Η επιτυχία των νέων δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ στηρίζεται στην απάντηση των μεγαλύτερων και των πιο υπερχρεωμένων…
Στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, που θα λειτουργήσουν ως ένας ακόμη μοχλός πίεσης για τα κράτη με υπέρογκο χρέος όπως η Ελλάδα, αναφέρεται με έκθεσή της η Moody’s, που υποστηρίζει ότι η χώρα μας εξακολουθεί να παρουσιάζει δυσμενή δημοσιονομική εικόνα, ωστόσο η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα θα αποτελέσουν εχέγγυο στήριξης του νέου Συμφώνου Σταθερότητας.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο αμερικανικός οίκος, στις 13 Ιουλίου, οι υπουργοί Οικονομικών της ζώνης του ευρώ υπέγραψαν κοινή δήλωση με την οποία δεσμεύονται η δημοσιονομική πολιτική να γίνει πιο περιοριστική, προκειμένου να μειωθεί ο πληθωρισμός και να βελτιωθούν τα δημόσια οικονομικά.
Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ΕΕ παραμένουν διχασμένα ως προς τις προτεινόμενες αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο.
Εάν τα κράτη μέλη δεν συμφωνήσουν, οι υφιστάμενοι κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ αρχής γενομένης από το 2024 μετά την αναστολή τους από την έναρξη της πανδημίας.
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχεύουν στο να εξισορροπήσουν την ανάγκη για κοινές πολιτικές έναντι του ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ριζικά διαφορετικούς δημοσιονομικούς κινδύνους.
Οι τρέχοντες κανονισμοί του Μάαστριχτ για τα ελλείμματα γενικής κυβέρνησης, που δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 3% του ΑΕΠ, και το χρέος, που οφείλει να παραμένει κάτω από το 60% του ΑΕΠ, δεν αλλάζουν, αλλά έχουν γίνει οι εξής προτάσεις:
α. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαπραγματευτούν το καθένα ξεχωριστά την πορεία τους έναντι των προαναφερθέντων όρων - διαπραγμάτευση την οποία θα πρέπει στη συνέχεια να εγκρίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Τα περισσότερα σχέδια θα καλύπτουν ορίζοντα τετραετίας, αλλά θα μπορούσε να υπάρχει χρονική επέκταση σε επτά εφόσον οι χώρες προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύουν την ανάπτυξη σε συνδυασμό με αύξηση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις.
Δεν θα δοθεί παράταση πέραν αυτής της ημερομηνίας.
β. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα κατηγοριοποιήσει τις χώρες με «σημαντικές προκλήσεις για το χρέος», χρησιμοποιώντας την έκθεση Debt Sustainability Monitor της Κομισιόν ως βασικό αξιολογικό στοιχείο για την εκκίνηση μιας διαδικασίας περί υπερβολικών ελλειμμάτων (EDP - Excessive Deficit Procedure).
γ. Τα ελλείμματα θα πρέπει να μειώνονται κατά τουλάχιστον 0,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ετησίως όταν υπερβαίνουν το όριο του 3%.
Όταν μια χώρα υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ, το χρέος προς ΑΕΠ θα πρέπει να είναι μικρότερο στο τέλος του τετραετούς σχεδίου από ό,τι ήταν στην αρχή.
δ. Θα εισαχθεί ένας βασικός επιχειρησιακός στόχος που θα καλύπτει την αύξηση των καθαρών εθνικών δαπανών (εξαιρουμένων των κυκλικών δαπανών, όπως επιδόματα ανεργίας και πληρωμές τόκων) βάσει της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας.
Σύμφωνα με την πρόταση της ΕΕ, η διαδικασία EDP θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί με διάφορους τρόπους:
Εφόσον παραβιάζεται ο κανονισμός περί ελλείμματος 3% του ΑΕΠ.
Μια παραβίαση από μόνη της μπορεί να μην ενεργοποιήσει το EDP.
Ωστόσο, όταν το έλλειμμα ενός κράτους μέλους είναι πάνω από την τιμή αναφοράς του 3%, η Επιτροπή θα προτείνει περίοδο προσαρμογής 4-7 ετών.
Το EDP θα ενεργοποιηθεί αυτόματα εάν το χρέος μιας χώρας υπερβεί το 60% του ΑΕΠ και παρεκκλίνει από τις συμφωνημένες πολυετείς διαδρομές δαπανών.
«Επειδή αυτά τα μονοπάτια δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί, δεν μπορούμε να πούμε εκ των προτέρων σε ποιες χώρες είναι πολύ πιθανό να ενεργοποιηθεί το EDP στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού» αναφέρει η Moody’s.
Οι χώρες που θεωρείται ότι έχουν «σημαντικές προκλήσεις για το χρέος» είναι πολύ πιθανό να έχουν ενεργοποιήσει το EDP.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το έλλειμμα που περιγράφονται στα προγράμματα σταθερότητας των κρατών μελών, 11 χώρες της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να έλθουν αντιμέτωπες με μια διαδικασία για υπερβολικά ελλείμματα για παραβιάσεις της τιμής αναφοράς του ελλείμματος 3%.
Ωστόσο, η Αυστρία θα μπορούσε να αποδειχθεί μια περιθωριακή περίπτωση.
Εάν ισχύουν οι τρέχουσες προβλέψεις, έξι κράτη μέλη θα εξακολουθούν να βρίσκονται σε EDP σε αυτή τη βάση έως το 2024: Βέλγιο (σταθερό Aa3), Εσθονία (σταθερό A1), Γαλλία (σταθερό Aa2), Ιταλία (αρνητικό Baa3), Μάλτα (σταθερό A2) και Σλοβακία (Α2 αρνητικό) (βλ. Πίνακας 1).
Το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ιταλία κινδυνεύουν περισσότερο από κυρώσεις.
Το Debt Sustainability Monitor της Επιτροπής για το 2022 επισημαίνει ότι και οι τρεις χώρες αντιμετωπίζουν κινδύνους βιωσιμότητας του χρέους τους μεσοπρόθεσμα, κάτι που θα αποτελέσει βασικό στοιχείο για ένα EDP.
Τα δε δημοσιονομικά ελλείμματά τους προβλέπεται επίσης να παραμείνουν πάνω από το 3% του ΑΕΠ τουλάχιστον έως το 2024.
Τα ελλείμματα της Γαλλίας δεν πέφτουν κάτω από το 3% για ολόκληρη την περίοδο προβολής.
Σε αυτό το πλαίσιο, λέει η Moody’s, η επίτευξη συμφωνίας για το νέο «Σύμφωνο Σταθερότητας» είναι πολύ δύσκολή, καθώς μάλιστα το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχουν την ευκαιρία να τροποποιήσουν, να συμφωνήσουν και στη συνέχεια να ψηφίσουν τους νέους κανονισμούς.
Ωστόσο, επειδή η Επιτροπή θα προσπαθήσει να προτείνει νέους κανόνες που μπορούν να ενσωματωθούν στη Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (TSCG), αυτές οι αλλαγές δεν θα υπόκεινται σε επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια.
Τούτου λεχθέντος, το χρονοδιάγραμμα για την έγκριση των αλλαγών είναι σφιχτό: πριν από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Ιουνίου 2024.
Σε γενικές γραμμές, το υπάρχον σύνολο κανόνων λειτούργησε καλά ως άγκυρα πολιτικής για τους σχετικά νέους εταίρους στη ζώνη του ευρώ.
Οι χώρες που έχουν καλό ιστορικό δημοσιονομικής σύνεσης, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Αυστρία, θα πρέπει επίσης να συμμορφωθούν - αν και μπορεί να χρειαστούν μερικά κράτη μέλη ένα ή δύο χρόνια για να μειώσουν τα ελλείμματά τους κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ.
Από τα 20 μέλη της ζώνης του ευρώ, τα 11 είτε έχουν επίπεδα χρέους χαμηλότερα από την τιμή αναφοράς 60% του ΑΕΠ ή έχουν επιβαρύνσεις χρέους που είναι μικρότερες από 10 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από αυτήν την τιμή (και όλα έχουν το χρέος τους σε πτωτική πορεία).
Σύμφωνα με τη Moody’s, «αναμένουμε επίσης ότι οι χώρες του προηγούμενου προγράμματος, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ελλάδα θα συμμορφωθούν με τους κανονισμούς της ΕΕ, δεδομένου ότι όλες παρουσιάζουν δημοσιονομικά πλεονάσματα ή παρουσιάζουν μέτρια ελλείμματα.
Η Ελλάδα και η Πορτογαλία εξακολουθούν να παρουσιάζουν υψηλό χρέος, αλλά σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα οδηγούν σε σταθερή πτώση των επιπέδων χρέους.
Σε κάθε περίπτωση, λέει ο οίκος, ο πιο σημαντικός πιστωτικός αντίκτυπος τυχόν νέων κανόνων θα οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουν τις δημοσιονομικές επιλογές τους ορισμένες από τις μεγάλες, συστημικά σημαντικές χώρες της Ευρώπης όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.
Από αυτές τις τέσσερις χώρες, το Βέλγιο έχει το ισχυρότερο ιστορικό μείωσης του χρέους και έκανε αρκετά καλή χρήση των ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών που προηγήθηκαν της πανδημίας.
Το ιστορικό των υπολοίπων είναι λιγότερο εντυπωσιακό, και επομένως η συμμόρφωσή τους με τους νέους κανονισμούς δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη.
Δεδομένου του μεγάλου μεγέθους και της συστημικής τους σημασίας για τη νομισματική ένωση, η αδύναμη συμμόρφωση από τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ισπανία ή/και την Ιταλία θα είχε πιθανώς τον μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στην αξιοπιστία οποιουδήποτε νέου δημοσιονομικού πλαισίου υιοθετήσει η ΕΕ, καταλήγει η Moody’s.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο αμερικανικός οίκος, στις 13 Ιουλίου, οι υπουργοί Οικονομικών της ζώνης του ευρώ υπέγραψαν κοινή δήλωση με την οποία δεσμεύονται η δημοσιονομική πολιτική να γίνει πιο περιοριστική, προκειμένου να μειωθεί ο πληθωρισμός και να βελτιωθούν τα δημόσια οικονομικά.
Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ΕΕ παραμένουν διχασμένα ως προς τις προτεινόμενες αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο.
Εάν τα κράτη μέλη δεν συμφωνήσουν, οι υφιστάμενοι κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ αρχής γενομένης από το 2024 μετά την αναστολή τους από την έναρξη της πανδημίας.
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχεύουν στο να εξισορροπήσουν την ανάγκη για κοινές πολιτικές έναντι του ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ριζικά διαφορετικούς δημοσιονομικούς κινδύνους.
Οι τρέχοντες κανονισμοί του Μάαστριχτ για τα ελλείμματα γενικής κυβέρνησης, που δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 3% του ΑΕΠ, και το χρέος, που οφείλει να παραμένει κάτω από το 60% του ΑΕΠ, δεν αλλάζουν, αλλά έχουν γίνει οι εξής προτάσεις:
α. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαπραγματευτούν το καθένα ξεχωριστά την πορεία τους έναντι των προαναφερθέντων όρων - διαπραγμάτευση την οποία θα πρέπει στη συνέχεια να εγκρίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Τα περισσότερα σχέδια θα καλύπτουν ορίζοντα τετραετίας, αλλά θα μπορούσε να υπάρχει χρονική επέκταση σε επτά εφόσον οι χώρες προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύουν την ανάπτυξη σε συνδυασμό με αύξηση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις.
Δεν θα δοθεί παράταση πέραν αυτής της ημερομηνίας.
β. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα κατηγοριοποιήσει τις χώρες με «σημαντικές προκλήσεις για το χρέος», χρησιμοποιώντας την έκθεση Debt Sustainability Monitor της Κομισιόν ως βασικό αξιολογικό στοιχείο για την εκκίνηση μιας διαδικασίας περί υπερβολικών ελλειμμάτων (EDP - Excessive Deficit Procedure).
γ. Τα ελλείμματα θα πρέπει να μειώνονται κατά τουλάχιστον 0,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ετησίως όταν υπερβαίνουν το όριο του 3%.
Όταν μια χώρα υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ, το χρέος προς ΑΕΠ θα πρέπει να είναι μικρότερο στο τέλος του τετραετούς σχεδίου από ό,τι ήταν στην αρχή.
δ. Θα εισαχθεί ένας βασικός επιχειρησιακός στόχος που θα καλύπτει την αύξηση των καθαρών εθνικών δαπανών (εξαιρουμένων των κυκλικών δαπανών, όπως επιδόματα ανεργίας και πληρωμές τόκων) βάσει της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας.
Σύμφωνα με την πρόταση της ΕΕ, η διαδικασία EDP θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί με διάφορους τρόπους:
Εφόσον παραβιάζεται ο κανονισμός περί ελλείμματος 3% του ΑΕΠ.
Μια παραβίαση από μόνη της μπορεί να μην ενεργοποιήσει το EDP.
Ωστόσο, όταν το έλλειμμα ενός κράτους μέλους είναι πάνω από την τιμή αναφοράς του 3%, η Επιτροπή θα προτείνει περίοδο προσαρμογής 4-7 ετών.
Το EDP θα ενεργοποιηθεί αυτόματα εάν το χρέος μιας χώρας υπερβεί το 60% του ΑΕΠ και παρεκκλίνει από τις συμφωνημένες πολυετείς διαδρομές δαπανών.
«Επειδή αυτά τα μονοπάτια δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί, δεν μπορούμε να πούμε εκ των προτέρων σε ποιες χώρες είναι πολύ πιθανό να ενεργοποιηθεί το EDP στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού» αναφέρει η Moody’s.
Οι χώρες που θεωρείται ότι έχουν «σημαντικές προκλήσεις για το χρέος» είναι πολύ πιθανό να έχουν ενεργοποιήσει το EDP.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το έλλειμμα που περιγράφονται στα προγράμματα σταθερότητας των κρατών μελών, 11 χώρες της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να έλθουν αντιμέτωπες με μια διαδικασία για υπερβολικά ελλείμματα για παραβιάσεις της τιμής αναφοράς του ελλείμματος 3%.
Ωστόσο, η Αυστρία θα μπορούσε να αποδειχθεί μια περιθωριακή περίπτωση.
Εάν ισχύουν οι τρέχουσες προβλέψεις, έξι κράτη μέλη θα εξακολουθούν να βρίσκονται σε EDP σε αυτή τη βάση έως το 2024: Βέλγιο (σταθερό Aa3), Εσθονία (σταθερό A1), Γαλλία (σταθερό Aa2), Ιταλία (αρνητικό Baa3), Μάλτα (σταθερό A2) και Σλοβακία (Α2 αρνητικό) (βλ. Πίνακας 1).
Το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ιταλία κινδυνεύουν περισσότερο από κυρώσεις.
Το Debt Sustainability Monitor της Επιτροπής για το 2022 επισημαίνει ότι και οι τρεις χώρες αντιμετωπίζουν κινδύνους βιωσιμότητας του χρέους τους μεσοπρόθεσμα, κάτι που θα αποτελέσει βασικό στοιχείο για ένα EDP.
Τα δε δημοσιονομικά ελλείμματά τους προβλέπεται επίσης να παραμείνουν πάνω από το 3% του ΑΕΠ τουλάχιστον έως το 2024.
Τα ελλείμματα της Γαλλίας δεν πέφτουν κάτω από το 3% για ολόκληρη την περίοδο προβολής.
Σε αυτό το πλαίσιο, λέει η Moody’s, η επίτευξη συμφωνίας για το νέο «Σύμφωνο Σταθερότητας» είναι πολύ δύσκολή, καθώς μάλιστα το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχουν την ευκαιρία να τροποποιήσουν, να συμφωνήσουν και στη συνέχεια να ψηφίσουν τους νέους κανονισμούς.
Ωστόσο, επειδή η Επιτροπή θα προσπαθήσει να προτείνει νέους κανόνες που μπορούν να ενσωματωθούν στη Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (TSCG), αυτές οι αλλαγές δεν θα υπόκεινται σε επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια.
Τούτου λεχθέντος, το χρονοδιάγραμμα για την έγκριση των αλλαγών είναι σφιχτό: πριν από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Ιουνίου 2024.
Σε γενικές γραμμές, το υπάρχον σύνολο κανόνων λειτούργησε καλά ως άγκυρα πολιτικής για τους σχετικά νέους εταίρους στη ζώνη του ευρώ.
Οι χώρες που έχουν καλό ιστορικό δημοσιονομικής σύνεσης, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Αυστρία, θα πρέπει επίσης να συμμορφωθούν - αν και μπορεί να χρειαστούν μερικά κράτη μέλη ένα ή δύο χρόνια για να μειώσουν τα ελλείμματά τους κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ.
Από τα 20 μέλη της ζώνης του ευρώ, τα 11 είτε έχουν επίπεδα χρέους χαμηλότερα από την τιμή αναφοράς 60% του ΑΕΠ ή έχουν επιβαρύνσεις χρέους που είναι μικρότερες από 10 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από αυτήν την τιμή (και όλα έχουν το χρέος τους σε πτωτική πορεία).
Σύμφωνα με τη Moody’s, «αναμένουμε επίσης ότι οι χώρες του προηγούμενου προγράμματος, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ελλάδα θα συμμορφωθούν με τους κανονισμούς της ΕΕ, δεδομένου ότι όλες παρουσιάζουν δημοσιονομικά πλεονάσματα ή παρουσιάζουν μέτρια ελλείμματα.
Η Ελλάδα και η Πορτογαλία εξακολουθούν να παρουσιάζουν υψηλό χρέος, αλλά σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα οδηγούν σε σταθερή πτώση των επιπέδων χρέους.
Σε κάθε περίπτωση, λέει ο οίκος, ο πιο σημαντικός πιστωτικός αντίκτυπος τυχόν νέων κανόνων θα οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουν τις δημοσιονομικές επιλογές τους ορισμένες από τις μεγάλες, συστημικά σημαντικές χώρες της Ευρώπης όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.
Από αυτές τις τέσσερις χώρες, το Βέλγιο έχει το ισχυρότερο ιστορικό μείωσης του χρέους και έκανε αρκετά καλή χρήση των ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών που προηγήθηκαν της πανδημίας.
Το ιστορικό των υπολοίπων είναι λιγότερο εντυπωσιακό, και επομένως η συμμόρφωσή τους με τους νέους κανονισμούς δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη.
Δεδομένου του μεγάλου μεγέθους και της συστημικής τους σημασίας για τη νομισματική ένωση, η αδύναμη συμμόρφωση από τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ισπανία ή/και την Ιταλία θα είχε πιθανώς τον μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στην αξιοπιστία οποιουδήποτε νέου δημοσιονομικού πλαισίου υιοθετήσει η ΕΕ, καταλήγει η Moody’s.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών