Macron: Μπλόφες, χρησμοί, fakes news με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι...όμως η στρατηγική ασάφεια για Ουκρανία μπορεί να κάψει τον κόσμο

Πολλά έχουν ειπωθεί για τις τελευταίες επιθετικές δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Emmanuel Macron σχετικά με την ουκρανική κρίση.
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης έφτασαν στο σημείο να αναφέρουν (ψευδώς – fake news) ότι γαλλικά στρατεύματα βρίσκονταν ήδη στη Ρουμανία «καθ' οδόν» προς την Οδησσό της Ουκρανίας.
Σαν να ανταποκρινόταν σε όλο το θόρυβο ο Macron ξεκαθάρισε την Πέμπτη (14/3/2024), κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στη γαλλική εθνική τηλεόραση TF1 και France 2, σχετικά με την αποστολή στρατευμάτων, ότι «δεν βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση σήμερα», προσθέτοντας όμως, αρκετά αόριστα, πως «όλες αυτές οι επιλογές είναι δυνατές», ενώ αρνήθηκε να περιγράψει σε ποιες συνθήκες το Παρίσι θα ήταν έτοιμο να λάβει τέτοια μέτρα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γάλλος πρόεδρος κάνει (μάλλον διφορούμενες) δηλώσεις για την ανάπτυξη στρατευμάτων – και στη συνέχεια τις διαψεύδει, παρατηρεί ο γεωπολιτικός αναλυτής Uriel Araujo.

Le Monde: Με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι

Σύμφωνα με τη Le Monde, στις 21 Φεβρουαρίου, στο Μέγαρο των Ηλυσίων, ενώ καθόταν, «με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι», ο Macron είπε σε μια ομάδα καλεσμένων, «σε κάθε περίπτωση, τον επόμενο χρόνο, θα πάω πρέπει να στείλω στρατιώτες στην Οδησσό».
Δεν είναι σαφές, ωστόσο, αν το ποτήρι ουίσκι στο χέρι διαδραμάτισε κάποιο ρόλο στην υποτιθέμενη διατύπωσή του. Το ρεπορτάζ της Le Monde δεν δίνει λεπτομέρειες επ' αυτού.
Στις 26 Φεβρουαρίου, ούτως ή άλλως, αυτή τη φορά χωρίς καθόλου ουίσκι, αφού φιλοξένησε μια συνάντηση με περισσότερους από 20 δυτικούς ηγέτες (συμπεριλαμβανομένου του Γερμανού Καγκελάριου Olaf Scholz, του Προέδρου της Πολωνίας Andrzej Duda, του κορυφαίου διπλωμάτη των ΗΠΑ για την Ευρώπη James O' Brien και του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών David Cameron), o Macron είπε ότι «η ήττα της Ρωσίας είναι απαραίτητη για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ευρώπη» και ως εκ τούτου «θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε η Ρωσία να μην μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο».

Στρατηγική ασάφεια

Ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε επίσης, αρκετά αόριστα, για άλλη μια φορά, ότι «δεν πρέπει να αποκλείσουμε πως μπορεί να υπάρξει ανάγκη για ασφάλεια που στη συνέχεια δικαιολογεί ορισμένα στοιχεία ανάπτυξης».
Πρόσθεσε, ωστόσο: «Δεν υπάρχει συναίνεση σήμερα για την αποστολή με επίσημο, εγκεκριμένο τρόπο στρατευμάτων στο έδαφος. Αλλά όσον αφορά στη δυναμική, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Ο Macron δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες, υποδηλώνοντας ότι το Παρίσι θα προτιμούσε να διατηρήσει «στρατηγική ασάφεια».
Με άλλα λόγια, η δήλωση του Macron τον Φεβρουάριο ισοδυναμούσε με το να λέει πως ένα τέτοιο σενάριο (δυτικά στρατεύματα στο ουκρανικό έδαφος) δεν μπορεί να αποκλειστεί, χωρίς να διευκρινιστεί υπό ποιες συνθήκες.
Μια τέτοια υποθετική και ρητορική παρατήρηση προκάλεσε πολύ θόρυβο, ούτως ή άλλως, και διαψεύστηκε αμέσως από άλλους ηγέτες του ΝΑΤΟ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε πως η παροχή στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο είναι ο αληθινός «δρόμος προς τη νίκη» και μια δήλωση του Λευκού Οίκου πρόσθεσε ότι «ο πρόεδρος Biden ήταν ξεκάθαρος ότι οι ΗΠΑ δεν θα στείλουν στρατεύματα για να πολεμήσουν στην Ουκρανία» - σε περίπτωση που κάποιος διερωτάτο.
Εξάλλου, το θέμα ήταν πάντα ένας πόλεμος αντιπροσώπων φθοράς για την Ουάσιγκτον.
Στον ίδιο τόνο, ο Scholz είπε ότι η θέση που συμφωνήθηκε από τη Δύση παραμένει η ίδια, δηλαδή ότι κανένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ δεν θα στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία.
Ο εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού Rishi Sunak με τη σειρά του ξεκαθάρισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει σχέδια εκτός από το να απασχολήσει έναν μικρό αριθμό προσωπικού που εκπαιδεύει τις ουκρανικές δυνάμεις όπως κάνει ήδη αυτή τη στιγμή.



Καταστροφικός διπλωματικός ελιγμός

Πολλοί άλλοι δυτικοί ηγέτες επανέλαβαν την ίδια στάση. Ένας διπλωμάτης που επικαλείται η Le Monde συνόψισε τις δηλώσεις του Macron τον Φεβρουάριο ως εξής: «Είναι ένας καταστροφικός διπλωματικός ελιγμός. Όταν πραγματοποιείτε συναντήσεις στη χώρα σας, πρέπει να προσπαθήσετε για συναίνεση».
Μέσα στον σάλο, μια προγραμματισμένη επίσκεψη Macron στην Ουκρανία αναβλήθηκε για άλλη μια φορά.
Μια τέτοια «γερακίσια» ρητορική θέτει μια εντυπωσιακή αντίθεση με την προηγούμενη στάση του Γάλλου προέδρου.
Μόλις τον Ιούνιο του 2002, ισχυριζόταν ότι, ακόμη και σε περίπτωση στρατιωτικής νίκης της Ουκρανίας, «δεν πρέπει να ταπεινώσουμε τη Ρωσία, ώστε όταν σταματήσουν οι μάχες, να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια διέξοδο μέσω της διπλωματικής οδού» και πρόσθετε ότι «εγώ είμαι πεπεισμένος πως ο ρόλος της Γαλλίας είναι μεσολαβητική δύναμη».
Σε εκείνο το σημείο επικρίθηκε από τους ομολόγους του πως ήταν πολύ «ήπιος» απέναντι στη Ρωσία.

‘Έχουν αλλάξει πολλά

Το στρατηγικό σκεπτικό του Macron σε τέτοιες παρατηρήσεις απαιτεί εξήγηση.
Ο Pierre Schill, ο αρχηγός του Επιτελείου Στρατού της Γαλλίας, φέρεται πρόσφατα να είπε ότι «αυτό που λέει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι πρώτα και κύρια ένα πολιτικό και στρατηγικό μήνυμα.
Ο πρωταρχικός στόχος είναι να σταλεί στη Μόσχα ένα μήνυμα αποφασιστικότητας και μακροπρόθεσμης δέσμευσης».
Ωστόσο, αυτό το μήνυμα αποδείχθηκε διπλωματική αποτυχία εντός της Δύσης και δεν είχε καλή απήχηση στο εσωτερικό:
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, ο γαλλικός λαός απορρίπτει σε μεγάλο βαθμό την ιδέα της αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Odoxa, το 68% των Γάλλων ερωτηθέντων είπε ότι τα σχόλια του προέδρου τους για το θέμα ήταν «λανθασμένα».
Θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι μόλις το 2022, η υποψήφια για την προεδρία της Γαλλίας Marine Le Pen, η οποία έφτασε μέχρι τον δεύτερο γύρο, υποσχόταν να αποσύρει τη Γαλλία από το ΝΑΤΟ.
Για τη Μόσχα μια τέτοια ρητορική επίδειξη δύναμης από τον Γάλλο αρχηγό του κράτους, με όλη της την «ασάφεια» μπορεί φαίνεται απλώς ως ένα είδος μπλόφας.

Υπάρχει όμως το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ

Υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο τα «γερακίσια» σχόλια του Macron, στρατηγικά διφορούμενα ή όχι (και με ή χωρίς ένα ποτήρι στο χέρι), πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη με κάποια σοβαρότητα: Ονομάζεται Άρθρο 5 της Συνθήκης ΝΑΤΟ, το οποίο αναφέρει ότι «τα Μέρη συμφωνούν πως μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή περισσοτέρων από αυτά στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική θα θεωρείται επίθεση εναντίον όλων και κατά συνέπεια συμφωνούν ότι, εάν συμβεί μια τέτοια ένοπλη επίθεση, καθένα από αυτά… θα βοηθήσει το Μέρος ή Μέρη που δέχθηκαν τέτοια επίθεση λαμβάνοντας… μέτρα που κρίνει αναγκαία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης δύναμης, για την αποκατάσταση και τη διατήρηση της ασφάλειας της περιοχής του Βόρειου Ατλαντικού».
Πρόκειται για σοβαρή υπόθεση, και αυτός είναι ο ίδιος ο πυρήνας του διατλαντικού συμφώνου, ο πραγματικός λόγος ύπαρξής του.
Τα Άρθρα 3, 4, 6 και 9 έχουν να κάνουν όλα με τις διατάξεις του Άρθρου 5, το οποίο ο ίδιος ο επίσημος ιστότοπος του ΝΑΤΟ περιγράφει ως τον «ακρογωνιαίο λίθο» της Συμμαχίας.
Δεν είναι περίεργο ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ παραμένει μία από τις κύριες αιτίες της κρίσης στην Ουκρανία σήμερα.
Πέρα από το θόρυβο, ο Macron και το επιτελείο του σίγουρα παίρνουν επίσης σοβαρά το Άρθρο 5, και είναι μάλλον απίθανο η σημερινή γαλλική προεδρία να είναι διατεθειμένη να έρθει σε άμεση σύγκρουση με τη Μόσχα, αναπτύσσοντας τα στρατεύματά της στη ζώνη μάχης.
Κάνοντας αυτό, θα έσερνε ολόκληρο το ΝΑΤΟ μαζί του σε μια δυνητικά παγκόσμια σύγκρουση μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο θερμοπυρηνικού πολέμου.
Καθώς το κέντρο βάρους των παγκόσμιων εντάσεων μετατοπίζεται, για άλλη μια φορά στη Μέση Ανατολή, δεν υπάρχει κανένας λόγος να διασκεδάζει κανείς μια τέτοια ιδέα, καταλήγει στην ανάλυσή του ο Araujo.

www.bankingnews.gr