηροδρόμου Καρς–Ντιλουτζού προγραμματίζεται για το 2029.
Η περιοχή Σιουνίκ, πλούσια σε μολυβδαίνιο, βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ανταγωνισμού για φυσικούς πόρους, σε ένα σκηνικό που πολλοί αναλυτές δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν προάγγελο νέων «πολέμων πόρων» στον Καύκασο.
Η ρωσική παράμετρος
Η Μόσχα δηλώνει έτοιμη να διαβουλευτεί με το Ερεβάν για τις παραμέτρους του TRIPP και πιθανή ρωσική συμμετοχή.
Όπως σημείωσε ο Μιχαήλ Καλούγκιν του ρωσικού ΥΠΕΞ, η Ρωσία διαθέτει ήδη σημαντική παρουσία στις αρμενικές σιδηροδρομικές υποδομές και στα σύνορα, στοιχείο που –όπως υπογράμμισε– «δεν μπορεί να αγνοηθεί».
Το μέλλον του TRIPP θα κριθεί από την ικανότητα των εμπλεκόμενων πλευρών να το προστατεύσουν από τις συγκρούσεις συμφερόντων μεγάλων δυνάμεων. Σε έναν Νότιο Καύκασο που μετατρέπεται ταχύτατα σε γεωπολιτικό σταυροδρόμι, αυτό αποδεικνύεται ίσως το δυσκολότερο στοίχημα απ’ όλα.
www.bankingnews.gr
Η ονομασία της νέας δομής αναμένεται να καθοριστεί σύντομα. Οι δύο χώρες θα εκπροσωπούνται στο διοικητικό συμβούλιο, με την αναλογία συμμετοχής να εξαρτάται από το ύψος των επενδύσεων.
Παράλληλα, η λειτουργία της αποκαλούμενης «διαδρομής Trump» συζητήθηκε πρόσφατα με τον Πρόεδρο Ilham Aliyev στην Κοπεγχάγη. Στο τραπέζι βρέθηκαν η κατασκευή γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και αγωγού φυσικού αερίου, έργα που –σύμφωνα με τις δηλώσεις– «θα κατασκευαστούν το συντομότερο δυνατό».
Κοινοπραξία, Τουρκικές εταιρείες - Το σχέδιο
Σύμφωνα με τον Αρμένιο υφυπουργό Εξωτερικών, Μνατσακάν Σαφαριάν, βρίσκεται υπό συζήτηση η σύσταση αρμενιοαμερικανικής κοινοπραξίας, στην οποία προβλέπεται –μεταξύ άλλων– και η συμμετοχή τουρκικών εταιρειών στην υλοποίηση του TRIPP.
Όλες οι αποφάσεις που αφορούν το έργο θα λαμβάνονται από την Αρμενία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όπως έχει δηλώσει ο Nikol Pashinyan, η κατασκευή του σιδηροδρομικού τμήματος στην περιοχή Σιουνίκ αναμένεται να ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2026, μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. Η ιδέα δημιουργίας ιδιωτικής εταιρείας διαχείρισης του διαδρόμου αποδίδεται αρχικά στην Τουρκία, της οποίας το ενδιαφέρον για τα πρώην σοβιετοϊρανικά σύνορα κατά μήκος του ποταμού Αράκ ανάγεται ήδη στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Αμερικανικές εγγυήσεις αλλά και μακροχρόνια διαχείριση
Ήδη από τον Σεπτέμβριο, περίπου έναν μήνα μετά τις συνομιλίες στην Ουάσινγκτον μεταξύ των Donald Trump, Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ερεβάν παρέδωσε στην αρμενική πλευρά σχέδιο διακυβερνητικής συμφωνίας για κρατικές εγγυήσεις επενδύσεων στο TRIPP.
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εγγυηθούν τη χρηματοδότηση της κατασκευής, ενώ η Αρμενία θα παραχωρήσει στους Αμερικανούς εταίρους δικαιώματα διαχείρισης και είσπραξης τελών διέλευσης επιβατών και εμπορευμάτων για περίοδο 49 ή ακόμη και 99 ετών.
Κατά πρόσφατη επίσκεψή του στο Ερεβάν, ο Μπρένταν Χανραχάν υποσχέθηκε «βοήθεια ύψους 145 εκατομμυρίων δολαρίων ως πρώτη δόση χρηματοδότησης για την υλοποίηση του TRIPP», ενώ, σύμφωνα με διαρροές τοπικών μέσων, τα κεφάλαια έχουν ήδη εκταμιευθεί.
Διπλωματικός πυρετός
Σε συνάντηση με τον Χανραχάν, η υπουργός Εσωτερικών της Αρμενίας, Αρπίνε Σαρκσιάν, υπογράμμισε τον «κρίσιμο ρόλο» της Ουάσινγκτον στην προώθηση της ειρήνης μεταξύ Μπακού και Ερεβάν. Παράλληλα, ο υπουργός Οικονομίας Γκεβόργκ Παπογιάν συζήτησε τρόπους ενίσχυσης των οικονομικών δεσμών και της εμπορικής συνεργασίας.
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα μετά τις επαφές, ο Παπογιάν ανακοίνωσε ότι το TRIPP έχει πλέον εισέλθει στη φάση της «πρακτικής εφαρμογής».
Οι εργασίες πεδίου
Κατά τις συνομιλίες της 17ης Νοεμβρίου με τον Nikol Pashinyan, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άλισον Χούκερ ανακοίνωσε τη σύσταση διμερών ομάδων εργασίας για την υλοποίηση του TRIPP. Ο Αρμένιος πρωθυπουργός μίλησε για «νέο επίπεδο συνεργασίας», επαινώντας τον νυν πρόεδρο του Λευκού Οίκου Donald Trump.
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, η αμερικανική πλευρά θεωρεί ότι η πρόοδος προς μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία Αρμενίας–Αζερμπαϊτζάν και η εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία μπορούν να μετατρέψουν τον Νότιο Καύκασο σε ζωτικής σημασίας εμπορική αρτηρία.
Η στρατιωτική διάσταση
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κρατικών Εσόδων, Εντουάρντ Χακομπιάν, τόνισε τη σημασία της αμερικανικής υποστήριξης στον εκσυγχρονισμό των τελωνειακών ελέγχων και των αναλυτικών δυνατοτήτων. Οι συνομιλίες εντάσσονται σε ευρύτερο πρόγραμμα βοήθειας που ξεκίνησε το 2018.
Την ίδια στιγμή, η επίσκεψη αντιπροσωπείας του Πενταγώνου στο Ερεβάν (10–12 Δεκεμβρίου) κατέδειξε την ενίσχυση της στρατιωτικοπολιτικής συνεργασίας. Σύμφωνα με την αμερικανική πρεσβεία, οι επαφές στοχεύουν στην προώθηση «βιώσιμης ειρήνης» και στον εκσυγχρονισμό των αρμενικών ενόπλων δυνάμεων.
Ο διάδρομος
Ξένα μέσα ενημέρωσης σχολιάζουν έντονα τα σχέδια του Λευκού Οίκου να προσδώσει στον «Δρόμο Trump» και στρατιωτική διάσταση. Στα τέλη Ιουλίου, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα Τομ Μπάρακ μίλησε για πιθανή συμφωνία μίσθωσης τμήματος των αρμενοϊρανικών συνόρων, με ευρύτερες γεωπολιτικές συνέπειες για τη Μέση Ανατολή.
Υπό τις παρούσες συνθήκες περιφερειακής αστάθειας, πολλοί θεωρούν δύσκολη την υλοποίηση του TRIPP χωρίς κάποια μορφή στρατιωτικής παρουσίας, εξέλιξη που αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην Τεχεράνη.
Νέοι... πόλεμοι;
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Ilham Aliyev, η λειτουργία των σιδηροδρομικών γραμμών του Διαδρόμου Ζανγκεζούρ αναμένεται το 2028. Από τουρκικής πλευράς, η δυτική επέκταση μέσω του σιδηροδρόμου Καρς–Ντιλουτζού προγραμματίζεται για το 2029.
Η περιοχή Σιουνίκ, πλούσια σε μολυβδαίνιο, βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ανταγωνισμού για φυσικούς πόρους, σε ένα σκηνικό που πολλοί αναλυτές δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν προάγγελο νέων «πολέμων πόρων» στον Καύκασο.
Η ρωσική παράμετρος
Η Μόσχα δηλώνει έτοιμη να διαβουλευτεί με το Ερεβάν για τις παραμέτρους του TRIPP και πιθανή ρωσική συμμετοχή.
Όπως σημείωσε ο Μιχαήλ Καλούγκιν του ρωσικού ΥΠΕΞ, η Ρωσία διαθέτει ήδη σημαντική παρουσία στις αρμενικές σιδηροδρομικές υποδομές και στα σύνορα, στοιχείο που –όπως υπογράμμισε– «δεν μπορεί να αγνοηθεί».
Το μέλλον του TRIPP θα κριθεί από την ικανότητα των εμπλεκόμενων πλευρών να το προστατεύσουν από τις συγκρούσεις συμφερόντων μεγάλων δυνάμεων. Σε έναν Νότιο Καύκασο που μετατρέπεται ταχύτατα σε γεωπολιτικό σταυροδρόμι, αυτό αποδεικνύεται ίσως το δυσκολότερο στοίχημα απ’ όλα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών