Οι BRICS κινούνται ήδη προς τον χρυσό, και οι επενδυτές θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο για να προστατευτούν από μια πιθανή χρηματοοικονομική αναταραχή.
Η «Συμφωνία του Mar-a-Lago» αποτελεί ηχώ των τριών μεγάλων διεθνών νομισματικών συμφωνιών που ακολούθησαν τις Συμφωνίες του Bretton Woods το 1944.
Η πρώτη ήταν η Συμφωνία του Smithsonian τον Δεκέμβριο του 1971.
Αυτή συνήφθη μετά την απόφαση του Προέδρου Nixon στις 15 Αυγούστου 1971 να τερματίσει τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου ΗΠΑ σε χρυσό για τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, στην καθορισμένη ισοτιμία των 35,00 δολαρίων ανά ουγγιά.
Οι μεγαλύτερες χώρες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Σουηδία, Ελβετία, Καναδάς, Βέλγιο) συναντήθηκαν στο Ίδρυμα Smithsonian στην Ουάσιγκτον για να αποφασίσουν πώς θα ξανάνοιγε το «παράθυρο χρυσού».
Ο κύριος στόχος των ΗΠΑ ήταν η υποτίμηση του δολαρίου. Τελικά, η τιμή του χρυσού αυξήθηκε κατά 8,5% στα 38,00 δολάρια ανά ουγγιά (και επαναπροσδιορίστηκε στα 42,22 δολάρια το 1973), κάτι που ισοδυναμούσε με υποτίμηση του δολαρίου κατά 7,9%.
Παράλληλα, άλλα νομίσματα ανατιμήθηκαν έναντι του δολαρίου, συμπεριλαμβανομένου του ιαπωνικού γεν κατά 16,9%.
Η προσπάθεια επανέναρξης της μετατρεψιμότητας του χρυσού απέτυχε.
Αντ’ αυτού, οι μεγάλες χώρες μετακινήθηκαν σε καθεστώς κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, το οποίο παραμένει το κυρίαρχο σύστημα μέχρι και σήμερα.
Ο χρυσός άρχισε να διαπραγματεύεται ελεύθερα στην αγορά και πλέον η τιμή του είναι περίπου 3.050 δολάρια ανά ουγγιά.
Αυτό, σε όρους χρυσού, αντιπροσωπεύει υποτίμηση του δολαρίου κατά 98,8% από το 1971.
Η περίοδος 1971-1985 χαρακτηρίστηκε από νομισματική αναταραχή, συμπεριλαμβανομένων της συμφωνίας του πετροδολαρίου (1974), της κατάρρευσης της τράπεζας Herstatt (1974), της κρίσης της στερλίνας (1976), του υπερπληθωρισμού στις ΗΠΑ (50% μεταξύ 1977-1981), μιας ραγδαίας αύξησης της τιμής του χρυσού (1980) και μιας μεγάλης παγκόσμιας ύφεσης (1981-1982).
Μέχρι το 1983, ο πληθωρισμός είχε περιοριστεί, το δολάριο είχε ενισχυθεί και η αμερικανική οικονομία παρουσίαζε ισχυρή ανάπτυξη υπό τον Ronald Reagan.
Η επόμενη σημαντική συνάντηση για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες ήταν η Συμφωνία του Plaza τον Σεπτέμβριο του 1985.
Αυτή οργανώθηκε από τον τότε Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, James Baker στο ξενοδοχείο Plaza στη Νέα Υόρκη και συμμετείχαν οι ΗΠΑ, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και η Γαλλία. Τότε, το δολάριο βρισκόταν σε ιστορικά υψηλό επίπεδο έναντι των άλλων νομισμάτων.
Ο στόχος της συμφωνίας ήταν η σταδιακή υποτίμηση του δολαρίου, κάτι που τελικά επιτεύχθηκε μέσω παρεμβάσεων των κεντρικών τραπεζών και των υπουργείων οικονομικών στις αγορές συναλλάγματος.
Η Συμφωνία του Λούβρου, που υπογράφηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1987 μεταξύ των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Γαλλίας, της Ιαπωνίας και της Γερμανίας, επιδίωκε να σταθεροποιήσει την ισοτιμία του δολαρίου μετά την επιτυχία της Συμφωνίας του Plaza.
H νέα συμφωνία του Mar-a-Lago
Αυτό μας οδηγεί στη συζήτηση για μια πιθανή νέα διεθνή νομισματική συμφωνία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει τη συνέχεια των προηγούμενων. Δεδομένης της κυριαρχίας του Donald Trump στη διεθνή οικονομική σκηνή σήμερα και της προτίμησής του στην πολυτελή αρχιτεκτονική, δεν θα ήταν απίθανο μια τέτοια συνάντηση να διεξαχθεί στο Mar-a-Lago, τη λέσχη του στην Palm Beach της Φλόριντα.
Η πρώτη αναφορά στη Συμφωνία του Mar-a-Lago έγινε στο βιβλίο Aftermath (2019), το οποίο πραγματευόταν την εξέλιξη του διεθνούς νομισματικού συστήματος.
Σήμερα, η ιδέα της Συμφωνίας του Mar-a-Lago αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση ενός εγγράφου του Stefan Miran τον Νοέμβριο του 2024, το οποίο αναφέρεται στην υποτίμηση του δολαρίου για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων των δασμών.
Έκδοση 100ετών oμολόγων
Ο Miran προτείνει την έκδοση 100ετών ομολόγων, τα οποία θα προσελκύσουν διαχειριστές συναλλαγματικών αποθεμάτων και θα περιορίσουν τις πωλήσεις δολαρίων από χώρες που προσπαθούν να στηρίξουν τα νομίσματά τους.
Παράλληλα, προτείνει τη χρήση ενός «συστήματος φανάρι» για τη διαχείριση των εμπορικών σχέσεων των ΗΠΑ:
• Πράσινες χώρες (σύμμαχοι) θα έχουν προστασία και χαμηλούς δασμούς.
• Κίτρινες χώρες θα έχουν αμοιβαίους δασμούς.
• Κόκκινες χώρες (αντίπαλοι) θα αντιμετωπίζουν αυστηρούς δασμούς και ενδεχόμενους περιορισμούς κεφαλαίων.
Ένας χρηματοοικονομικός κίνδυνος
Ουσιαστικά, ο Miran προσπαθεί να πετύχει δύο αντικρουόμενους στόχους ταυτόχρονα.
Θέλει να υποτιμήσει το δολάριο, αλλά ταυτόχρονα να το διατηρήσει στο κέντρο του Διεθνούς Νομισματικού Συστήματος.
Ο Nixon το έκανε αυτό το 1971 και ο Baker το 1985. Όσον αφορά τον Miran, δύσκολα μπορεί κανείς να μην παραφράσει τον Lloyd Bensen: «Stephan, δεν είσαι Jim Baker.»
Η επιτυχία της Συμφωνίας του Plaza εξαρτήθηκε αποκλειστικά από τη στενή συνεργασία των υπουργείων Οικονομικών των μεγάλων χωρών.
Σήμερα, τέτοια συνεργασία δεν υπάρχει, δεδομένων των κυρώσεων στη Ρωσία, των δασμών στην Κίνα και της απομόνωσης της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ λόγω του Πολέμου στην Ουκρανία.
Από τη στιγμή που δημοσιεύθηκε η ανάλυση του Miran, το θέμα έχει εκτραπεί εντελώς.
Πρόσφατο πρωτοσέλιδο του MarketWatch αναφέρει: «Η Wall Street δεν μπορεί να σταματήσει να μιλά για τη Συμφωνία Mar-a-Lago.»
Ορισμένοι αναλυτές προτείνουν ότι ο χρυσός στον ισολογισμό της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (στην πραγματικότητα ένα χρυσό πιστοποιητικό) θα μπορούσε να αναπροσαρμοστεί από τα 42,22 δολάρια ανά ουγγιά στην τρέχουσα αγοραία τιμή των 3.050 δολαρίων ανά ουγγιά, με το «κέρδος» να μεταφέρεται στο Γενικό Λογαριασμό του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Μια άλλη ιδέα είναι η χρήση περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ, όπως γη και μεταλλευτικά δικαιώματα, για την παροχή εγγυήσεων στο δημόσιο χρέος.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς θα περιλάμβανε μια Συμφωνία Mar-a-Lago ή αν θα πραγματοποιηθεί καν, επομένως είναι αδύνατο να προβλεφθεί ο αντίκτυπός της.
Ωστόσο, η πιο διαδεδομένη εκδοχή του σχεδίου θα είχε ακούσιες συνέπειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παγκόσμια οικονομική καταστροφή.
Δεν υπάρχει ανάγκη να αναγκαστούν οι επενδυτές να ανταλλάξουν το βραχυπρόθεσμο χρέος με μακροπρόθεσμο.
Το βραχυπρόθεσμο χρέος μπορεί απλώς να λήξει και να αντικατασταθεί με νέες εκδόσεις 100ετών ομολόγων μέσω του υπάρχοντος συστήματος αναδοχής από τους κύριους διαπραγματευτές.
Δεν απαιτείται καμία καταναγκαστική μέθοδος – αντιθέτως, η ζήτηση για 100ετή ομόλογα θα ήταν τεράστια.
Η υποτίμηση του δολαρίου δεν καταπολεμά τον υποτιθέμενο πληθωρισμό από τους δασμούς (που δεν υπάρχει).
Αντίθετα, προκαλεί πληθωρισμό αυξάνοντας το κόστος των εισαγόμενων αγαθών.
Οποιαδήποτε λογιστική αύξηση της τιμής του χρυσού στα βιβλία της Fed είναι απλώς μια λογιστική εγγραφή.
Ο προτεινόμενος «έλεγχος» του Fort Knox από τον Trump και τον Elon Musk (αν συμβεί) δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από ένα στημένο επικοινωνιακό σόου.
Η τιμή του χρυσού διαμορφώνεται παγκοσμίως και δεν επηρεάζεται από λογιστικά τεχνάσματα μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της Fed.
Ξανά, η Συμφωνία Mar-a-Lago, όπως τη φαντάζονται σήμερα, θα προκαλούσε παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Ο λόγος είναι ότι δεν κατανοεί τη σημασία του βραχυπρόθεσμου χρέους των ΗΠΑ (T-bills) ως εξασφάλιση για το διατραπεζικό δανεισμό και τις αγορές παραγώγων.
Αντικαθιστώντας τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα με 100ετή ομόλογα, τα βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια (T-bills) θα γίνονταν σπάνια.
Τα T-bills είναι το πιο ρευστό και ασφαλές ενέχυρο παγκοσμίως και βρίσκονται στον πυρήνα του συστήματος των Ευρωδολαρίων και της αγοράς παραγώγων ύψους 1 τετράκις εκατομμυρίου δολαρίων.
Η έλλειψή τους θα έπνιγε τους ισολογισμούς των τραπεζών και θα οδηγούσε στη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση στην ιστορία.
Ο μεγάλος νικητής σε αυτό το σενάριο είναι ο χρυσός. Οι χώρες του BRICS προχωρούν ήδη προς τον χρυσό όσο πιο γρήγορα μπορούν. Οι επενδυτές μπορούν να κάνουν το ίδιο.
www.bankingnews.gr
Η πρώτη ήταν η Συμφωνία του Smithsonian τον Δεκέμβριο του 1971.
Αυτή συνήφθη μετά την απόφαση του Προέδρου Nixon στις 15 Αυγούστου 1971 να τερματίσει τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου ΗΠΑ σε χρυσό για τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, στην καθορισμένη ισοτιμία των 35,00 δολαρίων ανά ουγγιά.
Οι μεγαλύτερες χώρες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Σουηδία, Ελβετία, Καναδάς, Βέλγιο) συναντήθηκαν στο Ίδρυμα Smithsonian στην Ουάσιγκτον για να αποφασίσουν πώς θα ξανάνοιγε το «παράθυρο χρυσού».
Ο κύριος στόχος των ΗΠΑ ήταν η υποτίμηση του δολαρίου. Τελικά, η τιμή του χρυσού αυξήθηκε κατά 8,5% στα 38,00 δολάρια ανά ουγγιά (και επαναπροσδιορίστηκε στα 42,22 δολάρια το 1973), κάτι που ισοδυναμούσε με υποτίμηση του δολαρίου κατά 7,9%.
Παράλληλα, άλλα νομίσματα ανατιμήθηκαν έναντι του δολαρίου, συμπεριλαμβανομένου του ιαπωνικού γεν κατά 16,9%.
Η προσπάθεια επανέναρξης της μετατρεψιμότητας του χρυσού απέτυχε.
Αντ’ αυτού, οι μεγάλες χώρες μετακινήθηκαν σε καθεστώς κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, το οποίο παραμένει το κυρίαρχο σύστημα μέχρι και σήμερα.
Ο χρυσός άρχισε να διαπραγματεύεται ελεύθερα στην αγορά και πλέον η τιμή του είναι περίπου 3.050 δολάρια ανά ουγγιά.
Αυτό, σε όρους χρυσού, αντιπροσωπεύει υποτίμηση του δολαρίου κατά 98,8% από το 1971.
Η περίοδος 1971-1985 χαρακτηρίστηκε από νομισματική αναταραχή, συμπεριλαμβανομένων της συμφωνίας του πετροδολαρίου (1974), της κατάρρευσης της τράπεζας Herstatt (1974), της κρίσης της στερλίνας (1976), του υπερπληθωρισμού στις ΗΠΑ (50% μεταξύ 1977-1981), μιας ραγδαίας αύξησης της τιμής του χρυσού (1980) και μιας μεγάλης παγκόσμιας ύφεσης (1981-1982).
Μέχρι το 1983, ο πληθωρισμός είχε περιοριστεί, το δολάριο είχε ενισχυθεί και η αμερικανική οικονομία παρουσίαζε ισχυρή ανάπτυξη υπό τον Ronald Reagan.
Η επόμενη σημαντική συνάντηση για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες ήταν η Συμφωνία του Plaza τον Σεπτέμβριο του 1985.
Αυτή οργανώθηκε από τον τότε Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, James Baker στο ξενοδοχείο Plaza στη Νέα Υόρκη και συμμετείχαν οι ΗΠΑ, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και η Γαλλία. Τότε, το δολάριο βρισκόταν σε ιστορικά υψηλό επίπεδο έναντι των άλλων νομισμάτων.
Ο στόχος της συμφωνίας ήταν η σταδιακή υποτίμηση του δολαρίου, κάτι που τελικά επιτεύχθηκε μέσω παρεμβάσεων των κεντρικών τραπεζών και των υπουργείων οικονομικών στις αγορές συναλλάγματος.
Η Συμφωνία του Λούβρου, που υπογράφηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1987 μεταξύ των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Γαλλίας, της Ιαπωνίας και της Γερμανίας, επιδίωκε να σταθεροποιήσει την ισοτιμία του δολαρίου μετά την επιτυχία της Συμφωνίας του Plaza.
H νέα συμφωνία του Mar-a-Lago
Αυτό μας οδηγεί στη συζήτηση για μια πιθανή νέα διεθνή νομισματική συμφωνία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει τη συνέχεια των προηγούμενων. Δεδομένης της κυριαρχίας του Donald Trump στη διεθνή οικονομική σκηνή σήμερα και της προτίμησής του στην πολυτελή αρχιτεκτονική, δεν θα ήταν απίθανο μια τέτοια συνάντηση να διεξαχθεί στο Mar-a-Lago, τη λέσχη του στην Palm Beach της Φλόριντα.
Η πρώτη αναφορά στη Συμφωνία του Mar-a-Lago έγινε στο βιβλίο Aftermath (2019), το οποίο πραγματευόταν την εξέλιξη του διεθνούς νομισματικού συστήματος.
Σήμερα, η ιδέα της Συμφωνίας του Mar-a-Lago αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση ενός εγγράφου του Stefan Miran τον Νοέμβριο του 2024, το οποίο αναφέρεται στην υποτίμηση του δολαρίου για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων των δασμών.
Έκδοση 100ετών oμολόγων
Ο Miran προτείνει την έκδοση 100ετών ομολόγων, τα οποία θα προσελκύσουν διαχειριστές συναλλαγματικών αποθεμάτων και θα περιορίσουν τις πωλήσεις δολαρίων από χώρες που προσπαθούν να στηρίξουν τα νομίσματά τους.
Παράλληλα, προτείνει τη χρήση ενός «συστήματος φανάρι» για τη διαχείριση των εμπορικών σχέσεων των ΗΠΑ:
• Πράσινες χώρες (σύμμαχοι) θα έχουν προστασία και χαμηλούς δασμούς.
• Κίτρινες χώρες θα έχουν αμοιβαίους δασμούς.
• Κόκκινες χώρες (αντίπαλοι) θα αντιμετωπίζουν αυστηρούς δασμούς και ενδεχόμενους περιορισμούς κεφαλαίων.
Ένας χρηματοοικονομικός κίνδυνος
Ουσιαστικά, ο Miran προσπαθεί να πετύχει δύο αντικρουόμενους στόχους ταυτόχρονα.
Θέλει να υποτιμήσει το δολάριο, αλλά ταυτόχρονα να το διατηρήσει στο κέντρο του Διεθνούς Νομισματικού Συστήματος.
Ο Nixon το έκανε αυτό το 1971 και ο Baker το 1985. Όσον αφορά τον Miran, δύσκολα μπορεί κανείς να μην παραφράσει τον Lloyd Bensen: «Stephan, δεν είσαι Jim Baker.»
Η επιτυχία της Συμφωνίας του Plaza εξαρτήθηκε αποκλειστικά από τη στενή συνεργασία των υπουργείων Οικονομικών των μεγάλων χωρών.
Σήμερα, τέτοια συνεργασία δεν υπάρχει, δεδομένων των κυρώσεων στη Ρωσία, των δασμών στην Κίνα και της απομόνωσης της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ λόγω του Πολέμου στην Ουκρανία.
Από τη στιγμή που δημοσιεύθηκε η ανάλυση του Miran, το θέμα έχει εκτραπεί εντελώς.
Πρόσφατο πρωτοσέλιδο του MarketWatch αναφέρει: «Η Wall Street δεν μπορεί να σταματήσει να μιλά για τη Συμφωνία Mar-a-Lago.»
Ορισμένοι αναλυτές προτείνουν ότι ο χρυσός στον ισολογισμό της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (στην πραγματικότητα ένα χρυσό πιστοποιητικό) θα μπορούσε να αναπροσαρμοστεί από τα 42,22 δολάρια ανά ουγγιά στην τρέχουσα αγοραία τιμή των 3.050 δολαρίων ανά ουγγιά, με το «κέρδος» να μεταφέρεται στο Γενικό Λογαριασμό του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Μια άλλη ιδέα είναι η χρήση περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ, όπως γη και μεταλλευτικά δικαιώματα, για την παροχή εγγυήσεων στο δημόσιο χρέος.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς θα περιλάμβανε μια Συμφωνία Mar-a-Lago ή αν θα πραγματοποιηθεί καν, επομένως είναι αδύνατο να προβλεφθεί ο αντίκτυπός της.
Ωστόσο, η πιο διαδεδομένη εκδοχή του σχεδίου θα είχε ακούσιες συνέπειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παγκόσμια οικονομική καταστροφή.
Δεν υπάρχει ανάγκη να αναγκαστούν οι επενδυτές να ανταλλάξουν το βραχυπρόθεσμο χρέος με μακροπρόθεσμο.
Το βραχυπρόθεσμο χρέος μπορεί απλώς να λήξει και να αντικατασταθεί με νέες εκδόσεις 100ετών ομολόγων μέσω του υπάρχοντος συστήματος αναδοχής από τους κύριους διαπραγματευτές.
Δεν απαιτείται καμία καταναγκαστική μέθοδος – αντιθέτως, η ζήτηση για 100ετή ομόλογα θα ήταν τεράστια.
Η υποτίμηση του δολαρίου δεν καταπολεμά τον υποτιθέμενο πληθωρισμό από τους δασμούς (που δεν υπάρχει).
Αντίθετα, προκαλεί πληθωρισμό αυξάνοντας το κόστος των εισαγόμενων αγαθών.
Οποιαδήποτε λογιστική αύξηση της τιμής του χρυσού στα βιβλία της Fed είναι απλώς μια λογιστική εγγραφή.
Ο προτεινόμενος «έλεγχος» του Fort Knox από τον Trump και τον Elon Musk (αν συμβεί) δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από ένα στημένο επικοινωνιακό σόου.
Η τιμή του χρυσού διαμορφώνεται παγκοσμίως και δεν επηρεάζεται από λογιστικά τεχνάσματα μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της Fed.
Ξανά, η Συμφωνία Mar-a-Lago, όπως τη φαντάζονται σήμερα, θα προκαλούσε παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Ο λόγος είναι ότι δεν κατανοεί τη σημασία του βραχυπρόθεσμου χρέους των ΗΠΑ (T-bills) ως εξασφάλιση για το διατραπεζικό δανεισμό και τις αγορές παραγώγων.
Αντικαθιστώντας τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα με 100ετή ομόλογα, τα βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια (T-bills) θα γίνονταν σπάνια.
Τα T-bills είναι το πιο ρευστό και ασφαλές ενέχυρο παγκοσμίως και βρίσκονται στον πυρήνα του συστήματος των Ευρωδολαρίων και της αγοράς παραγώγων ύψους 1 τετράκις εκατομμυρίου δολαρίων.
Η έλλειψή τους θα έπνιγε τους ισολογισμούς των τραπεζών και θα οδηγούσε στη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση στην ιστορία.
Ο μεγάλος νικητής σε αυτό το σενάριο είναι ο χρυσός. Οι χώρες του BRICS προχωρούν ήδη προς τον χρυσό όσο πιο γρήγορα μπορούν. Οι επενδυτές μπορούν να κάνουν το ίδιο.
www.bankingnews.gr
.gif)
Σχόλια αναγνωστών