Ωστόσο, η Morgan Stanley υπολόγισε ότι η Ελλάδα θα βιώσει αύξηση πλησιέστερα στο 12%, ενώ ο S&P δήλωσε ότι θα μπορούσε να φτάσει το 18%
Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν υποβάλει σχέδια πως θα αξιοποιήσουν τα τεράστια ποσά επιχορηγήσεων και δανείων που προσφέρουν οι Βρυξέλλες για να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της οικονομικής ζημίας που προκλήθηκε από την πανδημία του Covid-19.
Τα σχέδια, υποστηριζόμενα από ένα άνευ προηγουμένου πρόγραμμα συλλογικού δανεισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη, επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στις επενδύσεις σε πράσινα και ψηφιακά έργα, καθώς και σε μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα.
Morgan Stanley: Επιστροφή στην προ-πανδημική τάση ανάπτυξης
Η Morgan Stanley εκτιμά ότι το σχέδιο της ΕΕ θα ενισχύσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ευρωζώνης κατά 3,5%.
Αυτό θα βοηθήσει το μπλοκ να «επιστρέψει στην προ-πανδημική τάση ανάπτυξης».
Η επιτροπή πρόκειται να παρουσιάσει τη δική της αξιολόγηση των οικονομικών προοπτικών την Τετάρτη.
Το ταμείο Ανάκαμψης, γνωστό ως EU Next Generation, εξαιρέθηκε σε μεγάλο βαθμό από την προηγούμενη αξιολόγησή που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο επειδή δεν υπήρχαν επαρκείς λεπτομέρειες από τα κράτη μέλη.
Ποικίλουν οι εκτιμήσεις
Σύμφωνα με τους Financial Times, ο οποίοι ανέλυσαν τις προβλέψεις των αναλυτών, διαπίστωσαν ότι ποικίλλουν πολύ, αλλά οι περισσότεροι που έχουν εξετάσει τα εθνικά σχέδια που έχουν υποβληθεί μέχρι τώρα στις Βρυξέλλες και πιστεύουν ότι θα δώσουν σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη που ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη από ό,τι είχαν προβλέψει η ΕΕ ή οι ίδιες οι χώρες.
«Υπάρχουν συντηρητικές παραδοχές από τις κυβερνήσεις της ΕΕ σχετικά με το ποιο πολλαπλασιαστή θα έχουν αυτές οι επενδύσεις», δήλωσε ο Marion Amiot, ανώτερος Ευρωπαίος οικονομολόγος της S&P Global Ratings, του οργανισμού αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
«Άρα μπορεί να υπάρχει κάποιος ανοδικός κίνδυνος».
Ενώ οι περισσότερες χώρες έχουν υποθέσει ότι κάθε 100 ευρώ που επενδύεται θα προκαλούσε αύξηση 40 ευρώ στο ΑΕΠ, ο S&P υπέθεσε ότι τα χρήματα θα δημιουργούσαν τουλάχιστον μία αύξηση ένα προς ένα, πιθανώς περισσότερα.
Υψηλότερος ο αντίκτυπος του Ταμείου Ανάκαμψης
Σύμφωνα με τον S&P οι επιχορηγήσεις ύψους 400 δισ. ευρώ από την ΕΕ θα αυξήσουν το ΑΕΠ της περιοχής κατά 1,5 έως 4,1% τα επόμενα πέντε χρόνια, ανάλογα με το πόσα κονδύλια δαπανώνται πραγματικά και πόσο καλά χρησιμοποιούνται.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον οίκο, ο συνολικός αντίκτυπος είναι πιθανό να είναι υψηλότερος, επειδή ο S&P δεν έχει υποθέσει ότι κανένα από τα 386 δισ. ευρώ των προσφερόμενων δανείων της ΕΕ θα αναληφθεί, ούτε έχει υπολογίσει οποιαδήποτε ώθηση από τις μεταρρυθμίσεις του δημόσιου τομέα.
Αυτό φαίνεται ήδη συντηρητικό, διότι από τις 14 χώρες που έχουν υποβάλει μέχρι τώρα σχέδια στις Βρυξέλλες, πέντε έχουν ζητήσει δάνεια άνω των 150 δισ. ευρώ.
Κάποιοι που δεν ζήτησαν δάνεια, όπως η Ισπανία, δήλωσαν ότι σκοπεύουν να το πράξουν σε μεταγενέστερο στάδιο.
Συνδυασμός σχεδίων
Επιπλέον, αρκετές χώρες συμπληρώνουν τα χρήματα από τις Βρυξέλλες με κονδύλια από τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους, συμπεριλαμβανομένων περίπου 60 δισ. ευρώ στη Γαλλία και λίγο πάνω από 30 δισ. ευρώ στην Ιταλία.
Το ΔΝΤ πρόσθεσε μόνο μια «σχετικά συντηρητική» αύξηση 0,75 εκατοστιαίων μονάδων στο ΑΕΠ κατά τις τελευταίες ευρωπαϊκές προβλέψεις του για κάλυψη της χρηματοδότησης της ΕΕ.
Ωστόσο, δήλωσε ότι «ο πραγματικός αντίκτυπος του ΑΕΠ θα μπορούσε να είναι διπλάσιος ή μεγαλύτερος εάν τα χρήματα δαπανηθούν σωστά και συνοδεύονται από τις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».
Σύμφωνα με την Morgan Stanley αρκετές χώρες φάνηκαν να έχουν «χαμηλά τον πήχυ» της επιπλέον ανάπτυξης που θα μπορούσαν να παράγουν τα σχέδιά τους, προσθέτοντας: «Καταλαβαίνω γιατί το έκαναν αυτό, επειδή είναι καλύτερο να υποτιμήσουμε από το να υπερβάλλουν».
Το παράδειγμα της Ελλάδας
Το σχέδιο της Ελλάδας, το οποίο κέρδισε επαίνους στις Βρυξέλλες για το συνεκτικό σχεδιασμό του, προέβλεψε αύξηση 7% στο ΑΕΠ έως το 2026.
Ωστόσο, η Morgan Stanley υπολόγισε ότι η Ελλάδα θα βιώσει αύξηση πλησιέστερα στο 12%, ενώ ο S&P δήλωσε ότι θα μπορούσε να φτάσει το 18% - το υψηλότερο από οποιαδήποτε χώρα.
Όπως ανέφερε η Morgan Stanley μερικές από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες σχετικά με το πρόγραμμα περιελάμβαναν πόσο αποτελεσματικά και πόσα από τα χρήματα θα δαπανούσαν.
Κατά τα έξι έτη έως το 2020, οι χώρες της ΕΕ κατά μέσο όρο ξόδεψαν μόνο πάνω από τα μισά χρήματα που είχαν διατεθεί από τις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, το λεγόμενο ποσοστό απορρόφησης της χρηματοδότησης της ΕΕ ήταν πλησιέστερο στο 90% τα έξι χρόνια μετά την οικονομική κρίση του 2008, υποδηλώνοντας ότι οι χώρες είναι καλύτερα να βάλουν κονδύλια για να εργαστούν σε κάμψη παρόμοια με την τρέχουσα.
Από τότε που η οικονομία της ΕΕ συρρικνώθηκε 6,2 τοις εκατό πέρυσι, με το ΑΕΠ να πέφτει κατά το ένα δέκατο τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία, η περιοχή υστερεί από τους κύριους εμπορικούς της εταίρους στις ΗΠΑ και την Κίνα. Οι προοπτικές για την ευρωπαϊκή οικονομία, ωστόσο, έχουν αυξηθεί πρόσφατα, εν μέρει λόγω της αναμενόμενης διαρροής από το πρόγραμμα δημοσιονομικής τόνωσης ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ.
Ο παράγοντας... εμβολιασμοί
Με τις ευρωπαϊκές εκστρατείες εμβολιασμού να επιταχύνονται μετά από μια ασταθή έναρξη, πρόσφατες έρευνες σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά της ΕΕ διαπίστωσαν ότι η εμπιστοσύνη τους ανέκαμψε σε πολύ υψηλότερα από τα επίπεδα πριν από την πανδημία.
Ως αποτέλεσμα, οι οικονομολόγοι παρακολουθούν για να δουν αν η επιτροπή αναβαθμίσει τις προβλέψεις της για ανάπτυξη της ΕΕ, που είναι τώρα στο 3,7% το 2021 και 3,9% το 2022.
Μόλις η επιτροπή λάβει τα σχέδια «ανάκαμψης και ανθεκτικότητας» όλων των χωρών της ΕΕ, έχει δύο μήνες για να τα αξιολογήσει.
Τα κράτη μέλη καλούνται να καθορίσουν πολύ λεπτομερή ορόσημα και στόχους που πρέπει να επιτευχθούν για την πραγματοποίηση εκταμιεύσεων.
Για ορισμένους, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, οι μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν αναθεωρήσεις των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις που διασφαλίζουν ότι τα κεφάλαια δαπανώνται σωστά.
Οι ανησυχίες
Ωστόσο, το πρόγραμμα έρχεται σε μια στιγμή που αυξάνονται οι ανησυχίες για τη διαφθορά και το κράτος δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη.
Για παράδειγμα, τα σκάνδαλα δαπανών τα τελευταία χρόνια που συνδέονται με ευρωπαϊκά ταμεία έχουν απασχολήσει το γραφείο καταπολέμησης της απάτης της ΕΕ που καλεί την Ουγγαρία να επιστρέψει χρήματα για μια γραμμή μετρό λόγω ανησυχιών για απάτη και διαφθορά.
Τον περασμένο μήνα, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της επιτροπής Valdis Dombrovskis επέμεινε σε συνέντευξή του στους Financial Times ότι εγκαθιδρύθηκε ένα «ισχυρό σύστημα» για να εξασφαλιστεί η ορθή χρήση της κοινοτικής χρηματοδότησης.
Η παρακολούθηση του προγράμματος θα αποτελέσει τεράστιο βάρος για την επιτροπή, δεδομένης της δραματικής επέκτασης της ροής μετρητών από τις Βρυξέλλες στα ταμεία των κρατών μελών.
Το πρόγραμμα ΕΕ επόμενης γενιάς ορίζεται σε μέγιστο ποσό 800 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα μισά θα έχουν τη μορφή επιχορηγήσεων.
Το συνολικό μέγεθος θα εξαρτηθεί από την ανάληψη δανείων από την επιτροπή, η οποία ενδέχεται να μην απευθύνεται σε ορισμένες χώρες που έχουν χαμηλότερο κόστος δανεισμού.
Αυτό είναι πάνω από τον κανονικό επταετή προϋπολογισμό 2021-27 της ΕΕ, ο οποίος φτάνει τα 1,2 τρισ. ευρώ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών