Εμπλοκή στο Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ βλέπουν UniCredit και Berenberg - Ο ρόλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας

Το πολυπόθητο σχέδιο τόνωσης λόγω κορωνοϊού της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό εμπόδιο.
Αυτό το εμπόδιο έρχεται από τη Γερμανία, καθώς το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας έθεσε ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αναλαμβάνεται το νέο χρέος.
Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν τον Ιούλιο να αξιοποιήσουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το εκτελεστικό σκέλος της ΕΕ, και να συγκεντρώσουν 750 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού.

Η στιγμή Χάμιλτον;

Η στιγμή εκείνης της απόφασης περιγράφηκε ως η «στιγμή Χάμιλτον» για την Ένωση, σε σχέση με τη συμφωνία που είχε συνάψει ο ιδρυτής των ΗΠΑ, Alexander Hamilton για τη μετατροπή προηγούμενων χρεών σε κοινές υποχρεώσεις της ομοσπονδιακής ένωσης.
Αν και οι χώρες της ΕΕ μοιράζονται πολλές πολιτικές αποφάσεις, κάθε έθνος έχει τον πλήρη έλεγχο των φορολογικών του ρυθμίσεων.
Συμφωνώντας να αναλάβει η Κομισιόν το νέο χρέος αποδείχθηκε αμφιλεγόμενη απόφαση για τα περισσότερα φορολογικά συντηρητικά έθνη, που ανησυχούν ότι οι φορολογούμενοι τους ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερο κόστος.
Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, στην Ολλανδία, αλλά ο πρωθυπουργός Mark Rutte τόνισε τότε τη μοναδική φύση της συμφωνίας: πρόκειται να είναι ένα εφάπαξ γεγονός για την αντιμετώπιση ενός άνευ προηγουμένου και σοβαρού οικονομικού σοκ σε ολόκληρη την περιοχή.
Αλλά αυτό το επιχείρημα δεν έχει πείσει όλους τους σκεπτικιστές της ΕΕ.

Η γερμανική Συμμαχία Βούλησης των Πολιτών

Μια ομάδα στη Γερμανία, που ονομάζεται Συμμαχία Βούλησης των Πολιτών, προσέφυγε στο συνταγματικό δικαστήριο της χώρας με την αιτιολογία ότι οι ευρωπαϊκές συνθήκες δεν επιτρέπουν στο μπλοκ να αναλάβει από κοινού το χρέος.
Ως αποτέλεσμα, το γερμανικό δικαστήριο σταμάτησε την Παρασκευή έναν νόμο που θα άνοιγε το δρόμο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκεντρώσει τα χρήματα.
Οι Γερμανοί δικαστές δήλωσαν ότι έπρεπε πρώτα να αποφανθούν σχετικά με πρόταση για το νόμο.
«Γνωρίζουμε ότι το Ταμείο Ανάκτησης είναι ένα πολιτικό σχέδιο που έχει ήδη αποφασιστεί.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τους σημαντικούς κινδύνους, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα πρέπει να διασφαλίσει ότι ο δανεισμός σε επίπεδο ΕΕ και η καταστρατήγηση των δημοσιονομικών κανόνων δεν θα γίνει μόνιμη λύση», ανέφερε σε ανακοίνωσή του την Παρασκευή 26 Μαρτίου 2021 το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο.
Και αυτή η δήλωση έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι 478 από τους 645 Γερμανούς βουλευτές ενέκριναν τον σχετικό νόμο την περασμένη εβδομάδα.

Πρακτικές συνέπειες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να αξιοποιήσει τις χρηματοοικονομικές αγορές για τα κεφάλαια πριν όλα τα κράτη μέλη νομοθετήσουν υπέρ της κίνησης.
Οι 22 από τις 27 χώρες της ΕΕ το έχουν κάνει ή πρόκειται να ολοκληρώσουν τη διαδικασία τον επόμενο μήνα.
Η Αυστρία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ολλανδία δεν έχουν ακόμη επιβεβαιώσει πότε θα ψηφίσουν και η Γερμανία βρίσκεται τώρα κάτω από ένα σύννεφο αβεβαιότητας.
«Εκτός εάν το ζήτημα επιλυθεί γρήγορα και υπέρ του νόμου που είχαν εγκρίνει και τα δύο σώματα του γερμανικού κοινοβουλίου με ευρείες πλειοψηφίες, οι πληρωμές από το ταμείο θα μπορούσαν έτσι να καθυστερήσουν ή ακόμη και να διατρέχουν κίνδυνο», δήλωσε ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος στην Berenberg.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να αρχίσει να συγκεντρώνει κεφάλαια αυτό το καλοκαίρι και να τα διαθέσει στα κράτη μέλη το δεύτερο εξάμηνο του 2021 - ένα χρόνο μετά την αρχική συμφωνία.

Η ανάγκη των κεφαλαίων

Χώρες που πλήττονται σοβαρά από την πανδημία, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, περιμένουν απεγνωσμένα τα νέα κεφάλαια, ώστε να μπορούν να ανοικοδομήσουν τις οικονομίες τους πιο γρήγορα.
Και τα κεφάλαια ανάκαμψης έχουν γίνει ακόμη πιο σημαντικά καθώς τα κράτη σε όλη την Ευρώπη μάχονται ενάντια σε ένα τρίτο κύμα μολύνσεων και επιβάλλουν αυστηρά Lockdown.
«Παρόλο που η υπόθεση του Γερμανικού Δικαστηρίου θα μπορούσε να προκαλέσει θόρυβο, θεωρούμε απίθανο ότι τελικά θα ανατρέψει την κοινή δημοσιονομική απάντηση της ΕΕ στην πανδημία Covid-19», δήλωσε ο Schmieding.
Πιστεύει ότι η καθυστέρηση των πληρωμών «θα ήταν ατυχής», αλλά όσο οι αγορές αναμένουν ότι θα έρθουν τα χρήματα κάποια στιγμή, ενώ τα επιτόκια δανεισμού θα πρέπει να παραμείνουν χαμηλά.

Ένας μακροχρόνιος πονοκέφαλος

Υπάρχει όμως ένα άλλο ζήτημα στο παιχνίδι.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο έθεσε ερωτήματα σχετικά με το τι θεωρεί ως επικίνδυνη τάξη στην ΕΕ.
Τον Μάιο του περασμένου έτους, το ίδιο δικαστήριο έκρινε ότι τμήματα του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν παράνομα σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία.
«Ο κίνδυνος μιας μεγαλύτερης μάχης εμφανίζεται γιατί η κίνηση της Παρασκευής αντικατοπτρίζει ένα μεγαλύτερο θεσμικό πρόβλημα για τη Γερμανία και την Ευρώπη», δήλωσε ο Erik Nielsen, επικεφαλής οικονομολόγος της UniCredit.
Είπε ότι το συνταγματικό δικαστήριο θα μπορούσε να επιλέξει «έναν μεγάλο αγώνα με τους άλλους κλάδους της Γερμανίας» ή με την ΕΚΤ για άλλη μια φορά, αυτή τη φορά για το πρόγραμμα Ανάκαμψης.

www.bankingnews.gr