«Η δημοκρατία υφίσταται επίθεση και όλοι έχουμε την υποχρέωση να κάνουμε ό, τι μπορούμε - όπου κι αν είμαστε - για να την σώσουμε», τονίζει ο Stiglitz.
Η δημοκρατία των ΗΠΑ έχει χάσει την άλλοτε αίγλη της, υποστηρίζει σε άρθρο του στο Project Syndicate, ο νομπελίστας οικονομολόγος, Joseph Stiglitz, υποστηρίζοντας ότι όλοι θα πρέπει να προσπαθήσουν να την ανακτήσουν.
Όπως τονίζει στο άρθρο του «οι Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και πολύ καιρό αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως τον προμαχώνα της δημοκρατίας.
Έχουν προωθήσει τη δημοκρατία σε όλο τον κόσμο.
Πολέμησαν, με μεγάλο κόστος, για τη νίκη κατά του φασισμού στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.
Τώρα ο αγώνας αυτός επιστρέφει στις ΗΠΑ.
Τα διαπιστευτήρια της Αμερικής ως δημοκρατίας ήταν πάντα ελαφρώς υπερτιμημένα.
Οι ΗΠΑ ιδρύθηκαν ως αντιπροσωπευτική δημοκρατία, αλλά μόνο ένα μικρό μέρος των πολιτών - κυρίως λευκών ανδρών με ακίνητη περιουσία - είχε δικαίωμα ψήφου.
Μετά την κατάργηση της δουλείας, οι λευκοί του Νότου της Αμερικής αγωνίστηκαν για έναν σχεδόν αιώνα για να κρατήσουν τους Αφροαμερικανούς από το αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους, όπως επιβολή φόρων, τον αναλφαβητισμό και άλλα.
Το δικαίωμα ψήφου τελικά δόθηκε μετά την αντίστοιχη παραχώρηση που έγινε στις γυναίκες το 1920.
Οι δημοκρατίες περιορίζουν σωστά την πλειοψηφική κυριαρχία, γι’ αυτό κατοχυρώνουν ορισμένα βασικά δικαιώματα που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Αλλά στις ΗΠΑ, αυτό έχει αλλάξει.
Η μειοψηφία κυριαρχεί στην πλειοψηφία, με ελάχιστη προσοχή στα πολιτικά και οικονομικά τους δικαιώματα.
Η πλειοψηφία των Αμερικανών θέλει τον έλεγχο των όπλων, την αύξηση του κατώτατου μισθού, την εγγυημένη πρόσβαση στην ασφάλιση υγείας και την καλύτερη ρύθμιση των τραπεζών που επέφεραν την κρίση του 2008.
Ωστόσο, όλοι αυτοί οι στόχοι φαίνονται ανέφικτοι.
Μέρος του λόγου αυτού οφείλεται στο Σύνταγμα των ΗΠΑ.
Δύο από τους τρεις προέδρους που εξελέγησαν σε αυτόν τον αιώνα ανέλαβαν καθήκοντα παρά το γεγονός ότι έχασαν τη λαϊκή ψήφο.
Αν δεν υπήρχαν συγκεκριμένες δικλείδες ασφαλείας στο αμερικανικό Σύνταγμα, τότε ο Al Gore θα είχε γίνει πρόεδρος το 2000 και η Hilary Clinton το 2016.
Υπάρχουν, όμως, και άλλες προσπάθειες κατάχρησης της πλειοψηφίας από τη μειοψηφία.
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα προσπαθεί με διάφορους τρόπους να μειώσει τη δύναμη της πλειοψηφίας.
Έως ένα βαθμό είναι κατανοητή η τάση αυτή, με δεδομένο ότι οι δημογραφικές εξελίξεις δεν το ευνοούν.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των Αμερικανών σε μικρό χρονικό διάστημα δεν θα είναι οι λευκοί και στον 21ο αιώνα ο κόσμος και η οικονομία δεν θα κυριαρχούνται από τους άνδρες.
Και οι αστικές περιοχές στις οποίες ζουν οι περισσότεροι Αμερικανοί, γνωρίζουν την αξία της ποικιλομορφίας.
Οι ψηφοφόροι σε αυτές τις περιοχές ανάπτυξης και δυναμισμού είδαν επίσης τον ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει η κυβέρνηση για την επίτευξη κοινής ευημερίας.
Έχουν εγκαταλείψει τις συνήθειες του παρελθόντος.
Επομένως, σε μια δημοκρατική κοινωνία, ο μόνος τρόπος να διατηρηθεί η οικονομική και πολιτική κυριαρχία της μειονότητας - είτε πρόκειται για μεγάλες επιχειρήσεις που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους εργαζόμενους και τους καταναλωτές, οι τράπεζες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους δανειολήπτες, είτε εκείνες που έχουν βυθιστεί στο παρελθόν προσπαθώντας να αναδημιουργήσουν έναν παρελθόντα κόσμο είναι υπονομεύοντας την ίδια τη δημοκρατία.
Αυτή η στρατηγική έχει πολλές πρακτικές.
Εκτός από το να στηρίζεις την επιλεκτική μετανάστευση, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν προσπαθήσει να αποτρέψουν Δημοκρατικούς ψηφοφόρους από το να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους.
Αρκετές πολιτείες τις οποίες ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι θέτουν ιδιαίτερα «σκληρές» προϋποθέσεις για να λάβεις το δικαίωμα ψήφου.
Επίσης ορισμένοι κυβερνήτες φροντίζουν να αποτρέψουν αυτού του τύπου τους ψηφοφόρους από το να θέσουν υποψηφιότητα, μειώνουν τον αριθμό των εκλογικών κέντρων ή μειώνουν τις ώρες που αυτά που λειτουργούν.
Είναι εντυπωσιακό το πόσο δύσκολο καθίσταται το να μπορέσεις να ψηφίσεις στην Αμερική, κάτι που είναι το βασικό δικαίωμα κάθε πολίτη.
Οι ΗΠΑ είναι μία από τις ελάχιστες δημοκρατίες που έχουν εκλογές σε εργάσιμη ημέρα και όχι Κυριακή, κάτι που καθιστά δυσκολότερη την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος για αρκετούς εργαζόμενους πολίτες.
Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με άλλες δημοκρατίες, όπως για παράδειγμα η Αυστραλία, όπου οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να ψηφίζουν ή κάποιες πολιτείες όπως το Oregon, στο οποίο μπορεί κάποιος να ταχυδρομήσει την ψήφο του.
Επιπλέον, ένα σύστημα μαζικής φυλάκισης που συνεχίζει να στοχεύει τους Αφρο-Αμερικανούς έχει ιστορικά εξυπηρετήσει μια τριπλή λειτουργία.
Εκτός από την παροχή φτηνής εργασίας και τη μείωση των μισθών (ακόμη και σήμερα, όπως επισημαίνει ο Michael Poyker του Πανεπιστημίου Columbia, περίπου το 5% της βιομηχανικής παραγωγής της Αμερικής παράγεται από κρατούμενους), το σύστημα αυτό σχεδιάστηκε για να αρνηθεί σε όσους καταδικάστηκαν για ένα έγκλημα το δικαίωμα ψήφου.
Όταν όλα τα άλλα αποτυγχάνουν, οι Ρεπουμπλικανοί επιδιώκουν να «δέσουν» τα χέρια των εκλεγμένων κυβερνήσεων, εν μέρει μέσω των ομοσπονδιακών δικαστηρίων με δικαστές οι οποίοι μπορούν να υπολογίζονται για να καταργήσουν τις πολιτικές που οι χορηγοί και οι υποστηρικτές τους αντιτίθενται.
Σημαντικά πρόσφατα βιβλία, όπως αυτά της ιστορικού Nancy MacLean («Democracy in Chains») και του πολιτικού επιστήμονα Gordon Lafer («The Once Percent Solution»), εντοπίζουν την πνευματική προέλευση και τους οργανωτικούς μηχανισμούς της επίθεσης των Ρεπουμπλικανών στη δημοκρατία.
Τα αμερικανικά ιδεώδη της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης για όλους δεν θα μπορούσαν ποτέ να είχαν πραγματοποιηθεί πλήρως, αλλά τώρα βρίσκονται υπό ανοικτή επίθεση.
Η δημοκρατία έχει γίνει κανόνας, από και για τους λίγους. και η δικαιοσύνη για όλους είναι διαθέσιμη σε όλους όσους είναι λευκοί και μπορούν να το αντέξουν οικονομικά.
Φυσικά, αυτό δεν είναι μόνο ένα αμερικανικό πρόβλημα.
Σε όλο τον κόσμο, ισχυροί πολίτες με ελάχιστη δέσμευση στη δημοκρατία ανέλαβαν την εξουσία: ο Recep Tayyip Erdogan στην Τουρκία, ο Victor Orban στην Ουγγαρία, ο Jarosław Kaczyński στην Πολωνία και τώρα ο Jair Bolsonaro στη Βραζιλία.
Μερικοί, κοιτάζοντας το παρελθόν, λένε ότι και αυτό θα περάσει. Σκεφτείτε όλους τους δυσάρεστους δικτάτορες της δεκαετίας του 1930. Σκεφτείτε αυτούς, όπως ο Salazar στην Πορτογαλία και ο Franco στην Ισπανία, που επέζησαν στην εποχή μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έχουν χαθεί, πλέον.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ανθρώπινες θυσίες αυτών των δικτατοριών.
Και οι Αμερικανοί πρέπει να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι ο πρόεδρός τους, ο Donald Trump, βοήθησε όλους αυτούς τους ακραίους πολιτικούς ανά την υφήλιο.
Αυτός είναι μόνο ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό το τρέχον έτος να έχουμε ένα Δημοκρατικό Κογκρέσο που να μπορεί να ελέγξει τις αυταρχικές τάσεις του Trump και να εκλέξει κρατικούς και τοπικούς αξιωματούχους που θα αποκαταστήσουν την ψηφοφορία σε όλους όσοι το δικαιούνται.
Η δημοκρατία υφίσταται επίθεση και όλοι έχουμε την υποχρέωση να κάνουμε ό, τι μπορούμε - όπου κι αν είμαστε - για να την σώσουμε».
www.bankingnews.gr
Όπως τονίζει στο άρθρο του «οι Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και πολύ καιρό αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως τον προμαχώνα της δημοκρατίας.
Έχουν προωθήσει τη δημοκρατία σε όλο τον κόσμο.
Πολέμησαν, με μεγάλο κόστος, για τη νίκη κατά του φασισμού στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.
Τώρα ο αγώνας αυτός επιστρέφει στις ΗΠΑ.
Τα διαπιστευτήρια της Αμερικής ως δημοκρατίας ήταν πάντα ελαφρώς υπερτιμημένα.
Οι ΗΠΑ ιδρύθηκαν ως αντιπροσωπευτική δημοκρατία, αλλά μόνο ένα μικρό μέρος των πολιτών - κυρίως λευκών ανδρών με ακίνητη περιουσία - είχε δικαίωμα ψήφου.
Μετά την κατάργηση της δουλείας, οι λευκοί του Νότου της Αμερικής αγωνίστηκαν για έναν σχεδόν αιώνα για να κρατήσουν τους Αφροαμερικανούς από το αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους, όπως επιβολή φόρων, τον αναλφαβητισμό και άλλα.
Το δικαίωμα ψήφου τελικά δόθηκε μετά την αντίστοιχη παραχώρηση που έγινε στις γυναίκες το 1920.
Οι δημοκρατίες περιορίζουν σωστά την πλειοψηφική κυριαρχία, γι’ αυτό κατοχυρώνουν ορισμένα βασικά δικαιώματα που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Αλλά στις ΗΠΑ, αυτό έχει αλλάξει.
Η μειοψηφία κυριαρχεί στην πλειοψηφία, με ελάχιστη προσοχή στα πολιτικά και οικονομικά τους δικαιώματα.
Η πλειοψηφία των Αμερικανών θέλει τον έλεγχο των όπλων, την αύξηση του κατώτατου μισθού, την εγγυημένη πρόσβαση στην ασφάλιση υγείας και την καλύτερη ρύθμιση των τραπεζών που επέφεραν την κρίση του 2008.
Ωστόσο, όλοι αυτοί οι στόχοι φαίνονται ανέφικτοι.
Μέρος του λόγου αυτού οφείλεται στο Σύνταγμα των ΗΠΑ.
Δύο από τους τρεις προέδρους που εξελέγησαν σε αυτόν τον αιώνα ανέλαβαν καθήκοντα παρά το γεγονός ότι έχασαν τη λαϊκή ψήφο.
Αν δεν υπήρχαν συγκεκριμένες δικλείδες ασφαλείας στο αμερικανικό Σύνταγμα, τότε ο Al Gore θα είχε γίνει πρόεδρος το 2000 και η Hilary Clinton το 2016.
Υπάρχουν, όμως, και άλλες προσπάθειες κατάχρησης της πλειοψηφίας από τη μειοψηφία.
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα προσπαθεί με διάφορους τρόπους να μειώσει τη δύναμη της πλειοψηφίας.
Έως ένα βαθμό είναι κατανοητή η τάση αυτή, με δεδομένο ότι οι δημογραφικές εξελίξεις δεν το ευνοούν.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των Αμερικανών σε μικρό χρονικό διάστημα δεν θα είναι οι λευκοί και στον 21ο αιώνα ο κόσμος και η οικονομία δεν θα κυριαρχούνται από τους άνδρες.
Και οι αστικές περιοχές στις οποίες ζουν οι περισσότεροι Αμερικανοί, γνωρίζουν την αξία της ποικιλομορφίας.
Οι ψηφοφόροι σε αυτές τις περιοχές ανάπτυξης και δυναμισμού είδαν επίσης τον ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει η κυβέρνηση για την επίτευξη κοινής ευημερίας.
Έχουν εγκαταλείψει τις συνήθειες του παρελθόντος.
Επομένως, σε μια δημοκρατική κοινωνία, ο μόνος τρόπος να διατηρηθεί η οικονομική και πολιτική κυριαρχία της μειονότητας - είτε πρόκειται για μεγάλες επιχειρήσεις που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους εργαζόμενους και τους καταναλωτές, οι τράπεζες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους δανειολήπτες, είτε εκείνες που έχουν βυθιστεί στο παρελθόν προσπαθώντας να αναδημιουργήσουν έναν παρελθόντα κόσμο είναι υπονομεύοντας την ίδια τη δημοκρατία.
Αυτή η στρατηγική έχει πολλές πρακτικές.
Εκτός από το να στηρίζεις την επιλεκτική μετανάστευση, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν προσπαθήσει να αποτρέψουν Δημοκρατικούς ψηφοφόρους από το να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους.
Αρκετές πολιτείες τις οποίες ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι θέτουν ιδιαίτερα «σκληρές» προϋποθέσεις για να λάβεις το δικαίωμα ψήφου.
Επίσης ορισμένοι κυβερνήτες φροντίζουν να αποτρέψουν αυτού του τύπου τους ψηφοφόρους από το να θέσουν υποψηφιότητα, μειώνουν τον αριθμό των εκλογικών κέντρων ή μειώνουν τις ώρες που αυτά που λειτουργούν.
Είναι εντυπωσιακό το πόσο δύσκολο καθίσταται το να μπορέσεις να ψηφίσεις στην Αμερική, κάτι που είναι το βασικό δικαίωμα κάθε πολίτη.
Οι ΗΠΑ είναι μία από τις ελάχιστες δημοκρατίες που έχουν εκλογές σε εργάσιμη ημέρα και όχι Κυριακή, κάτι που καθιστά δυσκολότερη την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος για αρκετούς εργαζόμενους πολίτες.
Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με άλλες δημοκρατίες, όπως για παράδειγμα η Αυστραλία, όπου οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να ψηφίζουν ή κάποιες πολιτείες όπως το Oregon, στο οποίο μπορεί κάποιος να ταχυδρομήσει την ψήφο του.
Επιπλέον, ένα σύστημα μαζικής φυλάκισης που συνεχίζει να στοχεύει τους Αφρο-Αμερικανούς έχει ιστορικά εξυπηρετήσει μια τριπλή λειτουργία.
Εκτός από την παροχή φτηνής εργασίας και τη μείωση των μισθών (ακόμη και σήμερα, όπως επισημαίνει ο Michael Poyker του Πανεπιστημίου Columbia, περίπου το 5% της βιομηχανικής παραγωγής της Αμερικής παράγεται από κρατούμενους), το σύστημα αυτό σχεδιάστηκε για να αρνηθεί σε όσους καταδικάστηκαν για ένα έγκλημα το δικαίωμα ψήφου.
Όταν όλα τα άλλα αποτυγχάνουν, οι Ρεπουμπλικανοί επιδιώκουν να «δέσουν» τα χέρια των εκλεγμένων κυβερνήσεων, εν μέρει μέσω των ομοσπονδιακών δικαστηρίων με δικαστές οι οποίοι μπορούν να υπολογίζονται για να καταργήσουν τις πολιτικές που οι χορηγοί και οι υποστηρικτές τους αντιτίθενται.
Σημαντικά πρόσφατα βιβλία, όπως αυτά της ιστορικού Nancy MacLean («Democracy in Chains») και του πολιτικού επιστήμονα Gordon Lafer («The Once Percent Solution»), εντοπίζουν την πνευματική προέλευση και τους οργανωτικούς μηχανισμούς της επίθεσης των Ρεπουμπλικανών στη δημοκρατία.
Τα αμερικανικά ιδεώδη της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης για όλους δεν θα μπορούσαν ποτέ να είχαν πραγματοποιηθεί πλήρως, αλλά τώρα βρίσκονται υπό ανοικτή επίθεση.
Η δημοκρατία έχει γίνει κανόνας, από και για τους λίγους. και η δικαιοσύνη για όλους είναι διαθέσιμη σε όλους όσους είναι λευκοί και μπορούν να το αντέξουν οικονομικά.
Φυσικά, αυτό δεν είναι μόνο ένα αμερικανικό πρόβλημα.
Σε όλο τον κόσμο, ισχυροί πολίτες με ελάχιστη δέσμευση στη δημοκρατία ανέλαβαν την εξουσία: ο Recep Tayyip Erdogan στην Τουρκία, ο Victor Orban στην Ουγγαρία, ο Jarosław Kaczyński στην Πολωνία και τώρα ο Jair Bolsonaro στη Βραζιλία.
Μερικοί, κοιτάζοντας το παρελθόν, λένε ότι και αυτό θα περάσει. Σκεφτείτε όλους τους δυσάρεστους δικτάτορες της δεκαετίας του 1930. Σκεφτείτε αυτούς, όπως ο Salazar στην Πορτογαλία και ο Franco στην Ισπανία, που επέζησαν στην εποχή μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έχουν χαθεί, πλέον.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ανθρώπινες θυσίες αυτών των δικτατοριών.
Και οι Αμερικανοί πρέπει να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι ο πρόεδρός τους, ο Donald Trump, βοήθησε όλους αυτούς τους ακραίους πολιτικούς ανά την υφήλιο.
Αυτός είναι μόνο ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό το τρέχον έτος να έχουμε ένα Δημοκρατικό Κογκρέσο που να μπορεί να ελέγξει τις αυταρχικές τάσεις του Trump και να εκλέξει κρατικούς και τοπικούς αξιωματούχους που θα αποκαταστήσουν την ψηφοφορία σε όλους όσοι το δικαιούνται.
Η δημοκρατία υφίσταται επίθεση και όλοι έχουμε την υποχρέωση να κάνουμε ό, τι μπορούμε - όπου κι αν είμαστε - για να την σώσουμε».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών