Ρωσία: Λεονταρισμοί (;) για τον αποκλεισμό από το SWIFT εξαιτίας της έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών

Η Ιταλία θα υποστηρίξει οποιαδήποτε απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κυρώσεις κατά της Ρωσίας ως απάντηση στην εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT, ανακοίνωσε το γραφείο του πρωθυπουργού Mario Draghi το Σάββατο 26 February 2022 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters ενώ στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε με δηλώσεις του κεντρικός τραπεζίτης της ΕΕ.
Πέραν όμως από τους λεονταρισμούς, ο διστασμός της ΕΕ αγορά τη σημαντική έκθεση στην Ρωσία των ευρωπαϊκών τραπαζών.
Ο Draghi είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Ουκρανό Πρόεδρο Volodymyr Zelenskiy το Σάββατο (26/2), «επαναλαμβάνοντας ότι η Ιταλία... θα υποστηρίξει πλήρως τη γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του SWIFT», ανέφερε το γραφείο σε ανακοίνωσή του.

Μήνυμα από την ΕΚΤ

Την ίδια ώρα, η λήψη της απόφασης για αποκλεισμό της Ρωσίας από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT είναι θέμα ημερών, όπως δήλωσε στο Reuters διοικητής κεντρικής τράπεζας εντός της Ευρωζώνης.
«Η απόφαση για το σύστημα SWIFT είναι απλώς θέμα χρόνου, πολύ σύντομου χρόνου, ημερών», τόνισε ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί.

Απαραίτητο μέτρο

«Είναι ένα μέτρο επαρκές; Όχι.
Είναι απαραίτητο; Απολύτως.
Οι κυρώσεις έχουν νόημα μόνο εάν υπάρχει κόστος και για τις δύο πλευρές και αυτό θα είναι δαπανηρό», πρόσθεσε ο κεντρικός τραπεζίτης.

Τo Βερολίνο κόβει τη φόρα

Το μπαλάκι προς το παρόν βρίσκεται στην Επιτροπή και την ΕΚΤ που αξιολογούν τον αντίκτυπο ενός ρωσικού αποκλεισμού από το σύστημα SWIFT δήλωσε ο επίτροπος της Paolo Gentiloni, το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2022.
Ακόμα και το Βερολίνο που αρχικά ήταν αρνητικό σε μια τέτοια προοπτική άλλαξε στάση, με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Cristian Lindner να διευκρινίζει ότι η Γερμανία είναι θετική σε αυτή την εξέλιξη.
Την ίδια ώρα, η υπουργός Εξωτερικών Analena Baerbock με δηλώσεις της στη γερμανική τηλεόραση «καίει» την προοπτική να ληφθεί απόφαση αποκοπής της Ρωσίας από το σύστημα συναλλαγών: «Αγοράζουμε το 50% του φυσικου αερίου από τη Ρωσία.
Εάν αποκόψουμε τη Ρωσία από το SWIFT, τα φώτα στη Γερμανία θα σβήσουν», δήλωσε.
Την ίδια ώρα επισήμανε ότι δημιουργούνται προβλήματα στη στήριξη της Ρωσικής κοινωνίας των Πολιτών με τη διακοπή της δυνατότητας χρηματοδότησης ΜΚΟ από το εξεωτερικό ενώ την ίδια ώρα επισήμανε τα σημαντικά προβλήματα διαβίωσης που θα προκληθούν εάν Ρώσοι πολίτες που ζούν στο εξωτερικό δεν μπορούν να στείλυον εμβάσματα στους συγγενείς τους.
Την ίδια ώρα επισημαίνει ότι πρέπει να επιλεγεί ο δρόμος για κυρώσεις στοχευμένες και όχι και όχι για όσες ακούγονται μεγαλόστομες.

Υπέρ του αποκλεισμού η Ελλάδα

Τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το διεθνές διατραπεζικό σύστημα Swift (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), στηρίζει και η Ελλάδα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Νωρίτερα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Ουκρανό πρόεδρο, Volodymyr Zelenskiy στον οποίο και εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανία σε αυτές τις πολύ δύσκολες ώρες. Επανέλαβε ότι η Ελλάδα από την αρχή τάχθηκε υπέρ των πιο αυστηρών κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ρωσίας, δήλωσε έτοιμος να παράσχει βοήθεια προς την Ουκρανία σε τομείς που θα ζητηθεί και ανέφερε ότι τα Ελληνικά Γενικά Προξενεία στην Οδησσό και τη Μαριούπολη συνεχίζουν να λειτουργούν.
 
Συντονισμένες δηλώσεις

Στο μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Dmytro Kuleba ανέφερε ότι ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Yves Le Drian είναι υπέρ του αποκλεισμού της Ρωσίας από το σύστημα πληρωμών SWIFT.
Στη δήλωση αυτή προέβη έπειτα από τηλεφωνική συνομιλία που είχε μαζί του.
Από τη μεριά της, η πρωθυπουργός της Λιθουανίας Ingrida Simonite δήλωσε ότι οι δυτικοί εταίροι είναι πολύ κοντά να αποκόψουν τη Ρωσία στο παγκόσμιο σύστημα διατραπεζικών πληρωμών.
«Στόχος μας είναι η απόφαση να ληφθεί όσο το δυνατόν νωρίτερα.
Δεν μπορώ να δώσω συγκεκριμένη ημερομηνία.
Από ό,τι ακούω φαίνεται ότι δεν έχει απομείνει ισχυρή αντιπολίτευση», τόνισε η Simonite σε συνέντευξη Τύπου στο Βίλνιους.
Ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσαν την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2022 ότι θα μπορούσαν να αποκλείσουν τη Ρωσία από το σύστημα SWIFT σε έναν νέο γύρο κυρώσεων, με στόχο να σταματήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η έκθεση των τραπεζών

Παρά τις δηλώσεις από Ευρωπαίους ηγέτες, οι κυρώσεις αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
Η έκθεση τραπεζών από την Ιταλία, τη Γαλλία και την Αυστρία στη Ρωσία ανέρχετο συνολικά σε 68 δισεκατομμύρια δολάρια τον Σεπτέμβριο του 2021, σχεδόν πέντε φορές το συνολικό ποσό που αντιστοιχεί στις αμερικανικές τράπεζες, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών.
Μεγάλο μέρος του ποσού αυτού αφορά τον διασυνοριακό δανεισμό σε μεγάλες ρωσικές εταιρείες.

Η κατάρρευση του ρουβλιού και οι πληρωμές τόκων

Εάν η ήδη κακή εγχώρια οικονομική κατάσταση επιδεινωθεί ή η αξία του Ρουβλίου καταρρεύσει, οι Ρώσοι δανειολήπτες θα δυσκολευτούν να αποπληρώσουν τα δάνεια.
Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το τραπεζικό δίκτυο SWIFT μπορεί να καταστήσει δυσκολότερο για τράπεζες όπως η UniCredit και η SocGen να εισπράξουν πληρωμές τόκων.
Ο γαλλικός τραπεζικός όμιλος είχε έκθεση 3 δισ. ευρώ σε κάποιες από τις μεγαλύτερες ρωσικές εταιρείες στο τέλος του 2020, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, ενώ ο ιταλικός αντίπαλός του έχει στο χαρτοφυλάκιό του περίπου 5 δισ. ευρώ διασυνοριακά ρωσικά δάνεια.
Οι τράπεζες αυξάνουν ήδη τις προβλέψεις τους όσον αφορά πιθανές χρεοκοπίες, δήλωσε ανώτερος τραπεζίτης στο Reuters Breakingviews.

Οι θυγατρικές στη Ρωσία

Ένας ακόμη κίνδυνος αφορά τις ρωσικές θυγατρικές των δυτικών τραπεζών.
Η τοπική θυγατρική της Raiffeisen, για παράδειγμα, εισέφερε το ένα τρίτο των κερδών της μητρικής της πέρυσι.
Αυτές οι επιχειρήσεις θα αντιμετώπιζαν μεγάλες απώλειες εάν η οικονομία οδηγούταν σε βάλτο.
Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος οι ρωσικές αρχές να απαντήσουν στις κυρώσεις της Δύσης σε δανειστές όπως η Sberbank και η VTB με κατάσχεση ξένων τραπεζών. Σε ένα ακόμη χειρότερο σενάριο, όπου οι τράπεζες θα έπρεπε να διαγράψουν τα ίδια κεφάλαια στις ρωσικές θυγατρικές τους, ο δείκτης κεφαλαίου Common Equity Tier 1 της Raiffeisen θα μειωνόταν κατά μία ποσοστιαία μονάδα, υπολογίζουν οι αναλυτές της JPMorgan.
Αντίστοιχα, η μείωση για την UniCredit θα ήταν το πολύ 40 μονάδες βάσης.
Τέτοια σενάρια φαντάζουν μακρινά αυτή τη στιγμή.
Όμως είναι ήδη αρκετά για να κρατούν τους επενδυτές σε εγρήγορση.

Τι είναι το SWIFT

Το Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication ή SWIFT είναι ένα σύστημα για την Παγκόσμια Διατραπεζική Οικονομική Επικοινωνία, επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών για χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ανάμεσα σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε παγκόσμια κλίμακα, παρέχοντας ένα ασφαλές, τυποποιημένο και αξιόπιστο περιβάλλον συναλλαγών.
Οι τράπεζες μεταξύ τους γνωρίζουν για τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται.
Το Swift, είναι ένας συνεταιρισμός, χρησιμοποιείται από περισσότερες από 11.000 τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο και διαχειρίζεται 42 εκατομμύρια μηνύματα την ημέρα, διευκολύνοντας συναλλαγές αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Ρωσία αντιπροσώπευε το 1,5% των συναλλαγών το 2020.
Η αποκοπή από τη Swift δεν θα εμπόδιζε τις ρωσικές τράπεζες να πραγματοποιούν διασυνοριακές συναλλαγές, αλλά κάτι τέτοιο θα καθιστούσε αυτές τις συναλλαγές πιο εξαιρετικά δαπανηρές.
Οι ξένες συναλλαγές θα βασίζονταν στη χρήση λιγότερο αποτελεσματικών εργαλείων επικοινωνίας, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

Ούτε μετά από εισβολή…

Η ΕΕ είναι εγκλωβισμένη σε συζητήσεις για το πώς να προσεγγίσει το ζήτημα.
Ενώ οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία είναι μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν μια επιθετική γραμμή στο θέμα, άλλα μέλη τα κράτη είναι πιο επιφυλακτικά.
Με άλλα λόγια, ούτε μια πλήρης εισβολή στην Ουκρανία δεν αρκεί ώστε η Δύση να λάβει την σκληρή επιλογή της αποσύνδεσης της Ρωσίας για τον απλούστατο λόγο ότι η Ευρώπη παραμένει οδυνηρά εξαρτημένη και διασυνδεδεμένη με τον ευρωπαϊκό ενεργειακό εφοδιασμό, οπότε η Ρωσία δεν μπορεί να φύγει από τα συστήματα πληρωμών.

www.bankingnews.gr