Το Εργατικό Κόμμα έχει εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη μετατόπιση από το ένα κόμμα στο άλλο στη βρετανική ιστορία... αλλά μάταια
«Όλα πρέπει να αλλάξουν, ώστε όλα να παραμείνουν ίδια».
Αυτός ο διάσημος αφορισμός περιέχεται στο μυθιστόρημα του Giuseppe Tomasi di Lampedusa Il Gattopardo (Η Λεοπάρδαλη) και περιγράφει τέλεια το τι συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με τη Gavekal Dragonomics, το Εργατικό Κόμμα έχει εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη μετατόπιση από το ένα κόμμα στο άλλο στη βρετανική ιστορία, ενώ οι Συντηρητικοί, που κάποτε χαρακτηρίζονταν ως το «πιο επιτυχημένο πολιτικό κόμμα στον κόσμο», εξαϋλώθηκαν.
Αυτή η εκλογική επανάσταση προωθήθηκε από τον μονολεκτικό τίτλο του μανιφέστου των Εργατικών: «Αλλαγή».
Αλλά, κατά ειρωνικό τρόπο, όλα όσα έχουν σημασία στο Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνουν σχεδόν ίδια.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ηγεσία των Εργατικών δεν κατέχει διαφορετικές θέσεις από τους ηττημένους Συντηρητικούς σε τέσσερα βασικά ζητήματα πολιτικής: τις κρατικές δαπάνες και τον δανεισμό, την αποκατάσταση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη σύγκρουση με την Κίνα και τη Ρωσία και τη μεταρρύθμιση ενός εκλογικού συστήματος που μπορεί να οδηγήσει σε εκλογική δικτατορία.
Αυτές οι θέσεις θα περιορίσουν σοβαρά την ικανότητα της νέας κυβέρνησης να αλλάξει την πορεία της χώρας.
Ως αποτέλεσμα, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένουν ζοφερές -ειδικά σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη-, και θα βελτιωθούν μόνο όταν η νέα κυβέρνηση αποφασίσει πως οι υποσχέσεις δεν είναι βιώσιμες.
«Τυχόν αναστροφή της δημοσιονομικής πολιτικής φαίνεται πιθανή, αλλά μόνο σε ένα ή δύο χρόνια – τόσο καιρό θα πάρει για να γίνει κατανοητό πως οι Εργατικοί δεν μπορούν να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους.
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι μια μεγάλη οικονομική ή πολιτική κρίση – ας πούμε, ένα κύμα απεργιών από γιατρούς, νοσηλευτές, δασκάλους και αστυνομικούς, απογοητευμένους από τις τεράστιες μισθολογικές διαφορές μεταξύ ιδιωτικών και δημοσίων εργαζομένων που άνοιξαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 – θα επιταχύνει την αναγκαία αύξηση των δημόσιων δαπανών.
Εν τω μεταξύ, η νέα κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος είναι πιθανό να αυξήσει τους φόρους, ειδικά για κέρδη κεφαλαίου, με τρόπο που θα βλάψει την οικονομική και επιχειρηματική εμπιστοσύνη» επισημαίνει η επενδυτική εταιρεία και συμπληρώνει: «Πιο ουσιαστικά, το διαρθρωτικό μειονέκτημα του Brexit θα συνεχίσει να επιβαρύνει την ανάπτυξη, την παραγωγικότητα και το βιοτικό επίπεδο του Ηνωμένου Βασιλείου».
Τα παρακάτω γραφήματα αντιπαραβάλλουν τα θλιβερά οικονομικά ρεκόρ της χώρας μετά το δημοψήφισμα του 2016 με τις χρονιές που η βρετανική οικονομία ανθούσε.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν από το Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο απολάμβανε τα οφέλη της συμμετοχής στην ενιαία αγορά της ΕΕ χωρίς να υφίσταται το κόστος του ευρώ και του αποτυχημένου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών.
Ο προφανής τρόπος για να επιταχυνθεί ο θλιβερός ρυθμός ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου μετά το 2016, ακόμη και χωρίς αύξηση των δημόσιων δαπανών ή δανεισμού, είναι να ξεκινήσει η αποκατάσταση της οικονομικής σχέσης με την ΕΕ παραμένοντας εκτός των πολιτικών δομών του μπλοκ.
Αλλά αυτό θα απαιτούσε από τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών να δεσμευτεί στη μακρά διαδικασία επανένταξης στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, προετοιμασία για ένταξη στην ενιαία αγορά και αποκατάσταση της ελευθερίας μετακίνησης.
Η αγκαλιά της ΕΕ
Πριν από ένα χρόνο, η αγκαλιά της ΕΕ θα μπορούσε να ήταν μια βιώσιμη πολιτική.
Αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Για να αποδείξει ότι μια μόνιμη απόκλιση από την Ευρώπη είναι πλέον ενσωματωμένη στην ιδεολογία του Εργατικού Κόμματος, και όχι απλώς μια προσωρινή σκοπιμότητα για να κερδίσει πίσω τους ψηφοφόρους του Brexit που ανήκουν στην εργατική τάξη, ο Keir Starmer, ο επερχόμενος πρωθυπουργός των Εργατικών, έφτασε στο σημείο να αποκλείσει την επανένταξη στην τελωνειακή ένωση με την Ευρώπη ή στην ενιαία αγορά.
Επιπλέον, έκανε ανάλογη δήλωση μόλις δύο ημέρες πριν από τις εκλογές, παρότι η νίκη του ήταν ήδη εξασφαλισμένη.
Εάν η αποκατάσταση της οικονομικής σχέσης της ΕΕ είναι πλέον εκτός συζήτησης και η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική φαίνεται πιθανή μόνο μετά από κάποιο είδος οικονομικής ή πολιτικής κρίσης, υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει ο Starmer για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη; διερωτάται η επενδυτική εταιρεία.
Οι προτάσεις που έγιναν από την αριστερά και τη δεξιά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας δεν ήταν πειστικές: μεταρρυθμίσεις στη χρήση γης, «βιομηχανικές πολιτικές» που υποτίθεται ότι είχαν σχεδιαστεί για να επιταχύνουν την τεχνολογική πρόοδο, εξοικονόμηση αποτελεσματικότητας στις κρατικές υπηρεσίες και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην ενέργεια και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Αυτές δεν είναι ακριβώς επαναστατικές νέες ιδέες. Πράγματι, τις έχουν επιχειρήσει πολλές προηγούμενες κυβερνήσεις.
Μια πολιτική επιλογή που θα μπορούσε εν μέρει να αντισταθμίσει τις απώλειες από τις χαμένες εμπορικές συναλλαγές με την ΕΕ θα ήταν μια νέα σχέση με την Κίνα (το μόνο πειστικό οικονομικό επιχείρημα που παρουσίασαν οι υπέρμαχοι του Brexit κατά το δημοψήφισμα του 2016).
Αλλά η εχθρική στάση της νέας κυβέρνησης των Εργατικών απέναντι στη Χώρα του Δράκου αποκλείει μια τέτοια συμφωνία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να υποαποδίδει μεσοπρόθεσμα, επειδή η νέα κυβέρνηση θα αποτύχει να ενισχύσει την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη και να τηρήσει τις υποσχέσεις του χωρίς να αυξήσει τους φόρους ή να δανειστεί.
Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η προσωρινή άνοδος της καταναλωτικής εμπιστοσύνης που φαίνεται να συμβαίνει μετά από κάθε εκλογική στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ευκαιρία για συναλλαγές σε κυκλικά περιουσιακά στοιχεία, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα.
«Δεν υπάρχει σαφής εξήγηση για αυτό το μοτίβο. Ίσως αντανακλά την αισιοδοξία του βρετανικού εκλογικού σώματος για τους ηγέτες του.
Αλλά πολλοί ψηφοφόροι τελικά μετανιώνουν για αυτήν την επιλογή, συνήθως νωρίτερα παρά αργότερα» καταλήγει η Gavekal Dragonomics.
www.bankingnews.gr
Αυτός ο διάσημος αφορισμός περιέχεται στο μυθιστόρημα του Giuseppe Tomasi di Lampedusa Il Gattopardo (Η Λεοπάρδαλη) και περιγράφει τέλεια το τι συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με τη Gavekal Dragonomics, το Εργατικό Κόμμα έχει εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη μετατόπιση από το ένα κόμμα στο άλλο στη βρετανική ιστορία, ενώ οι Συντηρητικοί, που κάποτε χαρακτηρίζονταν ως το «πιο επιτυχημένο πολιτικό κόμμα στον κόσμο», εξαϋλώθηκαν.
Αυτή η εκλογική επανάσταση προωθήθηκε από τον μονολεκτικό τίτλο του μανιφέστου των Εργατικών: «Αλλαγή».
Αλλά, κατά ειρωνικό τρόπο, όλα όσα έχουν σημασία στο Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνουν σχεδόν ίδια.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ηγεσία των Εργατικών δεν κατέχει διαφορετικές θέσεις από τους ηττημένους Συντηρητικούς σε τέσσερα βασικά ζητήματα πολιτικής: τις κρατικές δαπάνες και τον δανεισμό, την αποκατάσταση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη σύγκρουση με την Κίνα και τη Ρωσία και τη μεταρρύθμιση ενός εκλογικού συστήματος που μπορεί να οδηγήσει σε εκλογική δικτατορία.
Αυτές οι θέσεις θα περιορίσουν σοβαρά την ικανότητα της νέας κυβέρνησης να αλλάξει την πορεία της χώρας.
Ως αποτέλεσμα, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένουν ζοφερές -ειδικά σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη-, και θα βελτιωθούν μόνο όταν η νέα κυβέρνηση αποφασίσει πως οι υποσχέσεις δεν είναι βιώσιμες.
«Τυχόν αναστροφή της δημοσιονομικής πολιτικής φαίνεται πιθανή, αλλά μόνο σε ένα ή δύο χρόνια – τόσο καιρό θα πάρει για να γίνει κατανοητό πως οι Εργατικοί δεν μπορούν να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους.
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι μια μεγάλη οικονομική ή πολιτική κρίση – ας πούμε, ένα κύμα απεργιών από γιατρούς, νοσηλευτές, δασκάλους και αστυνομικούς, απογοητευμένους από τις τεράστιες μισθολογικές διαφορές μεταξύ ιδιωτικών και δημοσίων εργαζομένων που άνοιξαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 – θα επιταχύνει την αναγκαία αύξηση των δημόσιων δαπανών.
Εν τω μεταξύ, η νέα κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος είναι πιθανό να αυξήσει τους φόρους, ειδικά για κέρδη κεφαλαίου, με τρόπο που θα βλάψει την οικονομική και επιχειρηματική εμπιστοσύνη» επισημαίνει η επενδυτική εταιρεία και συμπληρώνει: «Πιο ουσιαστικά, το διαρθρωτικό μειονέκτημα του Brexit θα συνεχίσει να επιβαρύνει την ανάπτυξη, την παραγωγικότητα και το βιοτικό επίπεδο του Ηνωμένου Βασιλείου».
Τα παρακάτω γραφήματα αντιπαραβάλλουν τα θλιβερά οικονομικά ρεκόρ της χώρας μετά το δημοψήφισμα του 2016 με τις χρονιές που η βρετανική οικονομία ανθούσε.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν από το Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο απολάμβανε τα οφέλη της συμμετοχής στην ενιαία αγορά της ΕΕ χωρίς να υφίσταται το κόστος του ευρώ και του αποτυχημένου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών.
Ο προφανής τρόπος για να επιταχυνθεί ο θλιβερός ρυθμός ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου μετά το 2016, ακόμη και χωρίς αύξηση των δημόσιων δαπανών ή δανεισμού, είναι να ξεκινήσει η αποκατάσταση της οικονομικής σχέσης με την ΕΕ παραμένοντας εκτός των πολιτικών δομών του μπλοκ.
Αλλά αυτό θα απαιτούσε από τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών να δεσμευτεί στη μακρά διαδικασία επανένταξης στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, προετοιμασία για ένταξη στην ενιαία αγορά και αποκατάσταση της ελευθερίας μετακίνησης.
Η αγκαλιά της ΕΕ
Πριν από ένα χρόνο, η αγκαλιά της ΕΕ θα μπορούσε να ήταν μια βιώσιμη πολιτική.
Αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Για να αποδείξει ότι μια μόνιμη απόκλιση από την Ευρώπη είναι πλέον ενσωματωμένη στην ιδεολογία του Εργατικού Κόμματος, και όχι απλώς μια προσωρινή σκοπιμότητα για να κερδίσει πίσω τους ψηφοφόρους του Brexit που ανήκουν στην εργατική τάξη, ο Keir Starmer, ο επερχόμενος πρωθυπουργός των Εργατικών, έφτασε στο σημείο να αποκλείσει την επανένταξη στην τελωνειακή ένωση με την Ευρώπη ή στην ενιαία αγορά.
Επιπλέον, έκανε ανάλογη δήλωση μόλις δύο ημέρες πριν από τις εκλογές, παρότι η νίκη του ήταν ήδη εξασφαλισμένη.
Εάν η αποκατάσταση της οικονομικής σχέσης της ΕΕ είναι πλέον εκτός συζήτησης και η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική φαίνεται πιθανή μόνο μετά από κάποιο είδος οικονομικής ή πολιτικής κρίσης, υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει ο Starmer για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη; διερωτάται η επενδυτική εταιρεία.
Οι προτάσεις που έγιναν από την αριστερά και τη δεξιά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας δεν ήταν πειστικές: μεταρρυθμίσεις στη χρήση γης, «βιομηχανικές πολιτικές» που υποτίθεται ότι είχαν σχεδιαστεί για να επιταχύνουν την τεχνολογική πρόοδο, εξοικονόμηση αποτελεσματικότητας στις κρατικές υπηρεσίες και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην ενέργεια και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Αυτές δεν είναι ακριβώς επαναστατικές νέες ιδέες. Πράγματι, τις έχουν επιχειρήσει πολλές προηγούμενες κυβερνήσεις.
Μια πολιτική επιλογή που θα μπορούσε εν μέρει να αντισταθμίσει τις απώλειες από τις χαμένες εμπορικές συναλλαγές με την ΕΕ θα ήταν μια νέα σχέση με την Κίνα (το μόνο πειστικό οικονομικό επιχείρημα που παρουσίασαν οι υπέρμαχοι του Brexit κατά το δημοψήφισμα του 2016).
Αλλά η εχθρική στάση της νέας κυβέρνησης των Εργατικών απέναντι στη Χώρα του Δράκου αποκλείει μια τέτοια συμφωνία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να υποαποδίδει μεσοπρόθεσμα, επειδή η νέα κυβέρνηση θα αποτύχει να ενισχύσει την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη και να τηρήσει τις υποσχέσεις του χωρίς να αυξήσει τους φόρους ή να δανειστεί.
Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η προσωρινή άνοδος της καταναλωτικής εμπιστοσύνης που φαίνεται να συμβαίνει μετά από κάθε εκλογική στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ευκαιρία για συναλλαγές σε κυκλικά περιουσιακά στοιχεία, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα.
«Δεν υπάρχει σαφής εξήγηση για αυτό το μοτίβο. Ίσως αντανακλά την αισιοδοξία του βρετανικού εκλογικού σώματος για τους ηγέτες του.
Αλλά πολλοί ψηφοφόροι τελικά μετανιώνουν για αυτήν την επιλογή, συνήθως νωρίτερα παρά αργότερα» καταλήγει η Gavekal Dragonomics.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών