Με πολιτική παρέμβαση η Fitch Ratings αναβαθμίζει σε BB+ την Ελλάδα – Σταθερό το outlook, ανάπτυξη +0,9% το 2023

Σε αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, αυξάνοντας κατά μία βαθμίδα την αξιολόγηση για τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητά της, από ΒΒ σε ΒΒ+, -εν αναμονή εκλογών τους επόμενους μήνες- προχώρησε η Fitch Ratings.
Οι προοπτικές επαναξιολόγησης 12μήνου (outlook) ορίστηκαν σε σταθερές -από θετικές. 
Εν προκειμένω αξίζει να αναφέρουμε ότι με βάση τα δεδομένα στην οικονομία και την ενεργειακή κρίση η Ελλάδα ΔΕΝ θα έπρεπε να αναβαθμιστεί.
Η αναβάθμιση ήταν πολιτικά χειραγωγούμενη, αδικαιολόγητη και, εντέλει, χωρίς καμία ουσία.
Κάποια funds που υποχρεωτικά δεν μπορούν να αγοράσουν ομόλογα σκουπίδια – junk bond – θα μπορούν να αγοράσουν π.χ. το Norges Bank asset management, αλλά τα ελληνικά ομόλογα θα συνεχίσουν – όπως και τώρα – να έχουν τα υψηλότερα επιτόκια
Συν τοις άλλοις, η ΕΚΤ έχει αγοράσει 40 δισεκ. του ελληνικού διαπραγματεύσιμου χρέους, οπότε εξαντλήθηκαν και τα περιθώρια… αγορών λόγω και της κλείδας στα μοντέλα αγορών την ΕΚΤ.
Οπότε οι αναφορές ότι για την Ελλάδα είναι εθνικός στόχος η επενδυτική βαθμίδα είναι ένα ωραίο παραμυθάκι… χωρίς ουσία… (εξαιρουμένων ίσως των επιχειρήσεων}.
Για το ελληνικό δημόσιο η επενδυτική βαθμίδα δεν έχει καμία ουσία.
Σε κάθε περίπτωση, ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης αναμένει πλέον καλύτερα αποτελέσματα για το έλλειμμα και το χρέος το 2022-2024, χάρη στην ισχυρότερη ονομαστική ανάπτυξη, την υπεραπόδοση του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή δομή εξυπηρέτησης του χρέους. Αναμένεται περαιτέρω μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 1,8% του ΑΕΠ το 2024 από 3,8% που εκτιμάται ότι ήταν το 2022, εν μέρει λόγω του εξορθολογισμού των προσωρινών μέτρων στήριξης. Αυτό συνεπάγεται βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου σε πλεόνασμα 0,9% το 2024 (και ισοσκελισμένη θέση το 2023). Υπάρχει κάποια αβεβαιότητα σχετικά με τις δημοσιονομικές πολιτικές μετά τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, αλλά οι κίνδυνοι μετριάζονται από μια ευρεία δέσμευση και ένα πρόσφατο ιστορικό δημοσιονομικής σύνεσης.
«Αναμένουμε ο δείκτης χρέους να μειωθεί με πιο συγκρατημένο ρυθμό μεσοπρόθεσμα, λόγω των πλεονασμάτων του πρωτογενούς ισοζυγίου. Στο προβλεπόμενο 160,6% το 2024, ο δείκτης χρέους εξακολουθεί να είναι μεταξύ των υψηλότερων, αλλά ελαφρυντικοί παράγοντες όπως το χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, οι πολύ μεγάλες λήξεις ( κοντά στα 20 έτη) και τα σημαντικά ρευστά αποθέματα ρευστότητας (περίπου 15% του ΑΕΠ) μειώνουν τους κινδύνους των δημόσιων οικονομικών».

Μειωμένοι κίνδυνοι τραπεζικού τομέα: Συνεχίζει να σημειώνεται σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), με τον εγχώριο δείκτη ΜΕΔ να υποχωρεί στο 9,7% το τρίτο τρίμηνο του 2022, κάτω από 10% για πρώτη φορά από το 2009, λόγω των συναλλαγών τιτλοποίησης στο πλαίσιο του Ελληνικού Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων («Ηρακλής») και την οικονομική ανάκαμψη ευρείας βάσης. «Αναμένουμε περαιτέρω βελτίωση της ενεργητικής θέσης του κλάδου. Οι δείκτες ΜΕΔ σε μη συστημικές τράπεζες θα παραμείνουν πρόκληση, αλλά καθώς αυτές οι τράπεζες αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 5% του κλάδου, οι πιθανοί κίνδυνοι (συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου τομέα) είναι πολύ μέτριοι.
Η ζήτηση για πίστωση των νοικοκυριών παραμένει ασθενής, αλλά η συνολική πίστωση προς τον ιδιωτικό τομέα επιταχύνθηκε το β' εξάμηνο του 2022. Οι μειωμένοι μακροοικονομικοί κίνδυνοι, η ανθεκτικότητα στην αγορά εργασίας, τα μέτρα κρατικής στήριξης και η συνεχής αύξηση των τιμών των ακινήτων αναμένεται να μετριάσουν την πίεση στους δανειολήπτες».

Διαρθρωτικά πλεονεκτήματα:  Η αξιολόγηση της Ελλάδας στηρίζεται σε κατά κεφαλήν εισόδημα που υπερβαίνει κατά πολύ τις άλλες χώρες με αξιολογήσεις «BB» και «BBB». Οι βαθμολογίες διακυβέρνησης και οι δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης είναι από τις υψηλότερες.

Μακροοικονομικές προοπτικές: Η Fitch προβλέπει ότι η αύξηση του ΑΕΠ θα φθάσει το 0,9% το 2023 και το 2,3% το 2024. «Έχουμε αναθεωρήσει τις μακροοικονομικές προβλέψεις, δεδομένης της βελτίωσης του ισοζυγίου κινδύνων, ιδίως λόγω της πρόσφατης συγκράτησης στις τιμές ενέργειας. Οι αρχές συνεχίζουν επίσης να σημειώνουν πρόοδο στο μεταρρυθμιστικό τους πρόγραμμα, εν μέρει συνδεδεμένο με τα RRF, που σε συνδυασμό με το τελευταίο έτος της απορρόφησης των MFF για την περίοδο 2014-2020, θα παράσχει σταθερή επενδυτική δυναμική. Ο κύριος εγχώριος κίνδυνος συνδέεται με πιθανές καθυστερήσεις στα κεφάλαια του RRF δεδομένου του εκλογικού κύκλου, αλλά προς το παρόν αναμένουμε ότι αυτό θα είναι προσωρινό».

Ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει, αλλά υπάρχει κίνδυνος: Σύμφωνα με τη Fitch, αναμένεται επιβράδυνση του πληθωρισμού, από 9,3% το 2022, σε 5,0% το 2023 και μόλις 1,5% το 2024, καθώς οι τιμές στην Ενέργεια και στα Εμπορεύματα θα υποχωρήσουν.
Ο βασικός πληθωρισμός αναμένεται επίσης να υποχωρήσει, αλλά με πιο ήπιο ρυθμό.
Η τροχιά των εξελίξεων σε ό,τι αφορά τους μισθούς συνιστά κίνδυνο - ιδίως εάν η αγορά εργασίας παραμείνει σφιχτή και οι υψηλότεροι μισθοί σε ορισμένους τομείς, όπως οι υπηρεσίες ή οι κατασκευές, διαχυθούν στην υπόλοιπη οικονομία.
Το γ’ τρίμηνο του 2022, οι εποχικά προσαρμοσμένοι μισθοί για το σύνολο της οικονομίας αυξήθηκαν κατά 7,3% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο ποσοστό από το 2010, ενώ οι κενές θέσεις εργασίας το α’ – γ’ τρίμηνο του 2022 ήταν στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας.

Σταθερό κόστος χρηματοδότησης: Τους τελευταίους μήνες οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σταθεροποιήθηκαν, αφού αυξήθηκαν απότομα το 2022, σύμφωνα με τις παγκόσμιες τάσεις.
Τον Ιανουάριο η Ελλάδα εξέδωσε ομόλογο αντλώντας 3,5 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στο ήμισυ των ανακοινωθέντων αναγκών εξωτερικού δανεισμού για φέτος) με απόδοση 4,27% (οι αποδόσεις τον περασμένο Σεπτέμβριο ήταν 5,0%).
Ο αμερικανικός οίκος προβλέπει ότι ο λόγος τόκων προς έσοδα θα αυξηθεί μόνο σταδιακά στο 5,5% το 2024, έναντι της διάμεσης πρόβλεψης «BB» για 9,0%.
Πέρα από τις μεγάλες λήξεις, το ελληνικό χρέος είναι σταθερό και εξ ολοκλήρου σε τοπικό νόμισμα, κάτι που περιορίζει τους κινδύνους αστάθειας.
Μια σημαντική αλλαγή είναι η πιθανή αναταξινόμηση από τη Eurostat του προγράμματος εγγυοδοσίας Ηρακλής, η οποία θα μπορούσε να προσθέσει 18 δισεκατομμύρια ευρώ (ή 8,5% του ΑΕΠ) στο απόθεμα του δημόσιου χρέους - αν και κάτι τέτοιο δεν θα μετέβαλε το έλλειμμα, ούτε θα αύξανε τις πληρωμές τόκων.

Εξωτερικός ισοζύγιο: Η Fitch προβλέπει σταδιακή μείωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD), χάρη στη βελτίωση των όρων εμπορίου και τις συνεχιζόμενες ισχυρές τουριστικές εισροές, από εκτιμώμενο 8,0% του ΑΕΠ το 2022, σε μέσο όρο 5,5% το 2023-2024.
Τα αυξανόμενα επίπεδα άμεσων ξένων επενδύσεων και οι σταθερές ροές κεφαλαίων της ΕΕ θα στηρίξουν το ισοζύγιο πληρωμών.
Η προβλεπόμενη μείωση των εξωτερικών υποχρεώσεων, σε συνδυασμό με την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, σημαίνει ότι ο λόγος του καθαρού εξωτερικού χρέους θα βελτιωθεί περαιτέρω κατά την περίοδο πρόβλεψης (από περίπου 128% του ΑΕΠ το 2022), αν και θα παραμείνει μεταξύ των υψηλότερων μεταξύ των χωρών που αξιολογεί ο οίκος.

Προοπτικές λόγω εκλογών: Εξαιτίας των προγραμματισμένων αλλαγών στο εκλογικό σύστημα, η Ελλάδα είναι πολύ πιθανό να έχει δύο διαδοχικές εκλογές τους επόμενους μήνες, καθώς προς το παρόν κανένα κόμμα δεν φαίνεται ικανό να κερδίσει την πλειοψηφία διά της απλής αναλογικής.
Αυτό σημαίνει ότι ο εκλογικός κύκλος είναι πιθανό να είναι πιο μακρύς, μειώνοντας το πεδίο εφαρμογής της πολιτικής φέτος.
Ωστόσο, οι απότομες αλλαγές πολιτικής είναι απίθανες, ακόμη και αν υπάρξει αλλαγή κυβέρνησης.
Οι σχέσεις με την ΕΕ έχουν σταθεροποιηθεί υπό τις κυβερνήσεις τόσο της κυβερνώσας κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας όσο και του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ, με τη χώρα να απομακρύνεται σταδιακά από το εποπτικό πλαίσιο μετά την κρίση χρέους των προηγούμενων χρόνων.

Eυαισθησίες βαθμολόγησης 

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε αρνητική ενέργεια/υποβάθμιση αξιολόγησης:
Δημόσια οικονομικά: Διατηρούμενη ανοδική τάση του δημόσιου χρέους/ΑΕΠ, για παράδειγμα λόγω δημοσιονομικής χαλάρωσης, ασθενούς ανάπτυξης ή επιβεβαίωσης ενδεχόμενων υποχρεώσεων από τον τραπεζικό τομέα.
Μάκρο: Κραδασμοί στην ελληνική οικονομία που επηρεάζουν την οικονομική ανάκαμψη ή τη μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική της Ελλάδας.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε θετική δράση/αναβάθμιση αξιολόγησης:
Δημόσια οικονομικά: Εμπιστοσύνη σε μια συνεχή σταθερή καθοδική πορεία για τον δείκτη δημόσιου χρέους/ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
Μάκρο: Βελτίωση του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού δυναμικού και των επιδόσεων, για παράδειγμα, λόγω της υψηλότερης επενδυτικής δυναμικής ή/και της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Σταϊκούρας: Ο εθνικός στόχος της επενδυτικής βαθμίδας εντός του 2023 είναι εφικτός

Με ικανοποίηση υποδέχθηκε το υπουργείο Οικονομικών την αναβάθμιση της Ελλάδας κατά μία βαθμίδα από τον οίκο αξιολόγησης «Fitch Ratings».
Γίνεται ο πέμπτος οίκος αξιολόγησης, και τρίτος από τους επιλέξιμους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που τοποθετεί τη χώρα ένα, μόλις, “σκαλοπάτι” πριν την επενδυτική βαθμίδα», σχολίασε σε δήλωσή του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
«Πρόκειται για τη 12η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 3,5 χρόνια, παρά τις διαδοχικές, εξωγενείς κρίσεις.
Η παραπάνω θετική εξέλιξη αποτελεί ακόμα έναν καρπό – και, ταυτοχρόνως, πιστοποίηση – της υπεύθυνης, οικονομικά αποτελεσματικής και κοινωνικά δίκαιης οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης, της διορατικής εκδοτικής στρατηγικής, της διατήρησης των ταμειακών διαθεσίμων σε ασφαλή επίπεδα, της υλοποίησης διαρθρωτικών αλλαγών, της βελτίωσης της σύνθεσης του ΑΕΠ μέσω της σημαντικής αύξησης των επενδύσεων και των εξαγωγών, της δραστικής μείωσης των “κόκκινων” δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, της συρρίκνωσης της ανεργίας και της εμπροσθοβαρούς αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων, πρωτίστως από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», σημειώνει ο υπουργός Οικονομικών.
«Η σημερινή αναβάθμιση επιβεβαιώνει, επίσης, ότι ο εθνικός στόχος για την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας εντός του 2023 – με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία – είναι εφικτός», καταλήγει στη δήλωσή του ο κ. Σταϊκούρας.

www.bankingnews.gr