Έρχεται Υπερταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης για μισθωτούς και ελ. επαγγελματίες από εργοδότες και ΓΣΕΕ

Στα σκαριά βρίσκεται μεταξύ των κοινωνικών εταίρων η συζήτηση για τη δημιουργία ενός υπερταμείου επαγγελματικής ασφάλισης για όλους τους εργαζόμενους (προαιρετικά) του ιδιωτικού τομέα και τους αυτοαπασχολουμένους.
Ηδη, το θέμα ανατέθηκε στα τεχνικά κλιμάκια, μαζί με την επεξεργασία των άλλων υπό συζήτηση θεσμικών θεμάτων, καθώς η διαπραγμάτευση για την νέα Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΕΕ), δεν μπορεί να περιλαμβάνει αυξήσεις για τους κατώτερους μισθούς και ημερομίσθια, καθώς έχει απαγορευτεί από τους μνημονιακούς νόμους ο ορισμός αυξήσεων μέσα από συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους. Ωστόσο, σε αυτό το πεδίο υπάρχει καθολική συμφωνία εργατικής και εργοδοτικής πλευράς για επαναφορά του θεσμού των διαπραγματεύσεων.

Χαρακτηριστικά υπερταμείου

Στο υπερταμείο, το οποίο εκτιμάται ότι μπορεί να ασφαλίζει περί τα 3.500.000 εργαζόμενους, θα περιλαμβάνονται συμπληρωματικές παροχές, είτε εφάπαξ βοηθήματος, είτε συμπληρωματικής επικουρικής μηνιαίας σύνταξης.
Πρόκειται για παλαιότερη συμφωνία που συμπεριλήφθηκε στη σύμβαση του 2018 – ως πρόθεση – αλλά παρότι οι συζητήσεις προχώρησαν δεν έχει υπάρξει οριστική απόφαση – συμφωνία.
Το 2021 τα δύο μέρη εξέφρασαν την επιμονή τους για την συνέχιση των προσπαθειών προκειμένου να δημιουργηθεί για επαγγελματικό ταμείο ασφάλισης για το σύνολο των εργαζομένων (Εθνικό Επαγγελματικό Ταμείο), ενώ στις φετινές συζητήσεις αναμένεται να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος.
Οι ενστάσεις επικεντρώνονται στην επιπλέον επιβάρυνση του μη μισθολογικού κόστους, που θα προκύψει με τη νέα εισφορά η οποία θα προβλεφθεί για την χρηματοδότηση του ταμείου. Κι αυτό σε μία εποχή που οι οργανώσεις προβάλουν ως κεντρικό αίτημα την ανάγκη μείωσης των εισφορών και κατ’ επέκταση του εργατικού κόστους. Για το λόγο αυτό αναζητούνται μέτρα ελάφρυνσης (ενδεχομένως φορολογικά), τα οποία θα εφαρμοστούν από κοινού με την λειτουργία του ταμείου και την επιβολή της επιπλέον εισφοράς.
Παρά ταύτα, οι δύο πλευρές φαίνεται να έχουν καταλήξει σε ένα πρώτο «κείμενο θέσεων και προτάσεων», το οποίο βεβαίως δεν δεσμεύει τις οργανώσεις, αλλά αποτελεί μια «πρώτη προσέγγιση» του θέματος.
Το νέο εθνικό επαγγελματικό ταμείο (ΕΘΕΤ) θα είναι «πολύ-επαγγελματικό» (θα μπορεί να καλύψει πολλές επαγγελματικές τάξεις) και θα στηρίζεται στο νομικό πλαίσιο που υπάρχει από το 2002 (νόμος 3029/2002). Η νομική του μορφή θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου.
Η ασφάλιση που θα παρέχει θα είναι συμπληρωματική των παροχών που χορηγούνται από τους φορείς υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, και συγκεκριμένα του δεύτερου πυλώνα, όπως ορίζεται στην ΕΕ.
Θα ασφαλίζονται οι μισθωτοί των επιχειρήσεων, ενώ υπάρχει πρόταση για την ένταξη σε αυτό και των αυτοαπασχολούμενων και των ελευθέρων επαγγελματιών με το σύστημα της αυτασφάλισης.
Το ΕΘΕΤ θα χορηγεί κατ’ επιλογή του εργαζομένου, είτε εφάπαξ παροχή, είτε μηνιαία περιοδική παροχή για τους κινδύνους γήρατος, αναπηρίας και θανάτου. Η παροχή θα δίδεται με τη συμπλήρωση των προβλεπόμενων προϋποθέσεων. Παραδείγματος χάριν με την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας. Οι προϋποθέσεις χορήγησης της παροχής δεν θα σχετίζονται με τις προϋποθέσεις της κύριας σύνταξης (πρώτος πυλώνας) της κοινωνικής ασφάλισης, κάτι που συμβαίνει με την επικουρική σύνταξη. Επίσης το δικαίωμα παροχής που προέρχεται από το νέο ταμείου θα κληρονομείται.
Το ταμείο θα λειτουργεί με κεφαλαιοποιητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών, δηλαδή θα έχει «αποταμιευτικό» χαρακτήρα.
Οι εισφορές και οι αποδόσεις τους που αφορούν κάθε ασφαλισμένο θα δημιουργούν τον «προσωπικό του κουμπαρά».
Το σημαντικότερο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι κοινωνικοί εταίροι, είναι η χρηματοδότηση του νέου ταμείου μέσω των εισφορών. Οι εργοδότες διατυπώνουν την θέση ότι δεν υπάρχει περιθώριο πρόσθετης επιβάρυνση του μη μισθολογικού κόστους. Για το λόγο αυτό ζητούν να συνδυαστεί με την ύπαρξη φορολογικών ελαφρύνσεων και άλλων μέτρων μείωση του κόστους. Μία πρώτη προσέγγιση προβλέπει εισφορά 1% επί των μικτών τακτικών αποδοχών, που θα κατανέμεται ισόποσα σε εργαζόμενο και εργοδότη, εν προκειμένου από 0,5% σε κάθε πλευρά.

Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr