«Ταφόπλακα» στην πράσινη μετάβαση (και) από τη JP Morgan - «Τα οικονομικά δεδομένα έχουν αλλάξει»

Για σημαντική καθυστέρηση ή και ματαίωση των υπαρχόντων κρατικών σχεδίων για ενεργειακή μετάβαση, προειδοποιεί ο κορυφαίος αναλυτής της JP Morgan, Christyan Malek, επικαλούμενος την επιδείνωση των προοπτικών της παγκόσμιας οικονομίας, εν μέσω γεωπολιτικής αβεβαιότητας, υψηλού πληθωρισμού και αυστηρής νομισματικής πολιτικής.
Μιλώντας στους Financial Times (FT) και αναφερόμενος σε σχετική έκθεση της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, απηύθυνε έκκληση για... «έλεγχο της πραγματικότητας» από τα κράτη, σχετικά με τη στροφή τους σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Ενώ ο στόχος για μηδενικές εκπομπές ρύπων είναι ακόμα μακριά, πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα: οι προοπτικές έχουν αλλάξει», δήλωσε.
Η έκθεση της JP Morgan αναφέρει ότι τα υψηλότερα επιτόκια, ο πληθωρισμός και οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, ήταν όλοι παράγοντες που λειτπύργησαν αρνητικά για την πράσινη μετάβαση το 2023.
Εν τω μεταξύ, η έκθεση -και η συνέντευξη του κ. Malek στους FT- συνέπεσε με μια άλλη αναφορά, αυτή του Reuters, που μεταδίδει πως αναλυτές της Rystad Energy προειδοποιούν για τις αρνητικές επιπτώσεις των υψηλότερων επιτοκίων στους κατασκευαστές αιολικής και ηλιακής ενέργειας. «Λόγω του χαρακτήρα έντασης κεφαλαίου (Capex) των ΑΠΕ, είναι εγγενώς πιο επιρρεπείς σε υψηλά επιτόκια», δήλωσε ο επικεφαλής ΑΠΕ της Rystad Energy, Vegard Wiik Volset.
Την ίδια στιγμή, η Wood Mackenzie έχει επίσης προειδοποιήσει ότι τα υψηλότερα επιτόκια έχουν αρνητική επίδραση στις επενδύσεις αιολικής και ηλιακής ενέργειας, καθώς μια αύξηση των συντελεστών κατά 2% μπορεί να ωθήσει το ισοπεδωμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για αυτές τις δύο πηγές έως και 20% υψηλότερο.
«Τα επιτόκια είναι πολύ υψηλά». «Το δημόσιο χρέος είναι σημαντικά μεγαλύτερο και το γεωπολιτικό τοπίο είναι διαφορετικό. Τα 3 τρισεκ. έως 4 τρισεκ. δολάρια που θα κοστίζουν κάθε χρόνο, έρχονται σε διαφορετικό μακροοικονομικό περιβάλλον», είπε επίσης ο κ. Malek στους Financial Times.
Λόγω αυτών των προκλήσεων, προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις θα περιορίσουν την ώθηση για μετάβαση από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην αιολική και την ηλιακή ενέργεια, καθώς μειώνονται οι οικονομικοί τους πόροι.
Οι FT αναφέρουν ως παράδειγμα την πρόσφατη απόφαση του κοινοβουλίου της Σκωτίας να εγκαταλείψει τον στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 75% έως το 2030, παραδεχόμενο ότι δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί.

BlackRock: Βαρύ το κόστος της «πράσινης μετάβασης» - Πάνω από 4 τρισ. ετησίως

Βαρύ θα είναι το κόστος της «πράσινης μετάβασης», σύμφωνα με την BlackRock, η οποία εκτίμησε ότι θα απαιτεί 4 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030, απαιτώντας περισσότερες συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ειδικά στην Ασία.
Η πρόβλεψη προέρχεται από το τελευταίο «Σενάριο Μετάβασης του Ινστιτούτου Επενδύσεων» της BlackRock, το οποίο αναλύει τον τρόπο με τον οποίο είναι πιο πιθανό να διαδραματιστεί η μετάβαση με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και τον πιθανό αντίκτυπό της στα χαρτοφυλάκια.
Το ποσό των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων είναι διπλάσιο από τις προηγούμενες προσδοκίες των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως και θα απαιτήσει αυξήσεις στα κεφάλαια τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με τον Michael Dennis, επικεφαλής της APAC Alternatives Strategy & Capital Markets της BlackRock.
«Η APAC βρίσκεται πραγματικά στο επίκεντρο της ευκαιρίας για επενδύσεις σε ενέργεια και το βλέπουμε σε πολλούς τομείς, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες αγορές», είπε ο Dennis, μιλώντας στην ετήσια Ecosperity Week της Σιγκαπούρης την περασμένη εβδομάδα.

Πέρυσι, 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια επενδύθηκαν σε έργα που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση, από 33 δισεκατομμύρια δολάρια το 2004 με περίπου 19 τρισεκατομμύρια δολάρια που έχουν επενδυθεί μέχρι σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η BlackRock.
«Αυτός ο ρυθμός ανάπτυξης και το ποσό του κεφαλαίου που επενδύεται είναι προς τη σωστή κατεύθυνση», δήλωσε ο Dennis, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις εναλλακτικές επιχειρήσεις της BlackRock στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, των hedge funds και των ιδιωτικών κεφαλαίων.
«Ωστόσο, ενώ η επένδυση έχει αυξηθεί, υπάρχει ακόμη ένα κενό 18 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για να φτάσουμε εκεί που πρέπει μέχρι το 2030», πρόσθεσε.
Το κενό κεφαλαίου υπάρχει σε διαφορετικές κατηγορίες κινδύνου: από επενδύσεις χαμηλού κινδύνου σε βασικές ενεργειακές υποδομές, έως προσπάθειες υψηλότερου κινδύνου όπως επιχειρηματικά κεφάλαια όψιμου σταδίου και ιδιωτικά κεφάλαια.
Σύμφωνα με τον Dennis, τα κεφάλαια για να καλυφθεί αυτό το κενό υπάρχουν.
Μια έρευνα της BlackRock σε 200 θεσμικούς επενδυτές πέρυσι διαπίστωσε ότι το 56% σχεδιάζει να αυξήσει τις χορηγήσεις μετάβασης τα επόμενα 1 έως 3 χρόνια, με το 46% να λέει ότι η πλοήγηση στη μετάβαση είναι η πιο σημαντική επενδυτική τους προτεραιότητα την ίδια χρονική περίοδο.
Ωστόσο, η πραγματοποίηση επενδύσεων σε ιδιωτικές και δημόσιες αγορές θα απαιτήσει «ευθυγράμμιση μεταξύ της κυβερνητικής δράσης, των εταιρειών και των συνεργασιών με τις κοινότητες», είπε ο Dennis.

Όσον αφορά τη δημόσια πολιτική, νομοθεσία όπως ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού, που υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2022 στις ΗΠΑ, μπόρεσε να συγκεντρώσει δισεκατομμύρια σε δημόσιους πόρους που θα διατεθούν για έργα μείωσης του θερμοκηπίου.
«Πέρα από αυτό, πρέπει να δούμε αλλαγή πολιτικής σχετικά με την τιμολόγηση της ενέργειας και την απορρύθμιση των ενεργειακών αγορών», είπε ο Dennis, προσθέτοντας ότι στις αναδυόμενες αγορές, περίπου το 60% του απαραίτητου κεφαλαίου αναμένεται να προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα.
Η BlackRock προσδιορίζει τη μεικτή χρηματοδότηση ως έναν άλλο βασικό επενδυτικό μοχλό, ιδιαίτερα μεταξύ των αναδυόμενων αγορών.
Η μικτή χρηματοδότηση ορίζεται ως η στρατηγική χρήση αναπτυξιακών κεφαλαίων για την κινητοποίηση πρόσθετης χρηματοδότησης προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
«Η μικτή χρηματοδότηση είναι πραγματικά κρίσιμη, όχι μόνο για το αρχικό στάδιο των έργων, αλλά για να γίνουν επενδυτικά τα [πράσινα] περιουσιακά στοιχεία στις τρέχουσες δομές χαρτοφυλακίου», είπε ο Dennis, προσθέτοντας ότι μπορεί να βοηθήσει στην αξιοποίηση τρισεκατομμυρίων κεφαλαίων από ευρύτερες κεφαλαιαγορές.
Άλλοι παράγοντες που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων πράσινης χρηματοδότησης στον κόσμο περιλαμβάνουν την ανάπτυξη καλύτερων ταλέντων σε διαφορετικούς τομείς του οικοσυστήματος και τη μετατόπιση των πλαισίων κινδύνου για επενδύσεις πράσινων έργων, σύμφωνα με την BlackRock.

«Πράσινη μετάβαση»: Η ΕΕ χρειάζεται 600 δισ. ευρώ σε επενδύσεις έως το 2030

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) επιδιώκει να πραγματοποιήσει τεράστιες προκαταρκτικές επενδύσεις στην ενεργειακή της υποδομή, μετατοπίζοντας τον κίνδυνο από τη βιομηχανία στους καταναλωτές και διακινδυνεύοντας ένα τοπίο με πυλώνες που δεν χρειάζονται ή υποχρησιμοποιούνται.
Σύμφωνα με το euractiv.com, εν μέσω της πράσινης μετάβασής της, η Ευρώπη χρειάζεται σχεδόν 600 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις σε γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης, μετασχηματιστές και καλώδια έως το 2030.
Πρόκειται για άνευ προηγουμένου ανάγκη για επενδύσεις στο δίκτυο.
Η Zsuzsanna Pató (ανώτερη σύμβουλος στο think-tank RAP καθαρής ενέργειας), λέει ότι η μετάβαση «προκάλεσε τεράστια αναντιστοιχία» μεταξύ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και της ικανότητας μεταφοράς.
Εξηγεί ότι η παραδοσιακή πρόκληση της σύνδεσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας με την παραγωγή επιδεινώνεται από την ενεργειακή μετάβαση, η οποία περιλαμβάνει «μετατόπιση του σημείου που παράγεται ενέργεια ενώ ενισχύεται η ζήτηση μέσω της ηλεκτροδότησης».
Οι πλούσιες σε ενέργεια, οι θυελλώδεις και ηλιόλουστες τοποθεσίες είναι συχνά μακριά από εκεί όπου βρίσκονται παλαιότερες μονάδες άνθρακα ή φυσικού αερίου.
Ο χρόνος παίζει επίσης ρόλο.
«Υπάρχει μεγάλη πίεση για την επιτάχυνση της κατασκευής του δικτύου για να αποτραπεί η διεύρυνση του χρονικού χάσματος μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των νέων φορτίων», δήλωσε η Pató.
Οι Βρυξέλλες στοιχηματίζουν σε μια νέα προσέγγιση για την επίλυση του προβλήματος: «προληπτικές επενδύσεις».
Σε αντίθεση με τις τακτικές επενδύσεις, οι οποίες συνδέονται στενότερα με την άμεση και βραχυπρόθεσμη αναμενόμενη ζήτηση, οι προκαταρκτικές επενδύσεις παρέχουν γραμμές και καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος πολλαπλάσια από αυτά που απαιτούνται σήμερα.

Ωστόσο, η Ευρώπη θα μπορούσε να μείνει με αχρησιμοποίητους «πυλώνες-φαντάσματα» που γεμίζουν την ύπαιθρο εάν τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν υλοποιηθούν ή εάν οι προβλέψεις για τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είναι εσφαλμένες.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα τεράστιων επενδύσεων σε υποδομές που στη συνέχεια υποχρησιμοποιήθηκαν ή δεν χρησιμοποιήθηκαν.
Στη δεκαετία του 1980, οι ΗΠΑ κατασκεύασαν αχρησιμοποίητα πυρηνικά εργοστάσια 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Ισπανία διαθέτει μεγάλα αεροδρόμια που δεν υποδέχτηκαν ποτέ περισσότερους από μια χούφτα επιβατών. Αυτά κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της άνθησης της δεκαετίας του 2000 που τροφοδοτήθηκε από πιστώσεις.
Οι υποστηρικτές της προληπτικής προσέγγισης λένε ότι αυτές οι μεγάλες επενδύσεις, που κάνουν το βήμα, είναι απαραίτητες εάν η ΕΕ θέλει να επιτύχει τους στόχους της για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Κανονικά, οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας παρακολουθούν στενά ποιες επενδύσεις μπορούν να κάνουν οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύου και μόνο οι εγκεκριμένες επενδύσεις μπορούν να ανακτηθούν από τους καταναλωτές μέσω υψηλότερων τιμολογίων δικτύου.
«Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα. Αυτό είναι αναπόφευκτο. Και οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να ενεργούν ανάλογα», τονίζει ο Nicolò Rossetto (ερευνητής στη Σχολή Κανονισμού της Φλωρεντίας).
«Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί προκαταρκτικές επενδύσεις, ενώ αναλύονται προσεκτικά οι σχετικοί κίνδυνοι για τη δίκαιη κατανομή της σε όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών», λέει ο Rafael Muruais Garcia (επικεφαλής του τμήματος αναγκών του ενεργειακού συστήματος της ACER, της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας της ΕΕ).

Στις 11 Απριλίου είχε προγραμματιστεί η ψήφιση (ΕΕ) υπέρ της υιοθέτησης του νέου σχεδίου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ, το δεύτερο έως το τελευταίο εμπόδιο του νόμου.
Οι χώρες της ΕΕ αναμένεται στη συνέχεια να το καταφέρουν τους επόμενους μήνες.
Ο νέος νόμος ορίζει, «Οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να προωθούν την αποδοχή από το κοινό και τη χρήση των προκαταρκτικών επενδύσεων».
Προσθέτει αρκετές διατάξεις για να διασφαλίσει ότι οι ρυθμιστικές αρχές επιτρέπουν την ανάκτηση μεγάλων έργων μέσω των τελών δικτύου που χρεώνουν οι διαχειριστές δικτύου.

Στην πράξη, υπάρχει συχνά ο κίνδυνος οι επενδύσεις να οδηγήσουν σε ανεπαρκή χρήση δικτύων, αλλά σήμερα, «μοιραζόμαστε τον κίνδυνο μεταξύ των καταναλωτών και του DSO (τοπικοί φορείς εκμετάλλευσης δικτύου)», λέει η Pató.
Το να γίνουν οι επενδύσεις «πιο προληπτικές» (μπορεί να γίνει εντός της καθιερωμένης διαδικασίας) «μεταθέτει μέρος αυτού του κινδύνου στους καταναλωτές», σημειώνει ο ειδικός, προσθέτοντας ότι το πόσο μακριά πρέπει να φτάσει αυτό είναι μια «ρυθμιστική και πολιτική απόφαση».
Αυτή η μετατόπιση κινδύνου έχει τη δυνατότητα να είναι πολύ επικερδής για τους φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου.
«Μπορείτε να υποστηρίξετε ότι οι προκαταρκτικές επενδύσεις και η ρητή αναγνώρισή τους στις μεθοδολογίες τιμολογίων αντιπροσωπεύουν μια ευκαιρία για τις εταιρείες δικτύου να αυξήσουν σημαντικά τη βάση του ενεργητικού τους», εξηγεί ο Rossetto.
Για τους φορείς εκμετάλλευσης δικτύου, περισσότερες επενδύσεις σημαίνουν υψηλότερες αποδόσεις, ενώ οι καταναλωτές αναλαμβάνουν κινδύνους, επιτρέποντας στους φορείς εκμετάλλευσης «να κρατούν υπό έλεγχο το κόστος κεφαλαίου τους», προσθέτει.
Η προοπτική αυτού του πυρετού… του χρυσού ανησυχεί ήδη τους υποστηρικτές των πολιτών.
«Είμαστε επιφυλακτικοί σχετικά με τις τεράστιες γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας που κατασκευάζονται αποκλειστικά για τη βιομηχανία το κόστος των οποίων μετατοπίζεται στους καταναλωτές αντί για τις επιχειρήσεις, οι οποίες συχνά απαλλάσσονται από τα τέλη δικτύου», λέει ο Dimitri Vergne (επικεφαλής της ενεργειακής ομάδας στην ομάδα υπεράσπισης των καταναλωτών BEUC).

www.bankingnews.gr