Σε κίνδυνο το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς οι χώρες της ΕΕ τρέχουν να προλάβουν τις προθεσμίες

Ο κίνδυνος οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην είναι σε θέση να δαπανήσουν το μεγαλύτερο πακέτο βοήθειας στην ιστορία της αυξάνεται, καθώς τα μέλη προσπαθούν να τηρήσουν τις προθεσμίες που έχει επιβάλει το μπλοκ, δήλωσαν στο Reuters αξιωματούχοι από τέσσερις χώρες.
Οι δυσκολίες στην επαναδιαπραγμάτευση του μεταπανδημικού σχεδίου ανάκαμψης ύψους 724 δισεκατομμυρίων ευρώ - λιγότερο από δύο χρόνια μετά την έγκρισή του - εγείρει αμφιβολίες για την ικανότητά του να αποδώσει, δήλωσε ο Manuel Hidalgo, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου Οικονομικής Πολιτικής Esade, ενός think tank με έδρα τη Μαδρίτη.
"Εάν δεν δαπανηθούν όλα τα χρήματα, αυτό θα έχει κόστος για τη φήμη της ΕΕ", δήλωσε ο Hidalgo.
"Αν δεν εξελιχθεί καλά, θα πρέπει να δικαιολογήσει πολλά πράγματα, όπως την ίδια την ύπαρξη τέτοιου είδους σχεδίων".

Τα αγκάθια

Το πιο ακανθώδες ζήτημα θα είναι η εξασφάλιση ομοφωνίας από τα 27 μέλη του μπλοκ σχετικά με την παράταση της εκταμίευσης της χρηματοδότησης πέραν του 2026, η οποία θα απαιτούσε έγκριση από το κοινοβούλιο κάθε χώρας, συμπεριλαμβανομένων της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε αντιπαράθεση με την ΕΕ και ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν την υποστήριξή τους ως μοχλό πίεσης για να εξασφαλίσουν παραχωρήσεις.
Η ΕΕ πάγωσε τα κονδύλια που προορίζονταν για την Ουγγαρία και την Πολωνία λόγω του ιστορικού των εθνικιστικών κυβερνήσεών τους στην υπονόμευση των φιλελεύθερων δημοκρατικών κανόνων.
Η πρόσβαση της Πολωνίας σε κονδύλια ύψους σχεδόν 36 δισεκατομμυρίων ευρώ εξαρτάται από την αναμόρφωση του δικαστικού της συστήματος.
Η ΕΕ παρακρατεί 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ έως ότου η Ουγγαρία εφαρμόσει μέτρα για τον περιορισμό της διαφθοράς και την ενίσχυση της ανεξαρτησίας του δικαστικού της συστήματος.
Η παράταση της περιόδου εφαρμογής αντιμετωπίζει "ένα σημαντικό πρόβλημα - η απόφαση για τους ίδιους πόρους θα πρέπει να ανοίξει εκ νέου, κάτι που απαιτεί ομοφωνία, κάτι που είναι σχεδόν αδιανόητο", δήλωσε ο εκπρόσωπος του τσεχικού υπουργείου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μάρεκ Ζέμαν.
Οι χώρες έχουν ήδη μείνει πίσω.
Ενώ τα ορόσημα και οι στόχοι πρέπει να επιτευχθούν μέχρι τον Αύγουστο του 2026, το 70% των επιχορηγήσεων και των δανείων θα έπρεπε να έχει δεσμευτεί μέχρι πέρυσι και το υπόλοιπο μέχρι το 2023. Το πραγματικό ποσό που έχει δεσμευτεί μέχρι στιγμής είναι περίπου 20%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ.

Οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία

Οι αποδέκτες των κονδυλίων αναφέρουν ότι η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών, προϊόν του πολέμου στην Ουκρανία, και οι εμπλοκές στην αλυσίδα εφοδιασμού καθυστέρησαν την εκδίκαση και την υλοποίηση των έργων ανάκαμψης.
Η Πορτογαλία είχε εκταμιεύσει 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ή το 8,5% των συνολικών κεφαλαίων ανάκτησης που της είχαν εκχωρηθεί, στους φορείς υλοποίησης έργων μέχρι το τέλος του 2022.
Εκπρόσωπος της πορτογαλικής υπουργού Μαριάνα Βιέιρα ντα Σίλβα δήλωσε ότι οι συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την "επανεκτίμηση των στόχων" θα αρχίσουν αυτόν τον μήνα και θα περιλαμβάνουν "επανεξέταση της περιόδου εκτέλεσης". Η Πορτογαλία αναλύει ποια έργα έχουν επηρεαστεί περισσότερο "από το τρέχον μακροοικονομικό πλαίσιο", δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Η Ιταλία αναμένει ότι οι συνομιλίες για την επανεξέταση ορισμένων πτυχών του σχεδίου θα ολοκληρωθούν έως τον Φεβρουάριο, αν και μέχρι στιγμής δεν έχει ζητήσει παράταση της προθεσμίας πέραν του 2026, δήλωσε πηγή της ιταλικής κυβέρνησης.
Η Ρώμη επιθυμεί οι Βρυξέλλες να λάβουν υπόψη τους τις αρνητικές επιπτώσεις του κόστους των πρώτων υλών στα δημόσια έργα.
Η Ρουμανία και η Πορτογαλία είναι οι δύο χώρες που πιέζουν περισσότερο για την παράταση της προθεσμίας του 2026 και η Ισπανία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης υποστηρίζουν τα αιτήματά τους, δήλωσε πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων.
Η Ισπανία θα αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να καθυστερήσει τη χορήγηση παρατάσεων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σε μια προσπάθεια να ωθήσει τις χώρες να ολοκληρώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του αρχικού χρονοδιαγράμματος, σύμφωνα με πηγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μια σοβαρή διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει το 2024 και πιθανότατα θα ολοκληρωθεί το 2025, όταν θα είναι σαφές ότι θα είναι αδύνατο να παραδοθούν όσα είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως.
Ορισμένες χώρες επεξεργάζονται παρακάμψεις για έργα που είναι ιδιαίτερα σημαντικά και φαίνεται ότι είναι απίθανο να τηρήσουν την προθεσμία, ανέφερε η πηγή.
Αυτό θα σήμαινε τον προϋπολογισμό και τη διάθεση κονδυλίων πριν από την ανάθεση των έργων, προκειμένου να τηρηθεί η προθεσμία του 2026.

www.bankingnews.gr