Η πανδημία και ο πόλεμος έχουν φουσκώσει τα χρέη των κρατών μελών του ευρώ.
Στην εποχή του ισχυρού κράτους, σχεδόν κανένα κράτος δεν πληροί ακόμη τα κριτήρια του Μάαστριχτ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να επαναπροσδιορίσει τη σχέση με τα υπερχρεωμένα κράτη, με ένα προσχέδιο για την αναθεώρηση των κανόνων του Μάαστριχτ που είναι είναι έτοιμο, δημοσιεύτηκε στη γερμανική εφημερίδα Die Welt και η συζήτηση του θα αρχίσει την επόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες.
Τα σχέδια μείωσης του δημόσιου χρέους στο πυρήνα της μεταρρύθμισης
H μεταρρύθμιση των κανόνων για το χρέος στην Ευρωζώνη συζητείται εδώ και χρόνια στις Βρυξέλλες.
Η βασική πρόταση που βρίσκεται τώρα υπό συζήτηση είναι της Κομισιόν και περιλαμβάνει ως πυρήνα της προτεινόμενης μεταρρύθμισης νέα σχέδια μείωσης του χρέους τα οποία αποτελούν αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης για κάθε χώρα ξεχωριστά.
«Τα εθνικά μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά, διαρθρωτικά σχέδια που συγκεντρώνουν τις δημοσιονομικές, μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές δεσμεύσεις μεμονωμένων κρατών μελών σε ένα κοινό πλαίσιο της ΕΕ θα αποτελέσουν τον ακρογωνιαίο λίθο του προτεινόμενου αναθεωρημένου πλαισίου», αναφέρει το έγγραφο της Κομισιόν.
Η μεταρρύθμιση των κανόνων αποσκοπεί στο να αποτρέψει σχεδόν όλες τις χώρες της νομισματικής ένωσης από την παραβίαση των κανόνων για το χρέος όταν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, τα οποία εν τω μεταξύ έχουν ανασταλεί, τεθούν σε ισχύ ξανά στις αρχές του 2024, όπως είχε προγραμματιστεί.
Η παρουσίασγ των νέων κανόνων
Αύριο Τετάρτη, 9/11, ο Επίτροπος Οικονομικών Paolo Gentiloni και ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Valdis Dobrovskis, ο οποίος είναι υπεύθυνος για οικονομικά θέματα, αναμένεται να παρουσιάσουν πώς οραματίζονται μια τέτοια μεταρρύθμιση των κανόνων για το χρέος.
Οι λεπτομέρειες του εγγράφου ενδέχεται να αλλάξουν πριν από τη δημοσίευση.
Τα κεντρικά σημεία της Συνθήκης του Μάαστριχτ δεν προβλέπεται να αλλάξουν:
«Οι τιμές αναφοράς που καθορίζονται στη συνθήκη για έλλειμμα προϋπολογισμού 3% του ΑΕΠ και χρέος στο 60% του ΑΕΠ παραμένουν αμετάβλητες» αναφέρεται στην αρχή των παρατηρήσεων.
Οι δημοσιονομικά συντηρητικές χώρες όπως η Αυστρία και η Γερμανία είχαν επιμείνει σε αυτό.
«Τα κράτη μέλη θα παρουσιάσουν μεσοπρόθεσμα σχέδια που θέτουν ειδικούς για κάθε χώρα δημοσιονομικούς στόχους, καθώς και δεσμεύσεις για δημόσιες επενδύσεις και μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες που θα διασφαλίζουν τη βιώσιμη και σταδιακή μείωση του χρέους και τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», αναφέρει το έγγραφο.
Οι υπερχρεωμένες χώρες θα έχουν περισσότερο χρόνο και αυτονομία να μειώσουν τα δημόσια χρέη τους
Η Επιτροπή θέλει να δώσει στις υπερχρεωμένες χώρες περισσότερο χρόνο για να μειώσουν τα χρέη τους.
Επιπλέον, θα πρέπει να δοθεί στις χώρες μεγαλύτερη αυτονομία στη μείωση του χρέους αντί να αντιδρούν απλώς σε στόχους αποταμίευσης και στις διαδικασίες για το έλλειμμα που θέτουν οι Βρυξέλλες.
Η αρχή βασίζεται σε κάποιο βαθμό στο Ταμείο Ανάκαμψης των οικονομιών των κρατών μελών της ΕΕ από την πανδημία.
Για να λάβουν τα χρήματα από το πρόγραμμα των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ περίπου, τα κράτη μέλη έπρεπε να παρουσιάσουν σχέδια για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, τα οποία είχαν αναπτύξει σε λιγότερο ή περισσότερο συντονισμό με την Επιτροπή.
Περιορισμένη η αυτονομία για την Ελλάδα και τις άλλες υπερχρεωμένες χώρες
Ωστόσο, για τις χώρες με χρέος άνω του 60%, η αυτονομία που θα δοθεί θα είναι περιορισμένη: η Επιτροπή θα ορίσει για αυτές τις χώρες μια διαδρομή μείωσης του χρέους τους για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια.
Θα καθοριστεί επίσης μια διαδρομή μείωσης του χρέους τους για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Σε αυτό το σημείο, οι δημοσιονομικά συντηρητικοί επίτροποι όπως ο Dobrovskis και ο Johannes Khan έχουν προφανώς επικρατήσει στην Κομισιόν.
Η Επιτροπή θέλει να κάνει μια διαφοροποίηση μεταξύ του βαθμού υπερχρέωσης της κάθε χώρας και χωρίζει τις χώρες σε τρεις ομάδες:
τις δημοσιονομικά μη προβληματικές χώρες που έχουν χρέη μικρότερα από το 60% του ΑΕΠ,
εκείνες με χρέη μεταξύ 60% και 90% και
εκείνες με υψηλά χρέη άνω του 90 % του ΑΕΠ τους.
Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις μπορούν να ζητήσουν να τους δοθεί περισσότερος χρόνος για να μειώσουν το χρέος τους.
«Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να προτείνουν μια πιο σταδιακή πορεία προσαρμογής, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή η πιο σταδιακή πορεία θα υποστηρίζεται από μια σειρά μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών δεσμεύσεων προτεραιότητας», αναφέρεται στο έγγραφο της Επιτροπής.
Τα εθνικά σχέδια θα αλλάζουν κάθε τέσσερα χρόνια
Κατ' αρχήν, ωστόσο, οι χώρες θα πρέπει να δεσμευτούν ότι θα συμμορφωθούν με τον στόχο για μέγιστο έλλειμμα 3% μεσοπρόθεσμα.
Η Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη πρέπει να συμφωνήσουν στα εθνικά σχέδια με τις διαδρομές μείωσης του χρέους, τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις.
Μόλις εγκριθεί, το σχέδιο μπορεί να αλλάξει μετά από τέσσερα χρόνια το νωρίτερο.
«Οι συχνές αναθεωρήσεις θα υπονόμευαν την αξιοπιστία των σχεδίων ως άγκυρα για μια συνετή πολιτική».
Ωστόσο, θα πρέπει να είναι δυνατές εξαιρέσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το έγγραφο της Κομισιόν δεν είναι νομοθετική πρόταση, αλλά μια λεγόμενη ανακοίνωση που θα παράσχει βάση για συζήτηση στα κράτη μέλη.
Μια συγκεκριμένη νομοθετική πρόταση θα ακολουθήσει μόνο όταν η συζήτηση μεταξύ των κρατών μελών προχωρήσει περαιτέρω – παρόλο που οι εθνικές κυβερνήσεις συζητούν το θέμα εδώ και δύο χρόνια.
Η ασυνήθιστα προσεκτική αυτή προσέγγιση έχει συγκεκριμένο υπόβαθρο: η Κομισιόν έχει ήδη αποτύχει με μια πρόταση μεταρρύθμισης επειδή τα κράτη μέλη δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν.
Οι υπεύθυνοι φαίνεται ότι θέλουν να αποφύγουν μια δεύτερη ήττα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών