Σε περίπτωση κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων, η Ρωσία ενδέχεται να παγώσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες…
Μια ατμόσφαιρα που αποπνέει… τρόμο κυριαρχεί τις τελευταίες ημέρες σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ανάμεσά τους και η Λευκωσία.
Αιτία είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, στο πλαίσιο ενός «δανείου αποζημιώσεων» για την Ουκρανία.
Εάν υλοποιηθεί, η κίνηση αυτή ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές οικονομικές απώλειες για τις χώρες της ΕΕ, με τις εκτιμήσεις να φτάνουν ως και τα 190 δισεκατομμύρια δολάρια, δεδομένου ότι άμεσες ξένες επενδύσεις από τη Ρωσία θα εκλείψουν.
Τα περισσότερα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, συνολικής αξίας περίπου 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παραμένουν παγωμένα στο σύστημα Euroclear, με έδρα το Βέλγιο, ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού στον κόσμο.
Στις χώρες που θα πληγούν περισσότερο περιλαμβάνονται η Κύπρος (100 δισεκατομμύρια δολάρια), η Γερμανία (20,1 δισ.), η Ολλανδία (16,1 δισ.), η Γαλλία (15,1 δισ.) και η Ιταλία (13 δισ.).
Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την προεδρία της Ursula von der Leyen, έχει προτείνει την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, είτε μέσω απαλλοτρίωσης είτε μέσω «δανείου αποζημιώσεων».
Ωστόσο, η πρόταση αντιμετωπίζει ισχυρές αντιδράσεις από ορισμένα κράτη-μέλη, κυρίως το Βέλγιο, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Bart De Wever τόνισε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να αναλάβει «ανεύθυνους κινδύνους», εκφράζοντας ανησυχίες για την προστασία της Euroclear και τη δίκαιη κατανομή του κόστους μεταξύ των κρατών της ΕΕ.
Μιλώντας στο βελγικό κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός Bart De Wever επισήμανε ότι η αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, που παραμένουν παγωμένα στο αποθετήριο Euroclear, είναι δυνατή μόνο υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται τρεις συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η πρώτη αφορά την κατανομή των κινδύνων: «Το Βέλγιο δεν θα αναλάβει ποτέ μόνο του τους κινδύνους μιας τέτοιας επιχείρησης», τόνισε, υπενθυμίζοντας παράλληλα τις υφιστάμενες συμφωνίες προστασίας επενδύσεων, οι οποίες προβλέπουν αυστηρά πρόστιμα σε περίπτωση παράνομης απαλλοτρίωσης.
Η δεύτερη προϋπόθεση σχετίζεται με τη ρευστότητα και την προστασία από πιθανούς κινδύνους.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Euroclear οφείλει να διαθέτει επαρκείς οικονομικούς πόρους για την κάλυψη πιθανών ζημιών.
Τέλος, η τρίτη προϋπόθεση αφορά τη «δίκαιη κατανομή του κόστους» μεταξύ όλων των κρατών-μελών της ΕΕ που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Να σημειωθεί πως το Βέλγιο απολαμβάνει έσοδα από τη φορολόγηση των ρωσικών assets που ανέρχονται σε μερικά δισεκατομμύρια.
Παράλληλα, η επικεφαλής της Euroclear, Valerie Urbain, χαρακτήρισε την απαλλοτρίωση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων «μη ρεαλιστική» και προειδοποίησε για δικαστικές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χρεοκοπία της πλατφόρμας.
Ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz, ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη βοήθεια στην Ουκρανία, αναμένεται να συζητήσει με την Ursula von der Leyen και τον Bart De Wever στις 5 Δεκεμβρίου για την αντιμετώπιση των ανησυχιών του Βελγίου.
Ο οικονομολόγος Alexei Zubets εξηγεί ότι η δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων χωρίς αλλαγή της ισχύουσας νομοθεσίας είναι αδύνατo να γίνει και θα πλήξει σοβαρά τη φήμη της ΕΕ.
«Συνήθως πιστεύουμε ότι τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται κάπου σε μια ευρωπαϊκή τράπεζα.
Ωστόσο, αυτή η εικόνα δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς για την Ευρώπη αυτά τα κεφάλαια θεωρούνται ήδη υποχρεώσεις.
Πιθανότατα, οι Ευρωπαίοι τα έχουν δαπανήσει εδώ και καιρό για τις δικές τους ανάγκες.
Συνεπώς, για να επιστραφούν αυτά τα χρήματα, θα έπρεπε είτε να τα αναχρηματοδοτήσουν από άλλη πηγή είτε να τα βγάλουν από τον τρέχοντα προϋπολογισμό τους.
Και οι δύο επιλογές, προς το παρόν, δεν πρόκειται να γίνουν», τόνισε ο πολιτικός επιστήμονας.
Πιστεύει δε ότι το Βέλγιο δεν θέλει να δώσει δάνειο αποζημιώσεων στην Ουκρανία έναντι ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, γιατί απλά δεν υπάρχουν και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το Κίεβο θα επιστρέψει τα χρήματα που εκδόθηκαν αργότερα.
Παράλληλα, ο πολιτικός επιστήμονας Dmitry Drobnitsky επισημαίνει ότι μεγάλο μέρος των κεφαλαίων έχει ήδη δαπανηθεί από ευρωπαϊκές χώρες, καθιστώντας επιστροφή τους στη Ρωσία ουσιαστικά αδύνατη.
Οι νομικές δυσκολίες περιλαμβάνουν την απουσία διεθνούς δικαστηρίου που να μπορεί να επιλύσει τις περιουσιακές διαφορές μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Αυτό καθιστά την έκδοση «δανείου αποζημιώσεων» υψηλού ρίσκου, ειδικά για χώρες όπως το Βέλγιο και την Κύπρο.
Βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Ηνωμένες Πολιτείες άσκησαν πιέσεις σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο να αποτρέψουν τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κατάσχεση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ της χρηματοδότησης της Ουκρανίας.
Το πρακτορείο σημειώνει ότι η αμερικανική πλευρά επιμένει στην αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων για την προώθηση της ειρήνης στην Ουκρανία και όχι για την περαιτέρω κλιμάκωση των εχθροπραξιών.
Στο αρχικό σχέδιο 28 σημείων, που παρουσιάστηκε από τις ΗΠΑ, είχε προβλεφθεί η μελλοντική χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, όπως υπενθύμισε ο πολιτικός επιστήμονας Ντμίτρι Ντρομπνίτσκι.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν να αξιοποιηθούν τα μισά από τα περιουσιακά στοιχεία σε κοινά επενδυτικά έργα ΗΠΑ-Ρωσίας, ενώ τα υπόλοιπα να διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Ωστόσο, πλέον είναι σαφές ότι η συμφωνία δεν θα ολοκληρωθεί γρήγορα και το ζήτημα παραμένει σε εκκρεμότητα», τόνισε ο πολιτικός επιστήμονας.
Όπως εξηγεί, άρθρα όπως αυτά του Bloomberg συχνά αποσπούν την προσοχή και εντάσσονται σε ένα ευρύτερο παιχνίδι μέσων ενημέρωσης ανάμεσα σε ευρωατλαντικές και αμερικανοκεντρικές φατρίες.
Από την άλλη, δεν αποκλείεται η κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ των δανείων «αποζημιώσεων» για το Κίεβο να οδηγήσει σε αναστολή της ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία, όπως επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμονας Boris Mezhuev.
«Είμαι βέβαιος ότι μια τέτοια κατάσχεση θα εκληφθεί από τη Μόσχα ως σοβαρή κλιμάκωση.
Οι φόβοι του Βέλγου πρωθυπουργού είναι επομένως απόλυτα δικαιολογημένοι.
Στην Ευρώπη δεν πιστεύουν ότι ένα ειρηνευτικό σχέδιο μπορεί να ολοκληρωθεί σύντομα, και ως εκ τούτου η διαδικασία βοήθειας προς το Κίεβο συνεχίζεται, γεγονός που απαιτεί χρηματοδότηση», σημείωσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το βασικό πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σταματήσει να ασκούν άμεση πίεση στο Κίεβο και δεν έχουν θέσει αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη συμφωνίας.
Η ρωσική αντίδραση
Η Μόσχα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει για σκληρή απάντηση σε περίπτωση παράνομης κατάσχεσης των περιουσιακών της στοιχείων.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Maria Zakharova, χαρακτήρισε την πρόταση της ΕΕ ως «απαράδεκτη» και προειδοποίησε για αντίποινα.
«Πιστεύω ότι η ιστορία αυτή είναι εντελώς άνευ προηγουμένου. Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να τη συζητούν δημόσια;
Προσπαθούν έστω να βρουν κάποιο στοιχείο για να τη συνδέσουν με κάτι, και συνειδητοποιώντας ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την ενέργειά τους, πλέον δεν καταρρίπτουν συνασπισμούς, αλλά λειτουργούν σαν ομάδες κλεφτών», δήλωσε η Zakharova.
Είπε επίσης ότι η Μόσχα ετοιμάζει πακέτο αντιποίνων κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση πραγματικής κλοπής παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Με τη σειρά της, η Κρατική Δούμα προειδοποίησε ότι η κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ενέχει όχι μόνο κινδύνους για τη φήμη των χωρών της ΕΕ, αλλά και την πιθανότητα διατάραξης της ειρηνευτικής διαδικασίας.
«Σε περίπτωση κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, η Μόσχα ενδέχεται να παγώσει τις διαπραγματεύσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο. Επιπλέον, θα προσφύγουμε στα διεθνή δικαστήρια και θα αναδείξουμε ευρέως την κατάσταση, με στόχο να προκαλέσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά στη φήμη της Ευρώπης», τόνισε η Svetlana Zhurova, γραμματέας Τύπου της Ρωσικής Ομοσπονδίας και Πρώτη Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας, σε συνέντευξή της στο Gazeta.Ru.
Παράλληλα, η ίδια επισήμανε ότι λίγες χώρες της ΕΕ είναι διατεθειμένες να αναλάβουν τον ρόλο των πρώτων που θα εγκρίνουν τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων, καθώς αυτές θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ευθύνης μετά το τέλος της ουκρανικής σύγκρουσης.
Ο επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Medvedev, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε χρήση των κατασχεμένων assets για την Ουκρανία θα μπορούσε να θεωρηθεί «casus belli» – αιτία πολέμου.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η περίπτωση της Κύπρου, όπου οι ρωσικές επενδύσεις ανέρχονται σε 100 δισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν τριπλάσιο ποσό σε σχέση με το ετήσιο ΑΕΠ της χώρας (35 δισ.).
Παράλληλα, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία βρίσκονται επίσης σε υψηλό ρίσκο, γεγονός που καθιστά την όλη διαδικασία ιδιαίτερα ευαίσθητη για την οικονομική σταθερότητα της ΕΕ.
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις από τα «Cyprus Confidential» έφεραν στο φως τη διαχείριση μεγάλων κεφαλαίων Ρώσων ολιγαρχών μέσω της Κύπρου, με εμπλοκή μεγάλων λογιστικών εταιρειών όπως η PwC.
Η Κύπρος, από την πλευρά της, διαβεβαίωσε για «μηδενική ανοχή» σε παραβιάσεις και την προστασία της θέσης της ως χρηματοοικονομικό κέντρο στην Ευρώπη.
Η βελγική κυβέρνηση, παρά τις πιέσεις, αντιστέκεται στην αποστολή των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στο Κίεβο.
Πηγές από ευρωπαϊκές πρεσβείες υποστηρίζουν ότι το Βέλγιο φαίνεται να διατηρεί τα χρήματα λόγω φορολογικών εσόδων που παράγονται από αυτά, παραβιάζοντας προηγούμενες δεσμεύσεις.
Το Βέλγιο υποστηρίζει ότι όλοι οι φόροι από τα δεσμευμένα assets στην Euroclear είναι δεσμευμένοι για την Ουκρανία, ενώ παράλληλα έχει διαθέσει περίπου 1 δισ. ευρώ από άλλες πηγές για στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια.
Η υπόθεση της κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποδεικνύει τις πολύπλοκες ισορροπίες μεταξύ νομικών περιορισμών, πολιτικών αντιπαραθέσεων και γεωπολιτικών απειλών στην Ευρώπη, με την Κύπρο και το Βέλγιο να βρίσκονται στο επίκεντρο ενός εν δυνάμει οικονομικού σεισμού.
Η τελική απόφαση αναμένεται να επηρεάσει όχι μόνο την ουκρανική οικονομία, αλλά και την ευρωπαϊκή σταθερότητα και τη σχέση της ΕΕ με τη Ρωσία.
Χαστούκι από Lagarde (ΕΚΤ), ΔΝΤ
Στο μεταξύ, με ξεκάθαρο μήνυμα προς τους Ευρωπαίους νομοθέτες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Christine Lagarde, απέκλεισε οποιοδήποτε ενδεχόμενο η ΕΚΤ να λειτουργήσει ως εγγυητής για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό δανειοδότησης προς την Ουκρανία, ο οποίος βασίζεται στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, η Lagarde τόνισε πως η ΕΚΤ «δεν πρόκειται να παραβιάσει το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο» για να καλύψει τυχόν κινδύνους που θα προέκυπταν για το σύστημα μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπως η Euroclear.
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά δεν θα παραβιάσουμε τη Συνθήκη. Δεν διορίστηκα πρόεδρος της ΕΚΤ για να παραβιάζω το ευρωπαϊκό δίκαιο», ήταν η δήλωσή της.
Το τελευταίο διάστημα είχε τεθεί στο τραπέζι η πιθανότητα η ΕΚΤ να εγγυηθεί τη ρευστότητα της Euroclear, στην περίπτωση που το ευρωπαϊκό σχέδιο αξιοποίησης των εσόδων από τα παγωμένα ρωσικά assets προκαλέσει χρηματοοικονομικές πιέσεις στον θεματοφύλακα.
Η ΕΚΤ, σημείωσε η κ. Lagarde, δεν μπορεί να λειτουργήσει ως δανειστής ύστατης προσφυγής σε ένα τέτοιο σχήμα, καθώς κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με έμμεση νομισματική χρηματοδότηση κρατών, κάτι που απαγορεύεται ρητά από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το ΔΝΤ, το οποίο εξέδωσε αυστηρή προειδοποίηση ώστε οι χώρες της ΕΕ να μην προχωρήσουν σε δήμευση των ρωσικών asset.
www.bankingnews.gr
Αιτία είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, στο πλαίσιο ενός «δανείου αποζημιώσεων» για την Ουκρανία.
Εάν υλοποιηθεί, η κίνηση αυτή ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές οικονομικές απώλειες για τις χώρες της ΕΕ, με τις εκτιμήσεις να φτάνουν ως και τα 190 δισεκατομμύρια δολάρια, δεδομένου ότι άμεσες ξένες επενδύσεις από τη Ρωσία θα εκλείψουν.
Τα περισσότερα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, συνολικής αξίας περίπου 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παραμένουν παγωμένα στο σύστημα Euroclear, με έδρα το Βέλγιο, ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού στον κόσμο.
Στις χώρες που θα πληγούν περισσότερο περιλαμβάνονται η Κύπρος (100 δισεκατομμύρια δολάρια), η Γερμανία (20,1 δισ.), η Ολλανδία (16,1 δισ.), η Γαλλία (15,1 δισ.) και η Ιταλία (13 δισ.).
Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την προεδρία της Ursula von der Leyen, έχει προτείνει την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, είτε μέσω απαλλοτρίωσης είτε μέσω «δανείου αποζημιώσεων».
Ωστόσο, η πρόταση αντιμετωπίζει ισχυρές αντιδράσεις από ορισμένα κράτη-μέλη, κυρίως το Βέλγιο, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Bart De Wever τόνισε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να αναλάβει «ανεύθυνους κινδύνους», εκφράζοντας ανησυχίες για την προστασία της Euroclear και τη δίκαιη κατανομή του κόστους μεταξύ των κρατών της ΕΕ.
Μιλώντας στο βελγικό κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός Bart De Wever επισήμανε ότι η αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, που παραμένουν παγωμένα στο αποθετήριο Euroclear, είναι δυνατή μόνο υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται τρεις συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η πρώτη αφορά την κατανομή των κινδύνων: «Το Βέλγιο δεν θα αναλάβει ποτέ μόνο του τους κινδύνους μιας τέτοιας επιχείρησης», τόνισε, υπενθυμίζοντας παράλληλα τις υφιστάμενες συμφωνίες προστασίας επενδύσεων, οι οποίες προβλέπουν αυστηρά πρόστιμα σε περίπτωση παράνομης απαλλοτρίωσης.
Η δεύτερη προϋπόθεση σχετίζεται με τη ρευστότητα και την προστασία από πιθανούς κινδύνους.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Euroclear οφείλει να διαθέτει επαρκείς οικονομικούς πόρους για την κάλυψη πιθανών ζημιών.
Τέλος, η τρίτη προϋπόθεση αφορά τη «δίκαιη κατανομή του κόστους» μεταξύ όλων των κρατών-μελών της ΕΕ που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Να σημειωθεί πως το Βέλγιο απολαμβάνει έσοδα από τη φορολόγηση των ρωσικών assets που ανέρχονται σε μερικά δισεκατομμύρια.
Παράλληλα, η επικεφαλής της Euroclear, Valerie Urbain, χαρακτήρισε την απαλλοτρίωση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων «μη ρεαλιστική» και προειδοποίησε για δικαστικές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χρεοκοπία της πλατφόρμας.
Ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz, ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη βοήθεια στην Ουκρανία, αναμένεται να συζητήσει με την Ursula von der Leyen και τον Bart De Wever στις 5 Δεκεμβρίου για την αντιμετώπιση των ανησυχιών του Βελγίου.
Ο οικονομολόγος Alexei Zubets εξηγεί ότι η δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων χωρίς αλλαγή της ισχύουσας νομοθεσίας είναι αδύνατo να γίνει και θα πλήξει σοβαρά τη φήμη της ΕΕ.
«Συνήθως πιστεύουμε ότι τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται κάπου σε μια ευρωπαϊκή τράπεζα.
Ωστόσο, αυτή η εικόνα δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς για την Ευρώπη αυτά τα κεφάλαια θεωρούνται ήδη υποχρεώσεις.
Πιθανότατα, οι Ευρωπαίοι τα έχουν δαπανήσει εδώ και καιρό για τις δικές τους ανάγκες.
Συνεπώς, για να επιστραφούν αυτά τα χρήματα, θα έπρεπε είτε να τα αναχρηματοδοτήσουν από άλλη πηγή είτε να τα βγάλουν από τον τρέχοντα προϋπολογισμό τους.
Και οι δύο επιλογές, προς το παρόν, δεν πρόκειται να γίνουν», τόνισε ο πολιτικός επιστήμονας.
Πιστεύει δε ότι το Βέλγιο δεν θέλει να δώσει δάνειο αποζημιώσεων στην Ουκρανία έναντι ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, γιατί απλά δεν υπάρχουν και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το Κίεβο θα επιστρέψει τα χρήματα που εκδόθηκαν αργότερα.
Παράλληλα, ο πολιτικός επιστήμονας Dmitry Drobnitsky επισημαίνει ότι μεγάλο μέρος των κεφαλαίων έχει ήδη δαπανηθεί από ευρωπαϊκές χώρες, καθιστώντας επιστροφή τους στη Ρωσία ουσιαστικά αδύνατη.
Οι νομικές δυσκολίες περιλαμβάνουν την απουσία διεθνούς δικαστηρίου που να μπορεί να επιλύσει τις περιουσιακές διαφορές μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Αυτό καθιστά την έκδοση «δανείου αποζημιώσεων» υψηλού ρίσκου, ειδικά για χώρες όπως το Βέλγιο και την Κύπρο.
Βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Ηνωμένες Πολιτείες άσκησαν πιέσεις σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο να αποτρέψουν τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κατάσχεση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ της χρηματοδότησης της Ουκρανίας.
Το πρακτορείο σημειώνει ότι η αμερικανική πλευρά επιμένει στην αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων για την προώθηση της ειρήνης στην Ουκρανία και όχι για την περαιτέρω κλιμάκωση των εχθροπραξιών.
Στο αρχικό σχέδιο 28 σημείων, που παρουσιάστηκε από τις ΗΠΑ, είχε προβλεφθεί η μελλοντική χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, όπως υπενθύμισε ο πολιτικός επιστήμονας Ντμίτρι Ντρομπνίτσκι.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν να αξιοποιηθούν τα μισά από τα περιουσιακά στοιχεία σε κοινά επενδυτικά έργα ΗΠΑ-Ρωσίας, ενώ τα υπόλοιπα να διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Ωστόσο, πλέον είναι σαφές ότι η συμφωνία δεν θα ολοκληρωθεί γρήγορα και το ζήτημα παραμένει σε εκκρεμότητα», τόνισε ο πολιτικός επιστήμονας.
Όπως εξηγεί, άρθρα όπως αυτά του Bloomberg συχνά αποσπούν την προσοχή και εντάσσονται σε ένα ευρύτερο παιχνίδι μέσων ενημέρωσης ανάμεσα σε ευρωατλαντικές και αμερικανοκεντρικές φατρίες.
Από την άλλη, δεν αποκλείεται η κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ των δανείων «αποζημιώσεων» για το Κίεβο να οδηγήσει σε αναστολή της ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία, όπως επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμονας Boris Mezhuev.
«Είμαι βέβαιος ότι μια τέτοια κατάσχεση θα εκληφθεί από τη Μόσχα ως σοβαρή κλιμάκωση.
Οι φόβοι του Βέλγου πρωθυπουργού είναι επομένως απόλυτα δικαιολογημένοι.
Στην Ευρώπη δεν πιστεύουν ότι ένα ειρηνευτικό σχέδιο μπορεί να ολοκληρωθεί σύντομα, και ως εκ τούτου η διαδικασία βοήθειας προς το Κίεβο συνεχίζεται, γεγονός που απαιτεί χρηματοδότηση», σημείωσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το βασικό πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σταματήσει να ασκούν άμεση πίεση στο Κίεβο και δεν έχουν θέσει αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη συμφωνίας.
Η ρωσική αντίδραση
Η Μόσχα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει για σκληρή απάντηση σε περίπτωση παράνομης κατάσχεσης των περιουσιακών της στοιχείων.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Maria Zakharova, χαρακτήρισε την πρόταση της ΕΕ ως «απαράδεκτη» και προειδοποίησε για αντίποινα.
«Πιστεύω ότι η ιστορία αυτή είναι εντελώς άνευ προηγουμένου. Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να τη συζητούν δημόσια;
Προσπαθούν έστω να βρουν κάποιο στοιχείο για να τη συνδέσουν με κάτι, και συνειδητοποιώντας ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την ενέργειά τους, πλέον δεν καταρρίπτουν συνασπισμούς, αλλά λειτουργούν σαν ομάδες κλεφτών», δήλωσε η Zakharova.
Είπε επίσης ότι η Μόσχα ετοιμάζει πακέτο αντιποίνων κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση πραγματικής κλοπής παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Με τη σειρά της, η Κρατική Δούμα προειδοποίησε ότι η κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ενέχει όχι μόνο κινδύνους για τη φήμη των χωρών της ΕΕ, αλλά και την πιθανότητα διατάραξης της ειρηνευτικής διαδικασίας.
«Σε περίπτωση κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, η Μόσχα ενδέχεται να παγώσει τις διαπραγματεύσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο. Επιπλέον, θα προσφύγουμε στα διεθνή δικαστήρια και θα αναδείξουμε ευρέως την κατάσταση, με στόχο να προκαλέσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά στη φήμη της Ευρώπης», τόνισε η Svetlana Zhurova, γραμματέας Τύπου της Ρωσικής Ομοσπονδίας και Πρώτη Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας, σε συνέντευξή της στο Gazeta.Ru.
Παράλληλα, η ίδια επισήμανε ότι λίγες χώρες της ΕΕ είναι διατεθειμένες να αναλάβουν τον ρόλο των πρώτων που θα εγκρίνουν τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων, καθώς αυτές θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ευθύνης μετά το τέλος της ουκρανικής σύγκρουσης.
Ο επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Medvedev, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε χρήση των κατασχεμένων assets για την Ουκρανία θα μπορούσε να θεωρηθεί «casus belli» – αιτία πολέμου.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η περίπτωση της Κύπρου, όπου οι ρωσικές επενδύσεις ανέρχονται σε 100 δισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν τριπλάσιο ποσό σε σχέση με το ετήσιο ΑΕΠ της χώρας (35 δισ.).
Παράλληλα, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία βρίσκονται επίσης σε υψηλό ρίσκο, γεγονός που καθιστά την όλη διαδικασία ιδιαίτερα ευαίσθητη για την οικονομική σταθερότητα της ΕΕ.
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις από τα «Cyprus Confidential» έφεραν στο φως τη διαχείριση μεγάλων κεφαλαίων Ρώσων ολιγαρχών μέσω της Κύπρου, με εμπλοκή μεγάλων λογιστικών εταιρειών όπως η PwC.
Η Κύπρος, από την πλευρά της, διαβεβαίωσε για «μηδενική ανοχή» σε παραβιάσεις και την προστασία της θέσης της ως χρηματοοικονομικό κέντρο στην Ευρώπη.
Η βελγική κυβέρνηση, παρά τις πιέσεις, αντιστέκεται στην αποστολή των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στο Κίεβο.
Πηγές από ευρωπαϊκές πρεσβείες υποστηρίζουν ότι το Βέλγιο φαίνεται να διατηρεί τα χρήματα λόγω φορολογικών εσόδων που παράγονται από αυτά, παραβιάζοντας προηγούμενες δεσμεύσεις.
Το Βέλγιο υποστηρίζει ότι όλοι οι φόροι από τα δεσμευμένα assets στην Euroclear είναι δεσμευμένοι για την Ουκρανία, ενώ παράλληλα έχει διαθέσει περίπου 1 δισ. ευρώ από άλλες πηγές για στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια.
Η υπόθεση της κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποδεικνύει τις πολύπλοκες ισορροπίες μεταξύ νομικών περιορισμών, πολιτικών αντιπαραθέσεων και γεωπολιτικών απειλών στην Ευρώπη, με την Κύπρο και το Βέλγιο να βρίσκονται στο επίκεντρο ενός εν δυνάμει οικονομικού σεισμού.
Η τελική απόφαση αναμένεται να επηρεάσει όχι μόνο την ουκρανική οικονομία, αλλά και την ευρωπαϊκή σταθερότητα και τη σχέση της ΕΕ με τη Ρωσία.
Χαστούκι από Lagarde (ΕΚΤ), ΔΝΤ
Στο μεταξύ, με ξεκάθαρο μήνυμα προς τους Ευρωπαίους νομοθέτες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Christine Lagarde, απέκλεισε οποιοδήποτε ενδεχόμενο η ΕΚΤ να λειτουργήσει ως εγγυητής για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό δανειοδότησης προς την Ουκρανία, ο οποίος βασίζεται στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, η Lagarde τόνισε πως η ΕΚΤ «δεν πρόκειται να παραβιάσει το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο» για να καλύψει τυχόν κινδύνους που θα προέκυπταν για το σύστημα μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπως η Euroclear.
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά δεν θα παραβιάσουμε τη Συνθήκη. Δεν διορίστηκα πρόεδρος της ΕΚΤ για να παραβιάζω το ευρωπαϊκό δίκαιο», ήταν η δήλωσή της.
Το τελευταίο διάστημα είχε τεθεί στο τραπέζι η πιθανότητα η ΕΚΤ να εγγυηθεί τη ρευστότητα της Euroclear, στην περίπτωση που το ευρωπαϊκό σχέδιο αξιοποίησης των εσόδων από τα παγωμένα ρωσικά assets προκαλέσει χρηματοοικονομικές πιέσεις στον θεματοφύλακα.
Η ΕΚΤ, σημείωσε η κ. Lagarde, δεν μπορεί να λειτουργήσει ως δανειστής ύστατης προσφυγής σε ένα τέτοιο σχήμα, καθώς κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με έμμεση νομισματική χρηματοδότηση κρατών, κάτι που απαγορεύεται ρητά από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το ΔΝΤ, το οποίο εξέδωσε αυστηρή προειδοποίηση ώστε οι χώρες της ΕΕ να μην προχωρήσουν σε δήμευση των ρωσικών asset.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών