Η πρόσφατη αύξηση των αποθεμάτων χρυσού των κρατών – μελών των BRICS δεν αφορά μόνο την ασφάλεια περιουσιακών στοιχείων αλλά αποτελεί μέρος ευρύτερης γεωπολιτικής και χρηματοπιστωτικής μετατόπισης
Με ένα τολμηρό οικονομικό μήνυμα και πιθανή πρόκληση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ, τρεις χώρες των BRICS, Βραζιλία, Ρωσία και Κίνα, αγόρασαν συλλογικά σχεδόν 20 μετρικούς τόνους χρυσού τον Σεπτέμβριο του 2025, επενδύοντας το εντυπωσιακό ποσόν των 2,54 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αυτό το κύμα αγορών, παρά τις υψηλές τιμές του χρυσού, επιβεβαιώνει τη δέσμευση του μπλοκ να μειώσει την εξάρτηση από το δολάριο και να αυξήσει τις συμμετοχές σε περιουσιακά στοιχεία πραγματικής αξίας.
Οι αγορές πραγματοποιήθηκαν σε περίοδο ρεκόρ υψηλών τιμών χρυσού, με τον δείκτη XAU/USD να φτάνει κοντά στα 3.900 δολάρια τον Σεπτέμβριο και να ξεπερνά τα 4.000 δολάρια τον Οκτώβριο, φτάνοντας ιστορικό υψηλό 4.381 δολαρίων ανά ουγγιά.
Σήμερα, ο χρυσός παραμένει σε εύρος τιμών γύρω στα 4.010 δολάρια, αλλά οι κεντρικές τράπεζες δεν δείχνουν σημάδια επιβράδυνσης όσον αφορά τη ζήτηση.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανέφερε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) η Βραζιλία ηγήθηκε των τριών προσθέτοντας 15 τόνους, κίνηση που ήταν η πρώτη της από το 2021.
Η Ρωσία και η Κίνα ακολούθησαν με 3 τόνους και 2 τόνους αντίστοιχα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ινδία είχε επίσης αυξήσει τα αποθέματά της σε χρυσό στο δεύτερο μισό του 2025, συνεχίζοντας την πολυετή τακτική διαφοροποίησης μακριά από τα δολαριακά assets.
Αλλάζει η χρηματοδότηση – Έρχεται η εποχή του «σκληρού χρήματος»
Η πρόσφατη αύξηση των αποθεμάτων χρυσού των κρατών – μελών των BRICS δεν αφορά μόνο την προστασία περιουσιακών στοιχείων αλλά αποτελεί μέρος ευρύτερης γεωπολιτικής και χρηματοπιστωτικής μετατόπισης.
Σημαντικές φωνές στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό χώρο, όπως ο Καναδός κορυφαίος επενδυτής σε μεταλλεία Frank Giustra, προαναγγέλλουν μια νέα χρηματοοικονομική εποχή «σκληρού χρήματος», που προκαλείται από την αυξανόμενη ασημαντότητα των «paper gold» (χάρτινου χρυσού) περιουσιακών στοιχείων, όπως τα exchange-traded funds (ETFs) και τα προθεσμιακά συμβόλαια (futures).
Μιλώντας στο Precious Metals Summit στο Beaver Creek, Colorado, ο Giustra δήλωσε: «Τώρα, πιστέψτε το ή όχι, βρισκόμαστε στην εποχή του σκληρού χρήματος.
Αν κατέχετε χάρτινο χρυσό, δεν κατέχετε πραγματικό χρυσό.
Όταν έρθει η κρίση, δεν θα υπάρχει εκεί».
Παράλληλη χρηματοοικονομική υποδομή
Υποστήριξε ότι οι χώρες BRICS διαμορφώνουν μια παράλληλη χρηματοοικονομική υποδομή που θα μπορούσε να παρακάμψει τα παραδοσιακά δυτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται στο δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Μεγάλο μέρος αυτής της μεταμόρφωσης φαίνεται στις πρωτοβουλίες της Κίνας στο χρηματιστήριο πολύτιμων μετάλλων Shanghai Gold Exchange, εφαρμόζεται η μετατρέψιμη ισοτιμία γιουάν–χρυσού και γίνεται φυσική φύλαξη ποσοτήτων του πολύτιμου μετάλλου.
Παράλληλα, το έργο mBridge, πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιακού νομίσματος κεντρικής τράπεζας (CBDC) που ξεκίνησαν η Κίνα, το Hong Kong, η Ταϊλάνδη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και πρόσφατα η Σαουδική Αραβία, στοχεύει σε συναλλαγές χωρίς δολάριο, ενισχύοντας την τάση της αποδολαριοποίησης.
Οι BRICS και η παγκόσμια αγορά χρυσού
Συλλογικά, οι χώρες BRICS, συμπεριλαμβανομένων νέων μελών πέρα από τα πέντε ιδρυτικά, κατέχουν 6.026 τόνους χρυσού, ωστόσο παραμένουν πίσω από τις ΗΠΑ (8.133 τόνους), τη Γερμανία (3.352 τόνους) και την Ιταλία (2.452 τόνους).
Μεμονωμένα, η Ρωσία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα εντός της ομάδας των BRICS με 2.336 τόνους, ακολουθούμενη από την Κίνα με 2.298 τόνους και την Ινδία με 880 τόνους.
Η πρόσφατη αγορά της Βραζιλίας ανεβάζει τα συνολικά αποθέματα της σε 145,1 τόνους.
Αν και τα αποθέματα χρυσού των BRICS υστερούν σε σχέση με τους κορυφαίους παγκοσμίως, η αγοραστική τους συμπεριφορά έχει αλλάξει τις δυναμικές της σύγχρονης αγοράς χρυσού.
Σύμφωνα με το World Gold Council, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αγοράσει πάνω από 1.000 τόνους χρυσού ετησίως από το 2022 έως το 2024, καταγράφοντας τη μακρύτερη συνεχόμενη περίοδο αγορών στη σύγχρονη εποχή.
Η ζήτηση των κεντρικών τραπεζών παρέμεινε ισχυρή το 2025, με 244 τόνους να προστίθενται μόνο στο πρώτο τρίμηνο.
Η έρευνα για τα αποθέματα χρυσού των κεντρικών τραπεζών του 2025 από το World Gold Council δείχνει ότι το 73% των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζιτών πιστεύει ότι το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια αποθέματα θα μειωθεί τα επόμενα πέντε χρόνια.
Επιπλέον, το 43% των ερωτηθέντων αξιωματούχων κεντρικών τραπεζών σκοπεύει να αυξήσει τα αποθέματα χρυσού, αποδεικνύοντας τη μετατόπιση των παγκόσμιων νομισματικών στάσεων.
Γεωπολιτική αναταραχή και χρυσός: Μια νέα Σχέση
Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην εντεινόμενη τάση απόκτησης χρυσού: επίμονες γεωπολιτικές εντάσεις, αυξανόμενα δημόσια χρέη στις προηγμένες οικονομίες και αυξανόμενη αμφιβολία για τα fiat νομίσματα.
Τα σχόλια του Giustra αναδεικνύουν την ανησυχία ότι τα παραδοσιακά νομίσματα, ιδιαίτερα το δολάριο, ενδέχεται να πλησιάζουν ένα κρίσιμο σημείο.
«Με το αυξανόμενο χρέος και μέτρα νομισματικής χαλάρωσης όπως το quantitative easing (νομισματική χαλάρωση) ή ο έλεγχος της καμπύλης αποδόσεων, τα fiat νομίσματα βρίσκονται γενικά στα τελευταία τους στάδια», προειδοποίησε ο Giustra.
Τόνισε τη δυνατότητα μιας παγκόσμιας νομισματικής επαναφοράς, όπου ο χρυσός και άλλα σκληρά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να παίξουν κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας των κρατών.
Αυτή η στάση αντανακλάται στις αναδυόμενες αγορές, που θεωρούν τον χρυσό ουδέτερο και αξιόπιστο μέσο προστασίας έναντι των πολιτικών κινδύνων από τη Δύση και της αστάθειας του δολαρίου.
Η πρόσφατη επιστροφή της Βραζιλίας στις αγορές χρυσού μετά από διακοπή από το 2021 ενισχύει την άποψη ότι η συσσώρευση φυσικού χρυσού είναι πλέον κάτι περισσότερο από καταφύγιο - αποτελεί δήλωση οικονομικής αυτονομίας.
Μπορούν οι BRICS να αμφισβητήσουν την ηγεμονία των ΗΠΑ;
Υπήρξαν εικασίες ότι οι BRICS θα μπορούσαν στο μέλλον να στηρίξουν ένα νέο πολυεθνικό νόμισμα υποστηριζόμενο από χρυσό, αλλά δεν έχουν υπάρξει επίσημη παρουσίαση ενός τέτοιου σχεδίου.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι ακόμη και αν το μπλοκ εισήγαγε ένα νόμισμα υποστηριζόμενο από χρυσό, θα αντιμετώπιζε σημαντικά εμπόδια απέναντι στην κυριαρχία του δολαρίου.
Παρά αυτές τις δομικές προκλήσεις, η στρατηγική των BRICS είναι σαφής: συσσώρευση «σκληρών» περιουσιακών στοιχείων, δημιουργία εναλλακτικών χρηματοπιστωτικών θεσμών και συστημάτων πληρωμών και κλίση της ισορροπίας νομισματικής δύναμης πιο ισότιμα.
Είτε μέσω πιλοτικών προγραμμάτων ψηφιακών νομισμάτων όπως το mBridge, είτε μέσω συνεχούς αγοράς χρυσού, τα κράτη της ομάδας των BRICS προχωρούν το σχέδιο να διαμορφώσουν έναν πολυπολικό χρηματοοικονομικό κόσμο.
Σε αυτό το σενάριο, ο χρυσός, ο πραγματικός φυσικός χρυσός, επανεμφανίζεται ως ακρογωνιαίος λίθος της νομισματικής στρατηγικής και όχι ως κατάλοιπο του παρελθόντος.
Καθώς το 2025 πλησιάζει στο τέλος του, τα σήματα είναι αδιαμφισβήτητα: οι κεντρικές τράπεζες προστατεύονται από την αβεβαιότητα, και ο χρυσός παραμένει θεμέλιος λίθος σε αυτή την προσπάθεια.
Παρά τη διατήρηση της υπεροχής των ΗΠΑ στα αποθέματα για την ώρα, οι τάσεις υποδηλώνουν ότι το μέλλον της πίστωσης θα είναι διαφοροποιημένο, αποκεντρωμένο και ολοένα πιο «χρυσό».
www.bankingnews.gr
Αυτό το κύμα αγορών, παρά τις υψηλές τιμές του χρυσού, επιβεβαιώνει τη δέσμευση του μπλοκ να μειώσει την εξάρτηση από το δολάριο και να αυξήσει τις συμμετοχές σε περιουσιακά στοιχεία πραγματικής αξίας.
Οι αγορές πραγματοποιήθηκαν σε περίοδο ρεκόρ υψηλών τιμών χρυσού, με τον δείκτη XAU/USD να φτάνει κοντά στα 3.900 δολάρια τον Σεπτέμβριο και να ξεπερνά τα 4.000 δολάρια τον Οκτώβριο, φτάνοντας ιστορικό υψηλό 4.381 δολαρίων ανά ουγγιά.
Σήμερα, ο χρυσός παραμένει σε εύρος τιμών γύρω στα 4.010 δολάρια, αλλά οι κεντρικές τράπεζες δεν δείχνουν σημάδια επιβράδυνσης όσον αφορά τη ζήτηση.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανέφερε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) η Βραζιλία ηγήθηκε των τριών προσθέτοντας 15 τόνους, κίνηση που ήταν η πρώτη της από το 2021.
Η Ρωσία και η Κίνα ακολούθησαν με 3 τόνους και 2 τόνους αντίστοιχα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ινδία είχε επίσης αυξήσει τα αποθέματά της σε χρυσό στο δεύτερο μισό του 2025, συνεχίζοντας την πολυετή τακτική διαφοροποίησης μακριά από τα δολαριακά assets.
Αλλάζει η χρηματοδότηση – Έρχεται η εποχή του «σκληρού χρήματος»
Η πρόσφατη αύξηση των αποθεμάτων χρυσού των κρατών – μελών των BRICS δεν αφορά μόνο την προστασία περιουσιακών στοιχείων αλλά αποτελεί μέρος ευρύτερης γεωπολιτικής και χρηματοπιστωτικής μετατόπισης.
Σημαντικές φωνές στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό χώρο, όπως ο Καναδός κορυφαίος επενδυτής σε μεταλλεία Frank Giustra, προαναγγέλλουν μια νέα χρηματοοικονομική εποχή «σκληρού χρήματος», που προκαλείται από την αυξανόμενη ασημαντότητα των «paper gold» (χάρτινου χρυσού) περιουσιακών στοιχείων, όπως τα exchange-traded funds (ETFs) και τα προθεσμιακά συμβόλαια (futures).
Μιλώντας στο Precious Metals Summit στο Beaver Creek, Colorado, ο Giustra δήλωσε: «Τώρα, πιστέψτε το ή όχι, βρισκόμαστε στην εποχή του σκληρού χρήματος.
Αν κατέχετε χάρτινο χρυσό, δεν κατέχετε πραγματικό χρυσό.
Όταν έρθει η κρίση, δεν θα υπάρχει εκεί».
Παράλληλη χρηματοοικονομική υποδομή
Υποστήριξε ότι οι χώρες BRICS διαμορφώνουν μια παράλληλη χρηματοοικονομική υποδομή που θα μπορούσε να παρακάμψει τα παραδοσιακά δυτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται στο δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Μεγάλο μέρος αυτής της μεταμόρφωσης φαίνεται στις πρωτοβουλίες της Κίνας στο χρηματιστήριο πολύτιμων μετάλλων Shanghai Gold Exchange, εφαρμόζεται η μετατρέψιμη ισοτιμία γιουάν–χρυσού και γίνεται φυσική φύλαξη ποσοτήτων του πολύτιμου μετάλλου.
Παράλληλα, το έργο mBridge, πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιακού νομίσματος κεντρικής τράπεζας (CBDC) που ξεκίνησαν η Κίνα, το Hong Kong, η Ταϊλάνδη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και πρόσφατα η Σαουδική Αραβία, στοχεύει σε συναλλαγές χωρίς δολάριο, ενισχύοντας την τάση της αποδολαριοποίησης.
Οι BRICS και η παγκόσμια αγορά χρυσού
Συλλογικά, οι χώρες BRICS, συμπεριλαμβανομένων νέων μελών πέρα από τα πέντε ιδρυτικά, κατέχουν 6.026 τόνους χρυσού, ωστόσο παραμένουν πίσω από τις ΗΠΑ (8.133 τόνους), τη Γερμανία (3.352 τόνους) και την Ιταλία (2.452 τόνους).
Μεμονωμένα, η Ρωσία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα εντός της ομάδας των BRICS με 2.336 τόνους, ακολουθούμενη από την Κίνα με 2.298 τόνους και την Ινδία με 880 τόνους.
Η πρόσφατη αγορά της Βραζιλίας ανεβάζει τα συνολικά αποθέματα της σε 145,1 τόνους.
Αν και τα αποθέματα χρυσού των BRICS υστερούν σε σχέση με τους κορυφαίους παγκοσμίως, η αγοραστική τους συμπεριφορά έχει αλλάξει τις δυναμικές της σύγχρονης αγοράς χρυσού.
Σύμφωνα με το World Gold Council, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αγοράσει πάνω από 1.000 τόνους χρυσού ετησίως από το 2022 έως το 2024, καταγράφοντας τη μακρύτερη συνεχόμενη περίοδο αγορών στη σύγχρονη εποχή.
Η ζήτηση των κεντρικών τραπεζών παρέμεινε ισχυρή το 2025, με 244 τόνους να προστίθενται μόνο στο πρώτο τρίμηνο.
Η έρευνα για τα αποθέματα χρυσού των κεντρικών τραπεζών του 2025 από το World Gold Council δείχνει ότι το 73% των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζιτών πιστεύει ότι το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια αποθέματα θα μειωθεί τα επόμενα πέντε χρόνια.
Επιπλέον, το 43% των ερωτηθέντων αξιωματούχων κεντρικών τραπεζών σκοπεύει να αυξήσει τα αποθέματα χρυσού, αποδεικνύοντας τη μετατόπιση των παγκόσμιων νομισματικών στάσεων.
Γεωπολιτική αναταραχή και χρυσός: Μια νέα Σχέση
Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην εντεινόμενη τάση απόκτησης χρυσού: επίμονες γεωπολιτικές εντάσεις, αυξανόμενα δημόσια χρέη στις προηγμένες οικονομίες και αυξανόμενη αμφιβολία για τα fiat νομίσματα.
Τα σχόλια του Giustra αναδεικνύουν την ανησυχία ότι τα παραδοσιακά νομίσματα, ιδιαίτερα το δολάριο, ενδέχεται να πλησιάζουν ένα κρίσιμο σημείο.
«Με το αυξανόμενο χρέος και μέτρα νομισματικής χαλάρωσης όπως το quantitative easing (νομισματική χαλάρωση) ή ο έλεγχος της καμπύλης αποδόσεων, τα fiat νομίσματα βρίσκονται γενικά στα τελευταία τους στάδια», προειδοποίησε ο Giustra.
Τόνισε τη δυνατότητα μιας παγκόσμιας νομισματικής επαναφοράς, όπου ο χρυσός και άλλα σκληρά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να παίξουν κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας των κρατών.
Αυτή η στάση αντανακλάται στις αναδυόμενες αγορές, που θεωρούν τον χρυσό ουδέτερο και αξιόπιστο μέσο προστασίας έναντι των πολιτικών κινδύνων από τη Δύση και της αστάθειας του δολαρίου.
Η πρόσφατη επιστροφή της Βραζιλίας στις αγορές χρυσού μετά από διακοπή από το 2021 ενισχύει την άποψη ότι η συσσώρευση φυσικού χρυσού είναι πλέον κάτι περισσότερο από καταφύγιο - αποτελεί δήλωση οικονομικής αυτονομίας.
Μπορούν οι BRICS να αμφισβητήσουν την ηγεμονία των ΗΠΑ;
Υπήρξαν εικασίες ότι οι BRICS θα μπορούσαν στο μέλλον να στηρίξουν ένα νέο πολυεθνικό νόμισμα υποστηριζόμενο από χρυσό, αλλά δεν έχουν υπάρξει επίσημη παρουσίαση ενός τέτοιου σχεδίου.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι ακόμη και αν το μπλοκ εισήγαγε ένα νόμισμα υποστηριζόμενο από χρυσό, θα αντιμετώπιζε σημαντικά εμπόδια απέναντι στην κυριαρχία του δολαρίου.
Παρά αυτές τις δομικές προκλήσεις, η στρατηγική των BRICS είναι σαφής: συσσώρευση «σκληρών» περιουσιακών στοιχείων, δημιουργία εναλλακτικών χρηματοπιστωτικών θεσμών και συστημάτων πληρωμών και κλίση της ισορροπίας νομισματικής δύναμης πιο ισότιμα.
Είτε μέσω πιλοτικών προγραμμάτων ψηφιακών νομισμάτων όπως το mBridge, είτε μέσω συνεχούς αγοράς χρυσού, τα κράτη της ομάδας των BRICS προχωρούν το σχέδιο να διαμορφώσουν έναν πολυπολικό χρηματοοικονομικό κόσμο.
Σε αυτό το σενάριο, ο χρυσός, ο πραγματικός φυσικός χρυσός, επανεμφανίζεται ως ακρογωνιαίος λίθος της νομισματικής στρατηγικής και όχι ως κατάλοιπο του παρελθόντος.
Καθώς το 2025 πλησιάζει στο τέλος του, τα σήματα είναι αδιαμφισβήτητα: οι κεντρικές τράπεζες προστατεύονται από την αβεβαιότητα, και ο χρυσός παραμένει θεμέλιος λίθος σε αυτή την προσπάθεια.
Παρά τη διατήρηση της υπεροχής των ΗΠΑ στα αποθέματα για την ώρα, οι τάσεις υποδηλώνουν ότι το μέλλον της πίστωσης θα είναι διαφοροποιημένο, αποκεντρωμένο και ολοένα πιο «χρυσό».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών