Ωραία τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης... αλλά ποιος θα πληρώσει τα 750 δισ.; - Δεν υπάρχουν δωρεάν λεφτά!

Οι ηγέτες της ΕΕ τον περασμένο Ιούλιο συμφώνησαν να εκδώσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια σε κοινό χρέος, αλλά απέφυγαν βολικά τη συζήτηση για το πώς θα εξοφληθεί αυτό το τεράστιο ποσό.
Καθώς οι χώρες υποβάλλουν τα εθνικά τους σχέδια στις Βρυξέλλες και ζητούν μάλιστα γρήγορη έγκριση για τη ροή των κεφαλαίων - η αποπληρωμή δεν βρίσκεται στο μυαλό καμίας κυβέρνησης της ΕΕ
Αυτό όμως δεν πρόκειται να αφεθεί ασαφές, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, προετοιμάζει μια πρόταση για τη συγκέντρωση πολλών νέων εισφορών σε επίπεδο ΕΕ για την αποπληρωμή των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων κατά τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
Το μέγεθος του πακέτου ανάκαμψης της ΕΕ συμφωνήθηκε στα 750 δισ. ευρώ σε τιμές 2018 στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό.
Αλλά περίπου 800 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές.

Καμία συμφωνία στην ΕΕ δεν είναι εύκολη

Η επίτευξη συμφωνίας για τους περίπλοκους νέους φόρους δεν θα είναι εύκολο, και θα απαιτήσει πολυετείς διαπραγματεύσεις τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε διεθνές επίπεδο.
"Όλα τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές απόψεις, διαφορετικές προσεγγίσεις", αναγνώρισε πρόσφατα ο Επίτροπος Προϋπολογισμού της ΕΕ, Johannes Hahn.
"Και γι 'αυτό η πρόταση για νέους φόρους πρέπει να είναι ισορροπημένη, η οποία τελικά μπορεί να γίνει αποδεκτή από όλα τα κράτη μέλη."
Εάν η ώθηση για νέες εισφορές δεν επιτύχει συναίνεση, οι εναλλακτικές επιλογές - για την αποπληρωμή των επιχορηγήσεων με την πάροδο των ετών μέσω αυξημένων πληρωμών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ή εναλλακτικά, μέσω περικοπών του προϋπολογισμού - είναι επίσης εξαιρετικά δυσάρεστες σε πολλές χώρες.
Ενώ οι εθνικοί ηγέτες το περασμένο καλοκαίρι κάλεσαν την Επιτροπή να προτείνει νέες πηγές εσόδων ως τρόπο αποπληρωμής του χρέους, δεν θα παραδώσουν εύκολα περισσότερες εξουσίες στις Βρυξέλλες.
"Πολιτικά είμαι πολύ δύσπιστος ότι θα υπάρξει μεγάλη διάθεση από την πλευρά των κρατών μελών να δώσουν σημαντικούς φορολογικούς πόρους σε επίπεδο ΕΕ", δήλωσε ο Guntram Wolff, διευθυντής του think tank Bruegel.

Μια φορολογική εξίσωση

Η Επιτροπή δήλωσε ότι η προτιμώμενη επιλογή είναι να δώσει περισσότερα από 400 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις συν το κόστος τόκων που θα έλθει μέσω είσπραξης νέων φόρων που θα τροφοδοτούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, γνωστός ως "ίδιοι πόροι".
Το άλλο μέρος του ταμείου Ανάκαμψης, ύψους έως 386 δισ. ευρώ που είναι δάνεια, πρέπει να εξοφληθεί από τις χώρες της ΕΕ.
«Στόχος μας είναι να κάνουμε ήδη φέτος μια πρόταση στο μέγεθος που απαιτείται, περίπου 15 δισ. ευρώ ετησίως», δήλωσε η Επίτροπος Hahn την περασμένη εβδομάδα.
Το ποσό αυτό, εκτιμά η Επιτροπή, θα πρέπει να είναι επαρκές για την αποπληρωμή των δανεισμένων κεφαλαίων έως το 2058.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή επεξεργάζεται μια πρόταση για τρεις νέες εισφορές, την οποία σχεδιάζει να παρουσιάσει έως τα τέλη Ιουνίου.
Η πρόταση θα περιλαμβάνει πιθανώς επέκταση του συστήματος εμπορίας άνθρακα του μπλοκ, μηχανισμό προσαρμογής των εκπομπών άνθρακα και ψηφιακό φόρο.

Οι παγίδες

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η προτεινόμενη επέκταση του συστήματος εμπορίας εκπομπών εκτιμάται ότι θα φέρει περίπου 10 δισ. ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, αντιμετωπίζει ήδη αντίσταση από πολλές χώρες, από την Πολωνία έως την Πορτογαλία, εν μέσω ανησυχιών ότι θα αυξήσει το κόστος για τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά.
Αυτό, ωστόσο, είναι το πιο πιθανό να προχωρήσει με κάποια μορφή.
Σχέδια για έναν ευρωπαϊκό φόρο που στοχεύει ψηφιακές εταιρείες, που αναμένεται να αποφέρουν 1,5 δισ. ευρώ ετησίως, τέθηκαν υπό αμφισβήτηση, καθώς οι ΗΠΑ νωρίτερα αυτό το μήνα, αντεπιτέθηκαν με μια παγκόσμια εισφορά στις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου.
Οι Βρυξέλλες δεν θέλουν να κάνουν πίσω, αλλά το σχέδιό τους να εισαγάγουν μια «ήπια» ψηφιακή εισφορά ενδέχεται να μην τύχει αποδοχής στην Ουάσινγκτον και στις πρωτεύουσες της ΕΕ που έχουν αντίστοιχες εξαγωγές και φοβούνται ότι ένα παράλληλο καθεστώς θα προκαλούσε την οργή των βασικών τους εμπορικών εταίρων.
Τέλος, ένα σχέδιο φορολόγησης ορισμένων ρυπογόνων εισαγωγών, γνωστός ως μηχανισμός προσαρμογής των ορίων άνθρακα, θα μπορούσε να αποφέρει δυνητικά έσοδα 5 - 14 δισ. ευρώ ετησίως, ανάλογα με τον σχεδιασμό της εισφοράς.
Όμως, η ιδέα έχει μέχρι τώρα περιορισμένο ποσοστό αποδοχής στην ΕΕ.
Ακόμη και η Επιτροπή φαίνεται απρόθυμη να τη χρησιμοποιήσει, αντί να την αξιοποιήσει ως απειλή για να πείσει άλλους μεγάλους ρυπαίνοντες σε υψηλότερες δεσμεύσεις για το κλίμα.

Εναλλακτικές;

Εάν δεν βρεθεί συμφωνία μεταξύ των χωρών της ΕΕ για αυτές τις τρεις επιλογές, η Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει πρόταση για άλλες νέες εισφορές το 2024, δήλωσε ο Hahn.
Το περασμένο καλοκαίρι, η Επιτροπή παρουσίασε μια σειρά από ιδέες, συμπεριλαμβανομένης μιας πρότασης για έναν φόρο σε μεγάλες εταιρείες που «αντλούν τεράστια οφέλη από την ενιαία αγορά της ΕΕ», αλλά την οποία προσπάθησε να εξηγήσει.
"Δεν θα αποκλείσω ότι σε περίπτωση που δεν καταλήξουμε σε επαρκή χρηματικά ποσά, θα μπορούσαμε να προτείνουμε το ένα ή το άλλο", δήλωσε ο Hahn.
Η ΕΕ επιμένει επίσης ότι κάθε νέα εισφορά πρέπει να παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ακόμη και μετά την αποπληρωμή του ταμείου Ανάκαμψης- το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως εφάπαξ μέσο.
"Θα ήταν ευκταίο σε κάθε περίπτωση εάν αυτοί οι νέοι ίδιοι πόροι θα παραμείνουν", δήλωσε ο αξιωματούχος της ΕΕ.

Μη εύλογες εναλλακτικές λύσεις

Υπάρχει αντίσταση μεταξύ των χωρών της ΕΕ να επιτρέψουν στην Κομισιόν να αυξήσει τους δικούς της φόρους, καθώς αυτό θα σήμαινε να δοθεί στην εκτελεστική εξουσία της ΕΕ ένα ακόμη χαρακτηριστικό μιας πλήρους κυβέρνησης: ενός ταμείου.
Αυτό, λένε οι αναλυτές, θα ήταν ένα ακόμη βήμα προς τη δημοσιονομική ολοκλήρωση, την οποία πολλές χώρες δεν θέλουν.
"Συμβολικά, και για την ανάπτυξη των δημοσιονομικών πόστων της ΕΕ, η όλη συζήτηση για τους ίδιους πόρους είναι πολύ σημαντική", δήλωσε ο Lucas Guttenberg, αναπληρωτής διευθυντής του Jacques Delors Center.
"Αλλά ο πραγματικός αγώνας θα είναι το ζήτημα του πώς θα εξελιχθούν οι δαπάνες της ΕΕ από τον προϋπολογισμό έως το 2028", όταν λήξει η τρέχουσα δημοσιονομική περίοδος, είπε.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ συμφωνείται κάθε επτά χρόνια με ομοφωνία μέσω πολυετών διαπραγματεύσεων.
Η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων προέρχεται από εισφορές από χώρες της ΕΕ, συν ορισμένα προσαρμοσμένα έσοδα και τον φόρο προστιθέμενης αξίας.
Εάν δεν μπορεί να συμφωνηθεί νέα πηγή εισοδήματος, οι εναλλακτικές λύσεις για την αποπληρωμή του ταμείου Ανάκαμψης είναι οι αυξημένες συνεισφορές των χωρών της ΕΕ στους μελλοντικούς προϋπολογισμούς της ΕΕ ή η μείωση των δαπανών της ΕΕ.
Και οι δύο αυτές επιλογές παρουσιάζουν το δικό τους μερίδιο των προβλημάτων.
Οι χώρες με καθαρές συνεισφορές στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, θα δίσταζαν να διαθέσουν περισσότερα χρήματα.
Από την άλλη πλευρά, οι καθαροί δικαιούχοι των προγραμμάτων χρηματοδότησης της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, είναι πιθανό να αντισταθούν σε τυχόν περικοπές.
Πριν από τη λήξη της τρέχουσας περιόδου προϋπολογισμού, οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να διαπραγματευτούν έναν νέο επταετή προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου εξυπηρέτησης του χρέους που θα βαρύνει το ταμείο Ανάκαμψης.
"Από το 2028, το κόστος του χρέους θα αυξάνει στον προϋπολογισμό.
Και αυτό θα σημαίνει ότι περισσότερες χώρες θα πρέπει να γίνουν καθαροί συνεισφέροντες", δήλωσε ο Guttenberg.

Αποφυγή του προβλήματος

Η αποφυγή της αντιμετώπισης του προβλήματος για αποπληρωμή κατά τη διάρκεια των ήδη δύσκολων διαπραγματεύσεων σχετικά με το πώς τα χρήματα πρέπει να δαπανηθούν και να διανεμηθούν ήταν πιθανώς μια απαραίτητη κίνηση εκείνη την εποχή, αλλά ο λογαριασμός είναι μεγάλος και κάποιος πρέπει τελικά να πληρώσει.
Ή ίσως όχι - εάν οι χώρες συμφωνήσουν για μόνιμο χρέος σε επίπεδο ΕΕ.
Αυτό ήταν θέμα ταμπού, αλλά πρόσφατες εκκλήσεις, κυρίως από τον Ιταλό πρωθυπουργό Mario Draghi, για ένα ασφαλές περιουσιακό στοιχείο της ΕΕ έδωσαν νέα ώθηση στη συζήτηση.
Και ακόμη και αν το ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ έχει εκληφθεί ρητά ως εφάπαξ μέσο, ​​θεωρείται ευρέως ως μία δοκιμή για περαιτέρω δημοσιονομική ολοκλήρωση.
"Είναι μια επιλογή η οποία αποκλείεται ρητά τώρα, αλλά φυσικά αυτή είναι και μια θεωρητική δυνατότητα", δήλωσε ο Guttenberg.

www.bankingnews.gr