Συμπεράσματα και ερωτήματα από τον νέο κανονισμό της ΕΧΑΕ για το Ελληνικό Χρηματιστήριο

Δυστυχώς, ο κανονισμός-έκτρωμα, όπως έχει ξαναγράψει η στήλη, πέρασε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, όπως ανακοίνωσε η ΕΧΑΕ, με το παρασκήνιο να αναλύεται λεπτομερέστατα από το θέμα του συναδέλφου Νίκου Καρούτζου.
Όπως φαίνεται από την ανακοίνωση επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες της στήλης για «τιμωρία» καλών και υγιών εταιρειών λόγω περιορισμένης διασποράς.
Η εμπορευσιμότητα αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για την ΕΧΑΕ και φαίνεται πως τελικά αυτό μέτρησε περισσότερο.
Προφανώς και όλοι θέλουμε να υπάρχει αυξημένη εμπορευσιμότητα και ο κάθε επενδυτής να μπορεί να αγοράσει και να πουλήσει μετοχές και η αύξηση της διασποράς μας βρίσκει σύμφωνους. Όμως υπάρχουν πολλές εταιρείες που μπορεί να θέλουν και να μην μπορούν. Εκτός και αν θέλουμε να μεταφερθούν μετοχές σε "φιλικά" πρόσωπα, αλλά στην ουσία θα ανήκουν στον ίδιο. Αύξηση της διασποράς δε σημαίνει αύξηση εμπορευσιμότητας, αναγκαστικά. Υπάρχουν παραδείγματα εταιρειών που δείχνουν ότι έχουν μικρότερη διασπορά αλλά καλύτερη εμπορευσιμότητα από άλλες. 
Από την άλλη όπως είχαμε γράψει από την αρχή, δεν υπήρξε μέριμνα για τους μετόχους μειοψηφίας, ενώ δίνεται η δυνατότητα σε κάποιους επιχειρηματίες να βγάλουν από το Χ.Α. τις εταιρείες τους χωρίς δημόσια πρόταση.
Ας δούμε αναλυτικά όλες τις αλλαγές που θα επηρεάσουν την πορεία των μετοχών και το μέλλον τους στο ταμπλό του Χ.Α.

Β. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ, ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ
ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ AΞΙΟΓΡΑΦΩΝ

Ι. ΑΝΑΣΤΟΛΗ
Προστίθενται οι παρακάτω περιπτώσεις αναστολής:
α) όταν οι μετοχές του Εκδότη παραμένουν στην Κατηγορία Επιτήρησης για περισσότερα από δύο (2) συνεχόμενα έτη.
Για τους ήδη εισηγμένους Εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, ο έλεγχος της διετίας θα λάβει χώρα για πρώτη φορά κατά τον τακτικό έλεγχο της Κατηγορίας Επιτήρησης το Μάιο 2025 και θα προσμετρηθεί και το χρονικό διάστημα που οι μετοχές του Εκδοτών ήταν ήδη στην Κατηγορία Επιτήρησης πριν την θέση σε ισχύ του Καν/ΧΑ.
β) όταν ο Εκδότης δεν ανταποκριθεί προσηκόντως κι εμπροθέσμως σε ερώτημα του Χ.Α.

ΙΙ. ΔΙΑΓΡΑΦΗ
Το αξιόγραφο διαγράφεται μετά από έξι (6) μήνες σε Αναστολή με δυνατότητα παράτασης για ακόμη έξι (6) μήνες, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του Εκδότη.
Διαγράφονται οι μετοχές σε αναστολή λόγω διασποράς κάτω του 10%. Για τους ήδη εισηγμένους Εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, η εφαρμογή της παραπάνω διάταξης αρχίζει από 1.7.2025. Εναλλακτικά της διαγραφής, προβλέπεται η δυνατότητα του Χ.Α., εφόσον προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία και σύμφωνα με αυτήν, να μεταφέρει στην Εναλλακτική Αγορά αξιόγραφα του Εκδότη που δεν πληρούν τους κανόνες της Κύριας Αγοράς

Από το παραπάνω προκύπτει πως για παράδειγμα αν ο κανονισμός είχε εφαρμοστεί 2-3 χρόνια πριν με το κλίμα στην αγορά να μην είναι αυτό που είναι σήμερα εταιρείες όπως Intralot και Lavipharm θα είχαν διαγραφθεί με τους μικρομετόχους να μένουν με τα χαρτιά.
Από την άλλη θα συμφωνήσουμε πως δεν μπορούν εταιρείες να λειτουργούν για δεκαετίες με αρνητικά ίδια κεφάλαια.
Στη δεύτερη περίπτωση (ΙΙ) φαίνεται πως εταιρείες με διασπορά κάτω από 10% (π.χ. Καρέλιας, Alpha Αστικά Ακίνητα κ.α.) πηγαίνουν σε αναστολή και διαγράφονται. Ωστόσο, αν το υποστηρίξει η νομοθεσία (με ρύθμιση προφανώς, η οποία δεν υπάρχει σήμερα) μπορούν να πάνε οι εταιρείες στην ΕΝ.Α. Αυτή είναι μία θετική εξέλιξη και μένει όμως να γίνει η ρύθμιση, αλλά και να αποσαφηνιστεί αν ισχύει μόνο για τις εταιρείες με διασπορά κάτω από 10% ή και αυτές με κάτω από 15% ή κάτω από 25%. Θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει πως θα συμβαίνει για όλες τις εταιρείες που είναι στην Επιτήρηση και πάνε για αναστολή και διαγραφή. Αν έτσι ισχύει ο κανονισμός, θα είναι θετική εξέλιξη.

Γ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ
Ι. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
1. Αρχική Διασπορά: Η διασπορά θεωρείται επαρκής, όταν είναι τουλάχιστον 25% του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας, κατανεμημένη σε τουλάχιστον 500 πρόσωπα, ή σε τουλάχιστον 300 πρόσωπα με παράλληλο διορισμό τουλάχιστον 2 ειδικών διαπραγματευτών. Κατά παρέκκλιση, επιτρέπεται διασπορά σε ποσοστό τουλάχιστον 15% για εταιρείες με κεφαλαιοποίηση τουλάχιστον €200 εκατομμυρίων .
2. Κερδοφορία: Καταργείται το ποσοτικό κριτήριο, αλλά η λειτουργική κερδοφορία αποτελεί πρόσθετο κριτήριο αξιολόγησης.
3. Κεφαλαιοποίηση: Τουλάχιστον €40 εκατομμυρίων και ίδια κεφάλαια τουλάχιστον €1 εκατομμυρίου
4. Φορολογικός έλεγχος/φορολογικό πιστοποιητικό: Καταργείται
5. Ειδικές προϋποθέσεις εισαγωγής Ασφαλιστικών, Κατασκευαστικών και Εταιρειών Εμπορίας Αυτοκινήτων: Καταργούνται
6. Απαγόρευση μεταβίβασης μετοχών: Βασικοί μέτοχοι εκδοτών με κεφαλαιοποίηση μικρότερη των €200 εκατομμυρίων και με ζημίες κατά την προηγούμενη χρήση της εισαγωγής απαγορεύεται να μεταβιβάσουν ποσοστό μεγαλύτερο του 25% του συνόλου των μετοχών τους κατά τους πρώτους 6 μήνες.

Αλλαγές έχουμε στο θέμα της κερδοφορίας με τη λειτουργική να αποτελεί πρόσθετο κριτήριο αξιολόγησης, ενώ εισέρχεται το θέμα της κεφαλαιοποίησης.
Προσέξτε πως η ΕΧΑΕ βάζει όριο τα 40 εκατ. ευρώ και για το ύψος των ιδίων κεφαλαίων μόλις το 1 εκατ. ευρώ. Δηλαδή μπορεί εταιρεία με ίδια κεφάλαια μόλις 1 εκατ. ευρώ, να μπει στο Χ.Α. αρκεί κάποιος να πει ότι αξίζει 40 εκατ. ευρώ.

ΙΙ. ΈΛΕΓΧΟΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΒΑΣΗ
To ποσοστό επαρκούς διασποράς που υποχρεούται να τηρεί κάθε εκδότης σε συνεχή βάση, ανέρχεται σε τουλάχιστον 25% του συνόλου των κοινών μετοχών όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση είναι κάτω των €200 εκατομμυρίων, ή σε τουλάχιστον 15% όταν η κεφαλαιοποίηση είναι μεγαλύτερη του ανωτέρω ορίου.
Η επαρκής διασπορά θα ελέγχεται 2 φορές το χρόνο σε εξαμηνιαία βάση (Ιανουάριο και Ιούλιο) με βάση την κεφαλαιοποίηση της αρχικής εισαγωγής και τη μέση διασπορά κάθε εξάμηνης περιόδου που αφορά ο έλεγχος.
Ο έλεγχος θα διενεργείται με βάση τις ανακοινώσεις σημαντικών μεταβολών δικαιωμάτων ψήφου του Εκδότη για συναλλαγές που διενεργήθηκαν έως και την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης της περιόδου αναφοράς.
Σε περίπτωση που μειωθεί η διασπορά κάτω του επιτρεπτού ποσοστού και η συγκεκριμένη μετοχή δεν υπάγεται στην διαβάθμιση Υψηλής Συναλλακτικής Δραστηριότητας, παρέχεται προθεσμία έξι (6) μηνών για την αποκατάσταση, με δυνατότητα παράτασης επιπλέον έξι (6) μηνών, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του εκδότη. Επίσης, οι εκδότες υποχρεούνται να διορίσουν άμεσα τουλάχιστον 2 ειδικούς διαπραγματευτές εντός τριμήνου.
Στην περίπτωση μη εμπρόθεσμης αποκατάστασης της διασποράς, η μετοχή θα μεταφέρεται στην Κατηγορία Επιτήρησης εφόσον το ποσοστό είναι τουλάχιστον 10% και δεν υπάγεται στην διαβάθμιση Υψηλής Συναλλακτικής Δραστηριότητας, ενώ εάν το ποσοστό υπολείπεται του 10%, θα αναστέλλεται άμεσα η διαπραγμάτευση προς διαγραφή.
Για τους ήδη εισηγμένους εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, ο 1ος έλεγχος επάρκειας διασποράς του Χ.Α. θα διενεργηθεί τον Ιούλιο 2025 με βάση τη μέση κεφαλαιοποίηση και τη μέση διασπορά του 1ου εξαμήνου του 2025, ενώ για τους επόμενους ελέγχους, θα λαμβάνεται υπόψη πάντα η κεφαλαιοποίηση του πρώτου ελέγχου και η μέση διασπορά της εξάμηνης περιόδου που αφορά κάθε έλεγχος.
Η διαδικασία του εξαμηνιαίου ελέγχου της υποχρέωσης επάρκειας διασποράς σε συνεχή βάση περιγράφεται στην Απόφαση 22 του Χ.Α.

Ίσως η σημαντικότερη αλλαγή να βρίσκεται σε αυτήν την τροποποίηση. Αν η διασπορά είναι χαμηλή η μετοχή θα πηγαίνει στην επιτήρηση ενώ αν είναι κάτω από 10% θα αναστέλλεται η διαπραγμάτευση με την εξαίρεση να μην είναι στη υψηλή συναλλακτική δραστηριότητα.
Εδώ δεν γίνεται κάποια αναφορά όπως παραπάνω για μεταφορά στην Εναλλακτική Αγορά.
Επίσης δε γίνεται αναφορά πως μετριέται η διασπορά. Για παράδειγμα οι μετοχές που έχουν τα στελέχη, μειώνουν τη διασπορά ή όχι;

Δ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΚΔΟΤΩΝ
Προστίθεται υποχρέωση δημοσίευσης ανακοίνωσης με σχολιασμό τουλάχιστον των ετήσιων
οικονομικών αποτελεσμάτων στα ελληνικά & αγγλικά.
Για σημαντικά εταιρικά γεγονότα (π.χ. εξαγορές, απόσχιση κλάδου κ.λπ.) δεν θα δημοσιεύεται πλέον Πληροφοριακό Σημείωμα, αλλά μόνο αναλυτική ανακοίνωση ως προς την επίδραση του εταιρικού γεγονότος στην περιουσιακή διάρθρωση του εκδότη πριν και μετά τη συναλλαγή.

Εδώ έχουμε μία θετική εξέλιξη, όπου υποχρεώνεται η εισηγμένη να δημοσιεύει εκτός από τον ισολογισμό και δελτίο τύπου για τα αποτελέσματα. Δυστυχώς η υποχρέωση είναι μόνο για τα ετήσια και όχι για του πρώτου εξαμήνου.

Συνολικά θα πούμε πως αν η μεταφορά στην ΕΝ.Α ισχύσει για όλες που έχουν διασπορά κάτω από 25% ή 15% ή 10% είναι θετική εξέλιξη, σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο του Γιάννου Κοντόπουλου. Μένει να απαντηθεί αυτό το ερώτημα.
Διαφορετικά η πόρτα εξόδου ανοίγει για πολλές εισηγμένες. Υπενθυμίζεται πως η στήλη από την αρχή είχε κάνει πρόταση να μεταφέρονται οι εταιρείες στην ΕΝ.Α. ή σε κάποια αντίστοιχη αγορά, ώστε να μην τιμωρηθούν οι μικρομέτοχοι. 

Γιώργος Κατικάς
george.katikas@gmail.com
www.bankingnews.gr