Ο αμφιλεγόμενος ρόλος της πυρηνικής ενέργειας στην πράσινη μετάβαση - Το καυτό ζήτημα στη Σύνοδο COP28

Ο ρόλος που πρέπει να διαδραματίσει η πυρηνική ενέργεια στη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος έχει προκαλέσει εδώ και καιρό… τριβές.
Το θέμα αυτό θα αποτελέσει καυτό ζήτημα στη Σύνοδο Κορυφής COP28 στο Ντουμπάι, που αρχίζει αυτή την εβδομάδα. Υπάρχουν αναφορές ότι θα υπάρξει μια συντονισμένη προσπάθεια να υποστηριχθεί μια μεγάλη αύξηση της πυρηνικής ισχύος από τώρα έως το 2050. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους παρατηρητές θα έχει μια υπουργική εκδήλωση με την ονομασία «Atoms4NetZero» στις 5 Δεκεμβρίου. Η εκδήλωση, που συνδιοργανώνεται από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency - ΙΑΕΑ) και την προεδρία της COP28, θα «ανακοινώσει τη δήλωση του ΙΑΕΑ για την πυρηνική ενέργεια», σύμφωνα με την ιστοσελίδα της COP28. Αυτό, προστίθεται, αντικατοπτρίζει τον «κρίσιμο ρόλο της πυρηνικής ενέργειας στη μετάβαση στο καθαρό μηδέν».
Το Atoms4NetZero αναφέρθηκε ονομαστικά από την Παγκόσμια Πυρηνική Ένωση τον Σεπτέμβριο, όταν ανακοίνωσε την έναρξη μιας πρωτοβουλίας με την ονομασία «Net Zero Nuclear», που στοχεύει στον τριπλασιασμό της πυρηνικής ικανότητας του πλανήτη μέχρι τα μέσα του αιώνα. Σε δήλωση που εκδόθηκε παράλληλα με την εν λόγω ανακοίνωση, ο Rafael Mariano Grossi, γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ, τόνισε τη σημασία της επερχόμενης συνόδου κορυφής για το κλίμα. «Με βάση τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της COP 26 και της COP 27, η πυρηνική ενέργεια θα έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία στη COP28», δήλωσε. «Καθώς όλο και περισσότερα έθνη κατανοούν το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η πυρηνική ενέργεια στην επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας και των στόχων απαλλαγής από τον άνθρακα, η παγκόσμια υποστήριξη για την πυρηνική ενέργεια αυξάνεται», πρόσθεσε.
Ο ΙΑΕΑ, από την πλευρά του, θα έχει επίσης το δικό του περίπτερο «Atoms4Climate» στην COP28, όπου, όπως λέει, «θα παρουσιάσει πώς η πυρηνική τεχνολογία και επιστήμη αντιμετωπίζουν τη διπλή πρόκληση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής».

Μια σημαντική συζήτηση

Σε μια ένδειξη του πόσο πολωτική μπορεί να είναι η συζήτηση γύρω από το θέμα, αυτό το μήνα, ο ηγέτης της κεντροδεξιάς Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Γερμανίας εξέφρασε το παράπονο του για την απομάκρυνση της χώρας του από την πυρηνική ενέργεια μετά το κλείσιμο των τριών τελευταίων εργοστασίων τον Απρίλιο του 2023. «Η γερμανική κυβέρνηση πήρε μια απόφαση που κατά την άποψή μας ήταν απολύτως λανθασμένη, ένα στρατηγικό λάθος να βγει από την πυρηνική ενέργεια», δήλωσε ο Friedrich Merz μιλώντας στο CNBC.
Ο Merz -το κόμμα του οποίου δεν συμμετέχει στην κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον καγκελάριο Olaf Scholz- δήλωσε ότι αντί να επικεντρωθούμε μόνο στην αιολική και την ηλιακή ενέργεια, πρέπει να αξιοποιηθούν «όλες οι πηγές ενέργειας». «Ο ενεργειακός εφοδιασμός -για αυτή τη χώρα, για τη βιομηχανία μας- είναι καθοριστικός για την ανταγωνιστικότητά μας», συνέχισε.
Υψηλόβαθμα στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης δεν συμμερίζονται την άποψη του Merz. «Η σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας καθιστά τη χώρα μας ασφαλέστερη. Οι κίνδυνοι της πυρηνικής ενέργειας είναι ανεξέλεγκτοι», δήλωσε τον Απρίλιο η Steffi Lemke, ομοσπονδιακή υπουργός Περιβάλλοντος και Πυρηνικής Ασφάλειας της Γερμανίας. «Αντιμετωπίζουμε τώρα δεκαετίες γεμάτες προκλήσεις προτού μπορέσουμε να διαθέσουμε με ασφάλεια και υπευθυνότητα την πυρηνική μας κληρονομιά», πρόσθεσε αργότερα. «Αλλά η απενεργοποίηση των τριών τελευταίων πυρηνικών σταθμών θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή στην παραγωγή ενέργειας».
Αυτού του είδους την ανάλυση -ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι η λύση- συμμερίζονται περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως η Greenpeace. «Η πυρηνική ενέργεια διαφημίζεται ως λύση στα ενεργειακά μας προβλήματα, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύπλοκη και εξαιρετικά δαπανηρή στην κατασκευή της», αναφέρει η ιστοσελίδα της. «Δημιουργεί επίσης τεράστιες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων».
«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι φθηνότερες και μπορούν να εγκατασταθούν γρήγορα», προστίθεται. «Μαζί με την αποθήκευση μπαταριών, μπορεί να παράγει την ενέργεια που χρειαζόμαστε και να μειώσει τις εκπομπές μας». Ενώ η Γερμανία -η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης- έχει απομακρυνθεί από την πυρηνική ενέργεια, άλλες χώρες επιδιώκουν να επεκτείνουν την παραγωγική τους ικανότητα. Σε αυτές περιλαμβάνονται το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο λέει ότι θέλει να παραδώσει έως και 24 γιγαβάτ έως το 2050, και η Σουηδία, η οποία εξετάζει την κατασκευή νέων αντιδραστήρων.
Η Γαλλία, σημαντικός παίκτης στην πυρηνική ενέργεια, σχεδιάζει επίσης να αυξήσει τον αριθμό των αντιδραστήρων της.

Οι αντιδράσεις των αγορών

Οι αγορές ενέργειας εξακολουθούν να επηρεάζονται από τους κραδασμούς που προκάλεσε η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και οι συζητήσεις για την πυρηνική ενέργεια δεν πρόκειται να σταματήσουν σύντομα.
«Εν μέσω της σημερινής παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, η μείωση της εξάρτησης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα έχει καταστεί η κορυφαία προτεραιότητα για την ενεργειακή ασφάλεια» σημειώνει ο International Energy Agency, που θεωρείται από πολλούς ως κορυφαία αρχή για την ενεργειακή μετάβαση. «Δεν είναι λιγότερο σημαντική η κλιματική κρίση: η επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως τα μέσα του αιώνα απαιτεί ταχεία και πλήρη απεξάρτηση από τον άνθρακα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας», πρόσθεσε. «Η πυρηνική ενέργεια, με περίπου 413 γιγαβάτ (GW) δυναμικότητας που λειτουργεί σε 32 χώρες, συμβάλλει και στους δύο στόχους αποφεύγοντας 1,5 γιγατόνους (Gt) παγκόσμιων εκπομπών και 180 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) παγκόσμιας ζήτησης φυσικού αερίου ετησίως».

www.bankingnews.gr