Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Kemal Kılıçdaroğlu έχει αποκτήσει προβάδισμα, αλλά ο Erdoğan είναι ένας σκληροτράχηλος αντίπαλος, με όλη τη δύναμη του κράτους και των θεσμών στην πλάτη του
Για τον πρόεδρο της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan, οι εκλογές της 14ης Μαΐου 2023 έχουν τεράστια ιστορική σημασία.
Συμπίπτουν με τα 100 χρόνια από την ίδρυση της κοσμικής δημοκρατίας του Mustafa Kemal Atatürk και, αν ο Erdoğan κερδίσει, θα έχει τη δυνατότητα να βάλει ακόμη περισσότερο τη σφραγίδα του στην πορεία ενός γεωστρατηγικού βαρίδιου 85 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ο φόβος στη Δύση είναι ότι θα το δει αυτό ως τη δική του στιγμή για να ωθήσει προς ένα όλο και πιο θρησκευτικά συντηρητικό μοντέλο, που θα χαρακτηρίζεται από περιφερειακό συγκρουσιακό χαρακτήρα, με μεγαλύτερες πολιτικές εξουσίες επικεντρωμένες γύρω από τον ίδιο, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.
Σύμφωνα με την ανάλυση, το ποιος θα εκλεγεί στην Τουρκία θα καθορίσει:
- τον ρόλο της Τουρκίας στη συμμαχία του ΝΑΤΟ
- τη σχέση της με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Ρωσία
- τη μεταναστευτική πολιτική
- τον ρόλο της Άγκυρας στον πόλεμο στην Ουκρανία και
- τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αλλά και οι εκλογές της 14ης Μαΐου αναμένεται να είναι οι πιο έντονα αμφισβητούμενες στην 20ετή διακυβέρνηση του Erdoğan - καθώς η χώρα παλεύει με χρόνια οικονομικής κακοδιαχείρισης και τις επιπτώσεις ενός καταστροφικού σεισμού.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Kemal Kılıçdaroğlu έχει αποκτήσει προβάδισμα, αλλά ο Erdoğan είναι ένας σκληροτράχηλος αντίπαλος, με όλη τη δύναμη του κράτους και των θεσμών στην πλάτη του.
Ποια είναι τα βασικά θέματα εξωτερικής πολιτικής που καθορίζονται σε αυτές τις εκλογές
ΕΕ και ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας
Η αντιπολίτευση της Τουρκίας είναι πεπεισμένη ότι μπορεί να ξεπαγώσει τις ενταξιακές συνομιλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης - που βρίσκονται σε αδιέξοδο από το 2018 λόγω της δημοκρατικής οπισθοδρόμησης της χώρας - εισάγοντας φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις όσον αφορά το κράτος δικαίου, τις ελευθερίες των μέσων ενημέρωσης και την αποπολιτικοποίηση του δικαστικού συστήματος.
Το στρατόπεδο της αντιπολίτευσης υπόσχεται επίσης να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που ζητούν την απελευθέρωση δύο από τους πιο γνωστούς φυλακισμένους αντιπάλους του Erdoğan: του συν-ηγέτη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, Selahattin Demirtaş και του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Osman Kavala.
"Αυτό απλά θα δώσει το μήνυμα σε όλους τους συμμάχους μας και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ότι η Τουρκία έχει επιστρέψει στο δρόμο της δημοκρατίας", δήλωσε ο Çeviköz.
Ακόμη και υπό νέα κυβέρνηση, ωστόσο, το έργο της επανέναρξης των συνομιλιών για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι δύσκολο.
Το αντιδυτικό αίσθημα στην Τουρκία είναι πολύ ισχυρό σε όλο το πολιτικό φάσμα, υποστήριξε ο Wolfango Piccoli, συνιδρυτής της εταιρείας ανάλυσης κινδύνων Teneo.
"Η εξωτερική πολιτική θα εξαρτηθεί από τη συνοχή του συνασπισμού", δήλωσε.
"Πρόκειται για έναν συνασπισμό κομμάτων που δεν έχουν τίποτα κοινό εκτός από την επιθυμία να απαλλαγούν από τον Erdoğan.
Έχουν πολύ διαφορετική ατζέντα και αυτό θα έχει αντίκτυπο στην εξωτερική πολιτική".
"Η σχέση είναι σε μεγάλο βαθμό αναιμική, και ήταν για αρκετό καιρό, οπότε, θα τη διατηρήσουν σε μηχανική υποστήριξη", είπε, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει τόσα πολλά εσωτερικά προβλήματα που η πρωταρχική της εστίαση θα είναι η εσωτερική.
Η Ευρώπη φαίνεται επίσης απροετοίμαστη να χειριστεί μια νέα Τουρκία, με μια ομάδα χωρών -με προεξάρχουσες τη Γαλλία και την Αυστρία- να είναι ιδιαίτερα αντίθετες στην ιδέα της αναθέρμανσης των δεσμών.
"Έχουν συνηθίσει στην ιδέα μιας αδέσμευτης Τουρκίας, η οποία έχει απομακρυνθεί από τους κανόνες και τις αξίες της ΕΕ και κάνει τη δική της πορεία", δήλωσε ο Aslı Aydıntaşbaş επισκέπτης συνεργάτης στο Brookings.
"Αν η αντιπολίτευση σχηματίσει κυβέρνηση, θα επιδιώξει μια ευρωπαϊκή ταυτότητα και δεν γνωρίζουμε την απάντηση της Ευρώπης σε αυτό- αν θα μπορούσε να είναι η ένταξη ή ένα νέο πλαίσιο ασφαλείας που θα περιλαμβάνει την Τουρκία".
"Προφανώς η διάβρωση της εμπιστοσύνης ήταν αμοιβαία", δήλωσε ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης Sinan Ülgen, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Carnegie Europe, υποστηρίζοντας ότι παρά την επιφυλακτικότητα για την τουρκική ένταξη, υπάρχουν άλλοι τομείς στους οποίους θα μπορούσε να οικοδομηθεί ένα συμπληρωματικό και αμοιβαία ωφέλιμο πλαίσιο, όπως η τελωνειακή ένωση, η απελευθέρωση της βίζας, η συνεργασία για το κλίμα, την ασφάλεια και την άμυνα και η συμφωνία για τη μετανάστευση.
Η αντιπολίτευση θα επιδιώξει πράγματι να επανεξετάσει τη συμφωνία του 2016 με την ΕΕ για τη μετανάστευση, δήλωσε ο Çeviköz.
"Η μεταναστευτική μας πολιτική πρέπει να είναι συντονισμένη με την ΕΕ", είπε.
"Πολλές χώρες στην Ευρώπη βλέπουν την Τουρκία ως ένα είδος δεξαμενής, όπου μπορούν να περιοριστούν οι μετανάστες που έρχονται από τα ανατολικά και αυτό είναι κάτι που η Τουρκία, φυσικά, δεν μπορεί να δεχτεί", είπε.
"Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα πρέπει να ανοίξει τα σύνορά της και να κάνει τους μετανάστες να ρέουν στην Ευρώπη.
Αλλά πρέπει να συντονιστούμε και να αναπτύξουμε μια κοινή μεταναστευτική πολιτική", πρόσθεσε.
Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ
Αφού αρχικά επέβαλε βέτο, η Τουρκία έδωσε τελικά το πράσινο φως για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ στις 30 Μαρτίου.
Αλλά η αντιπολίτευση δεσμεύεται επίσης να προχωρήσει περαιτέρω και να τερματίσει το τουρκικό βέτο στη Σουηδία, λέγοντας ότι αυτό θα είναι δυνατό μέχρι την ετήσια συγκέντρωση της συμμαχίας στις 11 Ιουλίου.
"Εάν μεταφέρετε τα διμερή σας προβλήματα σε έναν πολυμερή οργανισμό, όπως το ΝΑΤΟ, τότε δημιουργείτε ένα είδος πόλωσης όλων των άλλων μελών του ΝΑΤΟ απέναντι στη χώρα σας", δήλωσε ο Çeviköz.
Ένας επανεκλεγμένος Erdoğan θα μπορούσε επίσης να αισθανθεί αρκετά ενδυναμωμένος ώστε να αφήσει τη Σουηδία να μπει, υποστηρίζουν πολλοί γνώστες.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έπαιξαν, άλλωστε, σημαντικό ρόλο στη βοήθεια για τον σεισμό.
Ο Τούρκος προεδρικός εκπρόσωπος İbrahim Kalın λέει ότι η πόρτα δεν είναι κλειστή για τη Σουηδία, αλλά επιμένει ότι η Στοκχόλμη είναι υπεύθυνη να καθορίσει πώς θα προχωρήσουν τα πράγματα.
Η στρατιωτική σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ χάλασε απότομα το 2019, όταν η Άγκυρα αγόρασε το ρωσικής κατασκευής πυραυλικό σύστημα S-400, μια κίνηση που σύμφωνα με τις ΗΠΑ θα έθετε σε κίνδυνο τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ που πετούν πάνω από την Τουρκία.
Σε απάντηση, οι ΗΠΑ έδιωξαν την Άγκυρα από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 και επέβαλαν κυρώσεις στην τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Μια συνάντηση στα τέλη Μαρτίου μεταξύ του Kılıçdaroğlu και του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Άγκυρα Jeff Flake εξόργισε τον Erdoğan, ο οποίος τη θεώρησε παρέμβαση στις εκλογές και δεσμεύτηκε να "κλείσει την πόρτα" στον Αμερικανό απεσταλμένο.
"Πρέπει να δώσουμε ένα μάθημα στις Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτές τις εκλογές", δήλωσε ο εξαγριωμένος πρόεδρος στους ψηφοφόρους.
Στην πολιτική της πλατφόρμα, η αντιπολίτευση κάνει σαφή αναφορά στην επιθυμία της να επιστρέψει στο πρόγραμμα F-35.
Η Ρωσία και ο πόλεμος στην Ουκρανία
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Τουρκία παρουσιάστηκε ως μεσάζων.
Συνεχίζει να προμηθεύει όπλα - με σημαντικότερα τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar - στην Ουκρανία, ενώ αρνείται να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία.
Μεσολάβησε επίσης για μια συμφωνία του ΟΗΕ που επιτρέπει στις ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών να περνούν από την αποκλεισμένη Μαύρη Θάλασσα.
Επισημαίνοντας τη στρατηγική του δράση σε ψηλά σχοινιά σχετικά με τη Ρωσία, αφού έδωσε το πράσινο φως για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και υπαινίχθηκε ότι θα μπορούσε να ακολουθήσει και η Σουηδία, ο Erdoğan προτείνει τώρα ότι η Τουρκία θα μπορούσε να είναι το πρώτο μέλος του ΝΑΤΟ που θα φιλοξενήσει τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin.
"Ίσως υπάρχει μια πιθανότητα" ο Putin να ταξιδέψει στην Τουρκία στις 27 Απριλίου για τα εγκαίνια του πρώτου αντιδραστήρα πυρηνικής ενέργειας της χώρας που κατασκευάστηκε από τη ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom, είπε.
Ο Çeviköz δήλωσε ότι υπό την ηγεσία του Kılıçdaroğlu, η Τουρκία θα ήταν πρόθυμη να συνεχίσει να ενεργεί ως διαμεσολαβητής και να παρατείνει τη συμφωνία για τα σιτηρά, αλλά θα έδινε μεγαλύτερη έμφαση στο καθεστώς της Άγκυρας ως μέλους του ΝΑΤΟ.
"Θα τονίσουμε απλώς το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και στις συζητήσεις μας με τη Ρωσία, σίγουρα θα επιδιώξουμε μια σχέση μεταξύ ίσων, αλλά θα υπενθυμίσουμε επίσης στη Ρωσία ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ", δήλωσε.
Η σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό καθοδηγούμενη από τη σχέση μεταξύ Putin και Erdoğan και αυτό πρέπει να αλλάξει, υποστήριξε ο Ülgen.
"Κανένας άλλος Τούρκος ηγέτης δεν θα είχε τον ίδιο τύπο σχέσης με τον Putin, θα ήταν πιο απόμακρη", είπε.
"Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα ευθυγραμμιζόταν με τις κυρώσεις, δεν θα το έκανε.
Αλλά παρ' όλα αυτά, η σχέση θα ήταν πιο διαφανής".
Συρία και μετανάστευση
Ο ρόλος της Τουρκίας στη Συρία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα των Σύρων που ζουν στην Τουρκία, λέει η αντιπολίτευση.
Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια Σύρους και πολλοί Τούρκοι, που παλεύουν με μια μεγάλη κρίση κόστους ζωής, γίνονται όλο και πιο εχθρικοί.
Ο Kılıçdaroğlu έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει ευκαιρίες και τις προϋποθέσεις για την εθελοντική επιστροφή των Σύρων.
"Η προσέγγισή μας θα ήταν να αποκαταστήσουμε τη συριακή οικονομία και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για εθελοντικές επιστροφές", δήλωσε ο Çeviköz, προσθέτοντας ότι αυτό θα απαιτούσε διεθνή καταμερισμό του βάρους, αλλά και την καθιέρωση διαλόγου με τη Δαμασκό.
Ο Erdoğan προσπαθεί επίσης να δημιουργήσει μια προσέγγιση με τη Συρία, αλλά ο Σύρος πρόεδρος Bashar al-Assad λέει ότι θα συναντήσει τον Τούρκο πρόεδρο μόνο όταν η Άγκυρα είναι έτοιμη να αποσύρει πλήρως τον στρατό της από τη βόρεια Συρία.
"Μια νέα τουρκική κυβέρνηση θα είναι πιο πρόθυμη να σφίξει ουσιαστικά τα χέρια με τον Assad ", δήλωσε ο Ülgen.
"Αλλά αυτό θα παραμείνει ένα ακανθώδες ζήτημα, διότι θα υπάρχουν όροι που θα συνδέονται από την πλευρά της Συρίας με αυτή την εξομάλυνση".
Ωστόσο, ο Piccoli από την Teneo δήλωσε ότι η εθελοντική επιστροφή των Σύρων είναι "ευσεβής πόθος".
"Πρόκειται για Σύρους που ζουν στην Τουρκία για περισσότερα από 10 χρόνια, τα παιδιά τους πηγαίνουν σχολείο στην Τουρκία από την πρώτη μέρα.
Έτσι, οι υποσχέσεις για την εθελοντική επιστροφή τους, είναι πολύ αμφίβολο σε ποιο βαθμό μπορούν να υλοποιηθούν".
Η Ελλάδα και η Ανατολική Μεσόγειος
Η Τουρκία έχει εντείνει την επιθετική ρητορική της κατά της Ελλάδας τους τελευταίους μήνες, με τον Erdoğan να προειδοποιεί ακόμη και ότι ένας πύραυλος θα μπορούσε να πλήξει την Αθήνα.
Όμως, η άμεση αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνικής κοινότητας στους πρόσφατους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία και η επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια δημιούργησαν ένα νέο σκηνικό στις διμερείς σχέσεις.
Ο Νίκος Δένδιας, μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του Mevlüt Çavuşoğlu, ανακοίνωσαν ότι η Τουρκία θα ψηφίσει υπέρ της Ελλάδας στην εκστρατεία της για μια μη μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για το 2025-26 και ότι η Ελλάδα θα υποστηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη Γενική Γραμματεία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.
Σε μια άλλη ένδειξη των σχέσεων, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Νότης Μηταράκης επισκέφθηκαν την Τουρκία αυτόν τον μήνα, με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Hulusi Akar να δηλώνει ότι ελπίζει πως η Μεσόγειος και το Αιγαίο θα αποτελέσουν μια "θάλασσα φιλίας" μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Akar δήλωσε ότι αναμένει μορατόριουμ με την Ελλάδα σε στρατιωτικές και αεροπορικές ασκήσεις στο Αιγαίο μεταξύ 15 Ιουνίου και 15 Σεπτεμβρίου.
"Και οι δύο χώρες πρόκειται να έχουν εκλογές και πιθανώς θα έχουν τις εκλογές την ίδια ημέρα.
Έτσι, αυτό θα ανοίξει έναν νέο ορίζοντα μπροστά και στις δύο χώρες", δήλωσε ο Çeviköz.
"Η προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας στα διμερή τους προβλήματα [στο Αιγαίο], θα διευκολύνει τον συντονισμό για την αντιμετώπιση των άλλων προβλημάτων στην ανατολική Μεσόγειο, που είναι ένα πιο πολυμερές σχήμα", είπε.
Οι διαφωνίες σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα και την ενεργειακή εξερεύνηση, για παράδειγμα, είναι κοινές.
Όσον αφορά την Κύπρο, ο Çeviköz δήλωσε ότι είναι σημαντικό για την Αθήνα και την Άγκυρα να μην παρεμβαίνουν στην εσωτερική πολιτική της Κύπρου και ότι "θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στους δύο λαούς του νησιού να εξετάσουν τα προβλήματά τους διμερώς".
Ωστόσο, αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα, η Κύπρος και ο Ανατολικός Μεσόγειος είναι θεμελιώδεις για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και δεν θα αλλάξουν πολλά με μια άλλη κυβέρνηση.
Η διαφορά θα είναι περισσότερο μια διαφορά ύφους.
"Η προσέγγιση για τη διαχείριση αυτών των διαφορών θα αλλάξει πολύ.
Έτσι, δεν θα ακούσουμε επιθετική ρητορική όπως: 'Θα έρθουμε μια νύχτα'", δήλωσε ο Ülgen.
"Θα επιστρέψουμε σε ένα πιο ώριμο, πιο διπλωματικό στυλ διαχείρισης των διαφορών ".
"Το πλαίσιο του ΝΑΤΟ θα είναι σημαντικό και οι ΗΠΑ θα πρέπει να κάνουν περισσότερα όσον αφορά την αποκατάσταση της αίσθησης ισορροπίας στο Αιγαίο", δήλωσε ο Aydıntaşbaş.
Αλλά, υποστήριξε, "δεν μπορείτε απλώς να εξομαλύνετε τις σχέσεις σας με την Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, αν δεν είστε πρόθυμοι να κάνετε αυτό το βήμα με την Ελλάδα".
www.bankingnews.gr
Συμπίπτουν με τα 100 χρόνια από την ίδρυση της κοσμικής δημοκρατίας του Mustafa Kemal Atatürk και, αν ο Erdoğan κερδίσει, θα έχει τη δυνατότητα να βάλει ακόμη περισσότερο τη σφραγίδα του στην πορεία ενός γεωστρατηγικού βαρίδιου 85 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ο φόβος στη Δύση είναι ότι θα το δει αυτό ως τη δική του στιγμή για να ωθήσει προς ένα όλο και πιο θρησκευτικά συντηρητικό μοντέλο, που θα χαρακτηρίζεται από περιφερειακό συγκρουσιακό χαρακτήρα, με μεγαλύτερες πολιτικές εξουσίες επικεντρωμένες γύρω από τον ίδιο, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.
Σύμφωνα με την ανάλυση, το ποιος θα εκλεγεί στην Τουρκία θα καθορίσει:
- τον ρόλο της Τουρκίας στη συμμαχία του ΝΑΤΟ
- τη σχέση της με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Ρωσία
- τη μεταναστευτική πολιτική
- τον ρόλο της Άγκυρας στον πόλεμο στην Ουκρανία και
- τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αλλά και οι εκλογές της 14ης Μαΐου αναμένεται να είναι οι πιο έντονα αμφισβητούμενες στην 20ετή διακυβέρνηση του Erdoğan - καθώς η χώρα παλεύει με χρόνια οικονομικής κακοδιαχείρισης και τις επιπτώσεις ενός καταστροφικού σεισμού.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Kemal Kılıçdaroğlu έχει αποκτήσει προβάδισμα, αλλά ο Erdoğan είναι ένας σκληροτράχηλος αντίπαλος, με όλη τη δύναμη του κράτους και των θεσμών στην πλάτη του.
Ποια είναι τα βασικά θέματα εξωτερικής πολιτικής που καθορίζονται σε αυτές τις εκλογές
ΕΕ και ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας
Η αντιπολίτευση της Τουρκίας είναι πεπεισμένη ότι μπορεί να ξεπαγώσει τις ενταξιακές συνομιλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης - που βρίσκονται σε αδιέξοδο από το 2018 λόγω της δημοκρατικής οπισθοδρόμησης της χώρας - εισάγοντας φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις όσον αφορά το κράτος δικαίου, τις ελευθερίες των μέσων ενημέρωσης και την αποπολιτικοποίηση του δικαστικού συστήματος.
Το στρατόπεδο της αντιπολίτευσης υπόσχεται επίσης να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που ζητούν την απελευθέρωση δύο από τους πιο γνωστούς φυλακισμένους αντιπάλους του Erdoğan: του συν-ηγέτη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, Selahattin Demirtaş και του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Osman Kavala.
"Αυτό απλά θα δώσει το μήνυμα σε όλους τους συμμάχους μας και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ότι η Τουρκία έχει επιστρέψει στο δρόμο της δημοκρατίας", δήλωσε ο Çeviköz.
Ακόμη και υπό νέα κυβέρνηση, ωστόσο, το έργο της επανέναρξης των συνομιλιών για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι δύσκολο.
Το αντιδυτικό αίσθημα στην Τουρκία είναι πολύ ισχυρό σε όλο το πολιτικό φάσμα, υποστήριξε ο Wolfango Piccoli, συνιδρυτής της εταιρείας ανάλυσης κινδύνων Teneo.
"Η εξωτερική πολιτική θα εξαρτηθεί από τη συνοχή του συνασπισμού", δήλωσε.
"Πρόκειται για έναν συνασπισμό κομμάτων που δεν έχουν τίποτα κοινό εκτός από την επιθυμία να απαλλαγούν από τον Erdoğan.
Έχουν πολύ διαφορετική ατζέντα και αυτό θα έχει αντίκτυπο στην εξωτερική πολιτική".
"Η σχέση είναι σε μεγάλο βαθμό αναιμική, και ήταν για αρκετό καιρό, οπότε, θα τη διατηρήσουν σε μηχανική υποστήριξη", είπε, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει τόσα πολλά εσωτερικά προβλήματα που η πρωταρχική της εστίαση θα είναι η εσωτερική.
Η Ευρώπη φαίνεται επίσης απροετοίμαστη να χειριστεί μια νέα Τουρκία, με μια ομάδα χωρών -με προεξάρχουσες τη Γαλλία και την Αυστρία- να είναι ιδιαίτερα αντίθετες στην ιδέα της αναθέρμανσης των δεσμών.
"Έχουν συνηθίσει στην ιδέα μιας αδέσμευτης Τουρκίας, η οποία έχει απομακρυνθεί από τους κανόνες και τις αξίες της ΕΕ και κάνει τη δική της πορεία", δήλωσε ο Aslı Aydıntaşbaş επισκέπτης συνεργάτης στο Brookings.
"Αν η αντιπολίτευση σχηματίσει κυβέρνηση, θα επιδιώξει μια ευρωπαϊκή ταυτότητα και δεν γνωρίζουμε την απάντηση της Ευρώπης σε αυτό- αν θα μπορούσε να είναι η ένταξη ή ένα νέο πλαίσιο ασφαλείας που θα περιλαμβάνει την Τουρκία".
"Προφανώς η διάβρωση της εμπιστοσύνης ήταν αμοιβαία", δήλωσε ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης Sinan Ülgen, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Carnegie Europe, υποστηρίζοντας ότι παρά την επιφυλακτικότητα για την τουρκική ένταξη, υπάρχουν άλλοι τομείς στους οποίους θα μπορούσε να οικοδομηθεί ένα συμπληρωματικό και αμοιβαία ωφέλιμο πλαίσιο, όπως η τελωνειακή ένωση, η απελευθέρωση της βίζας, η συνεργασία για το κλίμα, την ασφάλεια και την άμυνα και η συμφωνία για τη μετανάστευση.
Η αντιπολίτευση θα επιδιώξει πράγματι να επανεξετάσει τη συμφωνία του 2016 με την ΕΕ για τη μετανάστευση, δήλωσε ο Çeviköz.
"Η μεταναστευτική μας πολιτική πρέπει να είναι συντονισμένη με την ΕΕ", είπε.
"Πολλές χώρες στην Ευρώπη βλέπουν την Τουρκία ως ένα είδος δεξαμενής, όπου μπορούν να περιοριστούν οι μετανάστες που έρχονται από τα ανατολικά και αυτό είναι κάτι που η Τουρκία, φυσικά, δεν μπορεί να δεχτεί", είπε.
"Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα πρέπει να ανοίξει τα σύνορά της και να κάνει τους μετανάστες να ρέουν στην Ευρώπη.
Αλλά πρέπει να συντονιστούμε και να αναπτύξουμε μια κοινή μεταναστευτική πολιτική", πρόσθεσε.
Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ
Αφού αρχικά επέβαλε βέτο, η Τουρκία έδωσε τελικά το πράσινο φως για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ στις 30 Μαρτίου.
Αλλά η αντιπολίτευση δεσμεύεται επίσης να προχωρήσει περαιτέρω και να τερματίσει το τουρκικό βέτο στη Σουηδία, λέγοντας ότι αυτό θα είναι δυνατό μέχρι την ετήσια συγκέντρωση της συμμαχίας στις 11 Ιουλίου.
"Εάν μεταφέρετε τα διμερή σας προβλήματα σε έναν πολυμερή οργανισμό, όπως το ΝΑΤΟ, τότε δημιουργείτε ένα είδος πόλωσης όλων των άλλων μελών του ΝΑΤΟ απέναντι στη χώρα σας", δήλωσε ο Çeviköz.
Ένας επανεκλεγμένος Erdoğan θα μπορούσε επίσης να αισθανθεί αρκετά ενδυναμωμένος ώστε να αφήσει τη Σουηδία να μπει, υποστηρίζουν πολλοί γνώστες.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έπαιξαν, άλλωστε, σημαντικό ρόλο στη βοήθεια για τον σεισμό.
Ο Τούρκος προεδρικός εκπρόσωπος İbrahim Kalın λέει ότι η πόρτα δεν είναι κλειστή για τη Σουηδία, αλλά επιμένει ότι η Στοκχόλμη είναι υπεύθυνη να καθορίσει πώς θα προχωρήσουν τα πράγματα.
Η στρατιωτική σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ χάλασε απότομα το 2019, όταν η Άγκυρα αγόρασε το ρωσικής κατασκευής πυραυλικό σύστημα S-400, μια κίνηση που σύμφωνα με τις ΗΠΑ θα έθετε σε κίνδυνο τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ που πετούν πάνω από την Τουρκία.
Σε απάντηση, οι ΗΠΑ έδιωξαν την Άγκυρα από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 και επέβαλαν κυρώσεις στην τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Μια συνάντηση στα τέλη Μαρτίου μεταξύ του Kılıçdaroğlu και του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Άγκυρα Jeff Flake εξόργισε τον Erdoğan, ο οποίος τη θεώρησε παρέμβαση στις εκλογές και δεσμεύτηκε να "κλείσει την πόρτα" στον Αμερικανό απεσταλμένο.
"Πρέπει να δώσουμε ένα μάθημα στις Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτές τις εκλογές", δήλωσε ο εξαγριωμένος πρόεδρος στους ψηφοφόρους.
Στην πολιτική της πλατφόρμα, η αντιπολίτευση κάνει σαφή αναφορά στην επιθυμία της να επιστρέψει στο πρόγραμμα F-35.
Η Ρωσία και ο πόλεμος στην Ουκρανία
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Τουρκία παρουσιάστηκε ως μεσάζων.
Συνεχίζει να προμηθεύει όπλα - με σημαντικότερα τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar - στην Ουκρανία, ενώ αρνείται να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία.
Μεσολάβησε επίσης για μια συμφωνία του ΟΗΕ που επιτρέπει στις ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών να περνούν από την αποκλεισμένη Μαύρη Θάλασσα.
Επισημαίνοντας τη στρατηγική του δράση σε ψηλά σχοινιά σχετικά με τη Ρωσία, αφού έδωσε το πράσινο φως για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και υπαινίχθηκε ότι θα μπορούσε να ακολουθήσει και η Σουηδία, ο Erdoğan προτείνει τώρα ότι η Τουρκία θα μπορούσε να είναι το πρώτο μέλος του ΝΑΤΟ που θα φιλοξενήσει τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin.
"Ίσως υπάρχει μια πιθανότητα" ο Putin να ταξιδέψει στην Τουρκία στις 27 Απριλίου για τα εγκαίνια του πρώτου αντιδραστήρα πυρηνικής ενέργειας της χώρας που κατασκευάστηκε από τη ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom, είπε.
Ο Çeviköz δήλωσε ότι υπό την ηγεσία του Kılıçdaroğlu, η Τουρκία θα ήταν πρόθυμη να συνεχίσει να ενεργεί ως διαμεσολαβητής και να παρατείνει τη συμφωνία για τα σιτηρά, αλλά θα έδινε μεγαλύτερη έμφαση στο καθεστώς της Άγκυρας ως μέλους του ΝΑΤΟ.
"Θα τονίσουμε απλώς το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και στις συζητήσεις μας με τη Ρωσία, σίγουρα θα επιδιώξουμε μια σχέση μεταξύ ίσων, αλλά θα υπενθυμίσουμε επίσης στη Ρωσία ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ", δήλωσε.
Η σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό καθοδηγούμενη από τη σχέση μεταξύ Putin και Erdoğan και αυτό πρέπει να αλλάξει, υποστήριξε ο Ülgen.
"Κανένας άλλος Τούρκος ηγέτης δεν θα είχε τον ίδιο τύπο σχέσης με τον Putin, θα ήταν πιο απόμακρη", είπε.
"Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα ευθυγραμμιζόταν με τις κυρώσεις, δεν θα το έκανε.
Αλλά παρ' όλα αυτά, η σχέση θα ήταν πιο διαφανής".
Συρία και μετανάστευση
Ο ρόλος της Τουρκίας στη Συρία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα των Σύρων που ζουν στην Τουρκία, λέει η αντιπολίτευση.
Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια Σύρους και πολλοί Τούρκοι, που παλεύουν με μια μεγάλη κρίση κόστους ζωής, γίνονται όλο και πιο εχθρικοί.
Ο Kılıçdaroğlu έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει ευκαιρίες και τις προϋποθέσεις για την εθελοντική επιστροφή των Σύρων.
"Η προσέγγισή μας θα ήταν να αποκαταστήσουμε τη συριακή οικονομία και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για εθελοντικές επιστροφές", δήλωσε ο Çeviköz, προσθέτοντας ότι αυτό θα απαιτούσε διεθνή καταμερισμό του βάρους, αλλά και την καθιέρωση διαλόγου με τη Δαμασκό.
Ο Erdoğan προσπαθεί επίσης να δημιουργήσει μια προσέγγιση με τη Συρία, αλλά ο Σύρος πρόεδρος Bashar al-Assad λέει ότι θα συναντήσει τον Τούρκο πρόεδρο μόνο όταν η Άγκυρα είναι έτοιμη να αποσύρει πλήρως τον στρατό της από τη βόρεια Συρία.
"Μια νέα τουρκική κυβέρνηση θα είναι πιο πρόθυμη να σφίξει ουσιαστικά τα χέρια με τον Assad ", δήλωσε ο Ülgen.
"Αλλά αυτό θα παραμείνει ένα ακανθώδες ζήτημα, διότι θα υπάρχουν όροι που θα συνδέονται από την πλευρά της Συρίας με αυτή την εξομάλυνση".
Ωστόσο, ο Piccoli από την Teneo δήλωσε ότι η εθελοντική επιστροφή των Σύρων είναι "ευσεβής πόθος".
"Πρόκειται για Σύρους που ζουν στην Τουρκία για περισσότερα από 10 χρόνια, τα παιδιά τους πηγαίνουν σχολείο στην Τουρκία από την πρώτη μέρα.
Έτσι, οι υποσχέσεις για την εθελοντική επιστροφή τους, είναι πολύ αμφίβολο σε ποιο βαθμό μπορούν να υλοποιηθούν".
Η Ελλάδα και η Ανατολική Μεσόγειος
Η Τουρκία έχει εντείνει την επιθετική ρητορική της κατά της Ελλάδας τους τελευταίους μήνες, με τον Erdoğan να προειδοποιεί ακόμη και ότι ένας πύραυλος θα μπορούσε να πλήξει την Αθήνα.
Όμως, η άμεση αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνικής κοινότητας στους πρόσφατους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία και η επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια δημιούργησαν ένα νέο σκηνικό στις διμερείς σχέσεις.
Ο Νίκος Δένδιας, μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του Mevlüt Çavuşoğlu, ανακοίνωσαν ότι η Τουρκία θα ψηφίσει υπέρ της Ελλάδας στην εκστρατεία της για μια μη μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για το 2025-26 και ότι η Ελλάδα θα υποστηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη Γενική Γραμματεία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.
Σε μια άλλη ένδειξη των σχέσεων, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Νότης Μηταράκης επισκέφθηκαν την Τουρκία αυτόν τον μήνα, με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Hulusi Akar να δηλώνει ότι ελπίζει πως η Μεσόγειος και το Αιγαίο θα αποτελέσουν μια "θάλασσα φιλίας" μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Akar δήλωσε ότι αναμένει μορατόριουμ με την Ελλάδα σε στρατιωτικές και αεροπορικές ασκήσεις στο Αιγαίο μεταξύ 15 Ιουνίου και 15 Σεπτεμβρίου.
"Και οι δύο χώρες πρόκειται να έχουν εκλογές και πιθανώς θα έχουν τις εκλογές την ίδια ημέρα.
Έτσι, αυτό θα ανοίξει έναν νέο ορίζοντα μπροστά και στις δύο χώρες", δήλωσε ο Çeviköz.
"Η προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας στα διμερή τους προβλήματα [στο Αιγαίο], θα διευκολύνει τον συντονισμό για την αντιμετώπιση των άλλων προβλημάτων στην ανατολική Μεσόγειο, που είναι ένα πιο πολυμερές σχήμα", είπε.
Οι διαφωνίες σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα και την ενεργειακή εξερεύνηση, για παράδειγμα, είναι κοινές.
Όσον αφορά την Κύπρο, ο Çeviköz δήλωσε ότι είναι σημαντικό για την Αθήνα και την Άγκυρα να μην παρεμβαίνουν στην εσωτερική πολιτική της Κύπρου και ότι "θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στους δύο λαούς του νησιού να εξετάσουν τα προβλήματά τους διμερώς".
Ωστόσο, αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα, η Κύπρος και ο Ανατολικός Μεσόγειος είναι θεμελιώδεις για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και δεν θα αλλάξουν πολλά με μια άλλη κυβέρνηση.
Η διαφορά θα είναι περισσότερο μια διαφορά ύφους.
"Η προσέγγιση για τη διαχείριση αυτών των διαφορών θα αλλάξει πολύ.
Έτσι, δεν θα ακούσουμε επιθετική ρητορική όπως: 'Θα έρθουμε μια νύχτα'", δήλωσε ο Ülgen.
"Θα επιστρέψουμε σε ένα πιο ώριμο, πιο διπλωματικό στυλ διαχείρισης των διαφορών ".
"Το πλαίσιο του ΝΑΤΟ θα είναι σημαντικό και οι ΗΠΑ θα πρέπει να κάνουν περισσότερα όσον αφορά την αποκατάσταση της αίσθησης ισορροπίας στο Αιγαίο", δήλωσε ο Aydıntaşbaş.
Αλλά, υποστήριξε, "δεν μπορείτε απλώς να εξομαλύνετε τις σχέσεις σας με την Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, αν δεν είστε πρόθυμοι να κάνετε αυτό το βήμα με την Ελλάδα".
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών