Απορρίπτουν, κατά τα φαινόμενα, τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη οι ΗΠΑ, την ίδια ώρα που η Άγκυρα εντείνει τις πιέσεις της στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα πλέον να μην μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την προσπάθεια της γείτονος η ένταση να οδηγηθεί στα άκρα, με πιθανότερο αποτέλεσμα ένα… θερμό επεισόδιο.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, «η προσωρινή κυβέρνηση Λιβύης υποχρεούται, σύμφωνα με διατάξεις οδικού χάρτη του Φόρουμ για Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF), να μην εξετάζει νέες συμφωνίες που βλάπτουν τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του κράτους της Λιβύης ή του επιβάλλουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, «παρόλο που είναι σε γνώση μας οι αναφορές για την υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκίας και της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης, δεν έχουμε δει ακόμα το κείμενο.
Θα σας παραπέμψουμε στις κυβερνήσεις της Τουρκίας και της Λιβύης για το αποτέλεσμα των πρόσφατων συζητήσεων.
Καλούμε όλα τα μέρη να απέχουν από ενέργειες που κινδυνεύουν να αυξήσουν τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».
Σφίγγει ο κλοιός...
Υπενθυμίζεται πως οι δύο χώρες (Τουρκία και Λιβύη) υπέγραψαν τη Δευτέρα 3/10 αρκετές προκαταρκτικές οικονομικές και θαλάσσιες συμφωνίες κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Τρίπολη υψηλού επιπέδου τουρκικής αντιπροσωπείας που προσπάθησε να εξετάσει τρόπους για περαιτέρω διμερή συνεργασία.
Οι συμφωνίες, τις οποίες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Cavusoglu και η Λίβυη ομόλογός του είπαν ότι στοχεύουν να ωφεληθούν και τις δύο χώρες.
Η συμφωνία αφορά ειδικότερα την ενέργεια που θα επιτρέψει την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στα λιβυκά ύδατα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες έρχεται τρία χρόνια αφότου οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα, η οποία οριοθετούσε τα κοινά θαλάσσια σύνορά τους στην Ανατολική Μεσόγειο για να αποτρέψει οποιοδήποτε τετελεσμένο από τα περιφερειακά κράτη.
«Δεν έχει σημασία τι πιστεύουν», είπε ο Cavusoglu όταν ρωτήθηκε εάν άλλες χώρες ενδέχεται να αντιταχθούν στο νέο μνημόνιο κατανόησης.
«Οι τρίτες χώρες δεν έχουν το δικαίωμα να επέμβουν», είπε σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τις υπογραφές.
Η Τουρκία «στριμώχνει» την Ελλάδα - Ετοιμάζεται για έρευνες νοτίως της Κρήτης - «Δεν θα το επιτρέψουμε» διαμηνύει η Αθήνα
Την ίδια ώρα, ασφυκτικές είναι οι πιέσεις της Τουρκίας στην Ελλάδα και πλέον ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει την προσπάθεια της γειτονικής χώρας να στριμώξει την Ελλάδα ώστε η ένταση να οδηγηθεί στα άκρα με πιθανότερο αποτελέσματα ένα… θερμό επεισόδιο. Τελευταίο επεισόδιο των ακραίων τουρκικών προκλήσεων στην Ελλάδα είναι το χθεσινό τουρκολιβυκό μνημόνιο, που στρώνει το έδαφος για έρευνες από τουρκικά σεισμογραγικά και γεωτρύπανα νοτίως της Κρήτης.
Η Αθήνα από την πλευρά της προσπαθεί να τηρήσει μια περισσότερο ψύχραιμη στάση ακολουθώντας τη διπλωματική οδό. Η ελληνική κυβέρνηση ενημερώνει τους συμμάχους της για την τουρκική προκλητικότητα και δηλώνει έτοιμη για όλα, με το υπουργείο Εξωτερικών να τονίζει πως η χώρα μας έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή «τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας».
Σαφές μήνυμα απηύθυνε από το βήμα της συνεδρίασης της ΚΟ της ΝΔ, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. «Οι ανιστόρητες ορέξεις και απειλές συντρίβονται στις δικές μας κόκκινες γραμμές» τόνισε αναφερόμενος στην Τουρκία και επανέλαβε «τα σύνορά μας έχουν χρώμα γαλανό, όχι γκρίζο». Όπως είπε αντιστεκόμαστε στην αναβίωση αυτοκρατορικών οραμάτων.
Την ίδια στιγμή, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, δήλωσε πως «η Τουρκία επιχειρεί να ενεργοποιήσει ένα μνημόνιο που είναι ουσιαστικά ανενεργό και νεκρό, δεν θα το επιτρέψει η χώρα μας, ούτε οι σύμμαχοί μας».
Οικονόμου: Η χώρα μας θα αντιδράσει
«Η Τουρκία επιχειρεί να ενεργοποιήσει ένα μνημόνιο που είναι ουσιαστικά ανενεργό και νεκρό, δεν θα το επιτρέψει η χώρα μας, ούτε οι σύμμαχοί μας», υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, μιλώντας στην ΕΡΤ και αναφερόμενος στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
«Ακόμη και μέσα στη Λιβύη ένα σημαντικό κομμάτι της πολιτικής τάξης της χώρας δεν το αποδέχεται και το δηλώνει ευθαρσώς και αποφασίζει με θεσμικές δυνατότητες που έχει ότι δεν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η χώρα μας θα αντιδράσει όπως το διεθνές δίκαιο της εξασφαλίζει. Μην ξεχνάτε ότι έχουμε κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή. Έχουμε υπογράψει ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Αυτό που προσπαθεί να κάνει η Τουρκία θίγει και κυριαρχικά δικαιώματα άλλων χωρών, και είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα. Δεν θα το επιτρέψει ούτε η χώρα μας, ούτε οι σύμμαχοί μας» υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Τη Δευτέρα (3/10/2022) άμεση ήταν η κινητοποίηση από το υπουργείο Εξωτερικών με τον Νίκο Δένδια να συνομιλεί με τον Αιγύπτιο ομόλογο, Sameh Shoukry, και αμφότερες οι πλευρές αμφισβήτησαν την νομιμότητα της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο κατανόησης. Μάλιστα ο Έλληνας υπουργός μεταβαίνει την Κυριακή (9/10/2022) στο Κάιρο για περαιτέρω συζητήσεις.
Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας συναντήθηκε με τον πρέσβη των ΗΠΑ, Τζορτζ Τσούνης, και συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, ενώ είχε επίσης συνάντηση με τον πρέσβη της Γαλλίας, Patrick Maisonnave. Νωρίτερα συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης στο Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ στο οποίο έθεσε τις «επιζήμιες για την περιοχή κινήσεις σε Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη».
Συναντήσεις Μητσοτάκη με αξιωματούχους των ΗΠΑ
Εν τω μεταξύ, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα συναντηθεί σήμερα (4/10/2022) στο Μέγαρο Μαξίμου, με αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου θα τους ενημερώσει για τις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας.
Ωστόσο, υπενθυμίζεται ότι ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Jake Sullivan, συναντήθηκε την Κυριακή (2/10/2022) στην Κωσταντινούπολη, με το «δεξί χέρι» του Τούρκου προέδρου, Ibrahim Kalin.
«Ο Sullivan εξέφρασε την εκτίμησή του για τις προσπάθειες της Τουρκίας να βελτιώσει την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, βοηθώντας στη διευκόλυνση της εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών και στο διπλωματικό της έργο για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου, καθώς και δύο Αμερικανών πολιτών που κρατούνται από τη Ρωσία.
Συζήτησαν επίσης θέματα περιφερειακής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξής τους για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, τη σημασία του διαλόγου και της διπλωματίας για την επίλυση τυχόν διαφωνιών στην Ανατολική Μεσόγειο και την πρόοδο στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ» αναφερόταν -μεταξύ άλλων- στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, κατά τη συνάντηση, η Άγκυρα έκανε «μεγάλο παζάρι» με την Ουάσινγκτον για τα μαχητικά F-16, το Αιγαίο, την Κύπρο και τη Ρωσία. Μάλιστα, ο Kalin φέρεται να διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν θα διστάσει να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο και δήλωσε ότι οι επιθετικές ενέργειες της Ελλάδας αντιβαίνουν του διεθνούς δικαίου και είναι απαράδεκτες.
Οι χάρτες των τουρκολιβυκών μνημονίων
Τουρκία και Λιβύη συμφώνησαν για έρευνες νότια της Κρήτης. Και ενδεχομένως η περιοχή να βρίσκεται πράγματι ενός της ΑΟΖ της Λιβύης, ωστόσο κάποιες εκ των περιοχών που περιλαμβάνονται στο τουρκολιβυκό μνημόνιο τέμνεται από τη συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου.
Με κόκκινο χρώμα είναι η ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου η οποία ακυρώνει στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ενώ μεταξύ των διακεκομμένων γραμμών είναι η περιοχή που καλύπτει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
«Ο χώρος που ορίζεται το τουρκολιβυκό μνημόνιο, περνά πάνω από την ΑΟΖ της Ελλάδας, όταν την οριοθέτησε με την Αίγυπτο, δηλαδή μεταξύ 26 με 28ου μεσημβρινού, κάτι μεταξύ Κρήτης και Ρόδου.
Αυτό που έχουμε ορίσει σαν ΑΟΖ έρχεται η Τουρκία και λέει ότι είναι δικό της σύμφωνα με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Σε αυτή την περίπτωση το Διεθνές Δίκαιο λέει ότι τα δύο μέρη που προφανώς διαφωνούν σε ένα θέμα που επικαλύπτει η μία ΑΟΖ την άλλη, θα πρέπει να έρθουν σε μία συμφωνία. Αυτό δεν γίνεται» επεσήμανε μιλώντας στο Mega, o αντιστράτηγος ε.α, Ιωάννης Κρασσάς.
Μπακογιάννη: Ανησυχώ μήπως γίνει κάτι παραμονές των τουρκικών εκλογών
Την ανησυχία για τις επόμενες κινήσεις της Τουρκίας εξέφρασε η βουλευτής της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη.
«Ανησυχώ μήπως γίνει κάτι παραμονές των τουρκικών εκλογών. Yπάρχει ενδεχόμενο κρίσης» προειδοποίησε μιλώντας στον Σκάι και υπογράμμισε ότι «ο Tayyip Erdogan είναι στη γωνία».
Η βουλευτής επισήμανε ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος εξαρτάται από την Άγκυρα. «Θα κρατήσουμε ανοιχτή την πόρτα στο διάλογο, αλλά δεν είπε ο Μητσοτάκης "Erdogan γιοκ", ο Erdogan είπε "Μητσοτάκης γιοκ"» ανέφερε χαρακτηριστικά ενόψει της συνόδου της Πράγας.
H Άγυρα υποβαθμίζει τις αντιδράσεις
Τις αντιδράσεις της Ελλάδας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη νέα συμφωνία Τουρκίας και Λιβύης υποβαθμίζει η Άγκυρα.
«Οι παρατηρήσεις Ελλάδας και ΕΕ για τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη για τους υδρογονάνθρακες δεν έχουν καμία σημασία ή αξία» δήλωσε εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και συνέχισε «η αντίρρηση σε μια συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών είναι αντίθετη με το διεθνές δίκαιο, τις βασικές αρχές του ΟΗΕ».
Επίσης, «η Τουρκία καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να μην υπερβούν τα όρια και τις εξουσίες τους, να σεβαστούν την κυριαρχία και την ισότητα των κρατών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τις αρχές του ΟΗΕ».
Bahceli: Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου ανήκουν στην Τουρκία - Ο Έλληνας πρωθυπουργός χτύπησε το τσεκούρι στην πέτρα
Με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι προκλήσεις της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, με τον κυβερνητικό εταίρο του προέδρου Erdogan, Devlet Bahceli, να δηλώνει ότι τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου ανήκουν πλέον στην Τουρκία.
«Οι διεκδικήσεις της Ελλάδας για κυριαρχία στα Δωδεκάνησα είναι απολύτως άδικες και παράνομες. Στην Ελλάδα μάλιστα παρέμεινε μόνο το δικαίωμα χρήσης αυτών των νησιών. Σύμφωνα με το 13ο άρθρο αυτής της συμφωνίας, αποφασίστηκε ότι η Ελλάδα δεν μπορούσε να στρατιωτικοποιήσει τα νησιά. Όλα τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, που δόθηκαν στη χρήση της Ελλάδας, χωρίς στρατιώτες και όπλα, γέμισαν με στρατιώτες και όπλα. Η κυριαρχία των νησιών του Βορείου Αιγαίου βρίσκεται αναμφίβολα και νόμιμα πλέον στην Τουρκία. Το ίδιο ισχύει και για τα Δωδεκάνησα» ανέφερε χαρακτηριστικά και συνέχισε: «Ανακοινώνω στον κόσμο, δεν θα αφήσουμε να καταπατηθούν τα δικαιώματά μας, θα τυφλώσουμε όσους διεκδικούν τα δικαιώματά μας και τον νόμο μας. Δικαίωμα σημαίνει τιμή».
«Ο Έλληνας πρωθυπουργός χτύπησε το τσεκούρι στην πέτρα, δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε τον Θεό, έχουμε το έθνος μας, έχουμε νίκες να φτάσουμε».
Τι προβλέπει το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο
Το «μνημόνιο συνεργασίας για τους υδρογονάνθρακες» περιλαμβάνει τα ακόλουθα σημεία, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στον ιστοχώρο The Libyan News Observatory και δημοσίευσε η Καθημερινή:
- Συνεργασία σε έργα ανάπτυξης και χρήσης πόρων υδρογονανθράκων (φυσικού αερίου και πετρελαίου).
- Τα έργα αυτά θα μπορούν να αφορούν σε εξερεύνηση, παραγωγή, μεταφορά, διύλιση, διανομή και εμπορία υδρογονανθράκων.
- Παραγωγή και εμπόριο πετρελαίου, φυσικού αερίου, πετροχημικών και προϊόντων διύλισης πετρελαίου.
- Διασφάλιση της εξερεύνησης, ανάπτυξης και αύξησης της παραγωγής υδρογονανθράκων και από τις δύο πλευρές.
- Τα δύο μέρη συμφωνούν να διασφαλίσουν την υλοποίηση ολοκληρωμένων έργων για την ενίσχυση της εξερεύνησης χερσαίων και θαλάσσιων πόρων.
- Τα έργα περιλαμβάνουν ανάπτυξη και παραγωγή.
- Το Libyan Foundation προσκαλεί την Turkish Petroleum Corporation και τους εταίρους της να συμμετάσχουν σε χερσαία και θαλάσσια έργα στη Λιβύη.
- Η Λιβύη εγγυάται τη σύναψη συμφωνιών και συμβάσεων με την Turkish Petroleum Corporation για την εκτέλεση εργασιών πετρελαίου.
- Τα δύο μέρη ενθαρρύνουν την Libyan Oil Corporation και την Turkish Petroleum Pipeline Corporation να δημιουργήσουν κοινές συνεργασίες στον τομέα των υδρογονανθράκων.
- Τα δύο μέρη συνάπτουν συνεργασίες και υποστηρίζουν τη χρήση σκαφών έρευνας και γεώτρησης που χρησιμοποιούνται από την Turkish Pipeline Corporation και τους εταίρους της για την εξερεύνηση, ανάπτυξη και παραγωγή σημερινών και μελλοντικών χερσαίων και υπεράκτιων πόρων υδρογονανθράκων στη Λιβύη.
- Τα δύο μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για την ανάπτυξη και λειτουργία υφιστάμενων ή πρόσθετων συστημάτων αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Λιβύη.
- Τα μέρη πρέπει να υποστηρίξουν την υλοποίηση έργων από την Turkish Pipeline Corporation και τους εταίρους της.
- Αυτό το Μνημόνιο Συνεννόησης μπορεί να τερματιστεί από οποιοδήποτε μέρος ανά πάσα στιγμή, με περίοδο γραπτής προειδοποίησης 3 μηνών.
- Η λήξη του παρόντος Μνημονίου Συνεννόησης δεν επηρεάζει τις δραστηριότητες και τα έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή υλοποιούνται.
- Το υπόμνημα είναι γραμμένο στα τουρκικά, αραβικά και αγγλικά και όλα τα κείμενα θεωρούνται εξίσου αυθεντικά.
- Σε περίπτωση οποιασδήποτε διαφοράς στην ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.
Σχόλια αναγνωστών