γράφει : Νίκος Θεοδωρόπουλος
Πως ένα οικονομικό πρόβλημα αποπληρωμής ενός τραπεζικού δανείου για την αγορά κατοικίας έγινε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης ένα καυτό πολιτικό θέμα
Πως ένα οικονομικό πρόβλημα αποπληρωμής ενός τραπεζικού δανείου για την αγορά κατοικίας έγινε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης ένα καυτό πολιτικό θέμα με την είσοδο των Μνημονίων από τον Μάιο του 2010 για να καταλήξει ως κοινωνικό από το 2021.
Σχεδόν όλοι γνωρίζουν ότι η ιδιοκτησία επί εποχής της δραχμής ήταν η πιο προσφιλής επένδυση για τα νοικοκυριά των τελευταίων δεκαετιών αρχής γενομένης από το 1970 μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Η προστασία από τον πληθωρισμό και τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων των τραπεζών ώθησαν τα νοικοκυριά με το κομπόδεμα τους να αγοράζουν το δικό τους κεραμίδι χωρίς δανεικά αφού οι τράπεζες απείχαν από την εν λόγω χρηματοδότηση.
Στη δεκαετία του 80 ένα τριάρι 95 τετραγωνικών μέτρων έβγαινε πώς πώληση από 2,5 έως 3 εκατομμύρια δραχμές στην περιοχή της Καλλιθέας.
Στην εποχή του ευρώ η αξία του ίδιου ακινήτου ξεπερνούσε τις 200.000 ευρώ και στηρίζονταν αποκλειστικά σε τραπεζικό δανεισμό.
Η αγορά ακινήτου στην εποχή της δραχμής ήταν αποτέλεσμα της αποταμίευσης ενώ με την έλευση του ευρώ ήταν αποτέλεσμα δανειοδότησης των τραπεζών.
Εκατοντάδες χιλιάδες έλληνες αγόρασαν έναν σπίτι με τη συμφωνία το δάνειο να αποπληρωθεί σε 30 με 35 χρόνια και μετά να περιέλθει στην κατοχή του.
Έτσι άρχισε ο χορός των χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες οι οποίες προσαρμόστηκαν στη νέα εποχή του ευρώ δίνοντας φθηνό χρήμα καθώς τα επιτόκια ήταν στα επίπεδα του 5% και πολύ χαμηλότερα ενώ στη εποχή της δραχμής ήταν πάνω από το 15% και έφταναν και στο 20%
Οι νέες συνθήκες ευνόησαν τόσο τους δανειολήπτες όσο και τις τράπεζες για την υλοποίηση μιας συμφέρουσας συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.
Ωστόσο ο θεματοφύλακας που ήταν η Τράπεζα της Ελλάδος και επι διοικήσεως Νίκου Γκαργκάνα που χαλάρωσε την πιστωτική γραμμή των τραπεζών δίνοντας την άδεια να χρηματοδοτήσουν το 120% της αξίας του ακινήτου από 80% που ήταν αρχικά.
Όλα ήταν μέλι γάλα στην αγορά αφού οι τράπεζες στην πράξη ανέβαζαν τις τιμές των ακινήτων παρασύροντας και σε αύξηση των εκταμιεύσεων των δανείων.
Όμως με την έλευση των Μνημονίων το 2010 έφερε τη μη αποπληρωμή των δανείων ως οικονομικό πρόβλημα για να γίνει πολιτικό διότι μειώθηκαν οι αποδοχές των εργαζομένων στο Δημόσιο Τομέα ενώ μεγάλος αριθμός υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα πέρασε στην ανεργία.
Από το 2010 μέχρι το 2019 έγιναν 10 νόμοι για την προστασία της 1ης κατοικίας χωρίς να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα διότι η σύναψη του δανείου είναι μία οικονομική συναλλαγή που απαιτεί την αποπληρωμή της οφειλής.
Οι νόμοι δεν γεννούν χρήμα και το μόνο που κάνουν είναι να κλωτσούν το τενεκεδάκι πιο κάτω.
Ο πιστωτής νομίμως και δικαίως διεκδικεί τα λεφτά του και νομίμως και δικαίως καλείται ο υπόχρεος να εξοφλήσει το δάνειο.
Μπορεί ένας που δεν έχει εξοφλήσει το δάνειο να βρεθεί με ακίνητη ιδιοκτησία που δεν έχει εξοφλήσει ;
Από τη νομοθεσία απουσιάζει παντελώς η πρόβλεψη για εκείνο τον δανειολήπτη που έχει αποπληρώσει το 95% του δανείου (σημειώνοντας τόκους και κεφάλαιο) και υπολείπεται το υπόλοιπο 5%.
Επίσης δεν προβλέπεται η υποστήριξη του οικονομικά αδύναμου δανειολήπτη που έχει αποπληρώσει το 70% ή το 50% του δανείου.
Η τρέχουσα πολιτική προστασίας της 1ης κατοικίας στην ουσία δημιούργησε αντιλήψεις ότι μπορείς να σώσεις το σπίτι που ανήκει στον πιστωτή να περάσει στον δανειολήπτη χωρίς να πληρώσει.
Δεν θα ανοίξουμε το θέμα του στρατηγικού κακοπληρωτή που επισκίασε την ουσιαστική συζήτηση του προβλήματος για μία δεκαετία χάνοντας πολύτιμο χρόνο για το τι πραγματικά πρέπει να γίνει.
Το αρχικό οικονομικό πρόβλημα αποπληρωμής του δανείου έγινε πολιτικό και αύριο θα γίνει κοινωνικό διότι η 1η πρώτη κατοικία θα χαθεί όταν δεν μπορεί να αποπληρωθεί το δάνειο.
Ακόμη και ενοίκιο να πληρώνει ο δανειολήπτης στο κράτος με την προοπτική εξόφλησης του δανείου, η πολιτεία και ο νομοθέτης δεν λέει τίποτα γι αυτόν που πληρώνει ενοίκιο σε έναν ιδιοκτήτη ακινήτου για χρήση κατοικίας.
Η πολυνομία της προστασίας της 1ης κατοικίας θα προκαλέσει ένα κοινωνικό καυτό ζήτημα τα επόμενα δύο χρόνια το οποίο θα σκάσει στη σημερινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη διότι οι συνθήκες ωρίμασαν και οι λύσεις θα δοθούν από την ίδια την αγορά.
Δέκα χρόνια παίχτηκε το παιχνίδι των καθυστερήσεων ενώ δεν αντιμετωπίστηκε με καθαρά οικονομικά κριτήρια.
Δηλαδή πόσα χρήματα λείπουν ποιος θα τα βάλει και ποιες κατηγορίες δανειοληπτών θα ενταχθούν σε ένα αντίστοιχο πρόγραμμα.
Η προστασία της 1ης κατοικίας ήταν και παραμένει ένα πολιτικό σενάριο με βασικό περιεχόμενο το χρόνο που μόλις τελείωσε.
Νίκος Θεοδωρόπουλος
www.bankingnews.gr
Σχεδόν όλοι γνωρίζουν ότι η ιδιοκτησία επί εποχής της δραχμής ήταν η πιο προσφιλής επένδυση για τα νοικοκυριά των τελευταίων δεκαετιών αρχής γενομένης από το 1970 μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Η προστασία από τον πληθωρισμό και τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων των τραπεζών ώθησαν τα νοικοκυριά με το κομπόδεμα τους να αγοράζουν το δικό τους κεραμίδι χωρίς δανεικά αφού οι τράπεζες απείχαν από την εν λόγω χρηματοδότηση.
Στη δεκαετία του 80 ένα τριάρι 95 τετραγωνικών μέτρων έβγαινε πώς πώληση από 2,5 έως 3 εκατομμύρια δραχμές στην περιοχή της Καλλιθέας.
Στην εποχή του ευρώ η αξία του ίδιου ακινήτου ξεπερνούσε τις 200.000 ευρώ και στηρίζονταν αποκλειστικά σε τραπεζικό δανεισμό.
Η αγορά ακινήτου στην εποχή της δραχμής ήταν αποτέλεσμα της αποταμίευσης ενώ με την έλευση του ευρώ ήταν αποτέλεσμα δανειοδότησης των τραπεζών.
Εκατοντάδες χιλιάδες έλληνες αγόρασαν έναν σπίτι με τη συμφωνία το δάνειο να αποπληρωθεί σε 30 με 35 χρόνια και μετά να περιέλθει στην κατοχή του.
Έτσι άρχισε ο χορός των χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες οι οποίες προσαρμόστηκαν στη νέα εποχή του ευρώ δίνοντας φθηνό χρήμα καθώς τα επιτόκια ήταν στα επίπεδα του 5% και πολύ χαμηλότερα ενώ στη εποχή της δραχμής ήταν πάνω από το 15% και έφταναν και στο 20%
Οι νέες συνθήκες ευνόησαν τόσο τους δανειολήπτες όσο και τις τράπεζες για την υλοποίηση μιας συμφέρουσας συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.
Ωστόσο ο θεματοφύλακας που ήταν η Τράπεζα της Ελλάδος και επι διοικήσεως Νίκου Γκαργκάνα που χαλάρωσε την πιστωτική γραμμή των τραπεζών δίνοντας την άδεια να χρηματοδοτήσουν το 120% της αξίας του ακινήτου από 80% που ήταν αρχικά.
Όλα ήταν μέλι γάλα στην αγορά αφού οι τράπεζες στην πράξη ανέβαζαν τις τιμές των ακινήτων παρασύροντας και σε αύξηση των εκταμιεύσεων των δανείων.
Όμως με την έλευση των Μνημονίων το 2010 έφερε τη μη αποπληρωμή των δανείων ως οικονομικό πρόβλημα για να γίνει πολιτικό διότι μειώθηκαν οι αποδοχές των εργαζομένων στο Δημόσιο Τομέα ενώ μεγάλος αριθμός υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα πέρασε στην ανεργία.
Από το 2010 μέχρι το 2019 έγιναν 10 νόμοι για την προστασία της 1ης κατοικίας χωρίς να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα διότι η σύναψη του δανείου είναι μία οικονομική συναλλαγή που απαιτεί την αποπληρωμή της οφειλής.
Οι νόμοι δεν γεννούν χρήμα και το μόνο που κάνουν είναι να κλωτσούν το τενεκεδάκι πιο κάτω.
Ο πιστωτής νομίμως και δικαίως διεκδικεί τα λεφτά του και νομίμως και δικαίως καλείται ο υπόχρεος να εξοφλήσει το δάνειο.
Μπορεί ένας που δεν έχει εξοφλήσει το δάνειο να βρεθεί με ακίνητη ιδιοκτησία που δεν έχει εξοφλήσει ;
Από τη νομοθεσία απουσιάζει παντελώς η πρόβλεψη για εκείνο τον δανειολήπτη που έχει αποπληρώσει το 95% του δανείου (σημειώνοντας τόκους και κεφάλαιο) και υπολείπεται το υπόλοιπο 5%.
Επίσης δεν προβλέπεται η υποστήριξη του οικονομικά αδύναμου δανειολήπτη που έχει αποπληρώσει το 70% ή το 50% του δανείου.
Η τρέχουσα πολιτική προστασίας της 1ης κατοικίας στην ουσία δημιούργησε αντιλήψεις ότι μπορείς να σώσεις το σπίτι που ανήκει στον πιστωτή να περάσει στον δανειολήπτη χωρίς να πληρώσει.
Δεν θα ανοίξουμε το θέμα του στρατηγικού κακοπληρωτή που επισκίασε την ουσιαστική συζήτηση του προβλήματος για μία δεκαετία χάνοντας πολύτιμο χρόνο για το τι πραγματικά πρέπει να γίνει.
Το αρχικό οικονομικό πρόβλημα αποπληρωμής του δανείου έγινε πολιτικό και αύριο θα γίνει κοινωνικό διότι η 1η πρώτη κατοικία θα χαθεί όταν δεν μπορεί να αποπληρωθεί το δάνειο.
Ακόμη και ενοίκιο να πληρώνει ο δανειολήπτης στο κράτος με την προοπτική εξόφλησης του δανείου, η πολιτεία και ο νομοθέτης δεν λέει τίποτα γι αυτόν που πληρώνει ενοίκιο σε έναν ιδιοκτήτη ακινήτου για χρήση κατοικίας.
Η πολυνομία της προστασίας της 1ης κατοικίας θα προκαλέσει ένα κοινωνικό καυτό ζήτημα τα επόμενα δύο χρόνια το οποίο θα σκάσει στη σημερινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη διότι οι συνθήκες ωρίμασαν και οι λύσεις θα δοθούν από την ίδια την αγορά.
Δέκα χρόνια παίχτηκε το παιχνίδι των καθυστερήσεων ενώ δεν αντιμετωπίστηκε με καθαρά οικονομικά κριτήρια.
Δηλαδή πόσα χρήματα λείπουν ποιος θα τα βάλει και ποιες κατηγορίες δανειοληπτών θα ενταχθούν σε ένα αντίστοιχο πρόγραμμα.
Η προστασία της 1ης κατοικίας ήταν και παραμένει ένα πολιτικό σενάριο με βασικό περιεχόμενο το χρόνο που μόλις τελείωσε.
Νίκος Θεοδωρόπουλος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών