Οι αλλαγές στην εργασία συνταξιούχων και πότε μπορούν να αποποιηθούν χρέη οι ασφαλισμένοι για να πάρουν σύνταξη

Το νομοσχέδιο για την κατάργηση του πλαφόν (30%) στις συντάξεις που αφορά σε 130.000 συνταξιούχους που εργάζονται και η συνταξιοδότηση 150.000 άλλων με χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή εντός Φθινοπώρου.
Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει:

1. Την κατάργηση της ποινής 30% στη σύνταξη των εργαζόμενων συνταξιούχων. Ο συνταξιούχος θα λαμβάνει το σύνολο της σύνταξής του.
2. Δεν θα φορολογείται ποσό του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ, γεγονός που θα βοηθήσει ιδιαίτερα  όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα από σύνταξη. Πάνω από το ποσό αυτό θα παρακρατείτε εισφορά 10% υπέρ του ΕΦΚΑ για τους μισθωτούς και το 50% της εισφοράς που αντιστοιχεί στην κλίμακα που ήταν ασφαλισμένοι οι αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες (115 ευρώ το μήνα για την πλειοψηφία). Επιπλέον αν είναι προαιρετικά ασφαλισμένοι και στο επικουρικό ταμείο, τότε η συμμετοχή στον θα είναι 40%.
3. Θα μπορούν να συνταξιοδοτούνται όσοι έχουν χρέη προς τον ΕΦΚΑ πάνω από 20.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ και πάνω ως 10.000 ευρώ οι αγρότες που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (67 έτη ασφάλισης) και έχουν χρέη.

Στόχος της κυβέρνησης είναι να «βγουν από την αφάνεια» εισοδήματα που εισπράττονται από την «μαύρη» εργασία μέχρι 10.000 ευρώ το έτος, τα οποία θα έχουν μηδενική παρακράτηση μέχρι του ποσού των 4.965,12 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε ετήσια βάση στην Εθνική Σύνταξη (413 ευρώ). Μέχρι του ποσού αυτού το εισόδημα από εργασία, δεν θα τυγχάνει καμίας παρακράτησης υπέρ ΕΦΚΑ.
Πάντως σε κάθε περίπτωση είναι προς το συμφέρον οποιουδήποτε εργάζεται να το δηλώσει, καθώς θα είναι κερδισμένος. Αν για παράδειγμα λαμβάνει σύνταξη 1.000 ευρώ, με την περικοπή του 30% θα είναι 700 ευρώ οι απολαβές και αν λαμβάνει 400 ευρώ από εργασία, θα ξαναπάρει τις 1.000 ευρώ σύνταξη και 400 από την ημιαπασχόληση 1.400 ευρώ χωρίς παρακράτηση.
Αν συνταξιούχος με 1.000 σύνταξη εργάζεται και λαμβάνει τα 700, και έχει εισόδημα από εργασία 10.000 ευρώ, τότε χάνει 3.600 από τη σύνταξη. Με την παρακράτηση προς ΕΦΚΑ στα επιπλέον 5.000 ευρώ θα έχει απώλειες με παρακράτηση 20% 1.000 ευρώ. Δηλαδή θα κερδίζει επιπλέον 2.600 ευρώ.

ΠΟΙΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΠΟΙΝΟΛΟΓΙΟ

Από το «ποινολόγιο» του 30% εξαιρούνται οι εξής κατηγορίες:
·    Όσοι αναλαμβάνουν εργασία ή δραστηριότητα που δεν υπάγεται στον Φορέα. Η εργασία αυτή μπορεί να είναι στην Επικράτεια, αλλά και σε χώρες στις οποίες ισχύουν οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί 883/2004 και 987/2009 ή σε χώρες με τις οποίες η Ελλάδα έχει συνάψει Διακρατική Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και σε Όργανα και Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε Διεθνείς Οργανισμούς.
·    Όσοι προέρχονται από τον πρώην ΟΓΑ (πχ αγρότες), εφόσον ασκούν απασχόληση που υπάγεται στην ασφάλιση του.
·    Οι ψυχικά ασθενείς, για τους οποίους η απασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
·    Όσοι έλαβαν σύνταξη με βάση το ν. 612/1977 των ειδικών προϋποθέσεων ΑμεΑ).
·    Οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, οι οποίοι απολύθηκαν και είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον 20 χρόνια συντάξιμης υπηρεσίας. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως να είχαν το λιγότερο πέντε έτη συνεχούς πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας, πριν από την απόλυση. Εξαιρούνται επίσης και οι στρατιωτικοί.
·    Όσοι λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα, καθώς και τα τέκνα ασφαλισμένων και συνταξιούχων που είναι ανάπηρα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
·    Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως το 24ο έτος της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
·    Οι δικαιούχοι σύνταξης, λόγω ανικανότητας ή θανάτου (κληρονόμοι) κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης , καθώς και λογοτέχνες και καλλιτέχνες που δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο.
·    Οι συνταξιούχοι άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγρότες, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και αλιείς δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.

Αποποίηση χρόνου και συνταξιοδότηση

Στις περιπτώσεις χρεών σήμερα, κάποιος για να συνταξιοδοτηθεί θα έπρεπε να κάνει αποποίηση του χρόνου ασφάλισης, που είχε με οφειλές.
Όταν υπάρχει διπλή ασφάλιση χωρίς να υπάρχει υποχρέωση (π.χ. για ασφαλισμένους μετά το 1992). Στις περιπτώσεις που υφίστανται οφειλές στον ΕΦΚΑ πέραν της 10ετίας και αυτές, πλέον, έχουν παραγραφεί. Και η δεύτερη προϋπόθεση είναι σε περίπτωση παράλληλης ασφάλισης στον πρώην ΟΓΑ και σε ταμεία όπως ο π. ΟΑΕΕ, ΤΒΕ και ΤΑΕ.
Τέτοιες είναι περιπτώσεις είναι:

- Οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ, οι οποίοι μπορούν να διανύσουν ή έχουν διανύσει μία πενταετία «εικονικής» ασφάλισης στο ΙΚΑ και αφού συμπληρώνουν άλλα 15 έτη πληρωμένα στον ΟΓΑ να αποχωρήσουν αποποιούμενη την ασφάλιση που οφείλουν.
- Στην περίπτωση υψηλού χρέους, η αποποίηση χρόνο ασφάλισης μπορεί να μειώσει την οφειλή κάτω των 20.000 ευρώ. Κατά συνέπεια δεν απαιτείται η καταβολή μετρητών έτσι ώστε το υπόλοιπο χρέος (κάτω των 20.000 ευρώ ή κάτω των 6.000 ευρώ στον ΟΓΑ, και με μία απλή αίτηση, να αποπληρωθεί με την μηνιαία παρακράτηση από τη σύνταξη.
- Αν η αίτηση συνταξιοδότησης καταθέτεται μετά το 67ο έτος, τυχόν αποπληρωμή του χρέους από τις μηνιαίες αποδοχές θα διατηρήσει σε χαμηλά επίπεδα (μείον τις κρατήσεις για την οφειλή) για σχεδόν πέντε χρόνια. Και με δεδομένο ότι στο 70ο έτος της ηλικίας το προσδόκιμο ζωής δεν ξεπερνά τα 10 ως 13 χρόνια ακόμη, είναι ζητούμενο εάν συμφέρει η διατήρηση χρόνου ασφάλισης που μπορεί να απορριφθεί και μη πληρωθεί (μειώνοντας την οφειλή στον ΕΦΚΑ).
- Σε κάθε περίπτωση ο ασφαλισμένος θα πρέπει να διατηρήσει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών προκειμένου να λάβει ολόκληρη την εθνική σύνταξη των 413 ευρώ. Ως προς το ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης, με 20 έτη το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 15,87% και με 24 έτη είναι 19,65%. Αυτή η διαφορά στους ελεύθερους επαγγελματίες είναι 8.160 ευρώ για ασφάλιστρα 4ετίας (σημερινές τιμές χωρίς προσαυξήσεις). Και εάν δεν πληρωθούν θα δώσουν μικρότερη σύνταξη κατά 32 ευρώ το μήνα. Ποσό που σε μια 10ετία θα φτάσει στα περίπου 8.600 ευρώ, όσα θα πληρώσει εφάπαξ ο ασφαλισμένος για την κατοχύρωση του ασφαλιστέου χρόνου ή θα παρακρατήσει τμηματικά ο ΕΦΚΑ.

Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr