Η Άγκυρα παίζει «σκληρό πόκερ» με τη Μόσχα: Ο Bayraktar ανεβάζει το διαπραγματευτικό κόστος για τον Miller και τη Gazprom
Μια εντυπωσιακή και αποφασιστική στροφή επιχειρεί η Τουρκία στον ενεργειακό χάρτη, με τον υπουργό Ενέργειας Alparslan Bayraktar να δείχνει έτοιμος να παίξει σκληρό πόκερ με τον επικεφαλής της Gazprom, Alexey Miller.
Η Άγκυρα, σε μια περίοδο βαθιών γεωπολιτικών ανακατατάξεων, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τη συγκυρία και να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος, θέτοντας ξεκάθαρα νέα όρια στη σχέση της με τη Μόσχα.
Η κρατική εταιρεία BOTAS προχώρησε στην παράταση της σύμβασής της με τη Gazprom για την προμήθεια 21,75 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από τους αγωγούς Turkish Stream και Blue Stream, αλλά μόνο για έναν χρόνο.
Η κίνηση αυτή, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Bayraktar, έχει καθαρά διαπραγματευτικό χαρακτήρα, καθώς η τουρκική πλευρά δηλώνει ότι «οι πωλητές πρέπει πλέον να προσφέρουν πιο ανταγωνιστικές τιμές».
Με άλλα λόγια, η Άγκυρα δεν σκοπεύει να δεσμευτεί σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια, τη στιγμή που η ευρωπαϊκή αγορά αλλάζει άρδην και η Gazprom βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση των τελευταίων δεκαετιών.
Σύμφωνα με το Reuters, τα ρωσικά συμβόλαια που λήγουν φέτος αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 40% του συνολικού ισοζυγίου φυσικού αερίου της Τουρκίας, από πάνω από 50% το 2018.
Με την ΕΕ να επιδιώκει πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, η Τουρκία απομένει ως η τελευταία μεγάλη αγορά της Gazprom στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, κάτι που ενισχύει σημαντικά τη διαπραγματευτική της ισχύ.
Παράλληλα, η Άγκυρα έχει προχωρήσει σε σειρά κινήσεων διαφοροποίησης των πηγών τροφοδοσίας.
Η BOTAS υπέγραψε μακροπρόθεσμες συμφωνίες για εισαγωγές LNG, με σημαντικό ποσοστό να προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που φέτος αναδείχθηκαν στον τέταρτο μεγαλύτερο προμηθευτή της χώρας.
Ο Bayraktar αποκάλυψε ότι η Τουρκία εξετάζει ακόμη και επενδύσεις στην αμερικανική παραγωγική ικανότητα, ενώ προχωρά και η συμφωνία με το Τουρκμενιστάν μέσω Ιράν, την ώρα που η εγχώρια παραγωγή στη Μαύρη Θάλασσα ενισχύεται.
Ελκυστικό, αλλά…
Οι Ρώσοι αναλυτές, όπως ο Vyacheslav Kulagin του Ινστιτούτου Ενεργειακής Έρευνας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, παραδέχονται ότι το ρωσικό φυσικό αέριο παραμένει ελκυστικό τόσο από πλευράς τιμής όσο και ευελιξίας παράδοσης.
Ωστόσο, εκτιμούν ότι η Τουρκία προσπαθεί να αξιοποιήσει τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις για να επιτύχει καλύτερους όρους.
Καθώς η Ευρώπη συνεχίζει να περιορίζει την εξάρτησή της από τη Ρωσία, ενδέχεται να απελευθερωθεί μέρος της χωρητικότητας των αγωγών που διέρχονται από τη Μαύρη Θάλασσα.
Η τουρκική πλευρά πιστεύει ότι αυτή η εξέλιξη θα της επιτρέψει να διαπραγματευτεί με σημαντικά μεγαλύτερο βάρος.
Οι συζητήσεις περί δημιουργίας ενεργειακού κόμβου στην Τουρκία έχουν ουσιαστικά παγώσει.
Ρώσοι ειδικοί τονίζουν ότι ένας πραγματικός κόμβος δημιουργείται μόνο εκεί όπου συγκλίνουν πολλοί διαφορετικοί προμηθευτές και μεγάλοι καταναλωτές, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην τουρκική πραγματικότητα, όπου η BOTAS εξακολουθεί να διατηρεί μονοπωλιακή ισχύ.
Το σχέδιο του «turkish gas hub», που κάποτε παρουσιαζόταν ως μεγάλη στρατηγική φιλοδοξία, δείχνει πλέον να έχει χάσει οριστικά τη δυναμική του.
Στην πράξη, η Τουρκία κινείται με βάση μια στρατηγική υψηλού ρίσκου και υψηλών προσδοκιών.
Αν η Ρωσία χάσει ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο από την ευρωπαϊκή αγορά, η Άγκυρα θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλει ακόμη πιο επαχθείς για τη Ρωσία όρους.
Αν όμως υπάρξει κάποια μορφή εξομάλυνσης των σχέσεων Ρωσίας–ΕΕ, η διαπραγματευτική υπεροχή της Τουρκίας μπορεί να περιοριστεί.
Γι’ αυτό και η παράταση μόνο για έναν χρόνο δεν είναι τυχαία: αποτελεί μια καθαρή επιλογή αναμονής σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται συνεχώς.
Συνδυασμός παραγόντων
Η απόφαση της Τουρκίας δεν είναι ούτε καθαρά πολιτική ούτε καθαρά οικονομική∙ είναι ένας συνδυασμός των δύο.
Όπως παραδέχονται αναλυτές, πρόκειται για μια πολιτικοοικονομική απόφαση, ένα πραγματικό παιχνίδι πόκερ, όπου η Άγκυρα επιχειρεί να κερδίσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος σε μια αγορά που μετασχηματίζεται.
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να χάσει όχι μόνο την ευρωπαϊκή αγορά αλλά και τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της στην περιοχή, την Τουρκία.
Οι εναλλακτικές της –οι χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, η Κίνα μέσω των αγωγών Power of Siberia 1 και 2 και οι εξαγωγές LNG– δεν μπορούν να αντισταθμίσουν πλήρως τις απώλειες.
Η Μόσχα καλείται να επανεξετάσει τη στρατηγική της και να αξιοποιήσει καλύτερα την εσωτερική αγορά και τη βιομηχανική παραγωγή, ώστε να μην εξαρτάται αποκλειστικά από εξαγωγές πρώτων υλών.
Σε κάθε περίπτωση, η παρτίδα που ξεκίνησε ο Bayraktar απέναντι στον Miller θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη νέα ενεργειακή πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Και όπως όλα δείχνουν, η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να μοιράσει ξανά την τράπουλα.
www.bankingnews.gr
Η Άγκυρα, σε μια περίοδο βαθιών γεωπολιτικών ανακατατάξεων, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τη συγκυρία και να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος, θέτοντας ξεκάθαρα νέα όρια στη σχέση της με τη Μόσχα.
Η κρατική εταιρεία BOTAS προχώρησε στην παράταση της σύμβασής της με τη Gazprom για την προμήθεια 21,75 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από τους αγωγούς Turkish Stream και Blue Stream, αλλά μόνο για έναν χρόνο.
Η κίνηση αυτή, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Bayraktar, έχει καθαρά διαπραγματευτικό χαρακτήρα, καθώς η τουρκική πλευρά δηλώνει ότι «οι πωλητές πρέπει πλέον να προσφέρουν πιο ανταγωνιστικές τιμές».
Με άλλα λόγια, η Άγκυρα δεν σκοπεύει να δεσμευτεί σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια, τη στιγμή που η ευρωπαϊκή αγορά αλλάζει άρδην και η Gazprom βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση των τελευταίων δεκαετιών.
Σύμφωνα με το Reuters, τα ρωσικά συμβόλαια που λήγουν φέτος αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 40% του συνολικού ισοζυγίου φυσικού αερίου της Τουρκίας, από πάνω από 50% το 2018.
Με την ΕΕ να επιδιώκει πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, η Τουρκία απομένει ως η τελευταία μεγάλη αγορά της Gazprom στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, κάτι που ενισχύει σημαντικά τη διαπραγματευτική της ισχύ.
Παράλληλα, η Άγκυρα έχει προχωρήσει σε σειρά κινήσεων διαφοροποίησης των πηγών τροφοδοσίας.
Η BOTAS υπέγραψε μακροπρόθεσμες συμφωνίες για εισαγωγές LNG, με σημαντικό ποσοστό να προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που φέτος αναδείχθηκαν στον τέταρτο μεγαλύτερο προμηθευτή της χώρας.
Ο Bayraktar αποκάλυψε ότι η Τουρκία εξετάζει ακόμη και επενδύσεις στην αμερικανική παραγωγική ικανότητα, ενώ προχωρά και η συμφωνία με το Τουρκμενιστάν μέσω Ιράν, την ώρα που η εγχώρια παραγωγή στη Μαύρη Θάλασσα ενισχύεται.
Ελκυστικό, αλλά…
Οι Ρώσοι αναλυτές, όπως ο Vyacheslav Kulagin του Ινστιτούτου Ενεργειακής Έρευνας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, παραδέχονται ότι το ρωσικό φυσικό αέριο παραμένει ελκυστικό τόσο από πλευράς τιμής όσο και ευελιξίας παράδοσης.
Ωστόσο, εκτιμούν ότι η Τουρκία προσπαθεί να αξιοποιήσει τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις για να επιτύχει καλύτερους όρους.
Καθώς η Ευρώπη συνεχίζει να περιορίζει την εξάρτησή της από τη Ρωσία, ενδέχεται να απελευθερωθεί μέρος της χωρητικότητας των αγωγών που διέρχονται από τη Μαύρη Θάλασσα.
Η τουρκική πλευρά πιστεύει ότι αυτή η εξέλιξη θα της επιτρέψει να διαπραγματευτεί με σημαντικά μεγαλύτερο βάρος.
Οι συζητήσεις περί δημιουργίας ενεργειακού κόμβου στην Τουρκία έχουν ουσιαστικά παγώσει.
Ρώσοι ειδικοί τονίζουν ότι ένας πραγματικός κόμβος δημιουργείται μόνο εκεί όπου συγκλίνουν πολλοί διαφορετικοί προμηθευτές και μεγάλοι καταναλωτές, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην τουρκική πραγματικότητα, όπου η BOTAS εξακολουθεί να διατηρεί μονοπωλιακή ισχύ.
Το σχέδιο του «turkish gas hub», που κάποτε παρουσιαζόταν ως μεγάλη στρατηγική φιλοδοξία, δείχνει πλέον να έχει χάσει οριστικά τη δυναμική του.
Στην πράξη, η Τουρκία κινείται με βάση μια στρατηγική υψηλού ρίσκου και υψηλών προσδοκιών.
Αν η Ρωσία χάσει ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο από την ευρωπαϊκή αγορά, η Άγκυρα θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλει ακόμη πιο επαχθείς για τη Ρωσία όρους.
Αν όμως υπάρξει κάποια μορφή εξομάλυνσης των σχέσεων Ρωσίας–ΕΕ, η διαπραγματευτική υπεροχή της Τουρκίας μπορεί να περιοριστεί.
Γι’ αυτό και η παράταση μόνο για έναν χρόνο δεν είναι τυχαία: αποτελεί μια καθαρή επιλογή αναμονής σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται συνεχώς.
Συνδυασμός παραγόντων
Η απόφαση της Τουρκίας δεν είναι ούτε καθαρά πολιτική ούτε καθαρά οικονομική∙ είναι ένας συνδυασμός των δύο.
Όπως παραδέχονται αναλυτές, πρόκειται για μια πολιτικοοικονομική απόφαση, ένα πραγματικό παιχνίδι πόκερ, όπου η Άγκυρα επιχειρεί να κερδίσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος σε μια αγορά που μετασχηματίζεται.
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να χάσει όχι μόνο την ευρωπαϊκή αγορά αλλά και τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της στην περιοχή, την Τουρκία.
Οι εναλλακτικές της –οι χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, η Κίνα μέσω των αγωγών Power of Siberia 1 και 2 και οι εξαγωγές LNG– δεν μπορούν να αντισταθμίσουν πλήρως τις απώλειες.
Η Μόσχα καλείται να επανεξετάσει τη στρατηγική της και να αξιοποιήσει καλύτερα την εσωτερική αγορά και τη βιομηχανική παραγωγή, ώστε να μην εξαρτάται αποκλειστικά από εξαγωγές πρώτων υλών.
Σε κάθε περίπτωση, η παρτίδα που ξεκίνησε ο Bayraktar απέναντι στον Miller θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη νέα ενεργειακή πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Και όπως όλα δείχνουν, η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να μοιράσει ξανά την τράπουλα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών