Το 2021 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τον λαό της Τουρκίας, καθώς η χώρα αντιμετώπισε την κατάρρευση του εγχώριου νομίσματος, της λίρας.
Τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν το 2022, αφού η λίρα έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς οι κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ και οι απαγορεύσεις εξαγωγών είχαν ως αποτέλεσμα την άνοδο των τιμών των εμπορευμάτων.
Σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, οι Τούρκοι πολίτες αντιμετωπίζουν τώρα πληθωρισμό 54,4%, ο υψηλότερος των τελευταίων 20 ετών.
Η αγορά πετρελαίου και εμπορευμάτων
Η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 23,2% μέχρι το τέλος του έτους, αλλά αυτή η εκτίμηση έγινε με την υπόθεση ότι η τιμή του αργού πετρελαίου διαμορφώνεται περίπου στα 80 δολάρια το βαρέλι.
Το ξέσπασμα του πολέμου προκάλεσε την εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου πολύ πάνω από τα 100 δολάρια.
Η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων από τον πόλεμο πιθανότατα σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα υποτιμά τον πληθωρισμό για φέρος
Επίσης η Ρωσία και η Ουκρανία παρείχαν το 80% των εισαγωγών σιτηρών της Τουρκίας αξίας 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι. Εάν η τιμή αυτού του εν λόγω εμπορεύματος αυξηθεί δραστικά, αυτό από μόνο του θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση του πληθωρισμού της Τουρκίας.
Πώς βρέθηκε η οικονομία σε αυτό το σημείο;
Η νομισματική κρίση στην χώρα εξελίσσεται εδώ και πολύ καιρό.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, η λίρα έχει χάσει το 75,57% της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Από το 2012, η Τουρκία έχει αντιμετωπίσει κρίση χρέους, πολιτική αστάθεια που οδήγησε σε ένα αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016 και τους τιμωρητικούς δασμούς των ΗΠΑ στις βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου που κατέστρεψαν την οικονομία της.
Όλα αυτά τα γεγονότα κορυφώθηκαν με αυτό που εκτυλίσσεται σήμερα με την κατάρρευση της λίρας.
Τα τελευταία δύο χρόνια, έχουμε γίνει μάρτυρες της κατάρρευσης του νομίσματος και πώς η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα επιχειρούν να το σώσουν.
Οι 8 αποτυχημένες μέθοδοι
Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) και ο πρόεδρος Erdogan εφάρμοσαν.. απελπισμένες μεθόδους στις προσπάθειές τους να καταπολεμήσουν τον ανεξέλεγτοο πληθωρισμό και να σταθεροποιήσουν τη λίρα
Οκτώ τρόποι με τους οποίους οι τουρκικές αρχές έχουν προσπαθήσει να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό μέχρι στιγμής:
1 Έλεγχοι των τιμών στην αγορά
Οι αρχές πηγαίνουν στο σούπερ μάρκετ, ελέγχουν τις τιμές και απειλούν με πρόστιμο εάν οι τιμές είναι «πολύ υψηλές»
Ένα παράδειγμα αυτού του τρόπου καθορισμού τιμών είναι το ψωμί και τα τουρκικά αρτοποιεία.
Το Επιμελητήριο Αρτοποιείων καθόρισε την τιμή του ψωμιού, αλλά τώρα τα αρτοποιεία προειδοποιούν ότι κινδυνεύουν να κλείσουν καθώς αναγκάζονται να τηρήσουν συγκεριμένο τιμολόγιο ενώ οι πωλήσεις τους είναι μειωμένες
2. Καλεσαν τους Τούρκους πολίτες να πουλήσουν χρυσό/δολάρια προκειμένου να στηρίξουν τη λίρα
Σε μια ύστατη προσπάθεια να εμποδίσει τους Τούρκους πολίτες να εγκαταλείψουν τη λίρα, ο Erdogan προσπάθησε, σε πολλές περιπτώσεις, να τους ενθαρρύνει να κρατήσουν τις λίρες στο όνομα της εθνικής υπερηφάνειας.
Η κυβέρνηση έχει πρόσφατα υιοθετήσει έναν νέο καταθετικό λογαριασμό εσόδων απο πωλήσεις χρυσού με εγγυημένη απόδοση προκειμένου να τους ενθαρρύνει τους πολίτες να φέρουν τον χρυσό που βρίσκεται «κάτω από τα στρώματα» στο τραπεζικό σύστημα.
3. Εξάντληση των συναλλαγματικών αποθεμάτων για τη στήριξη της λίρας
Στα μέσα Ιανουαρίου, τα συναλλαγματικά αποθέματα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας έπεσαν στο χαμηλότερο επίπεδο επίπεδο από το 2002, στα 7,54 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτό σημαίνει ότι από τον Νοέμβριο του 2021, περίπου το 75% των συναλλαγματικών αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας είχε εξαερωθεί για να στηρίξει τη λίρα.
Από τα χαμηλά του Ιανουαρίου, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας έχουν εκτιναχθεί ξανά μετά τη σύναψη ορισμένων συμφωνιών από την κεντρική τράπεζα με τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η Goldman Sachs εκτίμησε ότι τα ακαθάριστα αποθέματα συναλλάγματος της χώρας μειώθηκαν κατά περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο τον Δεκέμβριο του 2021 λόγω των παρεμβάσεων της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλαγματος.
4 Απαίτηση οι εξαγωγείς μετατρέπουν το 25% των εσόδων τους σε λίρες
Αυτό το μέτρο στοχεύει στην ενίσχυση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Τουρκίας αναγκάζοντας τις εταιρείες να διατηρούν μέρος των εσόδων τους από τις πωλήσεις τους στο εξωτερικό σε λίρες.
Αυτές οι ενέργειες είναι μια προσπάθεια να σταματήσουν οι εταιρείες να πουλήσουν τις λίρες που σωρεύουν για ισχυρότερα ξένα νομίσματα.
5. Αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50%
Για να μετριάσει τη δημόσια δυσαρέσκεια, ο Erdogan αύξησε τον κατώτατο μισθό κατά 50%, την υψηλότερη αύξηση των τελευταίων 50 ετών.
Οι υψηλότεροι μισθοί σίγουρα βοηθούν όσους υποφέρουν, αλλά υπάρχει επίσης ο κίνδυνος υψηλότεροι μισθοί να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερο πληθωρισμό, χρεοκοπίες εταιρειών και ανεργία, καθώς οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος εργασίας.
6. Παροχή κεφαλαίων στις κρατικές τράπεζες για την ενίσχυση των χορηγήσεων
Το Sovereign Wealth Fund της Τουρκίας έδωσε πρόσφατα 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε δύο από τις μεγαλύτερες τουρκικές τράπεζες για να βοηθήσει στη βελτίωση των ισολογισμών τους και στην τόνωση του δανεισμού σε εταιρείες.
Ακολούθησε επίσης αυτή η εισφορά κεφαλαίου με πρόσθετη εισφορά 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη μεγαλύτερη τράπεζα, την T.C. Ziratt Bankasi ,να «ενδυναμώσει το κεφάλαιο των κρατικών τραπεζών και να βελτιώσει τη δανειοδοτική τους ισχύ».
Η κυβέρνηση προσπαθεί να διατηρήσει τη ροή των πιστώσεων στο τραπεζικό σύστημα χορηγώντας τους μετρητά για να αντισταθμίσει στους ισολογισμούς τους το αποτέλεσμα από την υποτίμηση της λίρας
7.Λογαριασμοί σε λίρα που προστατεύονται από συναλλαγματικούς κινδύνους
Για την καταπολέμηση των επενδυτών που συσσωρεύουν δολάρια για να προστατευτούν, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι θα υποστηρίξει λογαριασμούς που μετατρέπουν ξένα νομίσματα σε λίρες.
Ουσιαστικά η κεντρική τράπεζα προσφέρει προστασία σε λογαριασμούς που μετατρέπονται σε λίρες καλύπτοντας τυχόν αλλαγές στα επιτόκια ή τις συναλλαγματικές ισοτιμίες από τη στιγμή που θα γίνει η μετατροπή.
Αυτή η στρατηγική είχε ευνοϊκά αποτελέσματα για την κεντρική τράπεζα, καθώς οι Τούρκοι έχον υποδεχθεί θετικά το μέτρο.
Τα κεφάλαια ρέουν σταθερά σε αυτούς τους «λογαριασμούς που προστατεύονται από συναλλαγματικούς κινδύνους», φτάνοντας τα 290 δισεκατομμύρια λίρες (21,4 δισεκατομμύρια δολάρια)
Αυτή η νέα στρατηγική είχε ως αποτέλεσμα οι τοπικοί επενδυτές να μειώσουν τις καταθέσεις τους σε δολάρια και ευρώ κατά σχεδόν 11 δισεκατομμύρια δολάρια από τον Δεκέμβριο του 2021.
Ο χρόνος θα δείξει εάν αυτό το σύστημα αποταμίευσης μπορεί να συνεχίσει να πείθει εγχώριους επενδυτές να διακρατούν λίρες αντί για άλλα περιουσιακά στοιχεία και ξένα νομίσματα.
8.Σταθερά επιτόκια παρά το περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού
Σε αντίθεση με την παραδοσιακή πρακτική των κεντρικών τραπεζών, ο Erdogan δεν αύξησε τα επιτόκια ως απάντηση στον υψηλό πληθωρισμό και αντίθετα τα μείωσε μείωσε.
Σε πολλές περιπτώσεις ιστορικά, αυτό οδήγησε μόνο σε μεγαλύτερο πληθωρισμό.
Επιπλέον, απέλυσε τέσσερις υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της κεντρικής τράπεζας σε διάστημα δύο μηνών μόνο την άνοιξη του 2021.
Το βασικό επιτόκιο της Τουρκίας, το επιτόκιο επαναγοράς μιας εβδομάδας, παραμένει στο 14%, μειωμένο κατά 3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
H πρωτοτυπία της νομισματικής κρίσης στην Τουρκία
Από τη δυτική σκοπιά, είναι εύκολο να δούμε απλώς μια άλλη αναδυόμενη αγορά στην άλλη άκρη του κόσμου να υποφέρει από νομισματική κρίση όπως η Αργεντινή ή η Βενεζουέλα, αλλά είναι διαφορετική περίπτωση....
Η Τουρκία υπερτερεί των άλλων χωρών ως προς το ΑΕΠ, τον πληθυσμό και τη συμμετοχή της στο παγκόσμιο εμπόριο.
Δεν έχουμε δει μια χώρα με μια οικονομία αυτού του μεγέθους να περνάει μια νομισματική κρίση όπως αυτή εδώ και πολύ καιρό, και σίγουρα δεν έχουμε δει ένα νόμισμα fiat αυτού του μεγέθους κατάρρέει με αυτό το ρυθμό στη διάρκεια ζωής του Bitcoin.
Τα θεμελιώδη μεγέθη
Σήμερα, η Τουρκία έχει πληθυσμό περίπου 84 εκατομμύρια κατοίκους.
Είναι η 21η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο ως προς το ονομαστικό ΑΕΠ και η 11η μεγαλύτερη οικονομία από άποψη ΑΕΠ με βάση τα ισοδύναμα αγοραστικής δύναμης (PPP).
Πρόσφατα, οι εξαγωγές της Τουρκίας έσπασαν ρεκόρ άνω των 225 δισεκατομμυρίων δολαρίων και το μερίδιο της Τουρκίας στις παγκόσμιες εξαγωγές ξεπέρασε το 1% των συνολικών εξαγωγών για πρώτη φορά στην ιστορία.
Η Τουρκία είναι επί του παρόντος ο έκτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρώπης και ο 32ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι κύριες εξαγωγές της είναι οχήματα, ανταλλακτικά μηχανημάτων, χάλυβας, σίδηρος και υφάσματα.
Ευκαιρία για το bitcoin
Ο πληθωρισμός της λίρας είναι, επομένως, μια από τις μεγαλύτερες ευκαιρίες που έχει το Bitcoin να αποδείξει τη χρήση του ως ένα χρήμα ισχυρό που κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει – νομίσματα που μπορούν να βρουν την κατάλληλη αγορά σε χώρες όπως η Τουρκία όπου το τοπικό νόμισμα χάνει την αγοραστική του δύναμη με ανησυχητικό ρυθμό.
Τι συμβαίνει στη πραγματική ζωή
Το αυξανόμενο κόστος ζωής έχει κάνει τα πάντα πιο απρόσιτα για τον απλό Τούρκο.
Οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται σχεδόν καθημερινά, αναγκάζοντας τις αλυσίδες παντοπωλείων να βάλουν ποσοστώσεις στις πωλήσεις σε είδη όπως αλεύρι, λάδι και γάλα.
Υπάρχουν πολλές αναφορές για ελλείψεις τροφίμων σε όλη τη χώρα.
Πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή ένα μηνιαίο όριο δύο λίτρων ανά οικογένεια για το ηλιέλαιο.
Η κυβέρνηση αρνήθηκε αρχικά αυτές τις ελλείψεις μόνο για να απαγορεύσει αργότερα τις εξαγωγές λαδιών και μαργαρίνης λόγω «προβλημάτων εγχώριας ζήτησης και στρεβλώσεων στις διακυμάνσεις των τιμών».
Οι ουρές για την προμήθεια ψωμιού γίνονται πιο συνηθισμένο φαινόμενο, όπως παρουσιάσαν σε άρθρο τους οι New York Times.
Στην αρχή του έτους, το κράτος αύξησε τα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου που, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, θα μπορούσε να αυξήσει το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών έως και 130%.
Λάβετε υπόψη ότι αυτό συνέβη πριν ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας προκαλέσει εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου.
Οι τιμές των ενοικίων αυξήθηκαν κατά 60% περίπου σε ορισμένες περιοχές της Κωνσταντινούπολης φέτος.
Κοινωνικές διαμαρτυρίες
Τον περασμένο μήνα, χιλιάδες διαδήλωσαν στην Κωνσταντινούπολη για να υψώσουν τη φωνή τους ενάντια στην κατεύθυνση της οικονομική πολιτικής και της χώρας τους.
Αυτό συμβαίνει όταν πεθαίνει η αξία των χρημάτων.
Όταν οι αποταμιεύσεις των ανθρώπων καταστρέφονται και δυσκολεύονται περισσότερο να αποκτήσουν τα απαραίτητα, το μόνο που μένει είναι να βγουν στους δρόμους και να απαιτήσουν πολιτική αλλαγή.
Πώς θα προστατεύσουν οι πολίτες τα περιουσιακά στοιχεία τους;
Ο λαός της Τουρκίας δεν εισάκουσε την έκκλησή του Erdogan να πουλήσει όλα τα αποθέματά του σε χρυσό και δολάρια για να προστατεύσει την πτώση της λίρας.
Αναζητά καταφύγιο σε διάφορα περιουσιακά στοιχεία όπως ακίνητα, χρυσός, δολάρια και bitcoin.
Η Aksoy Research, έκανε πρόσφατα μια δημοσκόπηση και ρώτησε τον λαό της Τουρκίας: «Αν είχατε επιπλέον 10.000 λίρες, σε ποια θα επενδύατε;»
Τα αποτελέσματα ήταν μόνο το 11,4% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα διατηρήσει τις αποταμιεύσεις του σε λίρες.
Τα υπόλοιπα αποτελέσματα της δημοσκόπησης ήταν τα εξής:
Το 39,6% δήλωσε ότι θα επενδύσει σε χρυσό
Το 18,9% είπε ότι θα επένδυε σε δολάρια
Το 14,3% δήλωσε ότι θα επένδυσει σε κρυπτονομίσματα
Οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα στην Τουρκία έφτασαν το ρεκόρ των 239 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην αρχή του έτους.
Η δολαριοποίηση της οικονομίας
Η αυξανόμενη δολαριοποίηση δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν, επειδή τα δολάρια προσφέρουν βραχυπρόθεσμη σταθερότητα σε αυτά τα άτομα να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους κάθε μήνα εν μέσω του αυξανόμενου πληθωρισμού.
Η Τουρκία επίσης καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες κατά κύριο λόγο με εισαγωγές, οι οποίες αποτιμώνται σε δολάρια, και επίσης καλύπτονται από το χρέος που είναι επίσης σε δολάρια.
Και οι δύο αυτοί παράγοντες συνέβαλαν στην αυξημένη δολαριοποίηση της οικονομίας την τελευταία δεκαετία.
Η παράδοση του Χρυσού
Στην Τουρκία, ο χρυσός ήταν η προτιμώμενη προστασία «κάτω από το στρώμα» από τον πληθωρισμό για πολλές γενιές.
Ο χρυσός έχει κεντρική θέση στα τουρκικά έθιμα που συχνά δίνονται ως δώρα από γεννήσεις έως γάμους.
Από το 2020, οι τουρκικές εταιρείες και οι μικροεπενδυτές έχουν υπερτριπλασιάσει τις αποθέσεις χρυσού τους στα 36 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ηη κυβέρνησή τους υπολογίζει ότι περίπου 5.000 τόνοι χρυσού αξίας μεταξύ 250-350 δισεκατομμυρίων δολαρίων υπάρχουν στα τουρκικά σπίτια.
Η στροφή στο Bitcoin
Μ ια από τις πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις σε όλο αυτό το πληθωριστικό επεισόδιο είναι ότι οι Τούρκοι στρέφονται όλο και περισσότερο προς το bitcoin ως έναν τρόπο να διατηρήσουν τον πλούτο τους έναντι της υποβάθμισης του νομίσματός τους.
Δημοσίευμα στη Wall Street Journal επισήμανε ότι η αξία σε δολάρια των όγκων συναλλαγών κρυπτονομισμάτων είναι αυξημένη, όπως και οι διαδικτυακές αναζητήσεις για «bitcoin».
Οι Τούρκοι αρχίζουν να αγκαλιάζουν το bitcoin και τα stablecoins, όπως το tether, ως αντιστάθμισης έναντι του πληθωρισμό και να αποθηκεύσουν τον πλούτο τους εκτός του παραπαίου τουρκικού τραπεζικού συστήματος.
Το αλεξίπτωτο …
Η πτώση της τουρκικής λίρας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του γιατί, πριν από 13 χρόνια, ο Satoshi εφηύρε το Bitcoin.
Ο Satoshi εξήγγειλε ότι αυτή η δημιουργία ήταν μια πιθανή λύση απέναντι στις κεντρικές τράπεζες και τις χαλαρές νομισματικές πολιτικές που μαστίζουν τον κόσμο.
Σήμερα, βλέπουμε το όραμα του Satoshi να υλοποιείται καθώς οι Τούρκοι αρχίζουν να χρησιμοποιούν το bitcoin - ένα μη κρατικό νόμισμα που διατηρεί τον πλούτο και δεν μπορεί να ελεγχθεί ή να απαξιωθεί.
Πρόσβαση από παντού
Πριν από το bitcoin, ο λαός της Τουρκίας θα έπρεπε να καταφύγει στη χρήση μόνο χρυσού και δολαρίων για να προστατευτεί από τους κεντρικούς τραπεζίτες και τις κυβερνητικές πολιτικές.
Τώρα υπάρχει μια νέα λύση στην οποία μπορεί να έχει πρόσβαση οποιοσδήποτε έχει smartphone και σύνδεση στο διαδίκτυο.
Σε αντίθεση με τον χρυσό και το δολάριο, ένα άτομο δεν χρειάζεται να εμπιστεύεται ένα τρίτο μέρος για να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτό το περιουσιακό στοιχείο που διατηρεί τον πλούτο.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τον χρυσό και το δολάριο, το bitcoin δεν μπορεί να κατασχεθεί εύκολα από τις αρχές, όπως έχουμε σε περιόδους οικονομικών κρίσεων.
Το Bitcoin έχει επίσης το πρόσθετο πλεονέκτημα της ανατίμησης της αξίας του με την πάροδο του χρόνου λόγω της ανελαστικής προσφοράς και του αποτελεσματικού δικτύου διανομής του
. Πριν από δύο χρόνια, εάν ένας Τούρκος πολίτης αποφάσιζε να αποταμιεύσει σε bitcoin αντί για χρυσό, λίρες ή δολάρια, η αγοραστική του δύναμη θα είχε αυξηθεί δραστικά σε μια χρονική περίοδο όπου η λίρα έχασε πάνω από 50% έναντι του δολαρίου.
Τα τελευταία δύο χρόνια, το bitcoin ξεπέρασε την τουρκική λίρα κατά 768,40% σε σύγκριση με το δολάριο (104,25%) και το χρυσό (132,95%):
Ο πόλεμος του Erdogan στο Bitcoin κα η υπαναχώρηση
Τον Νοέμβριο του 2021, ο Πρόεδρος Erdogan κήρυξε τον πόλεμο στο bitcoin.
Η σκέψη ενός προέδρου να κηρύξει πόλεμο εναντίον ενός αποκεντρωμένου ψηφιακού τρόπου συναλλαγών ήταν τουλάχιστον κωμική.
Μετά την επίσκεψη του προέδρου του Ελ Σαλβαδόρ Nayib, ο Erdogan εισηγήθηκα στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να εξετάσει προσεκτικά την πιθανή χρήση του bitcoin και να οργανώσει ένα προσεχές φόρουμ για το θέμα.
Αυτές οι πρόσφατες εξελίξεις δίνουν ελπίδα για τον λαό της Τουρκίας.
Τώρα που έχουμε μπει στην εποχή του Bitcoin, οι πολίτες σε όλο τον κόσμο έχουν μια εναλλακτική λύση για να προστατεύσουν τον πλούτο τους από τις επιζήμιες συνέπειες του πληθωρισμού.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών