Mεγάλου: Πώς η Τράπεζα Πειραιώς έλυσε το μεγάλο πρόβλημα των NPLs – Ποια η στρατηγική για μελλοντική ανάπτυξη

Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο περιοδικό The Banker έδωσε ο CEO της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου…
Όπως επισημαίνεται στο άρθρο, «Όταν ο Χρήστος Μεγάλου έγινε Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς το 2017, ήξερε ότι θα αναλάμβανε τη μεγαλύτερη πρόκληση στην 30χρονη τραπεζική του καριέρα.
Εκείνη την εποχή, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) αποτελούσαν το 54% του χαρτοφυλακίου δανείων της τράπεζας.
Ωστόσο, επρόκειτο για οικείο έδαφος για τον πρώην επενδυτικό τραπεζίτη που πρωτοστάτησε στην αναδιάρθρωση και την ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank το 2013 μετά την κρίση του ελληνικού δημοσίου χρέους.
“Ήταν μια μεγάλη πρόκληση”, λέει ο κ. Μεγάλου, αναφερόμενος στην ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank αξίας περίπου 3 δισ. ευρώ.
“Αλλά πήγε καλά.
Έτσι, μετά τη Eurobank, έφυγα από την Ελλάδα και επέστρεψα το 2017.
Τότε μου πρότειναν να διευθύνω την Τράπεζα Πειραιώς, η οποία είχε NPLs κάπου στην περιοχή των 35 δισ. ευρώ.
Αυτό είναι μεγάλος αριθμός.
Και μόνο μέσω πολλής σκληρής ομαδικής δουλειάς τα τελευταία έξι χρόνια [που] μειώσαμε αυτόν τον αριθμό στα 2,5 δισ. ευρώ.
Τώρα είναι περίπου το 6% του χαρτοφυλακίου [δανεισμού] μας και μέχρι το τέλος του έτους ελπίζουμε να το μειώσουμε στο 4% περίπου».

Πώληση ορόσημο…

Ωστόσο, ακόμη και για έναν έμπειρο τραπεζίτη όπως ο κ. Μεγάλου, η αναδιάρθρωση της Τράπεζας Πειραιώς είχε ως αποτέλεσμα πολλές άγρυπνες νύχτες, λέει το The Banker.
«Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να πείσουμε τις ρυθμιστικές αρχές και την αγορά ότι η στρατηγική μας επρόκειτο να αποφέρει καρπούς.
Και αυτό, φυσικά, απαιτούσε προσωπικές επαφές και αξιοπιστία, κάτι που λειτούργησε» λέει ο CEO της ελληνικής τράπεζας.
«Η τιμή της μετοχής μας συνεχίζει να ανεβαίνει.
Η κεφαλαιοποίησή μας είναι τώρα περίπου 4 δισ. ευρώ, από 1,1 δισ. ευρώ ένα χρόνο πριν. Αλλά βαθιά μέσα μου είμαι επενδυτικός τραπεζίτης (κατείχε ανώτερες θέσεις στην Credit Suisse Investment Banking για περισσότερα από 20 χρόνια στο Λονδίνο) και ξέρω πως ό,τι ανεβαίνει μειώνεται επίσης.
Προσπαθώ να κάνω ό,τι μπορώ για να μείνει η τράπεζα ψηλά» ανέφερε ο κ. Μεγάλου.
Πώς έγινε λοιπόν η Τράπεζα Πειραιώς από προβληματικό παιδί σε πρωταγωνιστή μαθητή;
Ο κ. Μεγάλου αποδίδει την ανάκαμψη της τράπεζας σε έναν συνδυασμό παραγόντων. «Ξεκινήσαμε κατανοώντας το μέγεθος του προβλήματος και πώς να το διαχειριστούμε.
Στο πλαίσιο αυτής της άσκησης κάναμε την πρώτη πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας ακίνητη περιουσία ως εγγύηση.
Το ονομάσαμε Project Amoeba, γιατί ήταν η πρώτη φορά που μια ελληνική τράπεζα πούλησε NPLs με εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Πουλήσαμε αυτά τα δάνεια τον Οκτώβριο του 2018 στην Bain Capital, που ήταν αρκετά τολμηρή να τα αγοράσει στα 30 σεντς στο ευρώ.
Πολλοί θεώρησαν ότι ήταν μια καλή τιμή, γιατί πριν από αυτή την προσφορά η UniCredit είχε κάνει μια πολύ μεγαλύτερη συναλλαγή, η οποία πραγματοποιήθηκε περίπου στα 12 με 15 σεντς στο ευρώ.
Η δική μας ήταν μια πολύ μικρότερη συναλλαγή -1,5 δισ. ευρώ από 35 δισ. ευρώ- αλλά καταφέραμε να πάρουμε 30 σεντς στο ευρώ, κάτι που ήταν σημαντικό καθώς αποδείξαμε στην αγορά ότι υπήρχαν επενδυτές εκεί έξω που ήταν πρόθυμοι να αγοράσουν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα της Ελλάδας με εμπράγματες εξασφαλίσεις σε ακίνητα».

Επιστροφή στην κερδοφορία

Μετά από αυτή την πώληση ορόσημο στη Bain Capital, ο κ. Μεγάλου λέει ότι η τράπεζα διαπίστωσε αυξανόμενο ενδιαφέρον από εταιρείες που προσπαθούσαν να διαχειριστούν αυτό που ήταν, εκείνη την εποχή, το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα.
«Υπήρξε ενδιαφέρον από τη Cerberus και την Intrum από τη Σουηδία.
Καταλήξαμε να πάμε με την Intrum, η οποία είναι η μεγαλύτερη εταιρεία εξυπηρέτησης NPLs στην Ευρώπη.
Αγόρασε τη μονάδα διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, την οποία αποσπάσαμε από την τράπεζα με 1.200 άτομα συνδεδεμένα με αυτήν.
Το πουλήσαμε στην Intrum για €440 εκατ. ίδια κεφάλαια.
Τώρα ασκεί διαχείριση μέσω μιας οντότητας που ονομάζεται Intrum Hellas, όπου είμαστε μέτοχος του 20% και η Intrum κατέχει το 80%.
Τα 400 εκατ. ευρώ που συγκέντρωσε από την πώληση της μονάδας διαχείρισης NPLs στην Intrum έδωσαν στην Πειραιώς την ευκαιρία να διεκδικήσει άλλη μια πρωτιά: πώληση ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης 400 εκατ. ευρώ το 2019.
«Εκείνη τη στιγμή, η τράπεζα δεν μπορούσε να αντλήσει ίδια κεφάλαια», λέει ο κ. Μεγάλου.
«Αυτό ήταν πολύ ξεκάθαρο για εμάς.
Τον Φεβρουάριο του 2020, εκδώσαμε ομόλογο δεύτερης βαθμίδας για 500 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 5,5%.
Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να αρχίσουμε να καθαρίζουμε την τράπεζα».
Στη συνέχεια, το 2021, η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε σε αύξηση κεφαλαίου ύψους 1,4 δισ. ευρώ.
Προηγουμένως, είχε αποχωρήσει από έξι χώρες στη νότια Ευρώπη και τα Βαλκάνια.
Η έξοδος ήταν μέρος ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης που συμφωνήθηκε με τις Αρχές Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και περιλάμβανε την πώληση των θυγατρικών της Πειραιώς στη Σερβία, τη Ρουμανία, την Αλβανία και τη Βουλγαρία.
«Στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσης της τράπεζας, συμφωνήσαμε να αποχωρήσουμε από το εξωτερικό επειδή, πριν γίνω μέλος, η τράπεζα λάμβανε κρατική ενίσχυση και ένας από τους όρους αυτής της ενίσχυσης ήταν να μην ανταγωνιζόμασταν με ευρωπαϊκές τράπεζες σε άλλες δικαιοδοσίες» εξηγεί ο κ. Μεγάλου.
Το 2022 η Τράπεζα Πειραιώς επέστρεψε στην κερδοφορία.
Στις 1.000 κορυφαίες παγκόσμιες τράπεζες φέτος, η Piraeus Financial Holdings βρέθηκε στην κορυφή του πίνακα των μεγαλύτερων κινήσεων από ζημίες σε κέρδη.
«Το 2023 έχουμε απόδοση άνω του 12% της απτής λογιστικής αξίας», λέει ο κ. Μεγάλου. «Όλα αυτά είναι αγκυροβολημένα σε ένα πολύ αποδοτικό και αποτελεσματικό δίκτυο λιανικής και μια σταθερή μηχανή συλλογής καταθέσεων.
Αυτήν τη στιγμή, έχουμε καταθέσεις περίπου 58 δισ. ευρώ, που είναι ένας αριθμός ρεκόρ για την τράπεζα».

Στρατηγική για μελλοντική ανάπτυξη

Στην ερώτηση του Banker «ποια είναι η στρατηγική για μελλοντική ανάπτυξη;» ο CEO της Τράπεζας Πειραιώς απαντά: «
«Ένας μεγάλος πυλώνας είναι η ενεργειακή μετάβαση, όπου σχεδιάζουμε να επενδύσουμε 5 δισ. ευρώ σε πράσινα έργα τα επόμενα τρία χρόνια.
Το άλλο μεγάλο μέρος της ανάπτυξής μας είναι η διαχείριση του πλούτου και των περιουσιακών στοιχείων».
Παραδοσιακά, η διείσδυση του πλούτου και των προϊόντων διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στα ελληνικά νοικοκυριά είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη: στα 4/6 περίπου στο 12% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
Όμως ο κ. Μεγάλου λέει ότι ο πλούτος και η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων είναι ένας τομέας ανάπτυξης τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις, και τώρα που η ελληνική οικονομία αποδίδει καλύτερα –η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% φέτος– ο κ. Μεγάλου λέει ότι το μήνυμα της τράπεζας προς τους πελάτες είναι ότι δεν χρειάζεται να έχουν μόνο καταθέσεις στην τράπεζα.
«Για να κάνουν καλύτερη χρήση των χρημάτων τους, πρέπει να αρχίσουν να επενδύουν», λέει.
Σε κάθε περίπτωση, η τράπεζα βρίσκεται τώρα σε μια χρυσή περίοδο επειδή τα καθαρά έσοδα από τόκους αυξάνονται καθώς τα επιτόκια αυξάνονται.
«Έχουμε κάνει επίσης πολλή δουλειά στον εξορθολογισμό του δικτύου και των εργαζομένων, και ως μέρος της αύξησης της παραγωγικότητάς μας, κάναμε πολλά στον ψηφιακό τομέα.
Έχουμε πολλές ψηφιακές προσφορές».
Η Τράπεζα Πειραιώς μπορεί πλέον να διενεργεί ηλεκτρονικά ελέγχους γνωστών πελατών, λέει ο κ. Μεγάλου, και οι πελάτες μπορούν να ανοίγουν λογαριασμούς ηλεκτρονικά χωρίς να χρειάζεται να επισκεφτούν κάποιο κατάστημα.
Η εφαρμογή web και mobile banking «winbank» της χρησιμοποιείται από περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια από τα 5,5 δισεκατομμύρια πελάτες της.
Ωστόσο, εξακολουθεί να διατηρεί το μεγαλύτερο δίκτυο καταστημάτων στην Ελλάδα – 400 υποκαταστήματα, τα οποία θέλει να μειώσει σε 370 – γιατί εξυπηρετεί μεγάλο αριθμό πελατών επιχειρήσεων σε αγροτικές περιοχές.
Επίσης, βάσει του νέου μοντέλου για τα υποκαταστήματα, η διοίκηση σκοπεύει να μειώσει τον αριθμό εργαζομένων στα υποκαταστήματα από 25 άτομα σε 15.
«Στόχος είναι να μειωθεί ο συνολικός αριθμός προσωπικού της τράπεζας από 8.000 σε 7.000 και να εξορθολογιστούν οι υπηρεσίες back-office», λέει ο κ. Μεγάλου.
«Αυτό είναι το ένα μέρος και το άλλο είναι η δημιουργία μιας νέας τράπεζας, αποκλειστικά ψηφιακής, που θα απευθύνεται στη νεότερη γενιά».
Η νέα ψηφιακή τράπεζα της Πειραιώς, η Snappi, εξακολουθεί να αναμένει ευρωπαϊκή τραπεζική άδεια.
Η μόνο ψηφιακή τράπεζα κατασκευάζεται με τη βοήθεια του τεχνολογικού συνεργάτη της τράπεζας, Natech, με έδρα τα Ιωάννινα, μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας, η οποία διαθέτει ένα πολύ γνωστό τεχνολογικό πανεπιστήμιο.
Ο κ. Μεγάλου είπε ότι δεν βλέπει καμία από τις υπάρχουσες ανταγωνιστικές τράπεζες της Ευρώπης ως ελκυστικές εξαγορές, οπότε η Πειραιώς αποφάσισε να δημιουργήσει τη δική της προσφορά.
«Το πρόβλημα είναι ότι μόλις τεθούν σε λειτουργία, οι αποτιμήσεις εκτοξεύονται.
Είναι πολύ ακριβές, ακόμα κι αν δεν έχουν καταθέσεις ή ρευστότητα.
Έτσι, αναλάβαμε να δημιουργήσουμε κάτι από την αρχή».
Παρά το γεγονός ότι θα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, ο κ. Μεγάλου λέει ότι η Πειραιώς πιστεύει ότι η αγορά αλλάζει.
«Το βλέπω από τις δικές μου κόρες.
Ζουν και οι δύο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Χρησιμοποιούν μόνο το τηλέφωνό τους.
Εκεί κατευθύνεται η τραπεζική και στόχος μου είναι να προετοιμάσω την τράπεζα για το μέλλον».

www.bankingnews.gr