Scope Ratings για την Ιταλία: Ανάπτυξη 3,2% και μείωση του δημόσιου χρέους της στο 146% το 2022 - Μετά αρχίζουν τα δύσκολα

Πραγματική οικονομική ανάπτυξη 3,2% το 2022 που θα οδηγήσει σε μείωση του λόγου χρέους προς το ΑΕΠ στο 146% έναντι 150% του 2021 προβλέπει για την Ιταλία (BBB+/Stable) ο γερμανικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Scope Ratings, σημειώνοντας παράλληλα ότι οι οικονομικές προοπτικές της χώρας κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους λόγω θα εξασθενίσουν λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Ωστόσο, από το επόμενο έτος, σημειώνει η Scope, η πιο ήπια αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, σε συνδυασμό με τα υψηλότερα επιτόκια, θα καταστήσουν ιδιαίτερα δύσκολη την περαιτέρω μείωση του χρέους προς το ΑΕΠ.
Το επιτόκια με τα οποία δανείζεται η Ιταλία ο οίκος, σημειώνει, έχουν αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους 12 μήνες, με την απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων να εκτινάσσεται πάνω από 4,5% ενώ μόλις το καλοκαίρι του 2021 ήταν κάτω των 0,6% και υπενθυμίζει ότι αποδόσεις άνω του 4,5% είχαν παρατηρηθεί στις ιταλικές αγορές ομολόγων μόνο κατά την διάρκεια της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, και μάλιστα τελευταία φορά το 2013.

Απειλή η αύξηση των επιτοκίων για τις υπεχρεωμένες χώρες

Τα επιτόκια αυξάνονται για όλες τις οικονομίες της ζώνης του ευρώ, σημειώνει η Scope, αλλά ο αντίκτυπός τους είναι πιο σοβαρός για τις υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ιταλία: το spread των ιταλικών ομολόγων με τα γερμανικά αυξήθηκε κατά περίπου 100 μονάδες βάσης από τον Ιανουάριο σε 250 μονάδες βάσης, προσθέτοντας τις πιέσεις της χρηματοπιστωτικής αγοράς στη διεθνή και εσωτερική πολιτική και τις οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ιταλία μετά τις εκλογές του περασμένου μήνα.
Οι πληρωμές τόκων της Ιταλίας θα φτάσουν φέτος στο 4% περίπου του ΑΕΠ, έναντι 3,6% το 2021 ή θ αυξηθούν κατά πάνω από 10 δισ. ευρώ φτάνοντας τα 75 δισ. ευρώ ετησίως, κυρίως λόγω του υψηλότερου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους που συνδέεται με τον πληθωρισμό και περιλαμβάνει το 10% των ιταλικών κρατικών ομολόγων.
Παρά τις έκτακτες επιπτώσεις του αυξημένου πληθωρισμού, ο οποίος εκτιμάται ότι θα περιοριστεί μόνο σε αυτό και το επόμενο έτος, οι πληρωμές τόκων θα παραμείνουν σε παρόμοια επίπεδα σε σχέση με το ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, καθώς ένα αυξανόμενο ποσοστό του δημόσιου χρέους φέρει υψηλότερα επιτόκια χρηματοδότησης.

Αυξημένες κατά 20-25 δις ευρώ οι ετήσιες πληρωμές τόκων

Αν υποθέσουμε ότι το κόστος χρηματοδότησης θα σταθεροποιηθεί στα τρέχοντα επίπεδα, οι ετήσιες πληρωμές τόκων θα είναι 20-25 δισ. ευρώ υψηλότερες το 2026-27 από ό,τι ήταν το 2021.
Κατά συνέπεια, θα χρειαστεί η ταχεία επιστροφή των δημοσιονομικών της Ιταλίας σε αυξημένα πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ προκειμένου η χώρα να διατηρήσει το ονομαστικό έλλειμμα εντός του ορίου του Μάαστριχτ του 3% του ΑΕΠ.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ βρίσκονται επί του παρόντος σε αναστολή αλλά εκτιμάται ότι θα τεθούν ξανά σε ισχύ, προφανώς μόλις ολοκληρωθεί και η τρέχουσα αναθεώρηση τους, από το 2024.
Για την Ιταλία, αλλά και τη Γαλλία (AA/Stable) και την Ισπανία (A-/Stable), οι μελλοντικές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βιωσιμότητα του χρέους θα εξαρτηθούν, μεταξύ των άλλων, από το αν συμμορφώνεται με τον κανόνα του δημοσιονομικού ελλείμματος 3% που θα επανέλθει - αν αυτό συμβαίνει οι αγορές ομολόγων τους θα καλύπτονται και από το νέο εργαλείο της ΕΚΤ TPI, ώστε να μην κινδυνεύουν από τις αναταράξεις των αγορών. 

Ιστορικό συνετής δημοσιονομικής πολιτικής

Σε αντίθεση με τη Γαλλία και την Ισπανία, πάντως η Ιταλία έχει ιστορικό συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και βγάζει αυξημένα πρωτογενή πλεονάσματα που ανέρχονταν κατά μέσο όρο στο 1,4% του ΑΕΠ τα πέντε χρόνια πριν από την πανδημία.
Μόλις ο αντίκτυπος των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση του Covid-19 και των ενεργειακών κρίσεων εξασθενίσει, η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί θα κληρονομήσει έναν προϋπολογισμό που, ελλείψει πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων, θα ευνοήσει την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα.
Τα ιταλικά δημόσια οικονομικά ανέκαμψαν γρήγορα από την πανδημία.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι πιθανό να μειωθεί κοντά στο 5% του ΑΕΠ φέτος, κάτω από τον στόχο του 5,6% και του 7,2% που καταγράφηκε το 2021, παρά το υψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.
Το πρωτογενές έλλειμμα θα πρέπει να πέσει λίγο πάνω από το 1% του ΑΕΠ με υψηλότερα φορολογικά έσοδα – ενισχυμένο από τον αυξημένο ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ εν μέσω αναζωπυρούμενου πληθωρισμού – ισχυρή αγορά εργασίας και λιγότερες δαπάνες που σχετίζονται με την πανδημία.
Ωστόσο, το επιπλέον 2% του ΑΕΠ δημοσιονομικής σύσφιξης που η Ιταλία χρειάζεται τα επόμενα χρόνια για να διατηρήσει το ονομαστικό έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, και επομένως να πετύχει τη σταδιακή μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, είναι ένας στόχος που πρέπει να επιτευχθεί, λόγω επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης εν μέσω της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης και της αύξησης των δημοσίων δαπανών που σχετίζονται με τη γήρανση του πληθυσμού.
H Scope Ratings ανακοίνωσε ότι υπολογίζει για την Ιταλία  αύξηση του ΑΕΠ 0,5% το 2023, 1,5% το 2024 και μόνο περίπου 1% τα επόμενα χρόνια.
Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για τη νέα κυβέρνηση να εμμείνει, αν όχι να ενισχύσει, τις μεταρρυθμίσεις υπέρ της ανάπτυξης της κυβέρνησης του Mario Draghi και να διατηρήσει μια σταδιακή πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της Ιταλίας.

www.bankingnews.gr